“MBOTE! Ebwe nge?”

Ntembe kele ve nde nge me pesaka dezia muntu mbote mutindu yai. Mbala ya nkaka nge tandulaka nkutu diboko sambu na kupesa muntu mbote to nge yambaka yandi. Mutindu ya kupesa mbote mpi bangogo lenda swaswana, kansi yo ke tendulaka kaka kima mosi. Ya kieleka, kana beto ke pesa ve bantu mbote to ke ndima ve mbote na bo yo lenda monisa nde beto ke zolaka bo ve to beto kele ti bikalulu ya mbi.

Bantu yonso ve ke vandaka ti kikalulu ya kupesa bantu mbote. Bantu ya nkaka ke waka nsoni na kupesa bantu mbote to ke yindulaka nde bo me fwana ve. Bankaka diaka ke kukaka ve kupesa bantu ya mpusu ya nkaka, ya insi ya nkaka to ya kele ti kiyeka mbote. Kansi, kupesa mbote ata na bangogo fioti lenda nata mambote mingi.

Kudiyula nde: ‘Kupesa bantu mbote lenda nata nki mambote? Inki Biblia ke longaka na yina me tala kupesa bantu mbote?’

Ntangu ntumwa Piere yambaka Korneye muntu ya ntete ya makanda, na dibundu ya Bukristu, yandi tubaka nde: “Nzambi ke pona-ponaka ve.” (Bis. 10:34) Na nima, Piere sonikaka nde Nzambi ke zolaka nde “bantu yonso kubalula ntima.” (2 Pie. 3:9) Beto lenda tuba nde baverse yai ke tadila ntete-ntete bantu yina ke longuka kieleka. Kansi Piere siamisaka mpi Bakristu nde: “Beno pesa bantu ya mitindu yonso lukumu, beno zola kimvuka ya mvimba ya bampangi.” (1 Pie. 2:17) Yo yina, keti yo me fwana ve na kupesa bantu ya mpusu ya nkaka to ya bwala ya nkaka mbote? Mpidina yo ta monisa nde beto ke pesaka bo lukumu mpi ke zolaka bo.

Ntumwa Polo longisilaka bampangi nde: “Beno yambana, kaka mutindu Kristu mpi yambaka beno.” (Bar. 15:7) Polo tangaka bazina ya bampangi yina ‘sadisaka yandi mpi pesaka yandi kikesa.’ Bubu yai, bansadi ya Nzambi kele ti mfunu ya kikesa mingi kuluta na bilumbu ya Polo, sambu Satana kele ti makasi ya ngolo na bilumbu yai ya nsuka.—Bakol. 4:11, noti na nsi ya lutiti; Kus. 12:12, 17.

Bambandu ya Biblia ke monisa nde kupesa bantu mbote ke sadisaka bo na kudiwa mbote mpi ke natilaka bo mambote ya nkaka.

Ntangu yo lombaka nde Yehowa kutula luzingu ya Mwana na yandi na divumu ya Maria, yandi tindaka wanzio sambu na kusolula ti Maria. Wanzio yantikaka ti bangogo yai: “Mbote, nkento ya bo me sakumuna mingi kibeni, Yehowa kele ti nge.” Maria ‘kudiyangisaka mingi’ sambu yandi bakisaka ve ntendula ya bangogo yina. Ntangu wanzio bakisaka yo, yandi tubaka nde: “Maria, kuwa boma ve, sambu Nzambi me ndima nge.” Wanzio tendudilaka Maria nde Nzambi ke zola nde yandi buta Mesia. Na kisika ya kulanda kudiyangisa, Maria lemfukaka mpi vutulaka nde: “Tala mpika ya Yehowa ya nkento! Bika yo salama sambu na mono mutindu nge me tuba.”—Luka 1:26-38.

Kunata nsangu ya Yehowa sambu na wanzio vandaka dibaku ya nene, kansi yandi monaka ve nde lukumu na yandi ta mana kana yandi pesa muntu ya kukonda kukuka mbote. Yandi yantikaka kupesa Maria mbote. Mbandu yai ke longa beto nki? Beto fwete vanda bantu ya ntete na kupesa bantu ya nkaka mbote mpi na kusiamisa bo. Kupesa mbote ata na bangogo fioti lenda sadisa bantu ya nkaka mpi kundimisa bo nde bo kele kibeni na kati ya bansadi ya Yehowa.

