DIANA kele ti bamvula kuluta 80 mpi na bamvula me katuka kuluta, yandi kutana ti bampasi ya ngolo. Bakala na yandi yina belaka maladi ya ntu, vandaka na nzo ya minunu mpi fwaka. Bana na yandi zole ya babakala fwaka mpi yandi ke belaka kansere ya mabele. Kansi na balukutakanu ti na kisalu ya kusamuna Diana ke vandaka kaka na kiese.

John vandaka nkengi ya nziunga bamvula kuluta 43. Yandi zolaka kisalu na yandi mingi mpi ndimaka ve nde mukumba na yandi lenda soba. Kansi, yandi yambulaka kisalu ya nziunga sambu na kusansa mpangi na yandi yina vandaka kubela. Na balukutakanu ya nene John ke vandaka kaka na kiese.

Inki ke sadisaka Diana ti John na kuvanda kaka na kiese? Inki mutindu muntu yina ke kutana ti bampasi lenda vanda na kiese? Inki mutindu muntu lenda vanda kaka na kiese, ata yandi ke sala diaka ve kisalu yina yandi vandaka kuzola? Bamvutu kele na Biblia. Yo ke tuba nde: “Muntu ya lunungu ta wa kiese na Yehowa.” (Nkunga 64:10) Beto ta bakisa kieleka yai kana beto ke zaba mambu yina ke pesaka beto kiese ya kimakulu mpi yina ke manisaka kiese.

Mambu ya nkaka ke pesaka kiese. Mu mbandu, makwela, kubuta mpi kubaka mukumba na kisalu ya Yehowa. Mambu yai ke pesaka kiese sambu yo kele makabu yina me katuka na Yehowa. Yandi me tulaka ngidika ya makwela, me pesaka beto makuki ya kubuta mpi kusala na dibundu na yandi.—Kuyantika 2:18, 22; Nkunga 127:3; 1 Timoteo 3:1.

Ata mpidina, mambu ya nkaka ke pesaka kiese ya ntangu fioti. Diambu ya mawa kele nde nkwelani mosi lenda konda kwikama to lenda fwa. (Ezekiele 24:18; Ozea 3:1) Bana lenda kolama na bibuti to na Nzambi mpi nkutu bo lenda basisa bo na dibundu. Mu mbandu, bana ya Samuele vandaka ve kusambila Yehowa na mutindu ya mbote mpi Davidi kutanaka ti bampasi mingi na dibuta sambu yandi salaka disumu ti Bat-sheba. (1 Samuele 8:1-3; 2 Samuele 12:11) Ntangu mambu yai ke salamaka, yo pesaka ve kiese kansi yo ke pesaka mawa mpi mpasi mingi.

 Bantangu ya nkaka beto lenda yambula kisalu ya Yehowa sambu beto ke bela, me kuma ti mukumba ya kusansa dibuta to dibundu me soba mambu ya nkaka. Bampangi mingi yina me yambulaka kisalu na bo ke tubaka nde bo ke waka diaka ve kiese yina bo vandaka kuwa.

Beto lenda bakisa kukonda mpasi nde mambu ya mutindu yai ke pesaka ve kiese ya kimakulu. Keti kele ti mambu yina ke pesaka kiese ya kimakulu ata beto ke kutana ti bampasi? Ee, sambu Samuele, Davidi mpi bampangi ya nkaka ke vandaka kaka na kiese ata bo kutanaka ti bampasi.

Yezu zabaka kiese ya kieleka. Na ntwala nde yandi kwisa na ntoto, Biblia ke tuba nde yandi “vandaka kuwa kiese na ntwala [ya Yehowa] konso ntangu.” (Bingana 8:30) Kansi, ntangu yandi kwisaka na ntoto, yandi kutanaka ti bampasi ya ngolo. Ata mpidina, Yezu vandaka na kiese ya kusala luzolo ya Tata na yandi. (Yoane 4:34) Inki beto ta tuba sambu na bampasi yina yandi kutanaka ti yo na nsuka ya luzingu na yandi? Biblia ke tuba nde: “Sambu na kiese yina Nzambi tulaka na ntwala na yandi, yandi kangaka ntima na zulu ya nti ya mpasi.” (Baebreo 12:2) Beto lenda baka malongi mingi na mambu zole yina Yezu tubaka sambu na kiese ya kieleka.

Na nima ya kumanisa kisalu ya kusamuna, balongoki 70 vutukaka na Yezu. Bo waka kiese sambu na mambu yonso yina bo salaka, bo basisaka nkutu bademo. Kansi Yezu tubilaka bo nde: “Beno wa ve kiese sambu bampeve ke lemfukila beno, kansi beno wa kiese sambu bo me sonika bazina na beno na zulu.” (Luka 10:1-9, 17, 20) Ya kieleka, kana Yehowa ke ndima beto, yo kele diambu ya mfunu mpi yo ke pesaka kiese mingi kuluta konso mukumba yina.

