1. Sambu na nki Yezu lombaka Yehowa na kutanina balongoki na yandi?

 NA MPIMPA ya nsuka ya luzingu ya Yezu awa na ntoto, Yezu lombaka Tata na yandi ya zulu kima mosi ya mfunu mingi. Yandi lombaka Yehowa na kutanina balongoki na yandi. (Yoa. 17:15, 20) Ya kieleka, ntangu yonso Yehowa ke talaka bansadi na yandi, yandi ke lungisaka bampusa na bo mpi yandi ke taninaka bo. Ata mpidina, Yezu zabaka nde Satana ta niokula balongoki na yandi mingi. Yezu zabaka mpi nde balongoki na yandi ta vanda ti mfunu ya lusadisu ya Yehowa sambu na kutelemina Diabulu.

2. Mutindu Nkunga 33:18-20 ke monisa yo, sambu na nki beto fwete wa ve boma ya bampasi yina beto ke kutana ti yo?

² Bakristu ya kieleka ke kutanaka ti bampasi mingi na nsi-ntoto yai ya Satana ke yala. Beto ke kutanaka ti bampasi yina ke lembisaka beto nitu mpi nkutu yo lenda sala nde beto kangama diaka ve kaka na Yehowa. Kansi mutindu beto ta mona yo na disolo yai, beto fwete wa ve boma. Yehowa ke taninaka beto, yandi ke monaka bampasi yina beto ke kutanaka ti yo mpi yandi ke zolaka kusadisa beto. Beto tadila bambandu zole ya Biblia ya ke monisa mutindu Yehowa “ke talaka bantu yina ke waka yandi boma.”—Tanga Nkunga 33:18-20.

3. Inki ntangu beto lenda kudiwa beto mosi?

³ Ata beto kele na kati ya dibuta ya nene ya kimpeve, bantangu ya nkaka beto lenda kudiwa beto mosi. Mu mbandu, baleke lenda kudiwa bo mosi ntangu bo me soba dibundu to ntangu bo ke tendula balukwikilu na bo na ntwala ya bana ya klase na bo na nzo-nkanda. Bampangi ya nkaka lenda lemba nitu, bo lenda niokwama na mabanza to bo lenda yindula nde bo kele ve ti mfunu ya lusadisu sambu na kukangila yo ntima. Beto lenda buya kusonga bantu ya nkaka sambu beto ke yindula nde bo lenda bakisa beto ve. Bantangu ya nkaka  beto lenda kudiyula kana bantu ke tudilaka beto dikebi. Kana beto ke kudiwa beto mosi, yo vanda sambu na konso kikuma yina, yo lenda pusa beto na kuyindula nde ata muntu mosi ve lenda sadisa beto mpi yo lenda pusa beto na kukuma ti basusi. Yehowa ke zolaka ve ata fioti nde beto kudiwa mutindu yina. Sambu na nki?

4. Sambu na nki profete Eliya tubaka nde: “Mono mpamba muntu me bikala”?

⁴ Beto tadila mbandu ya Eliya, muntu ya kwikama. Yezabele tubaka nde, yandi fwete fwa Eliya. Yo yina Eliya tinaka bilumbu 40. (1 Bant. 19:1-9) Ntangu yandi vandaka na dibulu ya matadi, yandi songaka Yehowa nde: “Mono mpamba [profete ya] me bikala.” (1 Bant. 19:10) Kansi baprofete ya nkaka vandaka na insi. Mu mbandu, Obadia gulusaka baprofete 100 sambu Yezabele kufwa bo ve. (1 Bant. 18:7, 13) Ebuna, sambu na nki Eliya kudiwaka yandi mosi? Keti yandi yindulaka nde baprofete yina Obadia gulusaka fwaka na nima? Keti yandi kudiyangisaka sambu bantu ya nkaka vukanaka ve ti yandi sambu na kusambila Yehowa ata Yehowa monisaka nde yandi vandaka Nzambi ya kieleka na Ngumba ya Karmele? Keti yandi yindulaka nde ata muntu mosi ve bakisaka kigonsa yina yandi vandaka na yo to nde ata muntu mosi ve lendaka kusadisa yandi? Biblia ke tubila ve na siki-siki mambu yina yonso. Kansi beto me zaba nde Yehowa bakisaka sambu na nki Eliya kudiwaka yandi mosi mpi Yehowa zabaka kibeni mambu yina yo lombaka nde yandi sala sambu na kusadisa Eliya.

