Keti Nge Ke Bikaka nde Yehowa Kutanina Nge?
“Yehowa ke sumbaka diaka luzingu ya bansadi na yandi; bo ta bedisa ve ata muntu mosi yina ke tinaka na yandi.”—NKUNGA 34:22.
BANKUNGA: 8, 54
1. Kukonda kukuka ke salaka nde bansadi ya Nzambi kudiwa nki mutindu bantangu ya nkaka?
NTUMWA POLO tubaka nde, “mono kele muntu ya mawa kibeni!” (Baroma 7:24) Bubu yai, bansadi ya Nzambi mingi ke lembaka nitu mpi bonso Polo. Sambu na nki? Ata beto ke zolaka kusepedisa Yehowa, beto yonso kele bantu ya kukonda kukuka. Beto lenda kudiyangisa ntangu beto me sala ve mambu yina Nzambi ke zolaka. Bampangi ya nkaka yina me salaka masumu ya nene ke monaka nde Yehowa lenda lolula bo ve ata fioti.
2. (a) Inki mutindu Nkunga 34:22 ke monisa nde bansadi ya Nzambi fwete kudiyangisa ve na kiteso ya kuluta ndilu ntangu bo me sala kifu? (b) Inki beto ta longuka na disolo yai? (Tala lupangu “ Malongi to Bantendula ya Kifwani?”)
2 Masonuku ke ndimisa beto nde kana beto ke sosa lutaninu na Yehowa, beto fwete kudiyangisa diaka ve sambu na mbi yina beto me salaka. (Tanga Nkunga 34:22.) Kusosa lutaninu na Yehowa ke tendula nki? Inki beto fwete sala sambu Yehowa kuwila beto mawa mpi kulolula beto? Kulonguka ngidika ya bambanza ya lutaninu na Izraele ya ntama ta sadisa beto na kubaka mvutu. Kuwakana ya Nsiku yina Nzambi sobaka na Pantekoti ya mvu 33 vandaka kusadila ngidika yai. Yehowa muntu pesaka Nsiku yai. Yo yina, bambanza ya lutaninu ta longa beto mutindu Yehowa ke tadilaka masumu, bantu ya ke salaka masumu mpi bantu yina ke balulaka ntima. Ntete, beto tadila sambu na nki dikanda ya Izraele vandaka ti bambanza ya lutaninu mpi nki mutindu mambu vandaka kusalama.
“BENO SOLA BAMBANZA YA KUTININA”
3. Bantu ya Izraele vandaka kusala muntu yina me fwa muntu nki?
3 Yehowa ke waka mpasi kana bo me fwa muntu. Na ntangu ya ntama, kana muntu ya Izraele kufwa muntu, mpangi ya muntu yina ya bakala, ta “vutula mbi sambu na menga,” disongidila yandi fwete fwa mpi muntu yina me fwa mpangi na yandi. (Kutanga 35:19) Mpidina, muntu yina me fwa muntu ta futa luzingu na yandi mosi sambu na muntu yina yandi fwaka. Kana bo me fwa ve nswalu muntu yina me fwa muntu, Ntoto ya Lusilu vandaka kubeba mpi yo vandaka diaka ve ya santu. Yehowa tubaka nde: “Beno fwete bebisa ve insi yina beno ke zinga” ntangu beno ke tiamuna menga, disongidila kufwa muntu.—Kutanga 35:33, 34.
4. Inki vandaka kusalama kana muntu ya Izraele me fwa muntu kansi na luzolo ve?
4 Kansi nki vandaka kusalama kana muntu ya Izraele me fwa muntu na luzolo ve? Ata mpidina, yandi me sala mbi mutindu yandi me fwa muntu. (Kuyantika 9:5) Yehowa tubaka nde bo lenda wila yandi mawa. Muntu yina me fwa muntu na luzolo ve fwete tina na mbanza mosi na kati ya bambanza sambanu ya lutaninu sambu mpangi ya muntu yina yandi me fwa kufwa yandi ve. Kana yandi me kota na mbanza ya lutaninu, bo vandaka kutanina yandi. Yo lombaka nde yandi bikala na mbanza ya lutaninu tii ntangu nganga-nzambi ya nene ta fwa.—Kutanga 35:15, 28.
5. Bambanza ya lutaninu ke longa beto nki sambu na Yehowa?
5 Lukanu ya kutula bambanza ya lutaninu katukaka ve na bantu, Yehowa muntu bakaka lukanu yina. Yandi songaka Yozue nde: “Songa bantu ya Izraele nde, ‘Beno sola bambanza ya kutinina.’” Bo “santisaka” bambanza yina. (Yozue 20:1, 2, 7, 8) Yehowa tulaka yo na kingenga. Ngidika yai ke longa beto mambu mingi ya me tala Yehowa. Mu mbandu, yo ke sadisa beto na kubakisa mbote mawa ya Yehowa mpi mutindu beto lenda sosa lutaninu na Yehowa.
