1. Inki mambu ya mbote baleke mingi me salaka dezia?

 KONSO mvula, baleke mingi kibeni ke bakaka mbotika. Keti nge mpi me bakaka mbotika? Kana yo kele mutindu yina, Yehowa mpi bampangi na nge ya kimpeve kele na kiese mingi. (Bing. 27: 11) Yindula fioti mambu mingi ya mbote yina nge me salaka dezia. Mu mbandu, nge me longukaka mbote-mbote Biblia. Mbala ya nkaka nge longukaka yo bamvula mingi. Kulonguka na nge ndimisaka nge kibeni nde Biblia kele Ndinga ya Nzambi. Diaka, yo sadisaka nge na kuzaba mpi na kuzola Munkwa ya Biblia. Zola na nge sambu na Yehowa kumaka ngolo mpi yo pusaka nge na kudipesa na yandi mpi na kubaka mbotika. Nge bakaka balukanu ya mbote kibeni.

2. Inki beto ta tubila na disolo yai?

 ² Na ntwala nde nge baka mbotika, nge kutanaka ti mambu ya mpasi yina salaka nde nge sadila ve Yehowa na mutindu ya mbote. Kansi ntangu nge ke yela, nge ta kutana mpi ti bampasi ya nkaka. Satana ta sosa kupusa nge na kuyambula kuzola Yehowa mpi kusadila yandi. (Baef. 4:14) Kansi kupesa yandi ve nzila ya kusala yo. Inki lenda sadisa nge na kulanda kusadila Yehowa na mutindu ya mbote mpi kulungisa lusilu na nge ya kulanda kusadila yandi? Nge fwete landa kusala bikesa sambu na “kuyela” na kimpeve. (Baeb. 6:1) Inki mutindu nge lenda sala yo? Beto ta tubila yo na disolo yai.

3. Bakristu yonso fwete sala nki na nima ya kubaka mbotika?

³ Na nima ya kubaka mbotika, beto yonso fwete sadila ndongisila yina ntumwa Polo pesaka Bakristu ya Efezo. Yandi siamisaka  bo na ‘kuyela kibeni’ na kimpeve. (Baef. 4: 13) Yo ke tendula nde yo lombaka nde Bakristu ya Efezo ‘kulanda kuyela na kimpeve.’ Beto lenda bakisa mambu yina Polo zolaka kutuba ntangu yandi fwanisaka mutindu muntu ke yelaka na kimpeve ti mutindu mwana ke yelaka. Bibuti ke zolaka mpi ke sepelaka mingi ti mwana na bo yina me katuka kubutuka. Kansi mwana yina ta bikala ve kaka mwana-fioti mvula na mvula. Ntangu yandi ke yela, yandi ta yambula “bikalulu ya kimwana.” (1 Bak. 13:11) Yo kele mpi mutindu mosi sambu na Bakristu. Na nima ya kubaka mbotika, beto fwete landa kuyela na kimpeve. Beto tadila mambu yina ta sadisa beto na kulanda kuyela na kimpeve.

4. Inki kikalulu lenda sadisa nge na kulanda kuyela na kimpeve? Tendula. (Bafilipi 1:9)

⁴ Kumisa ngolo zola na nge sambu na Yehowa. Nge ke zolaka dezia Yehowa mingi kibeni. Kansi zola na nge sambu na yandi lenda kuma ngolo kibeni. Inki mutindu? Ntumwa Polo tubilaka kima mosi yina kele na Bafilipi 1:9. (Tanga.) Polo sambaka sambu zola ya Bakristu ya Filipi “kulanda kukuma kaka mingi.” Zola na beto sambu na Yehowa mpi lenda landa kaka kukuma mingi. Inki mutindu beto lenda sala yo? Beto lenda sala yo kana beto ke sosa kukuma ti “nzayilu ya siki-siki mpi luswasukusu mingi kibeni.” Kana beto ke zaba Yehowa mbote, beto ta kuma kuzola yandi mingi mpi beto ta kuma kusepela ti bikalulu na yandi mpi mutindu na yandi ya kusala mambu. Beto ke kumaka ti mpusa ya ngolo ya kusepedisa yandi mpi beto ke zolaka ve ata fioti kusala kima yina ta pesa yandi mpasi. Beto ke salaka yonso sambu na kuzaba mambu yina Yehowa ke lomba beto na kusala mpi mutindu beto lenda sala yo.