5. Inki Yehowa salaka sambu na kundimisa Eliya nde yandi vandaka ve yandi mosi?

⁵ Yehowa salaka mambu mingi sambu na kusadisa Eliya. Yandi lombaka Eliya na kutuba mambu yina vandaka kuyangisa yandi. Yandi yulaka Eliya mbala zole nde: “Nge ke sala nki awa?” (1 Bant. 19:9, 13) Konso ntangu, Yehowa vandaka kutula dikebi ntangu Eliya vandaka kusonga yandi mambu yina vandaka kuyangisa yandi. Yehowa ndimisaka Eliya nde yandi kele, nde yandi ta sadisa yandi mpi nde yandi kele ngolo mingi. Yehowa yibusaka mpi Eliya nde bantu mingi ya nkaka ya Izraele vandaka kusambila yandi. (1 Bant. 19:11, 12, 18) Ntembe kele ve nde Eliya kudiwaka mbote ntangu yandi songaka Yehowa mambu yina vandaka kuyangisa yandi mpi ntangu Yehowa pesaka yandi mvutu. Yehowa pesaka Eliya bisalu mingi ya mfunu kibeni. Yehowa songaka Eliya na  kutula Azaele ntotila ya Siria, na kutula Yehu ntotila ya Izraele mpi na kutula Elisha profete. (1 Bant. 19:15, 16) Mutindu Yehowa pesaka Eliya bisalu yina, yo sadisaka Eliya na kutula dikebi na mambu ya mbote. Nzambi pesaka yandi mpi nduku ya mbote ya kisalu, Elisha. Inki mutindu nge lenda zwa lusadisu ya Yehowa ntangu nge ke kudiwa nge mosi?

6. Inki nge lenda lomba Yehowa na kisambu ntangu nge ke kudiwa nge mosi? (Nkunga 62:8)

⁶ Yehowa ke lomba nge na kusamba yandi. Yandi ke monaka bampasi yina nge ke kutana ti yo mpi yandi ke ndimisa nge nde yandi ta tula dikebi na bisambu na nge konso ntangu yina nge ke samba yandi. (1 Bate. 5:17) Yandi ke waka kiese na bisambu ya bansadi na yandi. (Bing. 15:8) Inki nge lenda lomba Yehowa na kisambu ntangu nge ke kudiwa nge mosi? Songa Yehowa mambu yonso yina ke yangisa nge mutindu Eliya salaka. (Tanga Nkunga 62:8.) Songa yandi mambu yina ke yangisa nge mpi mutindu nge ke kudiwa. Lomba Yehowa sambu yandi sadisa nge na kuzaba mambu yina nge lenda sala ntangu nge ke kudiwa nge mosi to ntangu nge kele na mawa. Mu mbandu, kana nge ke kudiwa nge mosi mpi nge ke wa boma na kulonga nsangu ya mbote na nzo-nkanda, lomba Yehowa na kupesa nge kikesa yina nge kele ti yo mfunu sambu na kulonga nsangu ya mbote. Nge lenda lomba yandi na kupesa nge mayele sambu nge tendula mbote balukwikilu na nge. (Luka 21:14, 15) Kana nge ke niokwama na mabanza to nge me lemba nitu, samba Yehowa sambu yandi sadisa nge na kusolula ti Mukristu ya kuyela na kimpeve. Nge lenda samba Yehowa sambu yandi sadisa mpangi yina nge ke zola kusonga mambu yina na kubakisa nge mbote. Songa Yehowa mambu yonso yina ke yangisa nge, tala mutindu yandi ke pesa bamvutu na bisambu na nge mpi ndima lusadisu ya bantu ya nkaka. Yo ta sadisa nge na kudiwa ve nge mosi.

