Papa katukaka na Allemagne na 1949 mpi kwendaka na Australie. Yandi kwendaka kusosa kisalu na bakompani ya ke timunaka bima ya ntalu mpi na bakompani ya kura. Yandi kumaka kuzinga na bwala ya Victoria. Kuna yandi kwelaka mama, mpi bo butaka mono na 1953.

Bamvula fioti mpamba na nima, mama yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa, yo yina mono zabaka malongi ya Biblia na bumwana. Kansi, papa vandaka kuzola ve mambu ya mabundu. Yandi kumaka nku mpi mama kumaka kuwa yandi boma. Kansi, mama landaka kulonguka Biblia na kinsweki mpi kumaka kuzola malongi na yo. Kana papa me basika, mama vandaka kulonga mono ti mpangi na mono ya nkento mambu yina yandi vandaka kulonguka. Yandi vandaka kulonga beto nde paladisu ta vanda na ntoto na bilumbu ke kwisa mpi nde beto ta vanda na kiese kana beto landa minsiku ya Biblia ya me tala bikalulu ya mbote.—Nkunga 37:10, 29; Yezaya 48:17.

Ntangu mono lungisaka bamvula 18, mono katukaka na nzo sambu papa kumaka nku mingi. Ata mono vandaka kundima mambu ya Biblia yina mama longaka mono, mono monaka ve mfunu na yo. Yo yina mono sadilaka yo ve na luzingu na mono. Mono yantikaka kusala kisalu ya kura na kompani mosi ya ke timunaka bima ya ntalu. Ntangu mono lungisaka bamvula 20, mono kwelaka. Na nima ya bamvula tatu, ntangu mwana na beto ya ntete ya nkento butukaka, mono tadilaka diaka mambu yina vandaka mfunu na luzingu na mono. Mono bakisaka nde Biblia lendaka kusadisa dibuta na mono, yo yina mono yantikaka kulonguka Biblia ti Mbangi mosi ya Yehowa. Kansi, nkento na mono vandaka kuzola ve Bambangi ya Yehowa. Kilumbu mosi ya mono kwendaka na lukutakanu na bo, yandi songaka mono na kupona kima mosi: kulonguka Biblia to kufwa makwela. Mono monaka ve kima ya kusala, yo yina mono ndimaka na kuyambula kulonguka ti Bambangi ya Yehowa. Na nima, mono bakisaka nde mono bakaka ve lukanu ya mbote na kuyambula kusala diambu ya mono zabaka nde yo kele mbote.

Kilumbu mosi, banduku na mono ya kisalu songaka mono pornografi. Yo vandaka kusepedisa kansi yo vandaka mpi nzanzi, yo yina mono kudiwaka bonso muntu ya me nata makambu. Ntangu mono yibukaka mambu ya mono longukaka na Biblia, mono monaka nde Nzambi ta pesa mono ndola. Kansi, sambu mono kumaka kutala diaka mingi bifwanisu yina ya mbi, mutindu na mono ya kutadila pornografi sobaka. Na nima, mono kumaka mpika na yo.

 Bamvula 20 na nima, mono yambulaka mpenza minsiku ya mbote yina mama longaka mono. Mambu ya mono vandaka kukotisa na mabanza kumaka kumonana na bikalulu na mono. Mono kumaka kutuba bangogo ya kukonda luzitu mpi bangogo ya nsoni sambu na kusekisa. Mono kumaka kutadila mambu ya kuvukisa nitu na mutindu ya mbi. Ata mono vandaka kaka ti nkento na mono, mono kumaka ti bankento ya nkaka. Kilumbu mosi, mono talaka na kitala-tala mpi kuditubilaka nde, ‘Mono ke zolaka nge ve.’ Mono vandaka kudizitisa diaka ve mpi kumaka kudiwa nzanzi.

Makwela na mono fwaka, mpi luzingu na mono bebaka. Yo yina, mono sambaka Yehowa na ntima na mono ya mvimba mpi mono vutukilaka kulonguka Biblia, ata bamvula 20 lutaka. Na ntangu yina, papa fwaka mpi mama kumaka Mbangi ya Yehowa.