YANDI FWETE TUBA “MAMBU NA YANDI NA NTWALA YA BANKULUNTU”
6, 7. (a) Tubila mukumba ya bankuluntu na yina me tala kusambisa muntu yina me fwa ve muntu na luzolo. (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) (b) Sambu na nki yo vandaka mfunu nde muntu yina me tina kuzabisa bankuluntu?
6 Kana muntu ya Izraele me fwa muntu na luzolo ve, yo lombaka nde yandi tina na mbanza mosi ya lutaninu mpi “kutuba mambu na yandi na ntwala ya bankuluntu” na kielo ya mbanza. Bankuluntu vandaka kuyamba yandi. (Yozue 20:4) Na nima, bo vandaka kuvutula yandi na bankuluntu ya mbanza yina yandi fwaka muntu sambu bo sambisa yandi. (Tanga Kutanga 35:24, 25.) Kana bankuluntu yina me tuba nde yandi fwaka ve muntu na luzolo, bo vandaka kuvutula yandi na mbanza ya lutaninu.
7 Sambu na nki yo lombaka nde muntu yina me tina kuzabisa bankuluntu? Bankuluntu vandaka kutanina dikanda ya Izraele sambu yo vanda bunkete mpi kusadisa muntu yina me fwa ve muntu na luzolo sambu Yehowa kuwila yandi mawa. Muntu mosi ya mayele ya ke longukaka mambu ya Biblia sonikaka nde kana muntu yina me kwenda ve na bankuluntu, bo lenda fwa yandi. Yandi yikaka nde menga na yandi ta vanda na ntu na yandi mosi sambu yandi me sala ve mambu yina Nzambi lombaka. Muntu yango fwete sosa lusadisu mpi kundima yo sambu yandi bikala na luzingu. Kana yandi tina ve na mbanza mosi ya lutaninu, mpangi ya muntu yina yandi fwaka vandaka ti nswa ya kufwa yandi.
8, 9. Sambu na nki mpangi ya me sala disumu ya nene fwete zabisa bankuluntu?
8 Bubu yai, kana mpangi me sala disumu ya nene, yandi fwete kwenda kuzabisa bankuluntu sambu bo sadisa yandi na kuvutukila kinduku na yandi ya mbote ti Yehowa. Sambu na nki yo kele mfunu? Ya ntete, Yehowa muntu me tulaka bankuluntu sambu na kusambisa masumu ya nene. (Yakobo 5:14-16) Ya zole, bankuluntu ke sadisaka bantu yina me balula ntima sambu Nzambi kundima bo diaka mpi bo vutukila diaka ve kifu yina. (Bagalatia 6:1; Baebreo 12:11) Ya tatu, Nzambi me pesaka bankuluntu nswa mpi ke longaka bo sambu bo lembika bantu ya me balula ntima mpi kusadisa bo na kuyala mawi na bo ya mpasi. Yehowa ke bingaka bankuluntu “kitininu na mvula ya mupepe ya ngolo.” (Yezaya 32:1, 2; noti na nsi ya lutiti) Ngidika yai ke monisa mawa ya Nzambi sambu na beto.
9 Bansadi ya Nzambi mingi ya me salaka masumu mpi me solulaka ti bankuluntu me bakaka mambote mingi. Mu mbandu, Daniel salaka disumu ya nene, kansi yandi bumbaka yo bangonda mingi. Yandi ke tuba nde: “Sambu bantangu lutaka mingi, mono yindulaka nde bankuluntu lenda sadisa mono diaka ve.” Ata mpidina, yandi vandaka kuwa boma nde disumu na yandi lenda zabana mpi na ntwala ya kuyantika kisambu, yandi vandaka kulomba ntete ndolula na Yehowa. Nsuka-nsuka, yandi solulaka ti bankuluntu. Bubu yai, yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kuwa boma ya kusolula ti bankuluntu. Kansi ntangu mono solulaka ti bo, mono waka bonso nde muntu me katula kizitu ya nene yina mono vandaka ti yo.” Daniel me kumaka kusamba Yehowa kukonda mpasi. Bubu yai, yandi kele ti kansansa ya mbote mpi me katuka kukuma nsadi ya kisalu.
