1, 2. Inki bitumba bansadi ya Yehowa ke nwanaka?

BANSADI yonso ya kwikama ya Nzambi me nwanaka, banda na Abele muntu ya lunungu tii na bantu ya kwikama ya bubu yai. Ntumwa Polo songaka Bakristu ya Ebreo nde, bo “kangaka ntima na bitumba ya ngolo na kati ya bampasi” sambu Yehowa kundima bo mpi kusakumuna bo. (Baebreo 10:32-34) Polo fwanisaka bitumba ya Bakristu ti bansaka ya kutesana yina Bagreki vandaka kusala, mu mbandu nsaka ya kubaka ntinu mpi ya kunwana. (Baebreo 12:1, 4) Bubu yai, beto ke nwana mpi sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula. Beto kele mpi ti bambeni yina ke sosa kukatula beto dikebi, kuvidisa kiese na beto mpi kukanga beto nzila ya kubaka balusakumunu na bilumbu ke kwisa.

² Bitumba ya kuluta ngolo kele yina beto ke nwanaka ti Satana mpi nsi-ntoto na yandi. (Baefezo 6:12) Beto fwete buya kibeni malongi, filozofi mpi mambu ya mbi ya nsi-ntoto yai; mu mbandu kusala pite, kunwa makaya, kulawuka malafu to bima ya nkaka ya ke lawusaka. Beto fwete landa mpi kunwana ti  mambu yina ke lembisaka beto mpi bifu na beto mosi.—2 Bakorinto 10:3-6; Bakolosai 3:5-9.

3. Inki mutindu Nzambi ke longaka beto sambu na kunwana ti bambeni na beto?

³ Keti beto lenda nunga mpenza bambeni yai ya ngolo? Ee, kansi yo kele pete ve! Polo kudifwanisaka ti boksere (muntu ya ke salaka nsaka ya kubula makofi). Yandi tubaka nde: “Mutindu mono ke baka ntinu kele ve kukonda kikuma; mutindu mono ke bula makofi kele ve sambu yo bula mupepe.” (1 Bakorinto 9:26) Bonso boksere ke nwanaka ti boksere ya nkaka, beto mpi fwete nwana ti bambeni na beto. Na nzila ya Biblia, Yehowa ke sadisaka mpi ke longaka beto mutindu ya kunwana. Yandi ke sadisaka beto mpi na nzila ya mikanda na beto, ya balukutakanu ya nene mpi ya dibundu. Keti nge ke sadilaka mambu yonso yina nge ke longukaka? Kana nge ke sadilaka yo ve, nge ta kuka kunwana ve mpenza ti bambeni na nge, nge ta vanda bonso boksere yina ke bula makofi na mupepe.

4. Inki beto lenda sala sambu mambu ya mbi kununga beto ve?

⁴ Beto fwete vanda ya kuyilama konso ntangu. Sambu na nki? Bambeni na beto lenda nwanisa beto na kintulumukina to ntangu beto me lemba. Biblia ke tuba mambu yai sambu na kukebisa beto mpi kupesa beto kikesa: “Kubika ve nde mambu ya mbi kununga nge, kansi sala mambu ya mbote sambu na kununga mambu ya mbi.” (Baroma 12:21) Kana beto ke landa kunwana sambu na kubuya mambu ya mbi, beto lenda nunga! Kansi, kana beto lemba mpi beto yambula kunwana, Satana, nsi-ntoto na yandi mpi bifu na beto lenda nunga beto. Yo yina, landa kunwana. Kulemba ve mpi kubwisa ve maboko!—1 Piere 5:9.

5. (a) Inki beto fwete yibuka sambu Nzambi kundima beto mpi kusakumuna beto? (b) Inki bantu Biblia ke tubila beto ta tadila?

