1, 2. (a) Inki Yezu songaka balongoki na yandi na mpimpa yina yitaka lufwa na yandi? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) (b) Sambu na nki yo kele mfunu na kuvila ve bikuma yina ke pusaka beto na kusamuna? (c) Inki beto ta tadila na disolo yai?

NA MPIMPA yina yitaka lufwa ya Yezu, yandi solulaka mingi ti bantumwa na yandi. Yandi ndimisaka bo nde yandi ke zolaka bo mingi mpenza. Yandi songaka bo mpi kingana ya nti ya vinu yina beto tubilaka na disolo yina me luta. Lukanu ya Yezu vandaka ya kupesa balongoki na yandi kikesa ya ‘kulanda kubuta mbuma mingi,’ disongidila kukanga ntima na kulonga nsangu ya Kimfumu.—Yoane 15:8.

² Yezu songaka balongoki mambu yina bo fwete sala mpi bikuma yina bo fwete sala yo. Yandi monisaka bikuma yina bo fwete landa kusamuna. Yo kele mfunu na kuvila ve bikuma yina ke pusaka beto mpi na kulanda kusamuna. Kana beto ke yindula bikuma yina, yo ta pesa beto kikesa ya kukanga ntima ntangu beto ke ta “kimbangi na makanda yonso.” (Matayo 24:13, 14) Na disolo yai, beto ta tadila bikuma iya yina Biblia ke pesa beto sambu na kusamuna.  Diaka, beto ta tadila makabu iya ya Yehowa yina ke sadisaka beto na kulanda kubuta mbuma.

3. (a) Yoane 15:8 ke tubila nki kikuma ya kuluta mfunu yina ke pusaka beto na kusamuna? (b) Bambuma ya vinu na kingana ya Yezu ke tendula nki mpi sambu na nki yo me fwana mpenza?

³ Kikuma ya kuluta mfunu yina ke pusaka beto na kusamuna kele nde beto ke zolaka kupesa Yehowa nkembo mpi kusantisa zina na yandi. (Tanga Yoane 15:1, 8.) Na kingana ya nti ya vinu, Yezu fwanisaka Yehowa ti muntu ya ke salaka bilanga, yina ke yedisaka bambuma ya vinu. Yezu tubaka nde yandi mosi kele nti ya vinu mpi balongoki na yandi kele balutangu. (Yoane 15:5) Yo yina na kingana yai, bambuma ya vinu ke monisa bambuma yina balongoki ya Yezu ke butaka to kisalu ya kusamuna yina bo ke salaka. Yezu songaka bantumwa na yandi nde: “Tata na mono ke bakaka nkembo na diambu yai, nde beno landa kubuta mbuma mingi.” Ntangu banti ya vinu ke butaka bambuma ya mbote, yo ke vandaka lukumu ya muntu ya ke salaka bilanga. Mutindu mosi mpi, ntangu beto ke salaka ngolo sambu na kulonga nsangu ya Kimfumu, beto ke pesaka Yehowa lukumu mpi nkembo.—Matayo 25:20-23.

4. (a) Inki mutindu beto ke santisaka zina ya Nzambi? (b) Nge ke kudiwaka nki mutindu na dibaku yina nge kele na yo ya kusantisa zina ya Nzambi?