5-6. Inki lenda sadisa beto na kukuma kuzola Yehowa mingi? Tendula.

⁵ Beto lenda kuma kuzola Yehowa mingi, kana beto ke sosa kuzaba mbote Mwana na yandi yina landaka bikalulu na yandi na mutindu ya kukuka. (Baeb. 1:3) Beto lenda zaba mbote kibeni Yezu kana beto longuka masolo ya kele na Baevanzile iya. Kana nge me yantikaka ntete ve kutanga Biblia konso kilumbu, sambu na nki ve kuyantika kutanga yo banda bubu? Ntangu nge ke tanga masolo ya Yezu, tula dikebi mingi na bikalulu na yandi. Bantu vandaka kuzola kuvanda ti yandi mpi kusolula ti yandi. Nkutu yandi bakaka bana na maboko na yandi. (Mar. 10:13-16) Yezu vandaka mawete, yandi vandaka kusolula mbote ti bantu mpi balongoki na yandi vandaka kuwa ve boma ya kusonga yandi mambu yina vandaka kuyangisa bo. (Mat. 16:22) Yezu landaka mpi mbandu ya Tata na yandi ya zulu. Bantu mpi lenda solula ti Yehowa kukonda mpasi. Beto lenda solula ti yandi na kisambu. Ntangu beto ke samba yandi, beto fwete songa yandi mambu yonso yina beto ke yindula mpi mutindu beto ke kudiwa. Beto ke ndimaka kibeni nde yandi ta sambisa beto ve. Yandi ke zolaka beto mpi yandi ke taninaka beto.—1 Pie. 5:7.

⁶ Yezu vandaka kuwila bantu mawa. Ntumwa Matayo tubaka nde: “Ntangu yandi monaka bimvuka ya bantu, yandi wilaka bo mawa sambu bo vandaka kuniokwama mpi kuyungana bonso mameme yina me konda ngungudi.” (Mat. 9:36) Inki mutindu Yehowa ke waka? Yezu tubaka nde: “Sambu na Tata na mono yina kele na zulu, yo kele ve diambu ya mbote nde ata muntu mosi na kati ya bantu yai ya kukonda mfunu kufwa.” (Mat. 18:14) Mambu yina Yezu tubaka ke pesa beto kiese sambu yo ke monisa nde Yehowa ke zolaka beto mingi kibeni. Kana beto ke zaba Yezu mbote, zola na beto sambu na Yehowa ta kuma ngolo.

7. Inki mutindu kulutisa ntangu ti Bakristu ya kuyela na kimpeve lenda sadisa nge?

⁷ Nge lenda kuma kuzola Yehowa mingi mpi  kuyela na kimpeve kana nge ke lutisa ntangu ti bampangi ya dibundu na beno mpi kana nge ke sosa kuzaba bo mbote. Tala mutindu bo ke zingaka na kiese. Bo ke waka ve mpasi sambu na lukanu yina bo bakaka ya kusadila Yehowa. Lomba bo na kusonga nge mwa mambu yina bo me kutanaka ti yo na kisalu ya Yehowa. Kana nge ke zola kubaka lukanu mosi ya mfunu mingi, lomba bo ndongisila. Kuvila ve nde, “mambu ke nungaka kana bandongisi kele mingi.”—Bing. 11:14.