Kilumbu ya nkaka, ntangu Yezu vandaka kulonga kimvuka ya bantu, nkento mosi ya Muyuda yitukaka mingi sambu na malongi na yandi mpi tubaka nde mama ya Yezu ke waka kiese sambu na mwana na yandi. Kansi Yezu vutulaka nde: “Ve, kansi kiese na bantu yina ke waka ndinga ya Nzambi mpi ke landaka yo!” (Luka 11:27, 28) Kuwa kiese sambu na  bana lenda pesa beto kiese. Kansi kima ya ke pesaka beto kiese ya kimakulu kele kulemfukila mpi kusala kinduku ya mbote ti Yehowa.

Ntangu beto ke bakisaka nde Yehowa ke sepelaka ti beto, yo ke pesaka beto kiese mingi. Ata beto ke sepelaka ve ti bampasi, yo ke manisaka ve kiese na beto. Ya kieleka, kana beto ke bikala ya kwikama na ntangu ya mpasi, beto ta vanda na kiese mingi. (Baroma 5:3-5) Diaka, Yehowa ke pesaka mpeve na yandi na bantu yina ke tudilaka yandi ntima mpi kiese kele kitini ya mbuma ya mpeve. (Bagalatia 5:22) Yo ke sadisaka beto na kubakisa kieleka yina kele na Nkunga 64:10 ya ke tuba nde: “Muntu ya lunungu ta wa kiese na Yehowa.”

Yo ke monisa mpi kikuma yina Diana ti John vandaka kaka na kiese ata bo kutanaka ti bampasi. Diana ke tuba nde: “Mono me bumbanaka na Yehowa mutindu mwana ke bumbanaka na kibuti.” Yandi ke yika nde: “Yandi me pesaka mono ngolo ya kulanda kusamuna mpi ya kuvanda na kiese.” Inki sadisaka John na kuvanda kaka na kiese mpi kusamuna mingi ata yandi yambulaka kisalu na yandi? Yandi ke tuba nde: “Banda 1998 ntangu mono vandaka longi na Nzo-Nkanda Yina Kelongaka Mutindu ya Kusala Kisalu, mono vandaka kulonguka mingi mono mosi.” Yandi ke tuba nde nsoba yina bo salaka ti nkento na yandi vandaka mpasi ve sambu bo yikamaka kusala bisalu yonso yina Yehowa vandaka kupesa bo. Yandi ke yika nde: “Beto vandaka kusala yo kukonda kubokuta.”

Bampangi mingi ya nkaka me ndimaka kieleka yai ya kele na Nkunga 64:10. Mu mbandu, mpangi-bakala mosi ti nkento na yandi salaka bamvula kuluta 30 na Betele ya États-Unis. Na nima, bo kumaka bapasudi-nzila ya nene. Bo ke tuba nde: “Yo ke salaka mpasi mingi kana kisalu yina nge ke zolaka me suka,” kansi bo ke yika nde: “Mpasi yina lenda mana.” Kaka ntangu bo kumaka na teritware na bo ya mpa, bo yantikaka kusamuna. Bo tubaka diaka nde: “Beto vandaka kusamba sambu na mambu ya nkaka ya siki-siki. Na nima, ntangu Nzambi pesaka mvutu na bisambu na beto, yo pesaka beto kiese mpi kikesa. Na nima ya bilumbu fioti, bampangi ya nkaka na dibundu yantikaka kisalu ya kimupasudi-nzila mpi beto vandaka na kiese ya kuzwa balongoki zole ya Biblia yina vandaka kuyela mbote.”

Ya kieleka, yo ke vandaka ve ntangu yonso pete na kuvanda na kiese. Bantangu yankaka beto ke vandaka na mawa. Kansi Yehowa ke lembika beto ti bangogo ya kele na Nkunga 64:10. Ata beto ke kutana ti bampasi yina lenda lembisa beto nitu, beto fwete tula ntima nde kana beto bikala ya kwikama, beto “ta wa kiese na Yehowa.” Diaka, beto ke vingila ntangu yina lusilu ya Yehowa sambu na “zulu ya mpa mpi ntoto ya mpa” ta lungana. Mpidina, bantu yonso ta vanda ya kukuka, ta “yangalala mpi [ta] vanda na kiese kimakulu” sambu na mambu yonso yina Yehowa ta sala.—Yezaya 65:17, 18.

Yindula mambu yina yo ta tendula. Beto ta vanda ti sante ya kukuka mpi ta telamaka konso kilumbu ti kikesa mpenza. Ata diambu mosi ve yina vandaka kuniokula beto ta pesa beto diaka mpasi. Yehowa ke ndimisa beto nde “mambu ya ntama ta kwisa ve na mabanza, yo ta kwisa mpi ve na ntima.” Beto ta yamba bampangi na beto yina me fwaka mpi ta wa kiese mutindu bibuti yina Yezu futumunaka mwana na bo ya bamvula 12 waka: “Bo kukaka ve kuyala mawi na bo sambu bo waka kiese mingi kibeni.” (Marko 5:42) Nsuka-nsuka, bantu yonso na ntoto ta vanda bantu ya lunungu mpi “ta wa kiese na Yehowa” kimakulu.