⁴ Zina ya Nzambi ke vandaka dezia ya santu. Beto lenda sala ve ata kima mosi sambu na kukumisa yo diaka santu kuluta. Kansi nki mutindu beto ke santisaka zina ya Nzambi ntangu beto ke samunaka? Simba mambu yai ya profete Yezaya tubaka: “Yehowa ya makesa—yandi kele Muntu yina beno fwete mona nde yandi kele santu.” (Yezaya 8:13) Beto ke santisaka zina ya Nzambi, Yehowa, ntangu beto ke tadilaka nde zina yango me luta bazina yonso mpi ntangu beto ke sadisaka bantu ya nkaka na kubakisa nde zina yango kele ya santu. (Matayo 6:9) Mu mbandu, ntangu beto ke longaka bantu bikalulu ya kitoko ya Yehowa mpi lukanu na yandi ya kupesa bantu luzingu ya mvula na mvula na Paladisu, beto ke sadisaka bo na kuzaba nde mambu yonso ya mbi yina Satana me tubaka sambu na Yehowa kele ya luvunu. (Kuyantika 3:1-5) Diaka, beto ke santisaka zina ya Nzambi ntangu beto ke sadisaka bantu na kuzaba nde Yehowa mpamba “me fwana na kubaka nkembo, lukumu, mpi ngolo.” (Kusonga 4:11) Rune, yina kele mupasudi-nzila bamvula 16, ke tuba nde: “Kuzaba dibaku na mono ya kuvanda Mbangi ya Yehowa, Ngangi ya zulu ti ntoto, ke pesaka mono kiese mingi. Yo ke pusaka mono na kulanda kusamuna.”

5. (a) Yoane 15:9, 10 ke tubila nki kikuma yina ke pusaka beto na kusamuna? (b) Inki mutindu Yezu sadisaka balongoki na yandi na kubakisa nde bo fwete kanga ntima?

⁵ Tanga Yoane 15:9, 10. Kikuma ya zole ya ke pusaka beto na kulonga nsangu ya Kimfumu kele nde beto ke zolaka Yehowa mpi Yezu. (Marko 12:30; Yoane 14:15) Yezu songaka balongoki na yandi nde bo fwete ‘bikala na zola na yandi.’ Sambu na nki? Sambu yandi zabaka nde balongoki na yandi fwete kanga ntima sambu na kuzinga mutindu Bakristu ya kieleka fwete zinga. Ya kieleka, na Yoane 15:4-10, Yezu sadilaka ngogo ‘bikala’ mbala mingi sambu na kusadisa balongoki na yandi na kubakisa nde bo fwete kanga ntima.

6. Inki mutindu beto ke monisaka nde beto ke landa kubikala na zola ya Kristu?

⁶ Inki mutindu beto ke monisaka nde beto ke bikalaka na zola ya Kristu mpi yandi ke ndimaka beto? Kana beto ke lemfukila yandi. Yezu ke lombaka beto na kusala kaka mambu yina yandi salaka. Yandi tubaka nde: “Mono me zitisaka bansiku ya Tata mpi ke bikalaka na zola na yandi.” Yezu kele mbandu na diambu yai.—Yoane 13:15.

7. Inki kuwakana kele na kati ya bulemfu ti zola?

 ⁷ Yezu monisaka pwelele nde bulemfu ti zola ke tambulaka nzila mosi, ntangu yandi tubaka nde: “Muntu yina kele ti bansiku na mono mpi ke zitisaka yo, yandi muntu ke zolaka mono.” (Yoane 14:21) Bansiku ya Yezu ke katukaka na Tata na yandi, yo yina ntangu beto ke lemfukilaka nsiku ya Yezu ya kusamuna, beto ke monisaka mpi zola na beto sambu na Yehowa. (Matayo 17:5; Yoane 8:28) Ntangu beto ke monisilaka Yehowa ti Yezu zola, bo ke sadisaka beto na kubikala na zola na bo.

8, 9. (a) Inki kele kikuma ya nkaka yina ke pusaka beto na kusamuna? (b) Inki mutindu bangogo ya Yehowa yina kele na Ezekiele 3:18, 19 mpi 18:23 ke pesa beto kikesa ya kulanda kusamuna?