8. Inki nge lenda sala kana nge ke ndima kibeni ve nde mambu yina Biblia ke tubaka kele kieleka?

⁸ Katula badute. Mutindu beto tubilaka yo na  paragrafe 2, Satana ta sala yonso sambu na kupusa beno na kuvanda diaka ve ti kinduku ya mbote ti Yehowa mpi na kukwenda ve pene-pene na yandi. Sambu beno vanda diaka ve banduku ya Yehowa, Satana lenda pusa beno na kuyindula nde mambu ya nkaka yina Biblia ke tubaka kele ve kieleka. Mu mbandu, bantu ya nkaka lenda sosa kundimisa beno nde Nzambi ve muntu salaka beto kansi beto kudibasikilaka. Ntangu beno vandaka bana-fioti, mbala ya nkaka beno yindulaka yo ve. Kansi ntangu yai ya beno me kuma bambuta, mbala ya nkaka bo ke longa beno yo na nzo-nkanda. Mbala ya nkaka beno ke yindula nde mambu yina balongi na beno ke longa kele kieleka. Kansi, bo me salaka ve bikesa ya kusosa kuzaba kana Ngangi kele. Beno vila ve mambu yai ya Bingana 18:17 ke tuba: “Muntu ya ntete na kutuba na ntangu ya kusamba mambu ke monanaka muntu ya lunungu, tii kuna muntu ya nkaka ke kwisaka mpi ke yulaka yandi bangiufula mbote-mbote.” Na kisika ya kundima kibeni mambu yonso yina beno ke longuka na nzo-nkanda, beno fwete longuka mbote-mbote mambu yina Ndinga ya Nzambi ke tubaka. Sala bansosa na mikanda na beto. Solula ti bampangi yina vandaka kukwikila na dilongi ya evolisio na bilumbu me luta. Yula bo nki ndimisaka bo kibeni nde kele ti Ngangi yina ke zolaka beto. Masolo yina lenda sadisa nge na kundima kibeni nde Ngangi kele.

9. Mbandu ya mpangi Melissa ke longa nge nki?

⁹ Mpangi Melissa longukaka mambu ya ke tubila lugangu mpi yo sadisaka yandi na kukatula badute. * Yandi ke tuba nde: “Na nzo-nkanda, balongi na beto vandaka kulonga dilongi ya evolisio na mutindu yina vandaka kundimisa bantu ya nkaka nde yo vandaka kieleka. Ntete, mono vandaka kukuka ve kukatula badute  na mono. Mono vandaka kuzola ve kusala bansosa sambu mono vandaka kuyindula nde mono ta bakisa kibeni nde dilongi ya evolisio kele kieleka. Kansi mono zabaka nde Yehowa ke zolaka nde beto vanda ti bikuma ya mbote ya ke pusa beto na kusadila yandi. Yo yina, mono yantikaka kusala bansosa. Mono salaka bansosa na mukanda “Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous ?” na kamukanda “La vie a-t-elle été créée ?” mpi na kamukanda “Kisina ya Luzingu—Bangiufula Tanu ya Me Fwana na Kuyula.” Yo vandaka mpenza mambu yina mono vandaka ti yo mfunu. Yo lombaka kibeni nde mono sala yo na ntwala.”

10-11. Inki lenda sadisa nge na kukatula bangindu ya mbi? (1 Batesalonika 4:3, 4)

¹⁰ Buya bikalulu ya mbi. Ntangu nge kele leke, bampusa ya kuvukisa nitu lenda kuma ngolo kibeni mpi bantangu ya nkaka, bantu ya nkaka lenda pusa nge na kusala pite. Satana ke zola nde nge sala mpidina. Inki lenda sadisa nge na kununga mpukumuna? (Tanga 1 Batesalonika 4:3, 4.) Ntangu nge ke samba Yehowa, songa yandi mutindu nge ke kudiwa mpi lomba yandi na kupesa nge ngolo. (Mat. 6:13) Kuvila ve nde, Yehowa ke zola kusadisa nge kansi yandi ke zola ve kusambisa nge. (Nk. 103:13, 14) Biblia mpi lenda sadisa nge. Mpangi Melissa yina beto me tubila vandaka kunwana sambu na kukatula bangindu ya mbi. Yandi ke tuba nde: “Kutanga Biblia konso kilumbu sadisaka mono na kulanda kunwana sambu na kukatula bangindu yina ya mbi. Yo vandaka kuyibusa mono nde mono kele muntu ya Yehowa mpi nde mono ke zola kusadila yandi.”—Nk. 119:9.

¹¹ Kusosa ve kumanisa bampasi na nge, nge mosi. Songa bibuti na nge mambu yina nge ke kutana ti yo. Yo ke vandaka ve pete na kusonga bantu ya nkaka mambu ya mutindu yina. Ata mpidina, yo kele mfunu na kusala yo. Mpangi Melissa ke tuba nde: “Mono sambaka Yehowa sambu yandi pesa mono kikesa mpi na nima mono songaka papa na mono diambu yina vandaka kuyangisa mono. Na nima ya kusonga yandi yo, mono kudiwaka mbote kibeni. Mono bakisaka nde Yehowa vandaka kusepela ti mono.”

