1, 2. Inki dilongi Piere bakaka na nima ya kuloba mpimpa ya mvimba?

BALONGOKI ya Yezu nsambwadi me loba mpimpa ya mvimba na Nzadi ya Galilea kansi bo me kanga ve ata mbisi mosi. Na suka, Yezu yina futumukaka, me telama na dibungu mpi ke tala bo. Yandi tubilaka bo nde: “‘Beno losa bukondi na diboko ya kitata ya maswa mpi beno ta kanga ndambu ya bambisi.’ Yo yina bo losaka yo, kansi bo kukaka diaka ve kubenda yo sambu bambisi vandaka mingi.”—Yoane 21:1-6.

² Na nima, Yezu pesaka balongoki mampa mpi bambisi sambu bo dia. Ebuna yandi yulaka Simoni Piere nde: “Simoni mwana ya Yoane, keti nge ke zolaka mono kuluta yai?” Yezu zabaka mbote nde Piere vandaka kuzola mingi kuloba. Ziku Yezu zolaka kuzaba kana Piere vandaka kuzola mingi kisalu ya kuloba kuluta mambu yina yandi longaka bo. Piere vutulaka nde: “Mfumu, nge me zaba nde mono ke zolaka nge.” (Yoane 21:15) Banda kilumbu yina, Piere zitisaka mambu yina yandi tubaka. Sambu na kumonisa nde yandi vandaka kuzola Kristu, yandi kudipesaka mingi na kusamuna mpi bakaka mikumba ya nene na dibundu.

3. Bakristu fwete keba na nki mambu?

 ³ Mambu yina Yezu songaka Piere ke longa beto nki? Beto fwete bika ve nde zola na beto sambu na Kristu kukuma madidi. Yezu zabaka nde luzingu na nsi-ntoto ta kuma mpasi mpi beto ta kutana ti bampasi mingi. Na kingana ya muntu ya ke kuna, Yezu tubaka nde bantu ya nkaka ta ndima “ndinga ya Kimfumu” mpi bo ta yantika kulonga ti kikesa. Kansi na nima, ‘basusi ya ngidika yai ya bima mpi kiyeka ya kimvwama ya ke kusaka’ ta kanga bo nzila mpi bo ta vanda diaka ve ti kikesa. (Matayo 13:19-22; Marko 4:19) Kana beto ke kudiyangisa mingi sambu na luzingu, yo lenda kanga beto nzila ya kusadila Yehowa mbote-mbote. Yo yina, Yezu songaka balongoki na yandi nde: “Beno keba sambu bantima na beno kukuma ve ata fioti kizitu na kudia mbiki, na kulutisa ndilu na kunwa malafu, mpi na basusi ya luzingu.”—Luka 21:34.

4. Inki ta sadisa beto na kuzaba kana beto ke zolaka Kristu mingi? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁴ Bonso Piere, beto fwete tula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete sambu na kumonisa nde beto ke zolaka Kristu. Ngiufula yai lenda sadisa beto mingi, kudiyula nde: ‘Na luzingu na mono, inki mono ke zolaka mingi, kisalu ya Yehowa to mambu ya nkaka?’ Sambu na kupesa mvutu na ngiufula yai, beto tadila mambu tatu yina lenda kanga beto nzila ya kulanda kuzola Kristu: kisalu ya kinsuni, bansaka ya kulutisa ntangu mpi bima ya kinsuni.

5. Inki mukumba Yehowa me pesaka bamfumu ya mabuta?

⁵ Piere vandaka kuloba ve kaka sambu na kulutisa ntangu, kansi yo vandaka kibeni kisalu yina vandaka kulungisa bampusa ya dibuta na yandi. Bubu yai mpi, Yehowa me pesaka bamfumu ya mabuta mukumba ya kulungisa bampusa ya mabuta na bo. (1 Timoteo 5:8) Bo fwete sala ngolo sambu na kulungisa yo. Kansi na bilumbu yai ya nsuka, bantu lenda kuma ti basusi mingi sambu na kisalu ya kinsuni.

6. Sambu na nki bantu ke kudiyangisaka sambu na kisalu ya kinsuni?

⁶ Bantu mingi ke sosa kisalu kansi yo ke monana ve. Yo yina, bantu ke salaka ngolo sambu na kuzwa kisalu, nkutu bankaka ke salaka bangunga mingi kuluta bangunga yina bo fwete sala ata bo ke futa bo mbote ve. Bakompani ya nkaka ke salaka bisalu mingi ti bantu fioti mpamba, bo ke zolaka ve kubaka bantu mingi. Yo yina, bantu ya kisalu ke lembaka mingi, nkutu bankaka ke belaka. Bantu mingi ke waka boma nde bo ta katula bo na kisalu, yo yina bo ke salaka mambu yonso yina mfumu ya kisalu ke lomba bo.

