1-2. (a) Disumu kele nki mpi nki mutindu beto lenda nunga yo? (Tala mpi “Ntendula ya Bangogo.”) (b) Inki beto ta tadila na disolo yai mpi na masolo ya nkaka ya Nzozulu ya Nkengi yai? (Tala mpi “Noti Sambu na Batangi” na Nzozulu ya Nkengi yai.)

 KETI nge ke bakisaka zola ya mingi yina Yehowa Nzambi ke vandaka na yo sambu na nge? Mutindu ya mbote ya kuzaba yo kele kulonguka mambu yina Yehowa me salaka sambu na kugulusa nge na disumu mpi na lufwa. Disumu a kele mbeni ya ngolo, nge lenda nunga yo ve na ngolo na nge mosi. Konso kilumbu beto yonso ke salaka masumu mpi beto ke fwaka sambu na disumu. (Bar. 5:12) Nsangu ya mbote kele nde, Yehowa kele ya kuyilama na kusadisa beto na kununga disumu. Ya kieleka, beto ta nunga mpenza disumu!

² Bamvula kiteso ya 6 000 me luta banda Yehowa Nzambi ke sadisaka bantu na kununga disumu. Sambu na nki? Sambu yandi ke zolaka beto. Yehowa me zolaka bantu banda luyantiku, yo yina yandi me salaka mambu mingi sambu na kusadisa bantu na kununga disumu. Nzambi ke zaba nde disumu ke nataka lufwa mpi yandi ke zolaka ve nde beto fwa. Yandi ke zolaka nde beto zinga mvula na mvula. (Bar. 6:23) Yai mambu yandi ke zola sambu na nge. Na disolo yai, beto ta tadila mambu tatu: (1) kivuvu yina Yehowa ke pesaka bantu ya masumu, (2) mutindu Yehowa ndimaka bantu ya masumu na ntangu ya ntama, (3) mutindu Yezu gulusaka bantu ya masumu.

 KIVUVU YINA YEHOWA PESAKA BANTU YA MASUMU

3. Inki mutindu bibuti ya ntete salaka disumu?

³ Ntangu Yehowa gangaka bakala mpi nkento ya ntete, yandi zolaka nde bo zinga na kiese. Yandi tulaka bo na kisika ya kitoko, yandi pesaka bo makwela ya mbote mpi kisalu yina ta pesaka bo kiese. Bana na bo ta fulusa ntoto, bo ta kumisa ntoto ya mvimba paladisu kaka bonso kilanga ya Edeni. Yandi pesaka bo nsiku mosi kaka ya pete. Yandi songaka bo nde kana bo lemfukila yandi ve na luzolo yonso bo ta fwa sambu na disumu na bo. Beto me zaba mambu yina salamaka. Kigangwa mosi ya mpeve yina vandaka kuzola ve Nzambi mpi vandaka kuzola bo ve, pusaka bo na kusala disumu. Adami ti Eva ndimaka bangindu yina ya mbi. Bo tudilaka ve Tata na bo ya zola ntima, yo yina bo salaka disumu. Beto me zaba nde mambu yina Yehowa tubaka vandaka ya kieleka. Banda kilumbu yina, bo kutanaka ti bampasi: bo kumaka kununa mpi nsuka-nsuka bo fwaka.​—Kuy. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.

