1. Inki bibuti fwete zikisa na ntwala nde bana na bo kubaka mbotika?

MPANGI-NKENTO Blossom Brandt ke tendula mambu yina salamaka ntangu yandi bakaka lukanu ya kubaka mbotika. Yandi ke tuba nde: “Banda ntama mono vandaka kusonga papa ti mama nde mono ke zola kubaka mbotika mpi mbala mingi bo vandaka kuzabisa mono mambu ya me tala mbotika. Bo sadisaka mono na kubakisa nde mono fwete baka ve lukanu yina na nsaka. Na Desembri 31, 1934, mono bakaka mbotika.” Bubu yai, bibuti ke sadisaka mpi bana na bo na kubaka balukanu ya mbote. Kana mwana ke vingila mingi na kubaka mbotika kukonda kikuma, yo lenda bebisa kinduku na yandi ti Yehowa. (Yakobo 4:17) Na ntwala ya kubaka mbotika, bibuti ke zikisaka nde mwana na bo me lunga na kukuma longoki ya Kristu.

2. (a) Inki mambu bankengi ya nkaka ya nziunga me bakisaka? (b) Inki beto ta longuka na disolo yai?

² Bankengi ya nkaka ya nziunga me bakisaka nde baleke mingi yina kele ti bamvula kiteso ya 20 me bakaka ntete ve mbotika  ata bibuti na bo kele Bambangi ya Yehowa. Mbala mingi, baleke yai ke kwendaka na balukutakanu, ke samunaka mpi bantu ke yindulaka nde bo kele Bambangi ya Yehowa. Kansi bo me kudipesaka ve na Yehowa mpi me bakaka ve mbotika sambu na bikuma mingi. Bibuti ya nkaka ke yindulaka nde bana na bo me lunga ntete ve na kubaka mbotika. Disolo yai ta tubila mambu iya yina ke kangaka bibuti ya nkaka nzila ya kusiamisa bana na bo na kubaka mbotika.

3. Inki vandaka kuyangisa bibuti ya Blossom?

³ Bibuti ya Blossom, yina beto tubilaka na luyantiku, vandaka kudiyangisa kana mwana na bo yina vandaka leke vandaka mpenza kubakisa ntendula mpi mfunu ya mbotika. Inki lenda sadisa bibuti na kuzaba kana mwana na bo me fwana na kudipesa na Yehowa?

4. Inki mutindu mambu yina Yezu tubaka na Matayo 28:19, 20 ke sadisaka bibuti bubu yai?

⁴ Tanga Matayo 28:19, 20. Biblia ke tubila ve mvula yina muntu fwete vanda na yo sambu na kubaka mbotika. Kansi yo kele mbote nde bibuti kuzaba ntendula ya bangogo kukumisa bantu balongoki. Bangogo ya Kigreki ya bo me balula na Matayo 28:19 nde ‘kukumisa bantu balongoki,’ ke tendula kulonga muntu ti lukanu ya kusadisa yandi na kukuma longoki. Longoki kele muntu yina ke longukaka malongi ya Yezu, ke bakisaka yo mpi ke lemfukilaka Yezu. Yo yina, ntangu bana ke butukaka, bibuti fwete longa bo ti lukanu ya kusadisa bo na kudipesa na Yehowa mpi kukumisa bo balongoki ya Kristu. Ata bana ya fioti lenda baka ve mbotika, Biblia ke monisa nde bo lenda bakisa kieleka ya Biblia mpi kuzola yo.

5, 6. (a) Mambu yina Biblia ke tuba sambu na Timoteo ke pusa beto na kutuba nki sambu na mbotika na yandi ? (b) Inki mutindu bibuti fwete sadisa bana na bo?

