1-2. Nkudulu kele nki mpi sambu na nki beto vandaka ti mfunu na yo?

NTANGU Adami, muntu ya kukuka salaka disumu, yandi ti bana na yandi vandaka diaka ve ti dibaku ya kuzinga mvula na mvula. Nzambi lolulaka yandi ve sambu yandi salaka disumu na luzolo yonso. Ebuna bana na yandi? Bo salaka ve disumu. (Bar. 5:12, 14) Yo lombaka nde Adami kufwa sambu na disumu na yandi. Kansi Yehowa salaka diambu mosi sambu na kupesa bana ya Adami dibaku ya kuzinga mvula na mvula. Ntangu fioti na nima ya disumu ya Adami, malembe-malembe Yehowa monisaka mutindu ya kugulusa bana ya Adami na kimpika ya disumu mpi ya lufwa. (Kuy. 3:15) Na nima, Yehowa tindaka Mwana na yandi awa na ntoto sambu “na kupesa luzingu na yandi bonso nkudulu sambu na bantu mingi.”—Mar. 10:45; Yoa. 6:51.

² Nkudulu kele nki? Mutindu Masonuku ya Kigreki ya Bukristu ke monisa yo, nkudulu kele ntalu yina Yezu futaka sambu na kusumba diaka luzingu yina Adami vidisaka. (1 Bak. 15:22) Sambu na nki beto vandaka ti mfunu ya nkudulu? Sambu nsiku ya lunungu ya Yehowa yina vandaka na Nsiku ya Moize vandaka kulomba nde bo pesa luzingu sambu na luzingu. (Kub. 21:23, 24) Adami vidisaka luzingu ya kukuka. Sambu na kuzitisa nsiku ya lunungu ya Nzambi, Yezu pesaka kimenga ya luzingu na yandi ya kukuka. (Bar. 5:17) Yo yina, yandi me kumaka “Tata ya Kukonda Nsuka” ya bantu yonso yina ke kwikilaka na nkudulu.—Yez. 9:6; Bar. 3:23, 24.

3. Mutindu Yoane 14:31; 15:13 ke monisa yo, sambu na nki Yezu pesaka luzingu na yandi ya kukuka na luzolo yonso?

³ Yezu pesaka luzingu na yandi na luzolo yonso sambu yandi ke zolaka mingi Tata na yandi ya zulu mpi beto. (Tanga Yoane 14:31; 15:13.) Zola yina pusaka Yezu na kulanda kubikala ya kwikama tii na lufwa mpi na kulanda kusala luzolo ya Tata na yandi.  Yo me salaka nde Yehowa kulungisa lukanu na yandi ya ntete sambu na bantu mpi sambu na ntoto. Na disolo yai, beto ta tubila sambu na nki Nzambi pesaka nzila nde Yezu kuniokwama mingi na ntwala nde yandi fwa. Beto ta tubila mpi na bunkufi mbandu ya nsoniki mosi ya Biblia yina monisaka ntonda ya mingi sambu na nkudulu. Na nima, beto ta tubila mutindu beto lenda monisa ntonda ya mingi sambu na nkudulu disongidila kimenga yina Yehowa mpi Yezu me pesaka beto.

4. Tubila mutindu Yezu fwaka.

⁴ Yindula mambu yina Yezu kutanaka ti yo na kilumbu ya nsuka ya luzingu na yandi awa na ntoto. Yezu lendaka kulomba lusadisu ya bawanzio mingi kansi yandi bikaka nde basoda ya Roma kukanga yandi mpi kubula yandi ngolo kibeni. (Mat. 26:52-54; Yoa. 18:3; 19:1) Bo bulaka yandi fimbu mpi yo lwadisaka yandi ngolo kibeni. Na nima, bo tulaka nti mosi ya kilo na mukongo na yandi yina vandaka ti bamputa. Yezu yantikaka kunata nti yina na kisika yina bo zolaka kufwa yandi. Kansi ntangu fioti na nima, basoda ya Roma songaka muntu mosi na kunatila Yezu nti yina. (Mat. 27:32) Ntangu Yezu kumaka na kisika yina bo zolaka kufwa yandi, bo tulaka yandi na nti, bo bulaka yandi minsonso na maboko mpi na makulu. Kizitu ya nitu ya Yezu salaka nde bamputa ya minsonso yina kukanguka. Banduku ya Yezu mpi mama na yandi vandaka kudila kansi bamfumu ya Bayuda vandaka kuseka Yezu. (Luka 23:32-38; Yoa. 19:25) Yezu niokwamaka bangunga mingi. Ntima na yandi mpi bapumo vandaka kusala mbote ve mpi yandi vandaka kupema na mpasi kibeni. Na ntwala nde yandi fwa, yandi salaka kisambu ya nsuka. Na nima, yandi niekisaka ntu mpi fwaka. (Mar. 15:37; Luka 23:46; Yoa. 10:17, 18; 19:30) Yo vandaka lufwa mosi ya mpasi kibeni mpi ya nsoni!