4. Sambu na nki Yehowa ke mengaka disumu mpi ke sadisaka beto na kunungu yo? (Baroma 8:20, 21)

⁴ Yehowa zolaka nde bo sonika disolo yai na Biblia sambu yo longa beto. Yo ke sadisaka beto na kubakisa kikuma yina Yehowa ke mengaka mpenza disumu. Disumu me kabulaka beto ti Tata na beto mpi me nataka lufwa. (Yez. 59:2) Yo yina, Satana, wanzio yina kolamaka kele na kisina ya mavwanga yonso yina me basikaka, yandi ke zolaka disumu mpi ke pusaka bantu na kusala masumu. Mbala ya nkaka yandi yindulaka nde na mambu yina salamaka na Edeni yandi nungaka. Kansi yandi bakisaka ve nde Yehowa kele Nzambi ya zola. Nzambi me sobaka ve mambu yina yandi kanaka sambu na bana ya Adami ti Eva. Yandi ke zolaka bantu, yo yina na mbala mosi yandi tubaka mambu yina yandi ta sala sambu na kugulusa bo. (Tanga Baroma 8:20, 21.) Yehowa zabaka nde bana ya nkaka ya Adami ta zolaka yandi mingi mpi ta vanda ti mfunu nde yandi sadisa bo na kununga disumu. Sambu yandi kele Tata mpi Ngangi na bo, yandi ta sadisa bo na kukatuka na disumu mpi kukuma banduku na yandi. Inki mutindu Yehowa salaka yo?

5. Inki ntangu Yehowa tubilaka na mbala ya ntete kivuvu ya kitoko sambu na bantu ya masumu? Tendula. (Kuyantika 3:15)

⁵ Tanga Kuyantika 3:15. Mbala ya ntete yina Yehowa tubilaka kivuvu ya kitoko sambu na bantu kele ntangu yandi tubilaka ndola yina Satana ta baka. Nzambi monisaka nde “mwana” mosi ta gulusa bantu. Nsuka-nsuka, mwana yai ta fwa Satana mpi ta katula mambu yonso ya mbi yina Satana me basisaka na Edeni. (1 Yoane 3:8) Kansi, na ntangu mosi buna mwana yai ta kutana ti mambu ya mpasi. Satana ta lwadisa yandi disongidila, ta fwa yandi. Diambu yai ta pesa Yehowa mpasi mingi mpenza. Ata mpidina, yo ta vanda mfunu mingi sambu bantu mingi ta guluka na disumu mpi na lufwa.

MUTINDU YEHOWA NDIMAKA BANTU YA MASUMU NA NTANGU YA NTAMA

6. Bantu ya lukwikilu bonso Abele mpi Noa salaka nki sambu na kukuma banduku ya Yehowa?

⁶ Na bamvula yina landaka, Yehowa monisaka pwelele mutindu bantu ya masumu lenda kuma banduku na yandi. Mu mbandu, Abele, mwana ya zole ya Adami ti Eva, vandaka muntu ya ntete yina monisaka lukwikilu na Yehowa na nima ya mambi yina salamaka na Edeni. Sambu Abele zolaka Yehowa mingi, yandi sosaka kusepedisa Yehowa mpi kumaka nduku na yandi, yandi tambikilaka Yehowa kimenga. Abele vandaka ngungudi, yandi bakaka bana-mameme, fwaka yo mpi tambikilaka Yehowa kimenga. Keti Yehowa sepelaka ti kimenga  yina? Biblia ke tuba nde: “Yehowa ndimaka Abele ti dikabu na yandi.” (Kuy. 4:4) Yehowa ndimaka makabu ya bantu yina zolaka yandi mpi tudilaka yandi ntima mu mbandu Noa. (Kuy. 8:20, 21) Ntangu Yehowa ke ndimaka makabu yai, yandi ke monisaka nde yandi ke ndimaka bantu ya masumu mpi ke kumisaka bo banduku na yandi. b

7. Inki dilongi beto ke bakaka na luzolo yina Abrahami monisaka sambu na kutambika mwana na yandi mosi kaka?

⁷ Yehowa lombaka Abrahami, muntu ya lukwikilu ya mingi na kusala diambu mosi ya mpasi mingi, kutambika mwana na yandi mosi kaka Izaki. Yo kele pwelele nde Abrahami monaka nde Nzambi me lomba yandi diambu ya kuluta mpasi. Ata mpidina, yandi ndimaka kusala mambu yina Nzambi lombaka yandi. Kansi Nzambi songaka yandi na kufwa diaka ve Izaki. Diambu yai me longaka bantu yonso dilongi mosi ya mfunu. Yehowa ke zolaka bantu mingi mpenza sambu yandi tambikaka Mwana na yandi mosi kaka ya yandi ke zolaka mingi.​—Kuy. 22:1-18.