7. Mbandu ya mpangi Mauricio ke longa nge nki?

⁷ Yehowa me pesaka beto yonso kisalu ya mbote. Ndima kibeni nde yandi ke monaka mpi yandi ke sepelaka ti mambu yonso yina nge ke salaka na dibundu mpi na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. (Nk. 110:3) Kana nge ke kudipesa na bisalu yina, yo ta sadisa nge na kudiwa ve nge mosi. Beto tala mbandu ya mpangi Mauricio yina kele leke. * Ntangu fioti na nima, ntangu mpangi Mauricio bakaka mbotika, nduku na yandi mosi ya ngolo kibeni yantikaka kuyambula kieleka malembe-malembe. Mpangi Mauricio ke tuba nde: “Ntangu mono monaka nduku yina me yambula Yehowa, mono yindulaka nde mono kele ve mfunu. Mono kudiyulaka kana mono ta lungisa lusilu na mono ya kusadila Yehowa mpi ya kubikala kaka na dibuta na yandi. Mono kudiwaka mono mosi mpi mono yindulaka nde ata muntu mosi ve ta bakisa mono.” Inki sadisaka mpangi Mauricio? Yandi ke tuba diaka nde: “Mono yantikaka kulonga mingi nsangu ya mbote. Yo sadisaka mono na  kuyindula ve kaka mambu na mono mosi mpi na kuyindula ve kaka mutindu mono vandaka kudiwa. Mono waka kiese mpi mono vandaka kudiwa ve mono mosi ntangu mono vandaka kulonga nsangu ya mbote ti bampangi ya nkaka.” Diaka, ntangu beto ke kuka ve kulonga nsangu ya mbote ti bampangi na kimuntu, beto lenda sala yo ti bo na nzila ya mikanda mpi ya telefone mpi kusala mpidina ke pesaka beto kikesa. Inki diaka sadisaka mpangi Mauricio? Yandi ke tuba diaka nde: “Mono vandaka mpi kusala bisalu mingi na dibundu. Mono vandaka mpi kusala yonso sambu na kuyidika mpi kusala badevware ya bana ya nzo-nkanda na balukutakanu. Yo sadisaka mono na kubakisa nde Yehowa mpi bampangi ke zolaka mono.”

8. Bampasi ya ngolo lenda pusa beto na kudiwa nki mutindu?

⁸ Beto ke zaba mbote nde beto fwete kutana ti bampasi na bilumbu yai ya nsuka. (2 Tim. 3:1) Kansi beto lenda yituka ntangu beto ke kutana ti mpasi mosi ya ngolo yina beto vandaka kuyindula ve. Mbala ya nkaka, beto kele diaka ve ti mbongo to munganga me songa beto nde beto kele ti maladi mosi ya ngolo to nde muntu mosi yina beto ke zolaka me fwa. Na bantangu yina, beto lenda niokwama na mabanza mpi kukuma ti basusi, mingi-mingi kana yo ke monana nde beto ke kutana ti bampasi mingi na mbala mosi. Kuvila ve nde Yehowa ke mona bampasi yonso yina beto ke kutana ti yo mpi nde yandi ta sadisa beto na kukangila yo ntima.

9. Inki bampasi Yobi kutanaka ti yo?

⁹ Beto tala mutindu Yehowa sadisaka Yobi, muntu ya kwikama. Yandi kutanaka ti bampasi mingi na nsungi ya ntangu fioti. Kaka na kilumbu mosi, bo pesaka Yobi bansangu ya mpasi kibeni. Bo songaka yandi nde, bo me fwa bambisi na yandi, bansadi na yandi me fwa mpi diambu ya kuluta mpasi kibeni vandaka nde bana na yandi yina yandi vandaka kuzola mingi fwaka. (Yobi 1:13-19) Ntangu fioti na nima ya bampasi yina, Yobi belaka ngolo. (Yobi 2:7) Yobi kutanaka ti bampasi ya ngolo kibeni, yo yina yandi tubaka nde: “Mono ke menga luzingu na mono; mono ke zola ve kulanda kuzinga.”—Yobi 7:16.

10. Inki mutindu Yehowa sadisaka Yobi na kukanga ntima na bampasi na yandi? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)