⁸ Kikuma ya tatu yina ke pusaka beto na kusamuna kele nde beto ke vandaka ti luzolo ya kukebisa bantu ya nkaka sambu na kilumbu ya Yehowa yina ke kwisa. Biblia ke bingaka Noa “nsamuni.” (Tanga 2 Piere 2:5.) Na ntwala nde Mvula ya Ngolo kunoka, yo fwete vanda nde mambu yina Noa zabisaka bantu vandaka kutadila mpi lufwa ya nsi-ntoto yina ta salama na bilumbu ke kwisa. Sambu na nki beto ke tuba mpidina? Sambu Yezu tubaka nde: “Kaka mutindu bo vandaka na bilumbu yina na ntwala ya Mvula ya Ngolo, bo vandaka kudia mpi kunwa, babakala vandaka kukwela mpi bo vandaka kukwedisa bankento, tii na kilumbu yina Noa kotaka na maswa, mpi bo tulaka ve dikebi tii ntangu Mvula ya Ngolo kwisaka mpi fwaka bo yonso, kukala ya Mwana ya muntu ta vanda mpi mutindu mosi.” (Matayo 24:38, 39) Ata bantu mingi ndimaka ve nsangu ya Noa, yandi longaka na kwikama yonso nsangu ya lukebisu yina Yehowa pesaka yandi.

⁹ Bubu yai, beto ke longaka nsangu ya Kimfumu sambu bantu kuzaba mambu yina Nzambi ta sala sambu na bantu na bilumbu ke kwisa. Bonso Yehowa, beto ke zolaka nde bantu kutula dikebi na nsangu mpi ‘kubikala na luzingu.’ (Ezekiele 18:23) Ntangu beto ke samunaka nzo na nzo mpi na bisika ya bantu mingi, beto ke zabisaka bantu nde Kimfumu ya Nzambi ta kwisa mpi ke kebisaka bo nde Nzambi ta fwa nsi-ntoto yai ya mbi.—Ezekiele 3:18, 19; Daniele 2:44; Kusonga 14:6, 7.

10. (a) Matayo 22:39 ke tubila nki kikuma yina ke pusaka beto na kusamuna? (b) Inki mutindu Polo ti Silasi sadisaka muntu ya vandaka kukengila boloko na Filipi?

¹⁰ Kikuma ya iya yina ke pusaka beto na kulanda kusamuna kele sambu beto ke zolaka bantu. (Matayo 22:39) Zola yina ke pusaka beto na kulanda kusamuna sambu beto me zaba nde bantu ya nkaka lenda soba bikalulu na bo ntangu luzingu na bo me soba. Mu mbandu, bambeni tulaka Polo ti Silasi na boloko na mbanza Filipi. Na kati-kati ya mpimpa ntoto nikanaka, yo nikisaka boloko mpi bakielo ya boloko kangukaka. Muntu ya vandaka kukengila boloko waka boma nde bantu ya boloko me tina yo yina yandi zolaka kudifwa. Kansi Polo buyisaka yandi mpi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Kudisala mbi ve!” Muntu ya vandaka kukengila boloko yulaka bo nde: “Mono fwete sala nki sambu na kuguluka?” Polo ti Silasi songaka yandi nde: “Kwikila na Mfumu Yezu, ebuna nge ta guluka.”—Bisalu 16:25-34.

11, 12. (a) Disolo ya muntu ya vandaka kukengila boloko ke longa beto nki na yina me tala kisalu ya kusamuna? (b) Sambu na nki beto ke landaka kusamuna?

 ¹¹ Disolo ya muntu ya vandaka kukengila boloko ke longa beto nki na yina me tala kisalu ya kusamuna? Simba nde, yandi sobaka bikalulu na yandi mpi lombaka lusadisu kaka na nima ya kunikana ya ntoto. Mutindu mosi, bantu ya nkaka yina ke sepelaka ve ti nsangu ya Biblia lenda soba bikalulu na bo mpi kusosa lusadisu kana mambu ya mpasi me kumina bo. Mu mbandu, bantu ya nkaka lenda kutana ti bampasi sambu bo me katula bo na kisalu to sambu makwela na bo me fwa. Bankaka diaka lenda kuma kudiyangisa sambu bo me kuma kubela maladi ya ngolo to sambu muntu ya bo vandaka kuzola mingi me fwa. Bansoba ya mutindu yai lenda pusa muntu na kuyula bangiufula ya me tala luzingu, bangiufula yina yandi me yindulaka ntete ve. Nkutu yandi lenda kudiyula nde: ‘Nki mono lenda sala sambu na kuguluka?’ Yandi lenda kuma kusepela ti nsangu na beto ya ke pesaka kivuvu.