Mutindu na mono ya kuzinga swaswanaka mpenza ti minsiku ya bikalulu ya mbote ya Biblia. Kansi ntangu yai, mono bakaka lukanu ya kuzwa ngemba ya mabanza yina Biblia ke silaka na kupesa. Mono sobaka ntete kutuba na mono mpi kumaka kudiyala. Mono bakaka mpi lukanu ya kuyambula luzingu na mono ya mansoni, bansaka ya mbongo, kulawuka malafu, mpi kuyiba mfumu na mono ya kisalu.

Banduku na mono ya kisalu bakisaka ve sambu na nki mono vandaka kuzola kusala bansoba ya nene ya mutindu yina. Na nsungi ya bamvula tatu, bo vandaka ntangu yonso kusosila mono sambu mono vutukila bikalulu ya mbi. Kana mono vutukila kilalulu mosi ya mbi, mu mbandu kuwa makasi to kutuba diambu mosi ya mbi, bo vandaka kutuba na kiese yonso nde: “Ah! Joe yina beto me zaba me vutuka.” Kutuba yina vandaka kupesa mono mpasi! Mbala mingi mono vandaka kumona bonso nde mono ta soba ve.

Pornografi vandaka mingi na kisika yina mono vandaka kusala, yo vanda na ba apareyi mpi na bapapie. Banduku na mono ya kisalu vandaka kutinda bifwanisu ya mbi na bamesage na ba ordinatere. Mono mpi vandaka kusala yo. Kansi ntangu mono kumaka kusala yonso sambu na kukatuka na kimpika yina, bo vandaka kaka ti lukanu ya kubwisa mono. Mono solulaka ti muntu yina vandaka kulonguka Biblia ti mono sambu yandi sadisa mono mpi kupesa mono kikesa. Yandi widikilaka mono na dikebi yonso ntangu mono kangudilaka yandi ntima. Yandi songaka mono baverse ya Biblia ya ke tubilaka mutindu ya kukatuka na kimpika yina, mpi yandi siamisaka mono na kusosa ntangu yonso lusadisu ya Yehowa na kisambu.—Nkunga 119:37.

Kilumbu mosi, mono salaka lukutakanu ti banduku na mono ya kisalu. Ntangu beto vukanaka, mono songaka bo na kupesa malafu na bantu zole yina me songaka bantu yonso nde bo ta nwaka diaka ve malafu. Bo yonso tubaka nde: “Kusala ve mutindu yina! Bantu yai ke nwana ti kikalulu yina ya kunwa malafu!” Mono vutudilaka bo nde: “Ee, yo yina mpi kima ya mono ke sala.” Banda kilumbu yina, bo ndimaka nde mono vandaka kunwana sambu na kukatuka na kimpika yina ya pornografi mpi bo pusaka mono diaka ve na kuvutukila bikalulu na mono ya ntama.

Na nima, Yehowa sadisaka mono mingi na kuyambula kikalulu ya kutala pornografi. Na 1999, mono bakaka mbotika mpi kumaka Mbangi ya Yehowa. Mono kele na kiese sambu Yehowa me pesaka mono diaka dibaku ya kuzinga luzingu mosi ya mbote mpi ya kiese.

Ntangu yai mono me bakisa sambu na nki Yehowa ke mengaka mambu yina mono vandaka kuzola. Sambu yandi kele Tata ya zola, yandi zolaka kutanina mono na bampasi yina pornografi ke nataka. Mambu yina kele na Bingana 3:5, 6 kele ya kieleka mpenza! Verse yai ke tuba nde: “Tula ntima na nge ya mvimba na Yehowa, mpi kutula ve ntima na mayele na nge mosi ya kubakisa mambu. Na banzila na nge yonso, yindula yandi, ebuna yandi ta katula basakuba na banzila na nge.” Minsiku ya Biblia me taninaka mono mpi me sadisaka mono na kununga mpenza.—Nkunga 1:1-3.

Ntete, mono vandaka kudiwa nzanzi. Kansi ntangu yai, mono ke kudizitisaka mpi kele na ngemba ya mabanza. Mono kele na luzingu ya mbote, mpi ke monaka nde Yehowa me lolulaka mono mpi ke sadisaka mono. Na 2000, mono kwelaka Karolin, nkento mosi ya kitoko. Yandi kele Mukristu, mpi ke zolaka Yehowa mingi mpenza bonso mono. Beto kele na ngemba na dibuta na beto. Beto kele mpenza ti dibaku ya mbote ya kuvanda na kati ya dibuta ya Bukristu yina kele bunkete mpi ke zolanaka na nsi-ntoto ya mvimba.