⁵ Timoteo bakaka lukanu ya kusadila Yehowa ntangu yandi vandaka ntete leke. Ntumwa Polo tubaka nde Timoteo yantikaka kulonguka kieleka “yantika bumwana.” Papa ya Timoteo vandaka ve kusadila Yehowa, kansi mama ti nkaka na yandi sadisaka yandi na kuzola Ndinga ya Nzambi. Yo yina, Timoteo kumaka ti lukwikilu ya ngolo. (2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Ziku, yandi bakaka mikumba ya nene na dibundu ntangu yandi kumaka ti bamvula kiteso ya 20.—Bisalu 16:1-3.

⁶ Bana yonso ke vandaka ve kiteso mosi, bankaka ke yelaka na kimpeve ata bo kele baleke, disongidila bo ke bakisaka kieleka, ke bakaka balukanu ya mbote mpi ke bakaka mbotika. Kansi sambu na bankaka yo ke lombaka nde bo yela diaka mwa fioti na ntwala ya kubaka mbotika. Bibuti ya mayele ke pusaka ve bana na ngolo na kubaka mbotika. Kansi, bo ke sadisaka konso mwana na kusala bikesa yina ke wakana ti bamvula na yandi. Bibuti ke waka kiese ntangu bana na bo ke sadilaka ndongisila yina kele na Bingana 27:11. (Tanga.) Ata mpidina, bo fwete vila ve nde lukanu na bo kele ya kusadisa bana na bo na kukuma balongoki. Yo yina, bo fwete kudiyula nde, ‘Keti mwana na mono me lunga na kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika?’

7. Keti muntu fwete zaba malongi yonso ya Biblia na ntwala ya kubaka mbotika? Tendula.

⁷ Ntangu bibuti ke longaka bana na bo, bo ke sadisaka bo na kuzaba kieleka mbote. Nzayilu yina ke sadisaka bana na  kudipesa na Nzambi. Kansi yo ke tendula ve nde mwana fwete zaba mambu yonso ya Biblia na ntwala ya kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika. Balongoki yonso ya Kristu fwete landa kulonguka ata na nima ya mbotika. (Tanga Bakolosai 1:9, 10.) Inki malongi muntu fwete zaba na ntwala ya kubaka mbotika?

8, 9. Inki kuminaka muntu ya vandaka kukengila boloko na Filipi mpi mbandu na yandi ke longa beto nki?

⁸ Mbandu ya dibuta mosi ya ntama lenda sadisa bibuti bubu yai. (Bisalu 16:25-33) Na mvu 50, Polo kwendaka na mbanza Filipi na nzietelo na yandi ya zole. Na Filipi, bo kusilaka Polo ti Silasi makambu, yo yina bo kangaka bo mpi tulaka bo na boloko. Na mpimpa, ntoto nikanaka ngolo mpi bakielo yonso ya boloko kangukaka. Muntu ya vandaka kukengila boloko yindulaka nde bantu yonso ya boloko me tina, yo yina yandi zolaka kudifwa. Kansi Polo buyisaka yandi. Na nima, Polo ti Silasi longaka muntu yango ti dibuta na yandi kieleka ya me tala Yezu. Bo kwikilaka na mambu yina bo longukaka mpi bakisaka nde yo kele mfunu na kulemfukila Yezu. Na mbala mosi bo bakaka mbotika. Mbandu na bo ke longa beto nki?

⁹ Ziku muntu yina vandaka kukengila boloko vandaka ntete soda ya Roma. Yandi zabaka ve Ndinga ya Nzambi. Sambu na kukuma Mukristu, yo lombaka nde yandi longuka malongi ya ntete-ntete ya Biblia, kubakisa mambu yina Yehowa ke lombaka bansadi na yandi mpi kulemfukila malongi ya Yezu. Mambu yina yandi longukaka na ntangu fioti sadisaka yandi na kubaka mbotika. Ya masonga, yandi landaka kulonguka mambu mingi na nima ya mbotika. Yo yina, kana mwana na nge kusonga nge nde yandi ke zola kubaka mbotika sambu yandi ke zolaka Yehowa mpi ke lemfukilaka yandi, nki nge ta sala? Nge lenda zabisa yandi na kusolula ti bankuluntu sambu bo tala kana yandi me fwana na kubaka mbotika. * Bonso Bakristu yonso yina me bakaka mbotika, yandi ta landa kulonguka mambu mingi ya Yehowa luzingu na yandi ya mvimba mpi nkutu kimakulu.—Baroma 11:33, 34.