¹² Kana beto ke landa kusamuna na kwikama yonso, beto ta longa bantu yina kele na mfunu ya kuwa nsangu ya ke pesaka kikesa yina beto ke natilaka bo. (Yezaya 61:1) Charlotte, yina kele mupasudi-nzila bamvula 38 ke tuba nde: “Bubu yai bantu me konda kivuvu. Yo yina, bo ke vandaka na mfunu ya kuwa nsangu ya mbote.” Ejvor, yina kele mupasudi-nzila bamvula 34 ke tuba nde: “Bubu yai, bantu mingi ke niokwama na mabanza. Mono ke zolaka mpenza kusadisa bo. Yo ke pusaka mono na kusamuna.” Ya kieleka, zola sambu na bantu kele kikuma ya mfunu yina ke pusaka beto na kulanda kusamuna!

13, 14. (a) Inki dikabu Yoane 15:11 ke tubila? (b) Inki mutindu beto lenda vanda na kiese bonso Yezu? (c) Inki mutindu kiese ke sadisaka beto na kisalu ya kusamuna?

¹³ Na mpimpa yina yitaka lufwa ya Yezu, yandi zabisaka mpi bantumwa na yandi makabu yina ta sadisa bo na kulanda kubuta mbuma. Inki kele makabu yango mpi nki mutindu yo lenda sadisa beto?

¹⁴ Dikabu ya kiese. Keti kusamuna ke vandaka kizitu sambu na beto? Ata fioti ve. Na nima ya kutubila kingana ya nti ya vinu, Yezu tubaka nde beto ta vanda na kiese kana beto ke samuna. (Tanga Yoane 15:11.) Inki lenda pesa beto kiese? Kuvila ve nde na kingana ya Yezu, yandi kudifwanisaka ti nti ya vinu mpi balongoki na yandi ti balutangu. Balutangu ya vinu ke bakaka masa mpi madia yina kele mfunu kaka kana yo kele ya kukangama ti nti ya vinu. Mutindu mosi, beto ta vanda na kiese bonso Yezu kaka kana beto kele na bumosi ti yandi mpi ke landa mbandu na yandi. Ebuna beto ta vanda na kiese yina yandi vandaka na yo; kiese yina kusala luzolo ya Nzambi ke nataka. (Yoane 4:34; 17:13; 1 Piere 2:21) Hanne, yina kele mupasudi-nzila bamvula kuluta 40, ke tuba nde: “Kiese yina mono ke waka mbala mingi na nima ya kusamuna ke pusaka mono na kulanda kusala kisalu ya Yehowa.” Kiese ta pesa beto ngolo ya kulanda kusamuna ata bantu ke ndima ve nsangu.—Matayo 5:10-12.

15. (a) Inki dikabu Yoane 14:27 ke tubila? (b) Inki mutindu ngemba ke sadisaka beto na kulanda kubuta mbuma?

¹⁵ Dikabu ya ngemba. (Tanga Yoane 14:27.) Na luyantiku ya nkokila yina yitaka lufwa ya Yezu, yandi songaka bantumwa na yandi nde: “Mono ke pesa beno ngemba na mono.” Inki mutindu ngemba ya Yezu lenda sadisa beto na kulanda kusamuna? Ntangu beto ke landaka kusamuna, beto ke vandaka na ngemba sambu beto ke zabaka nde beto ke sepedisa Yehowa ti Yezu. (Nkunga 149:4; Baroma 5:3, 4; Bakolosai 3:15) Ulf, yina kele mupasudi-nzila bamvula 45, ke tuba nde: “Kisalu ya kusamuna ke lembisaka mono, kansi yo ke pesaka mono kiese mpi ke natilaka mono mambote na luzingu.” Beto ke monisaka ntonda  sambu beto me zwaka ngemba ya kimakulu!

16. (a) Inki dikabu Yoane 15:15 ke tubila? (b) Inki lendaka kusadisa bantumwa na kubikala banduku ya Yezu?

