1. Sambu na nki bilumbu na beto me swaswana ti bansungi ya nkaka?

BETO ke zinga na nsungi ya kuluta mpasi. Ata mpidina, na bilumbu na beto, Yehowa ke vukisa bantu mingi ya ‘makanda yonso, ya mabuta yonso, ya bansi yonso, mpi ya bandinga yonso,’ mutindu Biblia tubaka yo na ntwala. Bantu yina yandi ke vukisa me kuma “dikanda ya ngolo” ti bantu kuluta bamilio nana, bo kele na kiese mpi “bo ke sadilaka [Nzambi] kisalu ya santu mpimpa ti mwini.” (Kusonga 7:9, 15; Yezaya 60:22) Na bilumbu na beto, bantu mingi kibeni me baka lukanu ya kuzola Nzambi mpi bantu.

2. Bantu yina ke zolaka ve Nzambi ke zolaka nki? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

² Biblia tubaka nde na bilumbu na beto, bantu ya nkaka ta zola ve Nzambi, bo ta zola bima ya nkaka. Zola yai kele ya mbi. Ntumwa Polo sonikaka nde na bilumbu ya nsuka, na kisika ya kuzola Nzambi, bantu ta vanda “bantu ya ke kudizolaka, bantu ya ke zolaka mbongo” mpi “bantu ya ke zolaka biese.” (2 Timoteo 3:1-4) Bantu ya ke zolaka Nzambi ke monisaka ve zola ya mutindu yai, sambu yo lenda natila ve bantu kiese, ata bantu ya nkaka ke yindula nde bo ta kuma kuzinga na kiese. Zola ya mutindu yai ke pusaka bantu na kusosa  mambote na bo mosi mpi yo ke natilaka bantu mingi bampasi.

3. Inki beto ta longuka na disolo yai mpi sambu na nki?

³ Ntumwa Polo zabaka nde bantu mingi ta kuma kuzola mingi bima ya nkaka mpi yo ta vanda kigonsa sambu na Bakristu. Yo yina yandi longisila Bakristu na ‘kutina’ bantu ya mutindu yai. (2 Timoteo 3:5) Kansi mambu ya nkaka lenda sala nde beto lutisa ntangu ti bo. Inki beto ta sala sambu na kuditanina na bikalulu ya mbi ya bantu yina beto ke zinga ti bo, sambu beto landa kusepedisa Yehowa, Nzambi ya zola? Beto tubila ntete luswaswanu yina kele na kati ya zola yina ke sepedisaka Nzambi mpi zola yina Biblia ke tubila na 2 Timoteo 3:2-4. Na nima, beto ta mona mutindu beto lenda yedisa zola yina ta natila beto kiese na luzingu.

4. Sambu na nki yo kele mbi ve na kuzola nitu na beto?

⁴ Polo sonikaka nde: “Bantu ta vanda bantu ya ke kudizolaka.” Keti yo ke tendula nde kuzola nitu na beto mosi kele mbi? Ve. Yo kele nkutu mbote kana beto ke zola nitu na beto. Yehowa ke zolaka nde beto zola nitu na beto. Yezu tubaka nde: “Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.” (Marko 12:31) Ya kieleka, beto lenda zola ve bantu ya nkaka kana beto ke zola ve nitu na beto. Biblia ke tuba mpi nde: ‘Babakala fwete zola bankento na bo, bonso nitu na bo mosi. Bakala yina ke zolaka nkento na yandi ke kudizolaka yandi mosi, sambu ata muntu mosi ve ke mengaka nitu na yandi mosi, kansi yandi ke disaka yo mpi ke kebaka yo.’ (Baefezo 5:28, 29) Yo ke monisa pwelele nde yo ke mbi ve na kuzola nitu na beto.