10, 11. (a) Bibuti ya nkaka ke yindulaka nki? (b) Inki ta sadisa kibeni mwana na kuditanina na bigonsa ya luzingu?

¹⁰ Bibuti ya nkaka ke yindulaka nde mwana na bo fwete sala banzo-nkanda ya nda mpi kuzwa kisalu ya mbote na ntwala ya kubaka mbotika. Bibuti yai lenda vanda ti mabanza ya mbote kansi bo fwete kudiyula nde: ‘Keti yo ta sadisa mwana na kununga kibeni na luzingu? Keti ngindu yina ke wakana ti malongi ya Biblia? Inki mutindu Yehowa ke zolaka nde beto sadila luzingu na beto?’—Tanga Longi 12:1.

¹¹ Beto fwete vila ve nde nsi-ntoto ti bima na yo ke wakanaka ve ti luzolo ya Yehowa mpi mabanza na yandi. (Yakobo 4:7, 8; 1 Yoane 2:15-17; 5:19) Kana mwana kele nduku ya Yehowa, yo ta sadisa yandi na kuditanina na mitambu ya Satana, ya nsi-ntoto mpi na bangindu ya mbi ya nsi-ntoto. Kana bibuti ke tula nzo-nkanda mpi kisalu na kisika ya ntete, ziku mwana ta yindula nde bima ya nsi-ntoto kele mfunu mingi kuluta kusala kinduku ya ngolo ti  Yehowa. Kuyindula mutindu yai kele kigonsa. Bibuti, keti beno ke yindula kibeni nde mabanza ya nsi-ntoto ta sadisa mwana na kuvanda na kiese? Kutula Yehowa na kisika ya ntete na luzingu ta sadisa beto na kununga mpi kuvanda na kiese.—Tanga Nkunga 1:2, 3.

12. Sambu na nki bibuti ya nkaka ke yindulaka nde mwana na bo fwete vingila ntete na kubaka mbotika?

¹² Mama mosi tendulaka kikuma yina yandi zolaka ve nde mwana na yandi kubaka mbotika. Yandi tubaka nde, “Kubasisa muntu na dibundu vandaka kupesa mono nsoni.” Bonso mpangi-nkento yai, bibuti ya nkaka ke yindulaka nde mwana na bo fwete kuma ntete mbuta na ntwala ya kubaka mbotika kana ve yandi ta sala disumu ya nene. (Kuyantika 8:21; Bingana 22:15) Bibuti yai ke yindulaka nde, kana mwana na bo me baka ntete ve mbotika, bo ta basisa yandi ve na dibundu. Inki ke monisa nde kuyindula mutindu yai kele kigonsa?—Yakobo 1:22.

13. Kana muntu me baka ve mbotika, keti yo ke tendula nde Nzambi ta sambisa yandi ve? Tendula.

¹³ Ya kieleka, bibuti ke zolaka ve nde mwana na bo kubaka mbotika kana yandi me fwana ve na kudipesa na Yehowa. Ata mpidina, beto fwete yindula ve nde Nzambi ke sambisaka kaka bantu yina me bakaka mbotika. Nzambi ke sambisaka mpi bana yina me zaba mambu ya mbote ti ya mbi yina Biblia ke tubilaka. (Tanga Yakobo 4:17.) Bibuti ya mbote ke buyisaka ve bana na kubaka mbotika. Ata mwana kele leke, bo ke longaka yandi na kuzola mambu yina Yehowa ke zolaka mpi kumenga mambu yina yandi ke mengaka, mutindu bo mosi ke salaka. (Luka 6:40) Kana mwana ke zola Yehowa, yo ta tanina yandi na kusala ve disumu ya nene sambu yandi ta sepela kusala mambu yina Yehowa ke zolaka.—Yezaya 35:8.