¹⁰ Yehowa vandaka kumona mambu yina Yobi vandaka kukutana ti yo. Yehowa vandaka kuzola Yobi. Yo yina, yandi sadisaka yandi na kukanga ntima na bampasi yina. Yehowa solulaka ti Yobi, yandi yibusaka Yobi mayele na yandi ya kukonda nsuka mpi yandi songaka yandi nde yandi ke zolaka bima yina yandi salaka mpi yandi ke taninaka yo. Yandi tubilaka bambisi mingi ya kuyituka yina yandi me salaka. (Yobi 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2) Yehowa sadilaka mpi leke Elihu muntu ya mbote sambu na kupesa Yobi kikesa. Elihu ndimisaka Yobi nde ntangu yonso Yehowa ke sakumunaka bansadi na yandi kana bo ke kanga ntima. Yehowa sadilaka mpi Elihu sambu na kupesa Yobi bandongisila na zola yonso. Elihu sadisaka Yobi na kudiyangisa ve mingi kaka sambu na mambu na yandi ntangu yandi yibusaka Yobi nde, beto bantu kele fioti kibeni kana beto kudifwanisa ti Yehowa, Muntu yina salaka zulu ti ntoto. (Yobi 37:14) Yehowa pesaka mpi Yobi mukumba mosi. Yandi songaka Yobi na kusamba sambu na banduku na yandi tatu yina tubaka mambu ya mbi. (Yobi 42:8-10) Inki mutindu Yehowa ke sadisaka beto bubu yai ntangu beto ke kutana ti bampasi ya ngolo?

11. Inki mutindu Biblia ke sadisaka beto ntangu beto ke kutana ti bampasi?

¹¹ Bubu yai, Yehowa ke solulaka ve ti beto mbala mosi mutindu yandi solulaka ti Yobi. Kansi yandi ke solulaka ti beto na nzila ya Ndinga na Yandi Biblia. (Bar. 15:4) Yandi me pesaka beto kivuvu sambu na bilumbu ke kwisa sambu yo pesa beto  kikesa. Beto tala bangindu ya Biblia ya lenda pesa beto kikesa ntangu beto ke kutana ti bampasi. Na Biblia, Yehowa ke ndimisa beto nde ata kima mosi ve, yo vanda bampasi ya ngolo ‘ta kuka kukabula beto na zola na yandi.’ (Bar. 8:38, 39) Yandi ke ndimisa beto mpi nde yandi “kele pene-pene ya bantu yonso yina ke bingaka yandi” na kisambu. (Nk. 145:18) Yandi ke songa beto nde, kana beto ke tudila yandi ntima, beto ta kanga ntima na konso mpasi yina beto ke kutana ti yo mpi beto ta vanda na kiese ntangu beto kele na mpasi. (1 Bak. 10:13; Yak. 1:2, 12) Ndinga ya Nzambi ke yibusa beto mpi nde bampasi na beto kele sambu na bantangu fioti kana beto fwanisa yo ti luzingu ya mvula na mvula yina Nzambi me silaka beto. (2 Bak. 4:16-18) Yehowa ke ndimisa beto kibeni nde yandi ta fwa bantu yonso yina kele na kisina ya bampasi, disongidila Satana mpi bantu ya mbi yina kele bonso yandi. (Nk. 37:10) Keti nge me kangaka na ntu baverse ya Biblia ya ke pesa kikesa, yina ta sadisa nge na kukanga ntima na bampasi na bilumbu ke kwisa?

12. Inki Yehowa ke lomba beto na kusala sambu Ndinga na yandi kusadisa beto mingi?

¹² Yehowa ke lomba beto na kulonguka Biblia mbala na mbala mpi na kuyindula mingi mambu yina beto ke tanga. Kana beto ke sadila mambu yina beto ke longuka, lukwikilu na beto ta kuma ngolo mpi beto ta kwenda pene-pene ya Tata na beto ya zulu. Yo ta pesa beto ngolo ya kukanga ntima na bampasi. Yehowa ke pesaka mpi mpeve santu na bantu yina ke zolaka Ndinga na yandi. Mpeve santu yina lenda pesa beto “ngolo yina me luta ngolo ya bantu” sambu na kukanga ntima na bampasi.—2 Bak. 4:7-10.

13. Inki mutindu madia ya kimpeve yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” ke pesaka ke sadisaka beto na kukanga ntima na bampasi?