8. Bimenga mingi yina Nzambi lombaka vandaka kumonisa nki? (Levi 4:27-29; 17:11)

⁸ Bamvula mingi na nima, Nsiku yina Yehowa pesaka dikanda ya Izraele lombaka bo na kupesa makabu mingi sambu Nzambi kulolula masumu na bo. (Tanga Levi 4:27-29; 17:11.) Bimenga yai vandaka kumonisa kimenga ya kuluta nene yina ta katula bantu na masumu kimakulu mpi ta gulusa bo. Nzambi pesaka baprofete na yandi mayele ya kutendula nde Mwana yina Nzambi ke zolaka mingi ta mona mpasi mpi bo ta fwa yandi bonso dimeme yina bo ke tambika. (Yez. 53:1-12) Kuvila ve diambu yai, Yehowa ndimaka nde bo tambika Mwana na yandi yina yandi ke zolaka mingi sambu na kugulusa bantu ti nge mpi na disumu mpi na lufwa!

YEZU KWISAKA SAMBU NA KUGULUSA

9. Inki mambu Yoane Mbotiki tubaka sambu na Yezu? (Baebreo 9:22; 10:1-4, 12)

⁹ Na bilumbu ya Bakristu ya ntete, Yoane Mbotiki, nsadi ya Nzambi talaka Yezu ya Nazareti mpi tubaka nde: “Tala, Mwana-Dimeme ya Nzambi yina ke katula disumu ya nsi-ntoto!” (Yoa. 1:29) Bangogo yai ya bo sonikaka na ngolo ya mpeve santu ke monisa nde Yezu kele mwana yina Biblia tubilaka banda ntama. Yandi tambikaka kimenga yina Nzambi silaka. Bubu yai bantu ya masumu kele ti kivuvu ya kuguluka kimakulu na disumu.​—Tanga Baebreo 9:22; 10:1-4, 12.

10. Inki ke monisa nde Yezu “kwisaka” sambu na bansumuki?

¹⁰ Yezu tulaka dikebi ya mingi na bantu yina me lemba sambu na disumu mpi lombaka bo na kukuma balongoki na yandi. Yandi bakisaka nde bantu ke monaka mpasi sambu na disumu. Yo yina, yandi sosaka bantu yina vandaka bansumuki. Yandi pesaka mbandu mosi mpi tendulaka nde: “Bantu yina kele na mavimpi ya mbote ke vandaka na mfunu ya munganga ve, kansi bayina kele na maladi bantu ke vandaka na mfunu na yandi.” Yandi yikaka nde: “Mono kwisaka ve sambu na kubinga bantu ya lunungu, kansi bansumuki.” (Mat. 9:12, 13) Yai kele kibeni mambu yina Yezu salaka. Na mawete yonso, yandi lolulaka masumu ya nkento yina yobisaka makulu na yandi ti mansanga. (Luka 7:37-50) Yandi longaka nkento mosi ya Musamaria malongi ya mfunu na dibulu ya masa ata nkento yango vandaka ti luzingu ya mansoni. (Yoa. 4:7, 17-19, 25, 26) Nzambi pesaka Yezu ngolo ya kukatula lufwa, mpasi ya kuluta nene yina disumu me nataka. Inki mutindu? Yezu futumunaka  babakala, bankento, bana mpi bambuta.​—Mat. 11:5.

11. Sambu na nki bantu ya vandaka kusala masumu vandaka kukwenda na Yezu?

¹¹ Yo ke yitukisa ve na kumona nde ata bantu ya vandaka kusala masumu ya nene vandaka kukwenda na Yezu. Yandi vandaka kuditula na kisika na bo mpi kuwila bo mawa. Bo vandaka kudiwa mbote na lweka na yandi. (Luka 15:1, 2) Yezu vandaka kusikisa bantu ya mutindu yai mpi kusakumuna bo sambu bo vandaka kukwikila na yandi. (Luka 19:1-10) Yandi monisaka na mutindu ya kukuka mawa ya Tata na yandi. (Yoa. 14:9) Na mambu yina Yezu tubaka mpi salaka, yandi monisaka nde Tata na yandi yina ke kuditulaka na kisika ya bantu mpi ke wilaka bantu mawa, ke zolaka bantu mpi ke zolaka nde konso muntu kutelemina disumu mpi kununga yo. Yezu sadisaka bantu ya vandaka kusala masumu na kusoba luzingu na bo mpi kulanda yandi.​—Luka 5:27, 28.