⁵ Sambu na kununga, beto fwete yibuka kikuma ya beto ke nwana. Beto ke nwanaka sambu beto ke zolaka nde Nzambi kundima beto mpi kusakumuna beto. Baebreo 11:6 ke tuba nde: “Muntu yina ke pusana pene-pene na yandi fwete kwikila nde yandi kele mpi nde yandi ke kumaka muntu yina ke pesaka matabisi na bantu yina ke sosaka yandi na masonga yonso.” Kusosa Yehowa na masonga yonso ke tendula kusala ngolo kibeni sambu yandi ndima beto. (Bisalu 15:17) Biblia ke tubila babakala ti bankento mingi ya mbote, yina salaka mpidina. Yakobi, Rashele, Yozefi mpi Polo niokwamaka na mabanza mpi na nitu. Kansi bo nungaka. Bambandu na bo ke monisa nde kana beto sala ngolo, Yehowa ta sakumuna beto mpi. Beto tadila bambandu yango.

6. Inki sadisaka Yakobi na kulanda kunwana, mpi nki mambote yandi bakaka? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁶ Yakobi, muntu ya kwikama, nwanaka mpi kangaka ntima sambu yandi vandaka kuzola Yehowa mpi vandaka kumona nde kinduku na yandi ti Yehowa kele mfunu. Yandi vandaka kukwikila nde Yehowa ta lungisa lusilu na yandi ya kusakumuna bana na yandi. (Kuyantika 28:3, 4) Ntangu Yakobi kumaka ti bamvula kiteso ya 100, yandi nwanaka ti wanzio sambu Nzambi kusakumuna yandi. (Tanga Kuyantika 32:24-28.) Keti Yakobi vandaka mpenza ti ngolo ya kunwana  ti wanzio yai ya ngolo mingi? Ve! Kansi yandi vandaka mpenza ti lukanu ya ngolo; yo yina yandi nwanaka ngolo sambu Nzambi kusakumuna yandi! Yehowa sakumunaka Yakobi sambu yandi landaka kunwana mpi pesaka yandi zina Izraele, disongidila “Muntu ya Ke Kwamina to Ke Nwana ti Nzambi.” Yakobi bakaka mambote yina beto mpi ke sosa, disongidila, Nzambi ndimaka yandi mpi sakumunaka yandi.

7. (a) Inki mambu ya mpasi Rashele kutanaka ti yo? (b) Inki Rashele salaka, mpi nki mutindu Nzambi sakumunaka yandi?

⁷ Rashele, nkento yina Yakobi vandaka kuzola mingi, vandaka mpi na mpusa ya ngolo ya kumona mutindu Yehowa ta lungisa lusilu ya kusakumuna bakala na yandi. Kansi kima ya mpasi vandaka nde Rashele vandaka kubuta ve. Na ntangu yina, kukonda kubuta vandaka kupesa bankento mpasi mingi. Inki sadisaka Rashele na kulanda kukanga ntima na mpasi yai? Yandi vandaka ti kivuvu ya ngolo. Yandi vandaka kulomba Yehowa na kusadisa yandi na kulanda kunwana. Yehowa waka bisambu ya masonga ya Rashele mpi sakumunaka yandi; Rashele butaka bana. Yo yina Rashele tubaka nde: “Mono me nwana bitumba ya ngolo . . . Mono me nunga mpi!”—Kuyantika 30:8, 20-24.

8. Inki bampasi Yozefi kutanaka ti yo, mpi nki mbandu ya mbote yandi me bikilaka beto?

⁸ Lukwikilu ya Yakobi ti Rashele sadisaka mwana na bo Yozefi na kununga bampasi yina yandi kutanaka ti yo. Ntangu Yozefi kumaka ti bamvula 17, luzingu na yandi sobaka kibeni. Bampangi na yandi tekaka yandi na kimpika sambu bo vandaka kuwila yandi kimpala. Na nima, yandi salaka bamvula mingi na boloko na Ezipte, ata yandi salaka ve mbi. (Kuyantika 37:23-28; 39:7-9, 20, 21) Kansi Yozefi lembaka ve mpi yandi sosaka ve kuvutula mbi na mbi. Sambu na nki? Sambu kinduku na yandi ti Yehowa vandaka mfunu mingi mpi yandi vandaka kutudila yo  dikebi mpenza. (Levi 19:18; Baroma 12:17-21) Mbandu ya Yozefi lenda sadisa beto. Ata beto me kutanaka ti bampasi na kileke to bampasi ke lutila beto bubu yai, beto fwete landa kunwana mpi kukanga ntima. Kana beto ke sala mpidina, Yehowa ta sakumuna beto.—Tanga Kuyantika 39:21-23.

9. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yakobi, Rashele mpi Yozefi?

⁹ Bubu yai, beto lenda kutana mpi ti bampasi. Beto lenda niokwama sambu bantu ke sadila beto mambu kukonda lunungu, ke bakila beto bangindu ya mbi, ke vweza beto to ke wila beto kimpala. Na kisika ya kulemba nitu, beto fwete yibuka mambu yina sadisaka Yakobi, Rashele mpi Yozefi sambu beto landa kusadila Yehowa ti kiese. Nzambi pesaka bo kikesa mpi sakumunaka bo sambu bo vandaka kuzola mingi kinduku na bo ti yandi. Bo landaka kunwana mpi kusala mambu yina bo vandaka kutuba na bisambu na bo. Na bilumbu yai ya nsuka, beto fwete landa kuvanda ti kivuvu ya ngolo sambu na bilumbu ke kwisa! Keti nge ke ndimaka kunwana, disongidila, kusala bikesa sambu Yehowa kundima nge?

10, 11. (a) Sambu na nki beto fwete nwana sambu Nzambi kusakumuna beto? (b) Inki ta sadisa beto na kusala mambu ya mbote?

¹⁰ Sambu na nki beto fwete nwana sambu Nzambi kusakumuna beto? Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto lenda vanda ti nzala ya ngolo ya kusala mambu ya mbi. Diaka, bankaka fwete nwana sambu na kuzola kisalu ya kusamuna; bankaka diaka fwete nwana ti maladi to ke kudiwa bo mosi. Tii bubu yai, bampangi ya nkaka ke kukaka ve kulolula bantu yina ke salaka bo mbi. Yo vanda beto ke sadilaka Yehowa banda ntama to ve, beto fwete nwana ti mambu yina ke kangaka beto nzila ya kusadila Yehowa, Nzambi yina ke sakumunaka bantu ya kwikama.

¹¹ Ya kieleka, kuvanda Mukristu mpi kusala mambu ya mbote lenda vanda mpasi kibeni, mingi-mingi ntangu beto ke wa mpusa ya ngolo ya kusala mambu ya mbi. (Yeremia 17:9) Kana nge ke kudiwa mutindu yai, samba Yehowa mpi lomba yandi mpeve santu. Kisambu mpi mpeve santu lenda pesa nge kikesa ya kusala mambu ya mbote; ebuna Nzambi ta sakumuna nge. Baka lukanu ya kusala mambu yina nge tubaka na kisambu. Tanga Biblia konso kilumbu, baka ntangu ya kulonguka nge mosi mpi ya kusala lusambu ya dibuta.—Tanga Nkunga 119:32.

12, 13. Inki sadisaka bampangi zole na kununga bampusa na bo ya mbi?

¹² Bambandu mingi ke monisa mutindu Ndinga ya Nzambi, mpeve na yandi mpi mikanda na beto me sadisaka bampangi mingi na kuyambula bampusa ya mbi. Toko mosi tangaka disolo, “Inki Mutindu Nge Lenda Nunga Bampusa ya Mbi?,” na Réveillez-vous ! ya Desembri 8, 2003. Yandi ke tuba nde: “Mono ke nwanaka ngolo sambu na kununga bampusa ya mbi. Ntangu mono tangaka nde, ‘bampangi mingi ke nwanaka ngolo sambu na kununga bampusa ya mbi,’ mono monaka nde mono kele mono mosi ve; bampangi ya nkaka mpi ke nwana bonso mono.” Disolo ya nkaka ya Réveillez-vous ! ya Oktobri 8, 2003 sadisaka toko yai. Yo ke tuba nde: “Keti Nzambi Ke Ndimaka Bantu Yina Ke Zingaka na Mutindu Yina Bo Me Zola?” Disolo yai sadisaka yandi na kubakisa nde, bampangi ya nkaka ke nwanaka ntangu  yonso; yo kele bonso “nsende na nsuni” na bo. (2 Bakorinto 12:7) Ata bo ke landa kunwana sambu na kuvanda ti bikalulu ya mbote, bo kele kaka ti kivuvu ya mbote sambu na bilumbu ke kwisa. Toko yina tubaka nde: “Mono me bakisaka nde, mono lenda vanda ya kwikama ata mono ke kutana ti bampasi konso kilumbu. Mono ke tonda Yehowa mutindu yandi ke sadila dibundu na yandi sambu na kusadisa beto na kuzinga na nsi-ntoto yai ya mbi.”

