1. Inki ke pesaka beto kiese mingi?

 YEHOWA ke zolaka nde beto vanda na kiese. Beto me zaba yo sambu kiese kele kikalulu ya mbuma ya mpeve santu na yandi. (Bag. 5:22) Kiese ke vandaka mingi na kupesa kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti. Yo yina, beto ke vandaka na kiese mingi ntangu beto ke kudipesaka ya mvimba na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mpi na kusadisa bampangi na beto na mitindu mingi.—Bis. 20:35.

2-3. (a) Mutindu Bagalatia 6:4 ke monisa yo, nki mambu zole lenda sadisa beto na kulanda kuvanda na kiese na kisalu ya Yehowa? (b) Inki beto ta mona na disolo yai?

² Mutindu Bagalatia 6:4 ke monisa yo, ntumwa Polo tubilaka mambu zole yina ta sadisa beto na kulanda kuvanda na kiese. (Tanga.) Ya ntete, beto fwete sala yonso yina beto lenda sala sambu na Yehowa. Kana beto sala mpidina, beto ta vanda na kiese. (Mat. 22:36-38) Ya zole, beto fwete kudifwanisa ve ti bantu ya nkaka. Konso kima yina beto ke sala sambu sante na beto ke pesa beto nzila ya kusala to sambu na formasio yina beto me bakaka to sambu na mayele yina beto kele na yo, beto fwete pesa Yehowa mersi. Nkutu yandi muntu me pesaka beto bima yonso yina beto kele na yo. Diaka, kana bampangi ya nkaka ke sala mingi mpi bo ke sala mbote kuluta beto na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote, beto fwete sepela sambu bo ke sadila mayele mpi ngolo na bo sambu na kukumisa Yehowa kansi ve sambu na kudimonisa to sambu na mambote na bo mosi. Beto fwete landa mbandu na bo na kisika ya kutesana ti bo.

³ Na disolo yai, beto ta mona mambu yina lenda sadisa beto ntangu beto me lemba nitu sambu beto ke kuka ve kusala mambu yina beto ke zola kusala na kisalu ya Yehowa. Beto ta mona mpi mutindu beto lenda sadila mbote makabu yina beto kele ti yo mpi malongi yina beto lenda baka na bambandu ya bantu ya nkaka.

4. Inki lenda lembisa bampangi ya nkaka nitu? Pesa mbandu.

⁴ Bansadi ya nkaka ya Yehowa ke kukaka ve kusala mingi mutindu bo ke zolaka kusala na kisalu ya Yehowa sambu bo me kuma minunu to sambu bo ke belaka. Yo lenda lembisa bo nitu. Mambu yina kuminaka mpi mpangi-nkento Carol. Yandi kwendaka kusamuna kisika yina mpusa vandaka mingi. Na ntangu yina, yandi longukaka Biblia ti bantu 35 mpi yandi sadisaka bantu mingi na kudipesa na Yehowa mpi na kubaka mbotika. Kisalu yina mpangi Carol salaka butaka mbuma ya mbote. Na nima, yandi kumaka kubela ngolo mpi mbala mingi, yandi vandaka kukuka ve kubasika. Yandi ke tuba nde: “Mono ke kukaka ve kusala mambu yina bantu ya nkaka ke salaka sambu mono ke belaka. Kansi mono ke yindulaka nde mono kele ve Mukristu ya mbote bonso bo. Mono ke kukaka ve kusala mambu yonso yina mono ke zolaka kusala mpi yo ke lembisaka mono nitu.” Mpangi Carol ke zolaka kusala yonso yina yandi lenda sala sambu na Yehowa. Ya kieleka, yo me fwana kibeni nde beto sikisa yandi sambu na kikalulu na yandi yina. Beto ke ndima nde Nzambi na beto yina ke wilaka bantu mawa ke sepelaka ti kikalulu na yandi yina ya mbote.

5. (a) Inki beto fwete vila ve kana beto me lemba nitu sambu beto ke kuka ve kusala mingi na kisalu ya Yehowa? (b) Mutindu bifwanisu yina ke monisa yo, nki mutindu mpangi yina ke landa kusala yonso yina yandi lenda sala na kisalu ya Yehowa?