5. Inki pesaka Yezu mpasi mingi kibeni?

⁵ Kima yina pesaka Yezu mpasi mingi kuluta kele ve mutindu bo fwaka yandi kansi kikuma yina bo fwilaka yandi. Bo kusilaka yandi nde yandi vandaka kuvweza, disongidila nde yandi vandaka ve kuzitisa Nzambi to zina ya Nzambi. (Mat. 26:64-66) Diambu yina bo kusilaka Yezu yangisaka yandi mingi kibeni mpi yandi ndimaka nde Tata na yandi ta bika ve nde bo pesa yandi nsoni mutindu yina. (Mat. 26:38, 39, 42) Sambu na nki Yehowa pesaka nzila nde bo niokula Mwana na yandi yina yandi ke zolaka mingi mpi nde bo fwa yandi? Beto tala bikuma tatu.

6. Sambu na nki yo lombaka nde bo tula Yezu na zulu ya nti ya mpasi?

⁶ Kikuma ya ntete, yo lombaka nde bo tula Yezu na nti sambu bo singa ve Bayuda. (Bag. 3:10, 13) Ata mpidina, bo singaka bo kaka sambu bo silaka nde bo ta lemfukila nsiku ya Nzambi kansi na nima bo lemfukilaka yo ve. Yo yina, yo lombaka nde bo fwa sambu bo vandaka bana ya Adami kansi bo singaka bo mpi kaka. (Bar. 5:12) Nsiku yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele vandaka kutuba nde, muntu yina me sala disumu yina ke lomba nde bo fwa yandi, bo fwete fwa yandi. Bo fwete fwa yandi na zulu ya nti. * (Kul. 21:22, 23; 27:26) Lufwa ya Yezu na zulu ya nti salaka nde Bayuda kuguluka mpi kimenga na yandi kusadisa bo ata bo buyaka yandi.

7. Inki kele kikuma ya zole yina Nzambi pesaka nzila nde bo niokula Mwana na yandi?

⁷ Beto tadila kikuma ya zole yina Nzambi pesaka nzila nde bo niokula Mwana na yandi. Yandi vandaka kupesa Yezu formasio sambu na mukumba na yandi ya Nganga-Nzambi ya Nene. Yezu bakisaka nde yo kele mpasi mingi na kulemfukila Nzambi ntangu muntu ke kutana ti mpasi ya ngolo. Yandi niokwamaka mingi,  yo yina yandi lombaka lusadisu “ti kudila ya ngolo mpi mansanga.” Sambu Yezu niokwamaka mingi, yandi ke bakisaka bampusa na beto mpi yandi lenda “sadisa” beto ntangu beto “ke mekama.” Beto ke pesaka Yehowa mersi mingi sambu yandi me pesaka beto Nganga-Nzambi ya Nene yina ‘ke wilaka beto mawa sambu na bifu na beto.’—Baeb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Inki kele kikuma ya tatu yina Nzambi pesaka nzila nde bo niokula Yezu mingi kibeni?

⁸ Ya tatu, Yehowa pesaka nzila nde bo niokula Yezu mingi kibeni sambu na kupesa mvutu na ngiufula yai ya mfunu: Keti bantu lenda bikala ya kwikama na Nzambi ata ntangu bo ke kutana ti bampasi ya ngolo? Satana buyaka mpi yandi tubaka nde bantu ke sadilaka Nzambi sambu na bikuma ya bwimi. Yandi ke yindulaka nde bantu ke zolaka ve Yehowa bonso Adami. (Yobi 1:9-11; 2:4, 5) Yehowa zabaka mbote nde Mwana na yandi ke vandaka ya kwikama na yandi mpi yandi pesaka nzila nde bo niokula yandi tii na lufwa. Yezu bikalaka ya kwikama mpi yandi monisaka nde Satana kele muntu ya luvunu.