14. Inki mutindu bankuluntu lenda sadisa bibuti?

¹⁴ Bankuluntu lenda pesa mpi bibuti maboko kana bo ke siamisa mingi bana na kuditudila balukanu ya kimpeve. Mpangi-nkento mosi ke yibukaka nde ntangu yandi vandaka ti bamvula sambanu mpangi Russell solulaka ti yandi. Yandi ke tuba nde, “Yandi solulaka ti mono minuta 15 na yina me tala balukanu na mono ya kimpeve.” Inki mutindu masolo yina sadisaka mpangi-nkento? Na nima, yandi kumaka mupasudi-nzila mpi yandi salaka kisalu yai bamvula kuluta 70. Yo kele pwelele nde bangogo ya mbote ya ke siamisa lenda sadisa muntu luzingu na yandi ya mvimba. (Bingana 25:11) Bankuluntu lenda lomba bibuti ti bana na kupesa maboko na bisalu yina ke salama na Nzo ya Kimfumu. Bo lenda lomba bana na kusala bisalu yina ke wakana ti bamvula mpi ngolo na bo.

15. Inki mutindu bampangi ya nkaka lenda sadisa baleke?

¹⁵ Inki lusadisu bampangi ya nkaka lenda pesa? Bo lenda sadisa baleke kana bo ke tudila bo dikebi ya mingi. Mu mbandu, nge lenda sikisa baleke na mambu yina bo ke sala sambu na kukwenda pene-pene na Yehowa. Keti mwana mosi pesaka mvutu ya mbote to me sala disolo na lukutakanu? Keti yandi longaka muntu mosi na nzo-nkanda to yandi salaka mambu ya mbote ntangu bo pusaka yandi na  kusala mambu ya mbi? Kana mpidina, sikisa yandi nde yandi me sala mambu ya mbote kibeni! Beto fwete solulaka ti baleke na ntwala mpi na nima ya balukutakanu. Mpidina, baleke ta bakisa nde bo kele na kati ya “dibundu ya nene.”—Nkunga 35:18.

16, 17. (a) Sambu na nki yo kele mfunu nde bana kubaka mbotika? (b) Inki ke pesaka bibuti kiese? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

¹⁶ Kulonga bana na kuzola Yehowa kele dikabu ya kuluta nene sambu na bibuti. (Nkunga 127:3; Baefezo 6:4) Na Izraele, bana vandaka kubutuka dezia na dikanda yina me kudipesaka na Yehowa. Kansi yo kele ve mutindu yina sambu na bana na beto. Kana bibuti ke zola Yehowa mpi kieleka, yo ke tendula ve nde bana ta sala mutindu mosi. Yantika kilumbu mwana ke butuka, lukanu ya bibuti fwete vanda ya kusadisa yandi na kukuma longoki, kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika. Yo kele mfunu mingi sambu kudipesa na Nzambi, kubaka mbotika mpi kusadila Yehowa na kwikama yonso ta sadisa beto na kuguluka na mpasi ya nene.—Matayo 24:13.

¹⁷ Ntangu Blossom Brandt bakaka lukanu ya kubaka mbotika, bibuti na yandi sosaka kuzaba kana yandi me lunga na kubaka mbotika. Ntangu bo bakisaka nde yandi me fwana, bo sadisaka yandi na kulungisa lukanu na yandi. Blossom ke tendula mambu yina papa na yandi salaka na mpimpa yina yitaka kilumbu ya mbotika na yandi: “Yandi lombaka beto yonso na kufukama mpi yandi sambaka. Papa songaka Yehowa nde yandi waka kiese mingi sambu mono bakaka lukanu ya kudipesa na Yehowa.” Na nima ya bamvula kuluta 60, Blossom tubaka nde: “Mono ta vilaka ve mpimpa yina luzingu na mono ya mvimba.” Bibuti, beno mpi fwete vanda na kiese ntangu bana na beno ke kudipesa na Yehowa mpi ke baka mbotika.