¹⁶ Dikabu ya kinduku. Yezu songaka bantumwa na yandi nde yandi ke zolaka nde bo vanda na kiese mpi tendudilaka bo mfunu ya kuzola bantu ya nkaka. (Yoane 15:11-13) Na nima, yandi tubaka nde: “Mono ke binga beno banduku.” Kuvanda nduku ya Yezu kele dikabu ya nene kibeni! Inki lendaka kusadisa bantumwa na kubikala banduku na yandi? Yezu tubaka nde: ‘Beno kwenda mpi beno landa kubuta mbuma.’ (Tanga Yoane 15:14-16.) Na kutuba ya nkaka, kulanda kusamuna. Bamvula zole na ntwala ya kutuba mambu yai, Yezu songaka bantumwa na yandi nde: “Na ntangu beno ke kwenda, beno samuna nde: ‘Kimfumu ya zulu me kuma pene-pene.’” (Matayo 10:7) Yo yina, na mpimpa yina yitaka lufwa ya Yezu, yandi siamisaka balongoki na yandi na kukanga ntima na kisalu ya kusamuna. (Matayo 24:13; Marko 3:14) Ya kieleka, Yezu zabaka nde kuzitisa ntuma na yandi ta vanda ve pete. Kansi bo lendaka kusala yo mpi kubikala banduku na yandi. Inki mutindu? Na nsadisa ya dikabu ya nkaka.

17, 18. (a) Inki dikabu Yoane 15:7 ke tubila? (b) Inki mutindu dikabu yina sadisaka balongoki ya Yezu? (c) Inki makabu ke sadisaka beto bubu yai?

¹⁷ Dikabu ya bamvutu na bisambu na beto. Yezu tubaka nde: “Beno lomba konso kima yina beno ke zola mpi yo ta salama sambu na beno.” (Yoane 15:7, 16) Ziku lusilu ya Yezu pesaka kibeni bantumwa na yandi kikesa! * Bantumwa bakisaka mpenza ve nde kubika fioti Yezu fwete fwa. Kansi lufwa na yandi tendulaka ve nde bo ta konda lusadisu. Yehowa vandaka ya kuyilama na kupesa mvutu na bisambu na bo mpi kusadisa bo na kisalu ya kusamuna. Yehowa salaka kaka mutindu yina. Kaka na nima ya lufwa ya Yezu, bantumwa lombaka Yehowa kikesa mpi yandi pesaka mvutu na bisambu na bo.—Bisalu 4:29, 31.

¹⁸ Yo kele mpi mutindu mosi bubu yai. Kana beto ke kanga ntima na kisalu ya kusamuna, beto ta bikala banduku ya Yezu. Ntangu beto ke lomba Yehowa na kusadisa beto kana beto ke kuka ve kusamuna, beto fwete ndima nde yandi ta pesa mvutu na bisambu na beto. (Bafilipi 4:13) Beto ke tondaka Yehowa mingi sambu yandi ke pesaka mvutu na bisambu na beto mpi sambu beto kele banduku ya Yezu. Makabu yai ya ke katukaka na Yehowa ke pesaka beto ngolo ya kulanda kubuta mbuma.—Yakobo 1:17.

19. (a) Sambu na nki beto fwete landa kusamuna? (b) Inki ke sadisaka beto na kumanisa kisalu yina Nzambi me pesaka beto?

¹⁹ Disolo yai me tubila bikuma iya yina ke pusaka beto na kulanda kusamuna: kupesa Yehowa nkembo mpi kusantisa zina na yandi, kuzola Yehowa mpi Yezu, kukebisa bantu mpi kuzola bantu. Beto me tubila mpi makabu iya: kiese, ngemba, kinduku mpi bamvutu na bisambu na beto. Makabu yai ke pesaka beto ngolo ya kumanisa kisalu yina Nzambi me pesaka beto. Yehowa ke vandaka na kiese mingi ntangu yandi ke monaka beto ke sala bikesa ya kulanda “kubuta mbuma mingi”!