¹³ Yehowa ke sadisaka “mpika ya kwikama mpi ya mayele” na kubasisa masolo mingi, bavideo mpi miziki sambu na kusadisa beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo mpi na kubikala ngolo na kimpeve. (Mat. 24:45) Beto fwete sadila mbote bima yonso yina Yehowa ke pesa beto na ntangu ya mbote. Ntama mingi ve, mpangi-nkento mosi na États-Unis monisaka nde yandi ke sepelaka mingi ti madia yina yonso ya kimpeve. Yandi tubaka nde: “Na nsungi ya bamvula 40 yina mono me sala dezia na kusadila Yehowa, kwikama na mono me mekamaka mingi mbala na mbala.” Yandi kutanaka ti bampasi mingi ya ngolo: shofere mosi yina lawukaka malafu fwaka nkaka na yandi ya bakala, bibuti na yandi belaka ngolo mpi bo fwaka. Yandi mosi mpi belaka maladi ya kansere mbala zole. Inki sadisaka yandi na kukanga ntima? Yandi tubaka nde: “Ntangu yonso, Yehowa  lungisaka bampusa na mono. Madia ya kimpeve yina Yehowa ke pesaka na nzila ya mpika ya kwikama mpi ya mayele ke sadisaka mono na kukanga ntima. Yo yina, mono lenda tuba bonso Yobi nde: ‘Tii kuna mono ta fwa, mono ta yambula ve kwikama na mono!’”—Yobi 27:5.

14. Inki mutindu Yehowa ke sadilaka bampangi na beto sambu na kusadisa beto na bantangu ya mpasi? (1 Batesalonika 4:9)

¹⁴ Yehowa ke longaka bansadi na yandi na kuzolana mpi na kupesana kikesa na bantangu ya mpasi. (2 Bak. 1:3, 4; tanga 1 Batesalonika. 4:9.) Bonso Elihu, bampangi na beto ke zolaka kibeni kusadisa beto na kulanda kukangama kaka na Yehowa ntangu beto ke kutana ti bampasi. (Bis. 14:22) Mu mbandu, bampangi na dibundu yina mpangi Diane kele, pesaka yandi kikesa mpi bo sadisaka yandi na kubikala ngolo na kimpeve ntangu bakala na yandi belaka maladi ya ngolo. Yandi tubaka nde: “Yo vandaka mpasi kibeni. Kansi beto monaka diboko ya Yehowa na bangonda yina ya mpasi. Bampangi ya dibundu na beto salaka mambu mingi sambu na kusadisa beto. Bo vandaka kutala beto, kubinga beto na telefone mpi kuyamba beto sambu na kusadisa beto na kulanda kukanga ntima. Mono ke zabaka ve kunata kamio. Yo yina, bampangi ke salaka yonso sambu na kunata mono na balukutakanu ya dibundu mpi na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote kana mono kele mbote.” Beto kele na kiese mingi ya kuvanda na kati ya dibuta yai ya kimpeve ya ke zolanaka.

15. Sambu na nki beto ke ndima kibeni nde beto ta kuka kukanga ntima na bampasi?

¹⁵ Konso muntu na kati na beto ta kutana ti mpasi. Kansi, mutindu beto me mona yo, beto ta kuka ve kukangila yo ntima na ngolo na beto mosi. Bonso Tata ya zola, Yehowa ke taninaka beto ntangu yonso. Yandi kele pene-pene na beto, yandi kele ya kuyilama na kuwa bisambu ya beto ke lomba yandi lusadisu mpi yandi ke zolaka kibeni kusadisa beto. (Yez. 43:2) Beto ke ndima nde beto ta kanga ntima na bampasi sambu Yehowa me pesaka beto bima yonso yina beto kele ti yo mfunu sambu na kukanga ntima. Yandi me pesaka beto dikabu ya kisambu, Biblia, madia mingi ya kimpeve mpi dibuta ya bampangi sambu na kusadisa beto na bantangu ya mpasi.

16. Inki beto fwete sala sambu Yehowa kulanda kutanina beto?

¹⁶ Beto kele na kiese mingi mutindu Tata na beto ya zulu ke kebaka mpi ke taninaka beto. “Bantima na beto ke vandaka na kiese sambu na yandi.” (Nk. 33:21) Beto ke monisaka Yehowa nde, beto ke sepelaka ti lutaninu na yandi ya zola kana beto ke sadila mbote bima yonso yina yandi me pesaka beto sambu na kusadisa beto. Beto mpi fwete sala yonso sambu na kubikala na nsi ya lutaninu ya Nzambi. Disongidila, kana beto ke landa kusala yonso sambu na kulemfukila Yehowa mpi kusala mambu ya mbote na meso na yandi, yandi ta landa kutanina beto mvula na mvula.—1 Pie. 3:12.