12. Inki Yezu tubaka sambu na lufwa na yandi?

¹² Yezu zabaka mambu yina yandi ta kutana ti yo. Mbala mingi yandi songaka balongoki na yandi nde muntu mosi ta teka yandi mpi bo ta fwa yandi na nti ya mpasi. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Yandi zabaka nde kimenga na yandi ta katula disumu ya nsi-ntoto, mutindu Yoane tubaka mpi mutindu baprofete tubilaka yo na ntwala. Yezu zabaka mpi nde na nima ya kutambika luzingu na yandi, yandi “ta benda bantu ya mitindu yonso” na yandi. (Yoa. 12:32) Kana bantu ya masumu ke ndima nde Yezu kele Mfumu  mpi bo ke landa mbandu na yandi, bo ta sepedisa Yehowa. Kana bo sala mutindu yina, nsuka-nsuka bo ‘ta katuka na kimpika ya disumu.’ (Bar. 6:14, 18, 22; Yoa. 8:32) Yo yina, na kikesa mpi na luzolo yonso Yezu ndimaka lufwa mosi ya mpasi.​—Yoa. 10:17, 18.

13. Inki mutindu Yezu fwaka mpi lufwa ya Yezu ke longa beto nki sambu na Yehowa Nzambi? (Tala mpi kifwanisu.)

¹³ Bo tekaka Yezu, bo kangaka yandi, bo tubilaka yandi mambu ya mbi, bo fingaka yandi, bo tubaka nde yandi me sala mbi mpi bo pesaka yandi mpasi. Basoda nataka yandi na kisika yina bo fwaka yandi mpi tulaka yandi na zulu ya nti. Ntangu yandi vandaka kukutana ti bampasi yai yonso, yo vandaka kupesa mpi Yehowa Nzambi mpasi mingi kuluta. Yehowa sadilaka ve ngolo na yandi ya kukonda nsuka sambu na kutanina Yezu na ntangu yina. Sambu na nki? Inki salaka nde Tata ya zola kusala mpidina? Kele zola. Yezu tubaka nde: “Nzambi zolaka nsi-ntoto mingi kibeni yo yina yandi pesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka, sambu konso muntu yina ke monisa lukwikilu na Mwana kufwa ve kansi kubaka luzingu ya mvula na mvula.”​—Yoa. 3:16.

14. Kimenga ya Yezu ke ndimisa nge nki?

¹⁴ Kimenga ya Yezu kele dikabu ya kuluta nene yina ke ndimisaka nde Yehowa ke zolaka bana ya Adami ti Eva. Yo ke ndimisaka nde Yehowa ke zolaka nge mingi. Yandi salaka kibansa ya kuluta nene ntangu yandi ndimaka kuwa mpasi ya kuluta ngolo kaka sambu na kugulusa nge na disumu mpi na lufwa. (1 Yoa. 4:9, 10) Ee, Yehowa ke zolaka kusadisa konso muntu na kutelemina disumu mpi kununga yo.

15. Inki beto fwete sala sambu na kubaka mambote ya dikabu ya kimenga ya Yezu yina Nzambi me pesaka beto?

¹⁵ Dikabu ya Nzambi me pesaka beto ya kimenga ya Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka me sadisaka sambu yandi lolula masumu na beto. Kansi sambu Nzambi kulolula masumu na beto, beto fwete sala kima mosi. Inki kima? Yoane Mbotiki mpi Yezu Kristu yandi mosi pesaka mvutu yai: “Beno balula ntima, sambu Kimfumu ya zulu me kuma pene-pene.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Kubalula ntima kele mfunu mingi kana beto ke zola kununga disumu mpi kukuma banduku ya Tata na beto ya zola. Kansi kubalula ntima ke tendula nki mpi nki mutindu yo ke sadisaka beto na kutelemina disumu? Disolo yina ke landa ta pesa mvutu.