5. Inki mutindu nge lenda zaba bantu yina ke zolaka nitu na bo mingi kuluta?

⁵ Kansi zola yina 2 Timoteo 3:2 ke tubila sambu na nitu na beto mosi, kele ve zola ya mbote mpi yo ke natilaka ve bantu mambote. Kana muntu ke zola nitu na yandi mingi kuluta, yandi ke kudibanzaka mingi sambu na yandi mosi. (Tanga Baroma 12:3.) Yandi ke zolaka kulungisa kaka bampusa na yandi kansi ya bantu ya nkaka ve. Kana mambu ke kwenda ve mbote yandi ke pesaka foti kaka na bantu ya nkaka. Muntu mosi ya mayele ya ke longukaka Biblia ke fwanisa muntu ya mutindu yai ti mbisi yina ke kudikonika sambu na kuwa tiya na mpusu na yandi ya mika-mika kansi yandi ke songa bantu kaka bansende na yandi. Bantu ya mutindu yai ke vandaka ve na kiese.

6. Inki mambote zola sambu na Nzambi ke natilaka beto?

⁶ Bantu ya nkaka ya mayele yina ke longukaka Biblia ke tubaka nde Polo tubilaka ntete zola ya mbi sambu yo ke butaka bikalulu ya mbi yina yandi tubilaka na nima. Kansi zola yina ke sepedisaka Nzambi ke sadisaka beto na kuvanda ti bikalulu ya mbote. Mu mbandu, kiese, ngemba, ntima ya nda, ntima ya mbote, bumbote, lukwikilu, mawete mpi kudiyala. (Bagalatia 5:22, 23) Muyimbi-bankunga tubaka nde: “Kiese na bantu yina Yehowa kele Nzambi na bo!” (Nkunga 144:15) Yehowa kele Nzambi ya kiese mpi bansadi na yandi ke vandaka mpi na kiese. Beto bansadi ya Yehowa me swaswana ti bantu yina ke kudizolaka mingi mpi ke vingilaka kaka nde bantu ya nkaka kukabila bo, beto ke vandaka na kiese sambu beto ke kabilaka bantu ya nkaka.—Bisalu 20:35.

7. Inki bangiufula ta sadisa beto na kuzaba kana beto ke zolaka kibeni Nzambi?

⁷ Inki mutindu beto lenda zaba kana beto ke zolaka nitu na beto mosi mingi kuluta Nzambi? Yindula ndongisila yai: “Beno sala ve ata diambu mosi ti mpeve ya kuswana to sambu na kumonisa nde beno me luta bankaka, kansi ti kudikulumusa yonso beno tadila bankaka nde bo me luta beno. Beno sosa kaka ve mambote na beno mosi, kansi mpi mambote ya bantu ya nkaka.” (Bafilipi 2:3, 4) Kudiyula nde: ‘Keti mono ke zitisaka ndongisila yai? Keti mono ke salaka bikesa sambu na kusala luzolo ya Nzambi? Keti  mono ke sosaka mitindu ya kusadisa bampangi na dibundu mpi bantu na kisalu ya kusamuna?’ Yo ke vandaka ve ntangu yonso pete na kupesa ntangu mpi ngolo na beto sambu na bantu ya nkaka. Yo ke monisa nde beto fwete sala bikesa mpi bantangu ya nkaka kutula bima ya beto ke zolaka na lweka sambu na kusadisa bankaka. Kuzaba nde Mfumu ya zulu ti ntoto ke zolaka beto mingi ke pesaka beto kiese mingi kibeni!

8. Zola ya bampangi ya nkaka sambu na Nzambi me pusaka bo na kusala nki?

⁸ Bampangi ya nkaka me yambulaka bisalu yina lendaka kupesa bo mbongo mingi sambu bo ke zolaka Nzambi mpi ke zolaka kusadila yandi na ntima ya mvimba. Mpangi-nkento Ericka kele doktere, yandi me ponaka kisalu ya kimupasudi-nzila na kisika ya kudipesa mingi na kisalu na yandi ya kimunganga. Yandi ti bakala na yandi me tambulaka na bansi mingi sambu na kusamuna. Mpangi-nkento ke tuba nde: “Kusadisa bantu na bansi mingi mpi kusala kinduku ti bampangi me natilaka beto kiese kibeni.” Ericka kele kaka doktere kansi yandi ke sadilaka mingi ntangu mpi ngolo na yandi sambu na kulonga bantu mambu ya Yehowa mpi kusadisa bampangi. Yandi ke tuba nde mambu yai ke pesaka yandi “kiese mingi kibeni.”