12. Inki nge lenda sala sambu na kubaka balukanu ya mbote?

¹² Bika minsiku ya Biblia kutwadisa nge. Ntangu nge ke yela, bibuti na nge ta bika nge na kubaka balukanu nge mosi. Kansi kele ti mambu mingi ya nkaka yina nge me zaba ntete ve. Inki nge lenda sala sambu na kubebisa ve kinduku na nge ti Yehowa? (Bing. 22:3) Mpangi-nkento Kari ke tuba mambu yina sadisaka yandi na kubaka balukanu ya mbote. Mukristu ya kuyela na kimpeve ke vandaka ve ti mfunu nde bo tudila yandi bansiku na konso kima yina yandi ke sala. Yandi ke tuba nde: “Yo lombaka nde mono bakisa minsiku ya Biblia na kisika ya kubakisa kaka bansiku.” Ntangu nge ke tanga Biblia, kudiyula nde: ‘Verse yai ke longa mono nki na yina me tala ngindu ya Yehowa? Keti yo kele ti minsiku yina lenda sadisa mono na kusala mambu ya mbote? Kana mpidina, nki mambote mono ta baka kana mono ke sadila mambu yina Biblia ke longaka mono?’ (Nk. 19:7; Yez. 48:17, 18) Kana nge ke tanga Biblia mpi ke yindula mingi mambu yina nge ke tanga, yo ta vanda pete sambu nge baka balukanu yina ta sepedisa Yehowa. Kana nge ke landa kuyela na kimpeve, nge ta bakisa nde nge ta vanda ve ti mfunu ya bansiku na konso kima yina nge ke sala sambu nge ta zaba mbote ngindu ya Yehowa.

13. Banduku ya mbote lenda sadisa nge na kusala nki? (Bingana 13:20)

¹³ Pona banduku yina ke zolaka Yehowa. Mutindu beto me tubila yo, banduku yina nge ke pona lenda sadisa nge mingi na kukuma Mukristu ya kuyela na kimpeve. (Tanga Bingana 13:20.) Mpangi-nkento Sara vandaka diaka ve  na kiese. Na nima, kima mosi salamaka mpi yo sadisaka yandi na kukuma diaka na kiese mingi. Mpangi Sara ke tuba nde: “Mono zwaka banduku ya mbote na ntangu ya mbote. Mono ti mpangi-nkento mosi ya leke vandaka kulonguka konso mposo disolo ya beto ta longuka na dibundu na Nzozulu ya Nkengi. Nduku ya nkaka sadisaka mono na kuyantika kupesa bamvutu na balukutakanu. Sambu banduku na mono vandaka kusadisa mono, kulonguka Biblia mpi kusamba Yehowa kumaka mfunu mingi sambu na mono. Mono yantikaka kukuma ti kinduku ya ngolo ti Yehowa mpi mono kumaka diaka na kiese.”

14. Inki mutindu mpangi Julien zwaka banduku ya mbote?

¹⁴ Inki mutindu nge lenda ta kinduku ti bantu yina ta sadisa nge? Bubu yai, mpangi Julien kele nkuluntu. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka leke, mono taka kinduku ti bampangi ntangu beto vandaka kulonga nsangu ya mbote ti bo. Banduku yina vandaka kikesa mpi bo sadisaka mono na kubakisa nde kulonga nsangu ya mbote ke pesaka kiese. Mono yantikaka kuditudila lukanu ya kusala kisalu ya ntangu yonso. Mono bakisaka mpi nde mono zwaka ve banduku mingi ya mbote sambu mono vandaka kusosa kaka banduku yina vandaka mvula mosi ti mono. Na nima, mono zwaka banduku ya mbote na Betele. Mbandu na bo sadisaka mono na kupona bansaka ya mbote mpi na kukwenda pene-pene ya Yehowa.”

15. Inki Polo songaka Timoteo na yina me tala banduku? (2 Timoteo 2:20-22)

¹⁵ Ebuna nki nge fwete sala kana nge me bakisa nde mpangi mosi na dibundu kele ve nduku ya mbote sambu na nge? Polo zabaka nde bantu ya nkaka na dibundu ya Bukristu ya mvu-nkama ya ntete vandaka ve kuyindula mpi kusala mambu bonso Bakristu. Yo yina, yandi songaka Timoteo na kuta ve kinduku ti bo. (Tanga 2 Timoteo 2:20-22.) Kinduku na beto ti Yehowa kele mfunu mingi kibeni. Beto salaka ngolo sambu na kuta kinduku ti Yehowa. Yo yina, beto fwete baka ve banduku yina ta bebisa kinduku na beto ti Yehowa.—Nk. 26:4.