7, 8. (a) Nani beto fwete zitisa ntete? (b) Inki dilongi mpangi mosi na Thaïlande bakaka sambu na kisalu?

⁷ Beto ke zitisaka Yehowa mingi kuluta bantu yonso, ata bamfumu ya kisalu. (Luka 10:27) Kisalu ke sadisaka beto na kuzwa bima yina beto kele na yo mfunu mpi kupesa makabu sambu kisalu ya kusamuna kukwenda na ntwala. Kansi kana beto keba ve, kisalu lenda kanga beto nzila ya kusambila Nzambi mbote. Mbandu ya mpangi-bakala mosi na Thaïlande lenda sadisa beto. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka ti kisalu ya mbote ya kuyidika baordinatere, kansi yo vandaka kubaka mono ntangu mingi. Yo vandaka kubikila mono ve ntangu ya kusala mambu ya kimpeve. Mono bakisaka nde sambu na kutula Kimfumu na kisika ya  ntete, mono fwete soba kisalu.” Inki yandi salaka?

⁸ Yandi ke tuba nde: “Na nima ya kuyidika mambu kiteso ya mvula mosi, mono kumaka kuteka bima ya sukadi ya madidi (crème glacée). Na luyantiku, mono vandaka kibeni na mbongo ve, yo lembisaka mono. Bantu yina mono vandaka kusala ti bo bisalu ya baordinatere vandaka kuseka mono mpi bo vandaka kuyula sambu na nki mono me yambula kisalu yina ya mbote, na biro ya kitoko mpi mono me kuma kuteka bima yina ya madidi. Mono sambaka Yehowa sambu na kununga mpasi yina mpi kulungisa lukanu na mono ya kudipesa mingi na mambu ya kimpeve. Ntangu fioti na nima, mambu yantikaka kubonga. Mono solulaka ti bantu sambu na kutomisa kisalu na mono mpi mono kumaka kusala yo mbote. Na nima, kana mono me sala crème, bantu kumaka kusumba yonso. Mono kumaka na mbongo mingi kuluta yina mono vandaka kuzwa na kisalu na mono ya ntete. Mono kumaka na kiese sambu mono vandaka kulemba diaka ve mutindu mono vandaka kulemba ntete. Kima ya kuluta mfunu kele nde bubu yai, kinduku na mono ti Yehowa me kumaka ngolo.”—Tanga Matayo 5:3, 6.

9. Inki lenda sadisa beto na kuvanda ti bukati-kati na kisalu na beto ya kinsuni?

⁹ Yehowa ke sepelaka mingi kana beto ke sala kisalu. Kisalu ke pesaka lufutu. (Bingana 12:14) Kansi beto fwete sala yonso sambu kisalu na beto kukuma ve mfunu kuluta kisalu ya Yehowa. Yezu tubaka nde: “Beno landa kusosa ntete Kimfumu ti lunungu na yandi, ebuna yandi ta yika beno bima yina yonso ya nkaka.” (Matayo 6:33) Inki ta sadisa beto na kuzaba kana beto kele ti bukati-kati na kisalu na beto ya kinsuni? Kudiyula nde: ‘Keti mono ke sepelaka mingi na kisalu na mono kansi mono ke monaka kisalu ya Yehowa bonso bisalu yonso, to nkutu kisalu ya mpasi? Kuyindulula ngiufula yai ta sadisa beto na kuzaba kibeni mambu yina beto ke zolaka.

10. Inki dilongi ya mfunu Yezu longaka?

¹⁰ Yezu me longaka beto mambu yina beto fwete tula na kisika ya ntete. Kilumbu mosi, Yezu kwendaka kutala Maria ti Marta. Na mbala mosi, Marta yantikaka kulambila yandi kansi Maria kwendaka na Yezu sambu na kuwidikila yandi. Marta bokutaka nde Maria ke sadisa yandi ve. Yezu tubilaka Marta nde: “Maria me [pona] kima ya mbote, mpi bo ta botula yandi yo ve.” (Luka 10:38-42) Na dibaku yai, Yezu longaka dilongi ya mfunu kibeni. Sambu banzala na beto kukatula beto ve dikebi na mambu ya mfunu mpi sambu na kumonisila Kristu zola, beto fwete pona “kima ya mbote,” disongidila ntangu yonso kinduku na beto ti Yehowa fwete baka kisika ya ntete.