⁵ Kana bantangu ya nkaka nge me lemba nitu sambu nge ke kuka ve kusala diambu mosi, kudiyula nde: ‘Inki Yehowa ke lomba mono?’ Yehowa ke zola nde nge sala yina nge lenda sala bubu yai. Beto tala mbandu yai: Mpangi-nkento mosi kele ti bamvula 80 mpi yandi me lemba nitu sambu yandi ke kuka ve kusala mingi na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mutindu yandi vandaka kusala yo ntangu yandi vandaka ti bamvula 40. Yandi ke yindula nde ata yandi ke salaka yonso yina yandi lenda sala, yo ke sepedisaka ve Yehowa. Keti yo kele kieleka? Yindula fioti. Kana mpangi-nkento yina vandaka kusala yonso yina yandi lenda sala sambu na Yehowa ntangu yandi vandaka ti bamvula 40, mpi yandi ke landa kaka kusala mpidina ntangu yandi me kuma ti bamvula 80, yo ke tendula nde yandi ke landa kaka kusala yonso yina yandi lenda sala sambu na Yehowa. Kana beto me yantika kuyindula nde mambu yina beto ke sala sambu na kusadila Yehowa me fwana ve sambu na kusepedisa yandi, beto fwete vila ve nde Yehowa muntu me tulaka kiteso ya mambu yina beto fwete sala sambu na kusepedisa yandi. Kana beto ke sala yonso yina beto lenda sala, Yehowa ta sepela kibeni ti beto.—Tala mpi Matayo 25:20-23.

6. Mbandu ya mpangi Maria ke longa beto nki?

⁶ Kana beto ke tula dikebi na mambu yina beto lenda sala mpi beto ke tula ve dikebi na mambu yina beto ta kuka ve kusala, yo ta vanda kibeni pete sambu beto vanda na kiese. Mpangi Maria ke belaka maladi yina ke salaka nde yandi kuka ve kusala mingi na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Na luyantiku, yandi vandaka kuniokwama na mabanza mpi yandi vandaka kuyindula nde yandi vandaka ve mfunu. Kansi na nima, mpangi Maria yindulaka mpangi-nkento mosi na dibundu na bo yina vandaka kuvanda kaka na mbeto sambu na sante na yandi mpi yandi bakaka lukanu ya kusadisa yandi. Yandi ke tuba nde: “Mono yidikaka mambu sambu na kulonga nsangu ya mbote ti yandi na nzila ya telefone mpi ya mikanda. Konso ntangu yina beto vandaka kulonga nsangu ya mbote ti yandi, mono vandaka kuvutuka na nzo na kiese yonso mpi mono vandaka kusepela mutindu mono vandaka kusadisa yandi.” Beto mpi lenda vanda diaka na kiese mingi kana beto ke tula dikebi na mambu yina beto lenda sala na kisika ya kutula dikebi na mambu yina beto ta kuka ve kusala. Ebuna nki beto lenda sala kana beto kele ti makuki ya kusala mingi na kisalu ya Yehowa?

7. Inki mambu ya mfunu ntumwa Piere songaka Bakristu na kusala?

⁷ Na mukanda ya ntete yina ntumwa Piere sonikaka, yandi siamisaka bampangi na kusadila makabu yonso yina bo kele ti yo mpi na kupesa  bampangi kikesa. Yandi sonikaka nde: “Na kiteso yina konso muntu me bakaka dikabu, beno sadila yo sambu na kusadilana bonso bakapita ya mbote ya ntima ya mbote ya nene ya Nzambi.” (1 Pie. 4:10) Beto fwete buya ve na kusadila mbote-mbote makabu yina beto kele ti yo sambu beto ke wa boma nde bantu ya nkaka lenda kuma kuwila beto kimpala to bo lenda lemba nitu. Kana beto ke sala mutindu yina, yo ta monisa nde beto ke sala ve yonso yina beto lenda sala sambu na Yehowa.

8. Mutindu 1 Bakorinto 4:6, 7 ke monisa yo, sambu na nki beto fwete kuma ve lulendo sambu na makabu yina beto kele ti yo?