16. Inki balukanu nge fwete kuditudila?

¹⁶ Kuditudila balukanu ya mbote. Pona balukanu yina ta sadisa nge na kukumisa lukwikilu  na nge ngolo mpi yina ta sadisa nge na kukuma Mukristu ya kuyela na kimpeve. (Baef. 3:16) Mu mbandu, nge lenda baka lukanu ya kutanga mpi ya kulonguka Biblia mbala na mbala. (Nk. 1:2, 3) Nge lenda kuma mpi kusamba mbala na mbala mpi na ntima ya mvimba. Nge fwete keba kibeni na bansaka yina nge ke pona mpi mutindu nge ke sadila ntangu na nge. (Baef. 5:15, 16) Yehowa ta sepela ntangu yandi ke mona bikesa yina nge ke sala sambu na kulanda kuyela na kimpeve.

17. Inki mambote nge ta baka kana nge ke sadisa bantu ya nkaka?

¹⁷ Nge ta kuma Mukristu ya kuyela na kimpeve kana nge ke sadisa bantu. Yezu tubaka nde: “Kiese ke vandaka mingi na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.” (Bis. 20:35) Nge ta vanda na kiese mingi kana nge ke sadila ntangu na nge mpi ngolo na nge sambu na kusadisa bantu ya nkaka. Mu mbandu, nge lenda kuditudila lukanu ya kusadisa minunu mpi bantu yina kele ti bifu na nitu na dibundu na beno. Nge lenda sumbila bo bima to kusadisa bo na kusadila mbote ba apareyi na bo. Kana nge kele mpangi-bakala, nge lenda kuditudila lukanu ya kukuma nsadi ya kisalu sambu nge sadisa mingi bampangi na nge ya kimpeve. (Bafil. 2:4) Nge ta monisa nde nge ke zolaka bantu ya nkaka, kana nge ke longa bo nsangu ya mbote ya Kimfumu. (Mat. 9:36, 37) Kana mpila kele, kuditudila lukanu ya kusadila Yehowa na kisalu ya ntangu yonso.

18. Inki mutindu kusala kisalu ya ntangu yonso lenda sadisa nge na kuyela na kimpeve?

¹⁸ Kisalu ya ntangu yonso lenda sadisa nge mingi na kuyela na kimpeve. Kana nge kele mupasudi-nzila, nge lenda kota nzo-nkanda sambu na bansamuni ya Kimfumu. Nge lenda sala na Betele to na kisalu ya kutunga bisika na beto ya lusambu. Mpangi-nkento Kaitlyn yina kele leke mpi mupasudi-nzila ke tuba nde: “Kulonga nsangu ya mbote ti bampangi ya kuyela na kimpeve sadisaka mono mingi na kuyela na kimpeve na nima ya mbotika na mono. Mbandu na bo sadisaka mono na kukuma kulonguka mingi Biblia mpi na kukuma kulonga mbote.”

19. Inki balusakumunu nge ta baka kana nge ke landa kuyela na kimpeve?

¹⁹ Kana nge ke landa kuyela na kimpeve, nge ta baka balusakumunu mingi kibeni. Nge ta sadila ve ngolo na nge ya kileki sambu na kusala mambu ya kukonda mfunu. (1 Yoa. 2:17) Nge ta kutana ve ti bampasi yina bantu ke kutanaka ti yo kana bo me baka balukanu ya mbi. Kansi nge ta vanda na kiese kibeni mpi mambu na nge ta nunga. (Bing. 16:3) Mbandu na nge ta pesa bampangi kikesa, yo vanda baleke mpi bambuta. (1 Tim. 4:12) Diambu ya kuluta mfunu kele nde, nge ta vanda na ngemba mpi na kiese mingi sambu nge ke sepedisa Yehowa mpi sambu nge kele ti kinduku ya ngolo kibeni ti yandi.—Bing. 23:15, 16.