11. Inki mambu Biblia ke tuba na yina me tala kupema mpi bansaka ya kulutisa ntangu?

¹¹ Beto ke salaka bisalu mingi, yo yina bantangu ya nkaka beto ke vandaka na mfunu ya kupema mpi kubaka mupepe. Biblia ke tuba nde: “Kima ya kuluta mbote sambu na muntu kele ve, katula kaka kudia, kunwa, mpi kuwa kiese sambu na kisalu na yandi ya ngolo.” (Longi 2:24) Yezu zabaka nde bantangu ya nkaka balongoki na yandi fwete pema. Mu mbandu, kilumbu mosi bantumwa longaka mingi, Yezu songaka bo nde: “Beno kwisa, beno mosi, na kisika ya kingenga mpi beno pema fioti.”—Marko 6:31, 32.

12. Sambu na nki beto fwete keba na bansaka ya kulutisa ntangu? Pesa mbandu.

¹² Bansaka ya kulutisa ntangu ke sadisaka  beto na kupema mpi kubaka mupepe. Kansi yo fwete baka ve kisika ya ntete na luzingu. Na mvu-nkama ya ntete, bantu mingi vandaka kutuba nde: “Beto dia mpi beto nwa, sambu mbasi beto ta fwa.” (1 Bakorinto 15:32) Bubu yai, bantu mingi ke tubaka mpi mpidina. Mu mbandu, leke mosi ya bakala na Westi ya Eropa yantikaka kukwenda na balukutakanu ya Bambangi ya Yehowa. Kansi yandi vandaka kuzola mingi bansaka, yo yina yandi vandaka kukwenda diaka ve na balukutakanu. Na nima, yandi bakisaka nde bansaka natilaka yandi bampasi mingi. Yandi yantikaka diaka kulonguka Biblia mpi kumaka kulonga nsangu ya mbote ti kikesa. Na nima ya kubaka mbotika yandi tubaka nde: “Mono ke waka mpasi mingi sambu mono lutisaka ntangu mingi na ntwala ya kubakisa nde kusadila Yehowa ke pesaka kiese mingi kuluta bansaka ya nsi-ntoto.”

13. (a) Pesa mbandu ya ke monisa kigonsa ya kulutisa ntangu mingi na bansaka. (b) Inki lenda sadisa beto na kuvanda ti bukati-kati na bansaka ya kulutisa ntangu?

¹³ Bansaka ya kulutisa ntangu ke sadisaka beto na kupema sambu na kubaka diaka ngolo. Bantangu ikwa beto fwete lutisa na bansaka? Tadila mbandu yai. Bantu mingi ke zolaka kudia bagato, mpi bima ya sukadi. Kansi beto me zaba nde kudia bima yai mingi lenda natila muntu maladi. Kana muntu ke zola nde nitu na yandi kuvanda ngolo, yandi fwete dia bima yina ke tungaka nitu. Mutindu mosi, kana beto ke lutisa ntangu mingi na bansaka, yo ta bebisa kinduku na beto ti Yehowa. Inki lenda sadisa beto na kuzaba kana beto kele ti bukati-kati na bansaka to ve? Beto lenda sonika bangunga yina beto lutisaka na mposo mosi na kisalu ya Yehowa mu mbandu, na balukutakanu, na kisalu ya kusamuna mpi na kulonguka Biblia. Na nima, beto lenda sonika mpi bangunga yina beto lutisaka na mposo yina na bansaka, mu mbandu balo, televizio to bansaka ya video. Kusala mutindu yai lenda sadisa beto na kuzaba kana beto fwete sala bansoba to ve.—Tanga Baefezo 5:15, 16.

14. Inki lenda sadisa beto na kupona nsaka ya mbote?

¹⁴ Yehowa me pesaka beto nswa ya kupona bansaka, bamfumu ya mabuta lenda pona bansaka sambu na bantu ya mabuta na bo. Bansiku ya Yehowa ke sadisaka beto na kubakisa mabanza ya Yehowa. Bansiku yai ke sadisaka beto na kubaka balukanu ya mbote. * Bansaka ya mbote kele “dikabu ya Nzambi.” (Longi 3:12, 13) Ya kieleka bantu yonso ke zolaka ve bansaka ya mutindu mosi. (Bagalatia 6:4, 5) Ata mpidina, beto fwete keba na konso nsaka ya beto ke pona. Yezu tubaka nde: “Kisika kima na nge ya ntalu kele, ntima na nge mpi ta vanda pana.” (Matayo 6:21) Sambu beto ke zolaka Ntotila Yezu, beto fwete yindula, kutuba mpi kusala mambu yina ke monisa nde Kimfumu ya Nzambi kele mfunu mingi kuluta bima yonso.—Bafilipi 1:9, 10.