⁸ Beto fwete sadila mbote-mbote makabu na beto. Kansi beto fwete keba sambu yo kumisa beto ve lulendo. (Tanga 1 Bakorinto 4:6, 7.) Mu mbandu, yo lenda vanda nde nge ke yantikaka kulonguka Biblia ti bantu kukonda mpasi mpi nge ke salaka yo mbote. Kana yo kele mutindu yina, nge fwete sadila dikabu yango. Kusadila dikabu yina nge kele ti yo kele mbote kansi yo kele mfunu na kuvila ve nde nge fwete kudikumisa ve sambu na yo. Yindula nde nge ke longa nsangu ya mbote; nge me kutana ti muntu mpi mbala mosi beno me yantika kulonguka Biblia. Yo me pesa nge kiese mingi. Nge kele ti mpusa ya ngolo ya kusonga yo bampangi ya kimvuka na beno ya kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Kansi, ntangu nge me kutana ti bampangi ya kimvuka na beno ya kisalu ya kulonga nsangu ya mbote, mpangi-nkento mosi ke ta disolo ya ke monisa mutindu yandi pesaka muntu mosi zulunalu na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Mpangi yina pesaka muntu zulunalu kansi nge, nge yantikaka kulonguka Biblia ti muntu. Inki nge ta sala? Nge ke zaba nde bampangi ta sepela ti disolo na nge kansi nge lenda baka lukanu ya kuvingila dibaku ya nkaka ya mbote sambu na kutela bo disolo yango sambu nge ke zola ve nde mpangi-nkento yina pesaka muntu zulunalu kuyindula nde nge me luta yandi. Yo ta vanda mbote kana nge sala mutindu yina. Kansi kuyambula ve kusala yonso sambu na kulonguka Biblia ti bantu. Nge kele ti dikabu—sadila yo.

9. Inki mutindu beto fwete sadila makabu na beto?

⁹ Beto fwete vila ve nde makuki yonso yina beto lenda vanda ti yo kele makabu ya me katuka na Nzambi. Beto fwete sadila makabu yina sambu na kupesa bampangi kikesa kansi ve sambu na kudikumisa. (Bafil. 2:3) Kana beto ke sadila ngolo na beto mpi makuki na beto sambu na kusala luzolo ya Nzambi, beto ta vanda na kiese. Beto ta vanda ve na kiese sambu beto ke sala mingi kuluta bantu ya nkaka to sambu beto ke sala mbote kuluta bo. Kansi beto ta vanda na kiese sambu beto ke sadila makabu na beto sambu na kukumisa Yehowa.

10. Sambu na nki yo kele mbi na kudifwanisa ti bantu ya nkaka?

¹⁰ Kana muntu kukeba ve, yandi lenda yantika kufwanisa mambu yina yandi ke salaka mbote ti mambu yina muntu ya nkaka ke salaka ve mbote. Mu mbandu, yo lenda vanda nde mpangi mosi ke salaka mbote badiskure ya bantu yonso. Yandi ke  vandaka ngolo na kusala badiskure. Kansi na nsi ya ntima, yandi lenda mona nde yandi me luta mpangi ya nkaka yina ke salaka ve badiskure mbote. Yo lenda vanda nde mpangi yina ke salaka ve badiskure mbote ke vandaka ngolo na kuyamba banzenza, na kulonga bana na yandi to yandi ke vandaka ngolo na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Beto ke pesa Yehowa mersi mingi sambu beto kele ti bampangi mingi ya kele ti makabu ya kuswaswana mpi bo ke sadilaka yo sambu na kusadila Yehowa mpi sambu na kusadisa bantu ya nkaka.

11. Sambu na nki beto fwete sala yonso sambu na kulanda mbandu ya Yezu?

¹¹ Ya kieleka, beto fwete kudifwanisa ve ti bantu ya nkaka. Kansi beto lenda longuka mambu mingi na bambandu ya bansadi ya Yehowa yina sadilaka yandi na mutindu ya mbote. Beto tadila ntete mbandu ya Yezu. Ata beto kele ve bantu ya kukuka bonso yandi, beto lenda longuka mambu mingi na bikalulu na yandi ya kitoko mpi na mutindu na yandi ya kusala mambu. (1 Pie. 2:21) Kana beto ke sala yonso sambu na kulanda mbandu na yandi mbote-mbote, beto ta kuma bansadi ya mbote ya Yehowa mpi beto ta kuma kusamuna diaka mbote kibeni.

12-13. Inki malongi beto lenda baka na mbandu ya ntotila Davidi?

¹² Ndinga ya Nzambi ke tubila babakala mpi bankento mingi yina sadilaka Yehowa na mutindu ya mbote ata bo vandaka bantu ya kukonda kukuka. Beto lenda landa mpi bambandu na bo. (Baeb. 6:12) Beto baka mbandu ya ntotila Davidi yina Yehowa bingaka nde “muntu yina ke pesa ntima na mono kiese” to mutindu mbalula ya nkaka ya Biblia ke balula yo nde “mono me zola muntu ya mutindu yina.” (Bis. 13:22) Ya kieleka, Davidi vandaka ve muntu ya kukuka. Nkutu yandi salaka masumu ya nene. Ata mpidina, yandi kele mbandu ya mbote sambu na beto. Sambu na nki? Sambu ntangu bo songaka yandi nde yandi salaka mbi, yandi ndimaka yo. Yandi ndimaka bandongisila ya ngolo yina bo pesaka yandi mpi yandi waka kibeni mpasi sambu na mambu yina yandi salaka. Yo yina, Yehowa lolulaka yandi.—Nk. 51:3, 4, 10-12.