“YANDI FWETE TINA NA MOSI YA BAMBANZA YINA”
10. Muntu ya me fwa ve muntu na lozolo vandaka kusala nki sambu bo lolula yandi?
10 Sambu bo lolula muntu ya me fwa ve muntu na lozolo, yandi fwete tina na mbanza ya lutaninu ya pembeni. (Tanga Yozue 20:4.) Sambu na kuditanina yandi fwete kwenda na mbanza ya lutaninu tii ntangu nganga-nzambi ya nene ta fwa. Yo vandaka kibansa ya nene. Yo vandaka kulomba nde yandi yambula kisalu na yandi, nzo na yandi ya kitoko mpi yandi ta vanda diaka ve ti nswa ya kutambula-tambula. * (Kutanga 35:25) Kansi bibansa yina vandaka mfunu mingi. Kana yandi ke tambula-tambula, bantu ta mona nde yandi ke bakisa ve mbi yina yandi me sala na mutindu yandi me fwa muntu mpi luzingu na yandi ta kuma na kigonsa.
11. Inki mutindu mpangi yina me balula ntima lenda monisa ntonda sambu na mawa ya Nzambi?
11 Muntu yina me balula ntima fwete sala mambu ya nkaka sambu Nzambi kulolula yandi. Yandi fwete yambula mambu yina ya mbi. Yandi fwete buya mpi mambu yonso yina lenda nata yandi na kusala masumu. Ntumwa Polo monisaka mambu yina bampangi ya Korinto yina balulaka ntima salaka. Yandi tubaka nde: “Mawa yina beno waka na kuwakana ti luzolo ya Nzambi natilaka beno kikesa ya mingi, ee, beno kudikumisaka bunkete, beno waka makasi, beno waka boma, beno monisaka nzala ya ngolo, mpi kikesa, mpi beno sungikaka mambu ya mbi!” (2 Bakorinto 7:10, 11) Kana beto yambula masumu, beto ta monisa Yehowa nde beto ke wa mpasi sambu na mambu yina beto salaka mpi nde beto ke bakisa nde yandi ta lolula beto kaka kana beto sala bikesa.
12. Inki Mukristu fwete yambula sambu Yehowa kulanda kuwila yandi mawa?
12 Inki Mukristu fwete yambula sambu Yehowa kulanda kuwila yandi mawa? Yandi fwete yambula ata mambu yina yandi ke zolaka kana yo ke nata yandi na kusala disumu. (Matayo 18:8, 9) Mu mbandu, kana banduku ke pusa nge na kusala mambu yina Yehowa ke zolaka ve, keti nge ta yambula bo? Kana nge ke zolaka malafu mingi, keti nge lenda tina mabaku yina lenda pusa nge na kunwa malafu mingi? Kana nge ke kukaka ve kuyala banzala na nge ya kuvukisa nitu, keti nge lenda buya bafilme, basite Internet mpi mambu ya nkaka yina lenda tedimisa bampusa na nge ya nitu? Kuvila ve nde bibansa yonso ya beto ke salaka sambu na kulemfukila Yehowa kele mfunu. Sambu kana Yehowa me yambula beto, luzingu na beto ta beba. Kansi kuzaba nde Yehowa ta landa kumonisila beto “zola ya kwikama ya mvula na mvula,” ke pesaka kiese mingi.—Yezaya 54:7, 8.
“YO TA VANDA BISIKA YA BENO TA TININAKA”
13. Sambu na nki muntu yina me tina na mbanza ya lutaninu lenda zinga na lutaninu, na ngemba mpi na kiese?
13 Kana muntu yina me tina me kuma na mbanza ya lutaninu, bo vandaka kufwa yandi diaka ve. Yehowa tubaka nde: Bambanza yina “ta vanda bisika ya beno ta tininaka.” (Yozue 20:2, 3) Yehowa lombaka ve nde bo sambisa muntu yina mbala zole sambu na kifu yina mosi. Diaka, bampangi ya muntu yina me fwa ta kota ve na mbanza sambu na kufwa yandi. Na mbanza ya lutaninu, muntu yina me fwa ve muntu na luzolo vandaka na nsi ya lutaninu ya Yehowa. Mbanza ya lutaninu vandaka ve boloko. Kuna, yandi lenda sala kisalu, kusadisa bantu ya nkaka mpi kusadila Yehowa na ngemba. Luzingu na yandi lenda vanda ya kiese mpi ya ngemba.