15, 16. (a) Inki mutindu bima ya kinsuni lenda kuma mutambu sambu na beto? (b) Inki ndongisila Yezu pesaka sambu na bima ya kinsuni?

¹⁵ Bubu yai, bantu mingi ke yindulaka nde bo fwete vanda ti bima yonso ya mpa ya ke basika, mu mbandu bilele, batelefone mpi baordinatere. Bo ke tulaka dikebi mingi na bima ya kinsuni disongidila, bo ke zolaka bima mpi mbongo mingi kuluta mambu yonso. Inki nge ke bakaka na  mbalu mingi? Kudiyula nde: ‘Keti mono ke bakaka ntangu mingi na kuyindula bakamio to bima ya me katuka kubasika na kisika ya kuyidika balukutakanu? Keti bisalu na mono ya konso kilumbu ke kangaka mono nzila ya kusamba mpi kutanga Biblia?’ Kana beto keba ve, beto lenda kuma kuzola bima ya kinsuni kuluta Kristu. Beto fwete vila ve bangogo yai ya Yezu: “Beno keba na mitindu yonso ya lukasi.” (Luka 12:15) Sambu na nki Yezu tubaka mambu yai?

¹⁶ Yezu tubaka nde “muntu mosi ve lenda sala bonso mpika sambu na bamfumu zole.” Yandi yikaka nde: “Beno lenda sala ve bonso bampika sambu na Nzambi mpi sambu na Kimvwama.” Beto ta kuka ve ata fioti kudipesa mingi na kisalu ya Yehowa mpi na bisalu na beto ya kinsuni. Yezu tubaka nde beto ta “menga mosi mpi ta zola ya nkaka to [beto] ta kangama na mosi mpi ta vweza ya nkaka.” (Matayo 6:24) Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto fwete landa kuyala “banzala ya nitu na beto,” mu mbandu nzala ya kuvanda ti bima mingi.—Baefezo 2:3.

17. (a) Sambu na nki bantu mingi ke kukaka ve kuvanda ti bukati-kati na bima ya kinsuni? (b) Inki lenda sadisa beto na kuyala nzala ya bima ya kinsuni?

¹⁷ Bantu mingi ke zolaka kaka kulungisa banzala na bo mpi kusepela ntangu yonso, yo yina bo ke kukaka ve kuvanda ti bukati-kati na bima ya kinsuni. (Tanga 1 Bakorinto 2:14.) Sambu bo ke yindulaka diaka mbote ve, bo ke kukaka ve kubakisa mambu ya mbote ti ya mbi. (Baebreo 5:11-14) Bo ke kumaka ti nzala ya ngolo ya bima ya kinsuni, ntangu bo ke zwa bima yina bo vandaka kusosa, bo ke sosaka diaka ya nkaka. (Longi 5:10) Kutanga Ndinga ya Nzambi mbala na mbala ta sadisa beto na kuyala nzala ya kuvanda ti bima mingi. (1 Piere 2:2) Yezu vandaka kuyindula mingi mambu ya Yehowa, yo sadisaka yandi na kubwa ve na mitambu ya Diabulu. (Matayo 4:8-10) Kana beto ke zola kuyala nzala ya kuvanda ti bima mingi, beto fwete yindulaka mingi mambu ya Yehowa. Kana beto sala mpidina, beto ta monisa nde beto ke zolaka Yezu mingi kuluta bima ya kinsuni.

18. Inki lukanu nge me baka?

¹⁸ Ntangu Yezu yulaka Piere nde: “Keti nge ke zolaka mono kuluta yai?” yandi vandaka kulonga Piere nde kusadila Yehowa fwete baka kisika ya ntete na luzingu. Yo kele kiese na kuzaba nde zina ya Piere ke tendula “Ditadi.” Beto lenda fwanisa bikalulu ya mbote ya Piere ti ditadi. (Bisalu 4:5-20) Sambu beto ke vandaka na mfunu ya kuzola Kristu mingi, beto fwete sala bikesa ya kutula kisalu ya kinsuni, bansaka ya kulutisa ntangu mpi bima ya kinsuni na kisika na yo. Mpidina beto ta tuba bonso Piere nde: “Mfumu, nge me zaba nde mono ke zolaka nge.”