9. Sambu na nki muntu ya ke zolaka mbongo ke vandaka ve na kiese?

⁹ Polo sonikaka nde bantu ta kuma ‘kuzola mbongo mingi.’ Mwa bamvula me luta, mupasudi-nzila mosi na Irlande zabisaka bakala mosi mambu ya Nzambi. Muntu yina kangulaka saki na yandi ya fioti, basisaka mbongo mpi tubaka nde: “Yai kele nzambi na mono!” Bikalulu ya bantu mingi ke monisaka mpi nde mbongo kele nzambi na bo, ata bo mosi ke bakisaka yo ve. Bo ke zolaka mbongo mpi bima. Kansi Biblia ke tuba nde: “Muntu yina ke zolaka arza ta fulukaka ve arza ata fioti, mpi muntu yina ke zolaka kimvwama ta fulukaka ve lufutu.” (Longi 5:10) Muntu yina ke zolaka mbongo ke fulukaka ve mbongo. Yandi ke vandaka kaka ti mfunu ya mbongo mingi mpi ke kudiyangisaka mingi sambu na kuzwa mbongo ya nkaka. Yo ke natilaka yandi “bampasi mingi.”—1 Timoteo 6:9, 10.

10. Inki Biblia ke tuba sambu na kimvwama mpi kinsukami?

¹⁰ Ya kieleka beto yonso ke vandaka ti mfunu ya mbongo. Mbongo ke taninaka beto bantangu ya nkaka. (Longi 7:12) Keti beto lenda vanda na kiese kana beto kele ti mwa mbongo yina lenda sadisa beto na kulungisa kaka bampusa na beto? Ee! (Tanga Longi 5:12.) Agure mwana ya Yake sonikaka nde: “Kupesa mono ve kinsukami, kimvwama mpi ve. Bika kaka nde mono dia madia na mono.” Beto ke bakisa sambu na nki muntu yai zolaka ve kuvanda kibeni nsukami. Yandi tubaka nde kana ve kinsukami ta pusa yandi na kuyiba sambu Nzambi ke zolaka ve kuyiba. Kansi sambu na nki yandi zolaka ve kukuma mvwama? Yandi sonikaka nde: “Kana ve mono ta fuluka mpi mono ta buya nge ebuna mono ta tuba nde, ‘Yehowa kele nani?’” (Bingana 30:8, 9) Ziku nge me zaba bantu ya nkaka yina ke tulaka ntima na kimvwama na kisika ya kutudila Nzambi ntima.

11. Yezu tubaka nki sambu na mbongo?

¹¹ Muntu yina ke zolaka mbongo lenda sepedisa ve Nzambi. Yezu tubaka nde: “Muntu mosi ve lenda sala bonso mpika sambu na bamfumu zole; sambu yandi ta menga mosi mpi ta zola ya nkaka to yandi ta kangama na mosi mpi ta vweza ya nkaka. Beno lenda sala ve bonso bampika sambu na Nzambi mpi sambu na Kimvwama.” Yandi tubaka mpi nde: “Beno bika kufulusa sambu na beno mosi bimvwama na ntoto, kisika nselele ke diaka yo mpi yo ke bwaka matadi, mpi kisika miyibi ke kotilaka yo mpi ke yibaka yo. Kansi, beno fulusa sambu na beno mosi bimvwama na zulu, kisika nselele ke diaka yo ve mpi yo ke bwaka ve matadi, mpi kisika miyibi ke kotilaka  yo ve mpi ke yibaka yo ve.”—Matayo 6:19, 20, 24.