Nge lenda tula ntima nde Yehowa ta lolula nge (Tala baparagrafe 14-16)
14. Mpangi yina me balula ntima fwete vila ve nki?
14 Bampangi ya nkaka ya me salaka masumu ya nene ke landaka kudiyangisa ata bo me balulaka ntima. Bankaka nkutu ke yindulaka nde Yehowa lenda lolula bo ve ata fioti. Kana nge mpi ke yindulaka mutindu yina, ndima nde kana Yehowa me lolula nge, yandi me lolula nge na ntima ya mvimba. Nge fwete kudiyangisa diaka ve. Daniel, yina beto me tubila na zulu, bakisaka kieleka yai. Ntangu bankuluntu sungikaka yandi mpi sadisaka yandi na kukuma ti kansansa ya mbote, yandi kudiwaka mbote. Yandi ke tuba nde: “Mono ke kudiyangisaka diaka ve. Mono me vilaka mambu yina. Mutindu Yehowa ke tuba, yandi ke bakaka kizitu na beto mpi ke losaka yo ntama kibeni. Beto lenda mona yo diaka ve.” Kana muntu yina me tina me kota na mbanza ya lutaninu, yandi fwete wa diaka ve boma nde mpangi ya muntu yina yandi me fwa ta kwisa kufwa yandi. Mutindu mosi, kana Yehowa me lolula beto, beto fwete wa ve boma nde yandi ta pesa beto diaka ndola sambu na kifu yina beto salaka.—Tanga Nkunga 103:8-12.
15, 16. Sambu na nki beto lenda tula ntima na mawa ya Yehowa?
15 Ya kieleka, beto kele ti bikuma mingi ya kundima nde Yehowa ta wila beto mawa kuluta nkutu bantu ya Izraele. Polo tubaka nde yandi kele “muntu ya mawa kibeni” sambu bantangu ya nkaka yandi vandaka kukuka ve kulemfukila Yehowa na mutindu ya me fwana, yandi tubaka nde: “Mono ke tonda Nzambi na nzila ya Mfumu na beto Yezu Kristu!” (Baroma 7:25) Inki yandi zolaka kutuba? Ata Polo vandaka kunwana ti banzala ya mbi ya kusala masumu mpi salaka mambi mingi na ntama, yandi balulaka ntima. Yo yina yandi ndimaka nde Yehowa me lolula yandi na nsadisa ya kimenga ya Yezu. Yezu pesaka luzingu na yandi sambu beto vanda diaka ti kansansa ya mbote mpi ngemba ya mabanza. (Baebreo 9:13, 14) Yezu, Nganga-Nzambi ya Nene “lenda gulusa . . . kibeni bantu yina ke pusana pene-pene na Nzambi na nzila na yandi, sambu yandi kele ntangu yonso na luzingu sambu na kubondila sambu na bo.” (Baebreo 7:24, 25) Na ntangu ya ntama, nganga-nzambi ya nene vandaka kusadisa bantu ya Izraele sambu Yehowa kulolula masumu na bo. Sambu Yezu kele Nganga-Nzambi na beto ya Nene, beto ke ndima kibeni nde ‘Nzambi ke wilaka beto mawa mpi ke monisilaka beto ntima ya mbote ya nene sambu na kusadisa beto na ntangu ya mbote.’—Baebreo 4:15, 16.
16 Kana beto ke zola nde Yehowa kutanina beto, beto fwete monisa lukwikilu na kimenga ya Yezu. Kuyindula ve nde kimenga ya Yezu ke tadila kaka bantu ya nkaka. Ndima nde Yezu pesaka kimenga sambu na nge. (Bagalatia 2:20, 21) Kana nge monisa lukwikilu na kimenga ya Yezu, Yehowa ta lolula nge. Ndima nde kimenga ya Yezu ke pesa nge kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. Yehowa pesaka kimenga ya Yezu sambu na nge!
17. Sambu na nki nge ke bikaka nde Yehowa kutanina nge?
17 Bambanza ya lutaninu ke sadisaka beto na kubakisa mawa ya Yehowa. Ngidika yai ke longa beto nde luzingu kele santu na meso ya Nzambi. Yo ke monisa mpi mutindu bankuluntu lenda sadisa beto, mutindu Yehowa ke lolulaka na ntima ya mvimba mpi bikalulu yina ke sadisaka na kuzaba nde muntu me balula ntima. Keti nge ke bikaka nde Yehowa kutanina nge? Yehowa kele kisika ya kuluta mbote ya kubaka lutaninu! (Nkunga 91:1, 2) Na disolo ya ke landa, beto ta tadila mutindu bambanza ya lutaninu lenda sadisa beto na kulanda mbandu ya kuluta nene ya lunungu mpi ya mawa ya Yehowa.
^ par. 10 Bayuda ya longukaka mingi mambu ya Biblia ke tuba nde bantu ya dibuta ya muntu yina me tina na mbanza ya lutaninu vandaka kulanda yandi na mbanza yina sambu na kuvanda ti yandi.