¹³ Beto lenda kudiyula bangiufula yai sambu na kubaka malongi na mbandu ya Davidi: ‘Inki mono ke salaka kana bo me pesa mono bandongisila? Keti mono ke vandaka ya kuyilama sambu na kundima bifu na mono to keti mono ke sosaka kudinungisa? Keti mono ke pesaka bantu ya nkaka foti? Keti mono ke salaka bikesa ya kuvutukila diaka ve bifu na mono?’ Nge lenda kudiyula mpi bangiufula ya mutindu yina ntangu nge ke tanga masolo ya Biblia ya ke tubila bantu ya nkaka yina sadilaka mpi Yehowa na mutindu ya mbote. Keti mambu ya mpasi yina nge ke kutana ti yo kele mpi mambu ya mpasi yina bo mpi kutanaka ti yo? Na konso diambu, kudiyula nde: ‘Inki mono lenda sala sambu na kuvanda kibeni bonso nsadi yai ya Yehowa yina kangamaka kaka na yandi?’

14. Inki mambote beto lenda baka kana beto ke landa bambandu ya bampangi ya nkaka?

 ¹⁴ Beto lenda longuka mpi mambu mingi na bambandu ya bansadi ya Yehowa ya bilumbu na beto; yo vanda baleke mpi bambuta. Mu mbandu, keti nge lenda yindula mpangi mosi na dibundu na beno yina ke landa kaka kusadila Yehowa ata yandi ke kutana ti bampasi, mbala ya nkaka banduku na yandi ke pusa yandi na kusala mambu ya mbi, bantu ya dibuta na yandi ke telemina yandi to yandi ke belaka? Keti nge me mona bikalulu ya mbote yina mpangi yango kele ti yo, yina nge ke zola mpi kukuma ti yo? Kana nge tadila mbandu na yandi ya mbote, nge lenda longuka mambu ya mfunu yina lenda sadisa nge na kukanga mpi ntima na bampasi na nge. Beto ke pesa Yehowa mersi mingi sambu na bampangi yina kele bambandu ya mbote ya beto lenda landa. Yo ke pesaka beto kibeni kiese.—Baeb. 13:7; Yak. 1:2, 3.

15. Inki ndongisila ntumwa Polo pesaka Bakristu ya mvu-nkama ya ntete yina lenda sadisa beto na kulanda kuvanda na kiese na kisalu ya Yehowa?

¹⁵ Sambu beto vanda na ngemba mpi na bumosi na dibundu, beto yonso fwete sala yonso yina beto lenda sala na kisalu ya Yehowa. Beto tadila mbandu ya Bakristu ya mvu-nkama ya ntete. Bo vandaka ti makabu mpi bisalu ya kuswaswana. (1 Bak. 12:4, 7-11) Kansi yo pusaka bo ve na kutesana ti bantu ya nkaka mpi yo kabisaka bo ve. Nkutu Polo siamisaka bo na kusala mambu yina yo lombaka nde bo sala sambu “na kutunga nitu ya Kristu.” Polo sonikilaka Bakristu ya Efezo nde: “Kana konso kitini ke sala mbote-mbote, yo ke sadisaka nitu na kuyela ntangu yo ke kuditunga na zola.” (Baef. 4:1-3, 11, 12, 16) Bampangi yina salaka mambu yina Polo tubaka tulaka ngemba mpi salaka nde dibundu kuvanda na bumosi. Yo kele bikalulu yina beto ke mona bubu yai na mabundu.

16. Inki beto fwete sala? (Baebreo 6:10)

¹⁶ Baka lukanu ya kudifwanisa ve ti bantu ya nkaka. Baka malongi na mbandu ya Yezu mpi sala bikesa ya kulanda mbandu ya bikalulu na yandi. Longuka mambu mingi na bambandu ya bansadi ya Yehowa ya ntangu ya ntama yina sadilaka yandi na mutindu ya mbote mpi bambandu ya bansadi ya Yehowa ya bilumbu na beto. Ntangu nge ke landa kusala yonso yina nge lenda sala na kisalu ya Yehowa, ndima nde yandi ‘me konda ve lunungu sambu yandi vila kisalu na nge.’ (Tanga Baebreo 6:10.) Landa kuvanda na kiese ntangu nge ke sadila Yehowa mpi zaba nde yandi ke vandaka mpi na kiese ntangu yandi ke monaka nge ke sala yonso yina nge lenda sala sambu na kusepedisa yandi.