9. Inki mbandu ntumwa Yoane bikilaka beto?

⁹ Bo niokulaka Bakristu mingi mpi Bakristu yango kutanaka ti bampasi ya mutindu na mutindu. Ata mpidina, bo landaka kusamuna mpi bo kangaka ntima na bampasi ya mutindu na mutindu ya kinunu sambu bo vandaka kukwikila na kimenga ya Yezu. Beto tadila mbandu ya ntumwa Yoane. Na kwikama yonso, yandi longaka kieleka ya me tala Kristu mpi kimenga na yandi. Yo ke monana nde yandi salaka yo na nsungi ya bamvula kuluta 60. Ntangu yandi kumaka ti bamvula kiteso ya 100, yo ke monana nde luyalu ya Roma vandaka kuyindula nde yandi vandaka kigonsa yo yina bo tulaka yandi na boloko na kisanga ya Patmosi. Sambu na nki? Sambu yandi “vandaka kutuba mambu ya Nzambi mpi kuta kimbangi sambu na Yezu.” (Kus. 1:9) Yo kele kibeni mbandu ya mbote ya lukwikilu mpi ya kukanga ntima!

10. Inki mutindu mambu yina Yoane sonikaka ke monisa nde yandi vandaka kumonisa ntonda sambu na kimenga ya Yezu?

¹⁰ Yoane monisaka nde yandi vandaka kuzola Yezu mingi mpi kumonisa ntonda ya mingi sambu na kimenga ya Yezu na mambu yina yandi sonikaka. Yandi tubilaka kimenga ya Yezu to mambote na yo mbala kuluta 100. Mu mbandu yandi tubaka nde: “Kana muntu me sala disumu, beto kele na nsadisi yina kele ti Tata, Yezu Kristu, muntu ya lunungu.” (1 Yoa. 2:1, 2) Yandi monisaka mpi mfunu ya “kuta kimbangi sambu na Yezu.” (Kus. 19:10) Ya kieleka, Yoane monisaka kibeni ntonda ya mingi sambu na kimenga ya Yezu. Inki mutindu beto mpi lenda sala yo?

11. Inki lenda sadisa beto na kusala ve disumu?

¹¹ Buya kusala disumu. Kana beto ke monisa kibeni ntonda sambu na kimenga ya Yezu, beto ta tuba ve nde: ‘Yo kele ve mfunu nde mono sala bikesa sambu na kutina disumu. Mono lenda sala disumu mpi na nima, mono ta lomba pardo.’ Kansi beto ta tuba nde: ‘Ve, mono ke sala ve diambu yai ya mbi sambu na mambu yonso yina Yehowa mpi Yezu me salaka sambu na mono.’ Beto lenda lomba Yehowa ngolo mpi kusonga yandi nde: ‘Kubika ve nde beto bwa na mpukumuna.’—Mat. 6:13.

12. Inki mutindu beto lenda sadila ndongisila yina kele na 1 Yoane 3:16-18?

¹² Zola bampangi na nge. Kana beto ke zola bampangi, yo ta monisa mpi nde beto ke monisa ntonda sambu na kimenga ya Yezu. Sambu na nki? Sambu Yezu pesaka luzingu na yandi sambu na beto mpi sambu na bampangi na beto. Kana Yezu ndimaka kufwa sambu na bo,  yo ke monisa pwelele nde yandi ke zolaka bo mingi kibeni. (Tanga 1 Yoane 3:16-18.) Beto ke monisaka nde beto ke zolaka bampangi na mambu yina beto ke sadilaka bo. (Baef. 4:29, 31–5:2) Mu mbandu, beto ke sadisaka bo ntangu bo ke bela, ntangu bo ke kutana ti bampasi ya ngolo to ntangu bo me bwila bisumbula ya lugangu. Kansi, nki beto fwete sala kana mpangi mosi me sala to me tuba diambu mosi yina me pesa beto mpasi?

13. Sambu na nki beto fwete lolula bampangi?

¹³ Keti bantangu ya nkaka nge ke kangilaka mpangi mosi kimbeni na ntima sambu yandi me sadila nge diambu mosi ya mbi? (Levi 19:18) Kana yo kele mutindu yina, sadila ndongisila yai: “Beno landa kukanga-ntima na mambu ya bantu ya nkaka mpi beno landa kulolulana na ntima ya mvimba ata muntu mosi kele na makambu ti muntu ya nkaka. Mutindu Yehowa lolulaka beno na ntima ya mvimba, beno fwete sala mpi mutindu mosi.” (Bakol. 3:13) Kana beto ke lolula bampangi na beto ntangu yonso, beto ta monisa Tata na beto ya zulu nde beto ke monisaka kibeni ntonda sambu na kimenga ya Yezu. Inki mutindu beto lenda landa kumonisa ntonda ya mingi sambu na dikabu yina Nzambi me pesaka beto?