12. Inki mutindu luzingu ya kukonda mindondo ke sadisaka beto na kusadila Nzambi? Pesa mbandu.

¹² Bansadi mingi ya Yehowa ke salaka ngolo na kuzinga kukonda mindondo. Bo ke bakisaka nde kusala mutindu yai ke sadisaka bo na kusadila Yehowa mingi mpi kuvanda na kiese. Jack na États-Unis tekaka nzo na yandi ya nene mpi kompani na yandi sambu na kukuma mupasudi-nzila bonso nkento na yandi. Yandi ke tuba nde: “Yo vandaka mpasi na kuteka nzo na mono ya kitoko.” Bamvula mingi, yandi vandaka kuvutuka na nzo ti makasi sambu na mambu yina vandaka kusalama na kisalu. Yandi ke tuba nde: “Nkento na mono kele mupasudi-nzila ya ntangu yonso, yandi ke vandaka ntangu yonso na kiese. Nkento na mono vandaka kutuba nde, ‘mono kele ti patron ya kuluta nene!’ Ntangu yai mono mpi kele mupasudi-nzila, beto ke sadila patron mosi, Yehowa.”

13. Inki lenda sadisa beto na kuzaba mbote mutindu beto ke tadilaka mbongo?

¹³ Sambu na kuzaba kana beto ke tadilaka mbongo ti bukati-kati, beto fwete kudiyula na masonga yonso nde: ‘Keti mutindu na mono ya kuzinga ke monisaka nde mono ke ndimaka mambu yina Biblia ke tubaka na yina me tala mbongo? Keti mono ke monaka nde mbongo kele kima ya kuluta mfunu sambu na mono? Keti mono ke kudibanzaka mingi sambu na bima ya kinsuni na kisika ya kudibanza sambu na kinduku na mono ti Yehowa mpi bantu ya nkaka? Keti mono ke ndimaka kibeni nde Yehowa ta lungisa bampusa na mono?’ Beto fwete ndima nde Yehowa ta vila ve bantu yina ke tudilaka yandi ntima!—Matayo 6:33.

14. Inki kele mutindu ya mbote ya kutadila biese?

¹⁴ Biblia tubaka nde na bilumbu ya nsuka, ‘bantu ta kuma kuzola biese.’ Beto me zaba nde kuzola nitu na beto mpi kusosa mbongo ti bukati-kati kele mbi ve. Diaka kusepela ti luzingu na bukati-kati kele mbi ve. Bantu ya nkaka ke yindulaka nde bo fwete zola ve biese ata fioti, kansi yo kele ve dibanza ya Yehowa, sambu Biblia ke tuba nde: “Kwenda, dia madia na nge na kiese, mpi nwa vinu na nge na ntima ya kiese.”—Longi 9:7.

15. Kuzola biese ke tendula nki?

 ¹⁵ Na 2 Timoteo 3:4, Biblia ke tubila bantu yina ke zolaka biese kansi bo ke zolaka ve Nzambi. Simba nde verse ke tuba ve nde bantu ta zola biese kuluta Nzambi. Kana yo vandaka kutuba mpidina, yo zolaka kutendula nde bo kele mpi ti ndambu ya zola sambu na Nzambi. Kansi verse ke tuba nde bantu ta zola biese “na kisika ya” kuzola Nzambi. Muntu mosi ya mayele sonikaka nde verse yai “ke tendula ve nde bo ke zolaka mpi Nzambi. Yo ke tendula nde bo ke zolaka ve Nzambi ata fioti.” Yai kele lukebisu ya ngolo sambu na bantu yina ke zolaka biese. Biblia ke tuba nde bantu yai me yambulaka kusadila Nzambi sambu na biese ya luzingu.—Luka 8:14.

16, 17. Inki mbandu Yezu pesaka na yina me tala biese?