Polo zabaka bampangi mingi na mabundu ya Asie Mineure mpi ya Eropa. Na mikanda yina yandi sonikaka, yandi pesaka bampangi mingi mbote, yandi tangaka bazina na bo. Kapu ya 16 ya mukanda ya Baroma ke monisa yo. Polo tindilaka bampangi mingi  mbote. Yandi tangaka zina ya Febe, “mpangi na beto ya nkento” mpi lombaka bampangi na kuyamba ‘yandi na Mfumu na mutindu yina me fwana na basantu, mpi kupesa yandi konso lusadisu yina yandi lenda vanda na yo mfunu.’ Polo pesaka mpi mbote na Prisila ti Akilasi, Polo ‘mpamba ve kansi mabundu yonso ya makanda mpi pesaka bo matondo.’ Yandi tindilaka mpi mbote na bantu ya nkaka yina beto ke zabaka mpenza ve bubu yai; mu mbandu mpangi “Epainete” yina yandi vandaka kuzola mingi mpi ‘Trifene ti Trifoze, bankento yina sadilaka Mfumu kisalu ya ngolo.’ Ya kieleka, Polo vandaka kibeni ti kikalulu ya kupesa bampangi mbote.—Bar. 16:1-16.

Yindula kiese yina bo waka ntangu bo zabaka nde Polo vandaka kuyibuka bo mingi. Ziku, zola na bo sambu na Polo mpi na bampangi ya nkaka kumaka ngolo! Ntembe kele ve nde mbote yina Polo tindilaka bo, siamisaka Bakristu ya nkaka mpi sadisaka bo na kukuma ti lukwikilu ya ngolo. Ya kieleka, kupesa bampangi mbote yina ke monisa nde beto ke tudilaka bo dikebi mpi ke sikisaka bo ke kumisaka kinduku na beto ngolo mpi ke vukisaka bansadi ya Nzambi.

Ntangu Polo tulukaka na dibungu ya Puteoli sambu na kukwenda na Roma, bampangi kwisaka kuyamba yandi. Ntangu Polo monaka bo na ntama, yandi “pesaka Nzambi matondo mpi bakaka kikesa.” (Bis. 28:13-15) Bantangu ya nkaka, kusekisa kaka bantu to kupesa bo mbote na ntama lenda pesa kikesa na bantu yina kele na mpasi.

Yo lombaka nde longoki Yakobo kusungika Bakristu ya nkaka. Bakristu yango vandaka diaka ve ti kimpeve ya mbote sambu bo salaka kinduku ti nsi-ntoto. (Yak. 4:4) Kansi tala mutindu Yakobo yantikaka mukanda yina yandi sonikilaka bo:

“Mono Yakobo, mpika ya Nzambi mpi ya Mfumu Yezu Kristu, mono ke sonikila makanda 12 yina me panzanaka na bisika ya kuswaswana: Mbote na beno!” (Yak. 1:1) Ntembe kele ve nde bampangi ndimaka bandongisila yina sambu bangogo yai ya luyantiku ya Yakobo ndimisaka bo nde bo kele kiteso mosi na meso ya Nzambi. Ya kieleka, kupesa bantu mbote na mawete lenda sadisa beto na kusolula mbote ti bo ata mambu yango kele ya mpasi kibeni.

Mbote ya ke simbaka kibeni ntima, fwete vanda ya masonga mpi ya ke monisa zola ya kieleka ata yo kele na bangogo fioti mpamba. Yo ke butaka mbuma ya mbote ata yo ke monana nde bantu tudilaka yo ve dikebi. (Mat. 22:39) Mpangi-nkento mosi na Irlande kwendaka na lukutakanu mpi kumaka kaka ntangu lukutakanu ke yantika. Ntangu yandi kotaka, mpangi-bakala mosi sekisaka yandi mpi tubaka nde: “Mbote. Mono kele na kiese ya kumona nge.” Mpangi-nkento tubaka ve ata kima, yandi kwendaka mpi vandaka.

Na nima ya mwa bamposo, yandi songaka mpangi-bakala nde na bantangu yina yandi kutanaka ti diambu mosi ya mpasi na nzo. Mpangi-nkento yikaka nde: “Mono waka makasi mingi na nkokila yina, mpi mono zolaka nkutu ve kukwenda na lukutakanu. Mono ke yibukaka mpenza ve masolo yina salamaka na lukutakanu, kansi mono ke yibukaka kaka mbote yina nge pesaka mono. Mono kudiwaka mbote kibeni. Matondo mingi.”

Mpangi-bakala yina zabaka ve nde mbote ya nkufi yina yandi pesaka nataka mambote. Yandi ke tuba nde: “Ntangu yandi zabisaka mono mambote yina yandi bakaka sambu na mbote yina ya nkufi, mono waka kiese mingi. Mono mpi sepelaka mingi.”

Salomo sonikaka nde: “Losa dimpa na nge na masa, sambu na nima ya bilumbu mingi nge ta mona yo diaka.” (Lon. 11:1) Beto ke bakisaka mambote yina mbote ke natilaka bantu, mingi-mingi bampangi na beto, yo ke sadisaka beto mosi mpi bantu ya nkaka na kudiwa mbote. Yo yina, beto fwete yindula ve ata fioti nde kupesa bantu mbote kele kima ya mpamba.