14. Inki mutindu beto lenda monisa ntonda ya mingi sambu na kimenga ya Yezu?

¹⁴ Pesa Yehowa matondo sambu na kimenga ya Yezu. Mpangi Joanna yina kele ti bamvula 83, ya ke zingaka na Inde ke tuba nde: “Mono ke monaka nde yo kele mfunu na kutubila kimenga ya Yezu konso kilumbu na bisambu na mono mpi kupesa Yehowa matondo sambu na yo.” Konso kilumbu ntangu nge ke samba, songa Yehowa bifu yina nge salaka mpi lomba yandi pardo. Kana nge me sala disumu ya nene, nge fwete sosa lusadisu na bankuluntu. Bo ta widikila nge mpi na zola yonso, bo ta pesa nge bandongisila yina ke katuka na Ndinga ya Nzambi. Bo ta samba ti nge mpi bo ta lomba Yehowa na kulolula nge sambu nge vanda diaka ti kinduku ya mbote ti Yehowa.—Yak. 5:14-16.

15. Sambu na nki beto fwete baka ntangu ya kutanga mambu ya ke tubila kimenga ya Yezu mpi kuyindulula yo?

¹⁵ Yindula mingi kimenga ya Yezu. Mpangi-nkento Rajamani yina kele ti bamvula 73 ke tuba nde: “Ntangu mono ke tangaka mambu ya ke tubilaka bampasi yina Yezu kutanaka ti yo, mono ke dilaka mingi kibeni.” Nge mpi lenda wa mpasi mingi kibeni kana nge yindula mutindu Mwana ya Nzambi niokwamaka mingi.  Kana nge ke yindula mingi kimenga ya Yezu, zola na nge sambu na yandi mpi sambu na Tata na yandi ta kuma diaka mingi kibeni. Sambu na kuyindula mingi kimenga ya Yezu, nge lenda tula yo na manaka ya kulonguka na nge mosi.

16. Inki mutindu kulonga bantu ya nkaka mambu ya me tala kimenga ya Yezu ke sadisaka beto? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)

¹⁶ Longa bantu ya nkaka mambu ya me tala kimenga ya Yezu. Kana beto ke longa bantu ya nkaka mambu ya me tala kimenga ya Yezu, beto ta monisa diaka ntonda ya mingi sambu na yo. Beto kele ti bisadilu ya mbote yina beto lenda sadila sambu na kulonga bantu ya nkaka na kuzaba sambu na nki yo lombaka nde Yezu kufwa sambu na beto. Mu mbandu, beto lenda sadila dilongi 4 ya kamukanda Nsangu ya Mbote ya Me Katuka na Nzambi! Ntu-diambu ya dilongi yango kele “Yezu Kristu Kele Nani?” To beto lenda sadila kapu 5 ya mukanda Inki Biblia Ke Longa Beto? Ntu-diambu ya kapu yango kele “Nkudulu—Dikabu ya Kuluta Nene ya Nzambi Me Pesaka.” Konso mvula, beto ke monisaka diaka ntonda ya mingi sambu na kimenga ya Yezu ntangu beto ke vukanaka na Nkinsi ya kuyibuka lufwa na yandi mpi ntangu beto ke bingisaka bantu ya nkaka na kuvukana ti beto na nkinsi yango. Yehowa me pesaka beto dibaku ya nene kibeni ya kulonga bantu ya nkaka mambu ya me tala Mwana na yandi.

17. Sambu na nki kimenga ya Yezu kele dikabu ya kuluta nene yina Nzambi me pesaka beto?

¹⁷ Ya kieleka, beto kele ti kikuma ya mbote yina ke pusa beto na kulanda kumonisa ntonda sambu na kimenga ya Yezu. Kimenga ya Yezu me salaka nde beto vanda ti kinduku ya mbote ti Yehowa ata beto kele bantu ya kukonda kukuka. Kimenga ya Yezu ta sala nde Nzambi kufwa bisalu yonso ya Diabulu. (1 Yoa. 3:8) Kimenga ya Yezu ta sala nde Yehowa kulungisa lukanu na yandi ya kisina sambu na ntoto. Ntoto ya mvimba ta kuma paladisu. Bantu yonso ta zolaka Yehowa mpi ta sadilaka yandi. Yo yina, konso kilumbu, beto fwete monisa ntonda sambu na kimenga ya Yezu, disongidila dikabu ya nene yina Nzambi me pesaka beto.