¹⁶ Yezu monisaka mutindu ya kutadila biese ti bukati-kati. Yandi kwendaka na “nkinsi mosi ya makwela” mpi na ‘nkinsi mosi ya nene.’ (Yoane 2:1-10; Luka 5:29) Na nkinsi ya makwela, malafu zolaka kumana, yo yina Yezu salaka kimangu, yandi kumisaka masa malafu. Na dibaku ya nkaka, ntangu bantu vwezaka Yezu sambu yandi vandaka kudia mpi kunwa, yandi monisaka pwelele nde bantu yina vandaka ve kutadila mambu ti bukati-kati.—Luka 7:33-36.

¹⁷ Ata mpidina, biese bakaka ve kisika ya ntete na luzingu ya Yezu. Yandi tulaka Yehowa na kisika ya ntete mpi salaka yonso sambu na kusadisa bantu. Yandi ndimaka nkutu kufwa lufwa ya mpasi sambu na kugulusa bantu. Yezu zabisaka bantu yina ke zola kulanda yandi nde: “Kiese na beno kana bantu ke finga beno, ke monisa beno mpasi, mpi ke kusila beno makambu ya mutindu na mutindu sambu na mono. Beno yangalala mpi beno vanda na kiese mingi, sambu matabisi na beno kele nene na zulu, sambu bo monisaka mpi bambikudi yina vandaka na ntwala na beno mpasi mutindu yina.”—Matayo 5:11, 12.

18. Inki bangiufula ta sadisa beto na kuzaba kana beto ke zolaka biese mingi?

¹⁸ Inki ta sadisa beto na kuzaba kana beto ke zolaka biese mingi? Kudiyula nde: ‘Keti mono ke monaka nde bansaka me luta balukutakanu mpi kisalu ya kusamuna? Keti bantangu ya nkaka mono ke yambulaka bima yina mono ke zolaka sambu na kusadila Yehowa? Keti mono ke ponaka bansaka yina ke sepedisaka Yehowa?’ Sambu beto ke zolaka Nzambi mpi ke zolaka kusepedisa yandi, beto ke sukaka ve kaka na kubuya bima yina beto me zaba nde yo kele mbi kansi mpi yina beto ke mona nde yo ta sepedisa ve Nzambi.—Tanga Matayo 22:37, 38.

19. Banani lenda vanda ve ata fioti na kiese?

¹⁹ Nsi-ntoto ya Satana me niokula bantu bamvula kiteso ya 6 000. Na bilumbu yai ya nsuka, ntoto me fuluka ti bantu yina ke kudizolaka, ke zolaka mbongo mpi biese. Bo ke salaka bikesa mingi sambu bampusa na bo kubaka kisika ya ntete na luzingu. Bantu ya mutindu yai lenda vanda ve ata fioti na kiese! Biblia ke tuba nde: “Kiese na muntu yina Nzambi ya Yakobi kele nsadisi na yandi, yina kivuvu na yandi kele na Yehowa Nzambi na yandi.”—Nkunga 146:5.

20. Inki mutindu zola na nge sambu na Nzambi ke natilaka nge kiese?

²⁰ Bansadi ya Yehowa ke zolaka yandi kuluta bima yonso. Konso mvula, bantu mingi ke longukaka mambu ya Yehowa mpi ke kumaka kuzola yandi. Mambu yai ke monisa nde Kimfumu ya Nzambi ke yala mpi ntama ve yo ta natila bantu mambote na mutindu ya kuyituka! Ntangu beto ke salaka mambu yina Yehowa ke zolaka, yandi ke waka kiese mpi yo ke natilaka beto kiese. Bantu yina ke zolaka Yehowa ta vanda na kiese kimakulu! Disolo yina ke landa ta tubila bikalulu ya nkaka yina zola ya mbi ke butaka. Yo ta monisa mutindu bikalulu yango me swaswana ti bikalulu ya mbote ya bansadi ya Yehowa.