¹³ Tadila mpi mbandu ya mpangi-nkento mosi ya États-Unis. Yandi sonikaka nde: “Mersi mingi mutindu beno ke pesa beto madia yina beto kele na yo mfunu mpi na ntangu ya me fwana. Ntangu mono ke tangaka masolo mingi, mono ke tubaka nde, ‘bo sonikaka disolo yai sambu na mono.’ Mono vandaka kunwana bamvula mingi ti mpusa ya ngolo ya kusala kima mosi ya Yehowa ke mengaka. Mono zolaka kulemba mpi kubika kunwana. Mono zabaka nde Yehowa kele Nzambi ya mawa mpi ke lolulaka; kansi mono monaka nde yandi lenda sadisa mono ve sambu mpusa yina ya mbi vandaka ngolo mpi mono vandaka kumenga yo ve. Mono vandaka kunwana ti mpusa yai ya mbi ntangu yonso. . . . Na nima ya kutanga disolo, ‘Keti Nge Kele na “Ntima Sambu na Kuzaba” Yehowa?’ na Nzozulu ya Nkengi ya Marsi 15, 2013, mono bakisaka nde Yehowa ke zolaka kibeni kusadisa mono.”

14. (a) Inki Polo zabaka ntangu yandi vandaka kunwana ti bampusa ya mbi? (b) Inki lenda sadisa beto na kunwana ti bifu na beto mpi kununga yo?

¹⁴ Tanga Baroma 7:21-25. Polo zabaka nde kunwana ti bampusa ya mbi mpi bifu ke vandaka mpasi. Kansi, yandi zabaka mpi nde kusamba Yehowa, kutudila yandi ntima, mpi kukwikila na kimenga ya Yezu lenda sadisa yandi na kununga. Ebuna beto, keti beto lenda nwana ti bifu na beto mpi kununga? Ee, kana beto ke landa mbandu ya Polo, ke tula ntima ya mvimba na Yehowa kansi na ngolo na beto mosi ve, mpi ke kwikila na kimenga ya Yezu.

15. Inki mutindu Yehowa lenda sadisa beto na kubikala ya kwikama mpi kukanga ntima?

¹⁵ Bantangu ya nkaka, Nzambi lenda pesa beto nzila ya kumonisa mutindu beto ke kudiwa ntangu kima mosi ke yangisa beto. Mu mbandu, inki beto ta sala kana beto mosi to muntu ya dibuta na beto me bela ngolo to bo me sala beto mbi? Kana beto ke tudilaka Yehowa ntima kibeni, beto ta lomba yandi ngolo ya kubikala ya kwikama mpi ya kutanina kiese na beto ti kinduku na beto na yandi. (Bafilipi 4:13) Bambandu ya bampangi mingi, ya ntangu ya ntama mpi ya bilumbu na beto, me monisaka nde kisambu lenda pesa beto kikesa mpi ngolo ya kukanga ntima.

16, 17. Inki lukanu nge me baka?

¹⁶ Diabulu ke zola nde nge lemba, nge yambula kunwana mpi nge bwisa maboko. Yo yina “kangama ngolo na mambu ya mbote.” (1 Batesalonika 5:21) Nge lenda nunga Satana, nsi-ntoto na yandi ya mbi, mpi bampusa ya mbi kana nge ke ndima na ntima ya mvimba nde Yehowa ta pesa nge ngolo mpi ta sadisa nge!—2 Bakorinto 4:7-9; Bagalatia 6:9.

¹⁷ Landa kunwana, ee kulemba ve, landa kaka kunwana. Kana nge sala mpidina, Yehowa ‘ta nokisila nge balusakumunu bonso mvula tii kuna nge ta konda ve ata kima mosi.’—Malaki 3:10.