Bangiufula ya Batangi
Banani vandaka Bantu ya Mbote yina Yezu tubilaka na nkokila na ntwala ya lufwa na yandi mpi sambu na nki bo pesaka bo titre yina?
Na nkokila na ntwala ya lufwa ya Yezu, Yezu longisilaka balongoki na yandi na kusosa ve lukumu na kati ya bampangi na bo. Yandi songaka bo nde: “Bantotila ya makanda ke yalaka bantu na kingolo-ngolo, mpi bo ke bingaka bantu yina kele ti kiyeka na zulu na bo nde Bantu ya Mbote. Ata mpidina, beno fwete vanda ve mutindu yina.”—Luka 22:25, 26.
Banani vandaka Bantu ya Mbote yina Yezu tubilaka? Bisono, mbongo mpi mikanda ke monisa nde Bagreki mpi bantu ya Roma vandaka kupesa lukumu ya mingi na bantu yina zabanaka mingi mpi na bamfumu ya luyalu yina bo vandaka kubinga Évergète to Muntu ya Mbote. Bo vandaka kupesa bantu yai lukumu sambu bo vandaka kusala mambu ya nkaka ya mbote.
Bo vandaka kubinga bamfumu mingi nde Bantu ya Mbote. Mu mbandu, bamfumu yai ya Ezipte, Ptolémée III Évergète (p. 247-222 N.T.B.) mpi Ptolémée VIII Évergète II (p. 147-117 N.T.B.). Diaka, bamfumu yai ya Roma, Jules César (48-44 N.T.B.) mpi Auguste (31 N.T.B.–14 T.B.) vandaka ti batitre, bonso yina Erode ya Nene, ntotila ya Yudea, vandaka na yo. Ziku bantu pesaka Erode batitre yina sambu yandi nataka ble na insi sambu na kumanisa nzala ya ngolo mpi yandi pesaka bansukami bilele.
Adolf Deissmann, muntu mosi ya mayele na Allemagne, yina longukaka mambu ya Biblia, tubaka nde na bisika mingi bantu vandaka kusadila titre Muntu ya Mbote. Yandi tubaka nde: “Kana beto tala na bisono yina bantu sonikaka na zulu ya mabaya, ya matadi, to ya bibaka beto ta mona bisika mingi [bo me sadila titre yai].”
Kansi nki Yezu zolaka kutuba ntangu yandi songaka balongoki nde: “Ata mpidina, beno fwete vanda ve mutindu yina”? Keti Yezu vandaka kubuya nde bo sala ve mambu ya mbote sambu na mambote ya bantu ya nkaka, to nde bo tula ve dikebi na mambote ya bantu yina bo ke zinga ti bo? Ve. Yo ke monana nde Yezu zolaka kutubila bikuma yina ke pusaka bo na kusala mambu ya mbote.
Na bilumbu ya Yezu, bamvwama vandaka na mfunu ya lukumu, yo yina bo vandaka kusadisa bansaka sambu bantu mingi kutala yo. Bo vandaka kutunga mpi baparke, batempelo mpi kusadisa bisalu ya nkaka. Bo vandaka kusala mambu yina sambu bantu kukumisa bo, bo zabana mingi mpi sambu bantu kundima bo na kubaka kimfumu. Mukanda mosi ke tuba nde: “Ata bantu ya nkaka vandaka kusala mambu ti bikuma ya mbote, bantu mingi vandaka kusala yo sambu bo kuma bamfumu.” Yezu longisilaka balongoki na kubuya mpeve yai ya lulendo mpi ya bwimi.
Bamvula mingi na nima, ntumwa Polo monisaka mfunu ya kieleka yai ntangu yandi longisilaka Bakristu na kukabila bankaka ti bikuma ya mbote. Yandi sonikilaka Bakristu ya Korinto nde: “Konso muntu kusala mutindu yandi me kana na ntima na yandi, ti kubokuta ve to sambu bo ke pusa yandi, sambu Nzambi ke zolaka muntu yina ke pesaka na kiese.”—2 Bak. 9:7.