1-2. Inki beto fwete sala ntangu beto ke vingila nsi-ntoto ya mpa?

 BETO ke bakaka na valere lusilu ya Yehowa ya kufwa nsi-ntoto yai ya mbi mpi ya kutula nsi-ntoto ya mpa. (2 Pie. 3:13) Ata beto me zaba ve ntangu yina nsi-ntoto ya mpa ta kwisa, mambu ya ke salama ke monisa kibeni nde yo me kuma pene-pene.—Mat. 24:32-34, 36; Bis. 1:7.

² Yo vanda beto me sala bamvula fioti to mingi na kieleka, beto yonso fwete kumisa lukwikilu na beto ngolo na lusilu yina. Sambu na nki? Sambu ata muntu kele ti lukwikilu ya ngolo, yo lenda lemba mpi. Nkutu, ntumwa Polo tubaka nde kukonda lukwikilu kele “disumu yina ke kangaka beto kukonda mpasi.” (Baeb. 12:1) Sambu lukwikilu na beto kulemba ve, beto fwete tadila mbala na mbala mambu yina ke monisa kibeni nde nsi-ntoto ya mpa ta kwisa ntama mingi ve.—Baeb. 11:1.

3. Inki beto ta tubila na disolo yai?

³ Na disolo yai, beto ta tubila mitindu tatu yina ta sadisa beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo na lusilu ya Yehowa ya nsi-ntoto ya mpa: (1) kuyindula mingi kimenga ya Yezu, (2) kuyindula ngolo ya Yehowa, (3) kusala mambu ya kimpeve. Na nima beto ta tubila mutindu mambu yina Yehowa songaka Habakuki ke kumisa lukwikilu na beto ngolo bubu yai. Beto tadila ntete mwa mambu yina beto lenda kutana ti yo bubu yai, yina ta lomba nde beto vanda ti lukwikilu ya ngolo na kivuvu ya nsi-ntoto ya mpa.

MAMBU YINA KE LOMBAKA NDE BETO VANDA TI LUKWIKILU YA NGOLO

4. Inki balukanu ke lombaka nde beto vanda ti lukwikilu ya ngolo ntangu beto ke baka yo?

⁴ Konso kilumbu, beto ke bakaka balukanu yina ke lombaka nde beto vanda ti lukwikilu ya ngolo. Mu mbandu, beto ke bakaka  balukanu na mambu ya me tala banduku, bansaka ya kulutisa ntangu, banzo-nkanda, makwela, bana mpi kisalu ya kinsuni. Beto fwete kudiyula nde: ‘Keti balukanu yina mono ke bakaka ke monisaka nde mono ke ndimaka kibeni nde Nzambi ta fwa nsi-ntoto yai ya mbi mpi yandi ta tula nsi-ntoto ya mpa ntama mingi ve? To keti mono ke ponaka na kusala mambu bonso bantu yina ke yindulaka nde lufwa kele nsuka ya mambu yonso?’ (Mat. 6:19, 20; Luka 12:16-21) Beto ta baka balukanu ya kuluta mbote kana beto ke ndima kibeni nde nsi-ntoto ya mpa kele pene-pene.

5-6. Sambu na nki beto ke vandaka ti mfunu ya lukwikilu ya ngolo na bantangu ya mpasi? Pesa mbandu.

⁵ Beto ke kutanaka mpi ti bampasi yina ke lombaka nde beto vanda ti lukwikilu ya ngolo sambu na kukangila yo ntima. Bantu lenda niokula beto, beto lenda vanda ti maladi ya ngolo to beto lenda kutana ti mambu ya nkaka ya mpasi yina lenda lembisa beto nitu. Ntete, beto lenda yindula nde beto ta kuka kukangila bampasi yina ntima. Kansi kana bampasi yango ke mana ve nswalu, yo ta lomba nde beto kumisa lukwikilu na beto ngolo sambu beto kangila yo ntima mpi beto landa kusadila Yehowa na kiese yonso.​—Bar. 12:12; 1 Pie. 1:6, 7.

⁶ Ntangu beto ke kutana ti bampasi, beto lenda yindula nde nsi-ntoto ya mpa ta kwisa ve. Keti yo ke tendula nde beto kele diaka ve ti lukwikilu? Mpidina ve. Beto baka mbandu mosi. Kana mvula ke noka mingi, beto lenda yindula nde yo ta zengana ve. Kansi ata yo noka nki mutindu, yo ke zenganaka kaka. Mutindu mosi mpi, kana beto me lemba kibeni nitu, beto lenda yindula nde nsi-ntoto ya mpa ta kwisa ve. Kansi kana lukwikilu na beto kele ngolo, beto ke ndimaka nde balusilu ya Nzambi ta lungana. (Nk. 94:3, 14, 15; Baeb. 6:17-19) Yo ta sadisa beto na kulanda kutula lusambu ya Yehowa na kisika ya ntete na luzingu na beto.

7. Inki bangindu beto fwete kuma ve ti yo?

⁷ Beto ke vandaka mpi ti mfunu ya lukwikilu ya ngolo sambu na kulonga nsangu ya mbote. Bantu mingi yina beto ke longaka ‘nsangu ya mbote’ ya nsi-ntoto ya mpa ke yindulaka nde yo ta kwisa ve. (Mat. 24:14; Ezek. 33:32) Beto fwete bika ve ata fioti nde bangindu na bo yina kupusa beto mpi na kuyindula nde nsi-ntoto ya mpa ta kwisa ve. Sambu na kukuma ve ti bangindu yina, beto fwete landa kukumisa lukwikilu na beto ngolo. Beto tala mambu tatu yina ta sadisa beto.

YINDULA MINGI KIMENGA YA YEZU

8-9. Inki mutindu kuyindula mingi kimenga ya Yezu ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo?

⁸ Kima ya ntete yina beto fwete sala sambu na kukumisa lukwikilu na beto ngolo kele kuyindula mingi kimenga ya Yezu. Kimenga ya Yezu ke ndimisaka beto kibeni nde balusilu ya Nzambi ta lungana. Kana beto ke yindula mbote-mbote sambu na nki Nzambi pesaka kimenga ya Yezu mpi mambu yina yo ke tendula, beto ta ndima kibeni nde luzingu ya kukonda nsuka yina Nzambi me silaka na nsi-ntoto ya mpa ta lungana. Sambu na nki beto ke tuba mutindu yina?

⁹ Kimenga ya Yezu ke tendula nki? Yehowa tindaka Mwana na yandi ya ntete yina yandi ke zolaka mingi, nduku na yandi ya ngolo sambu na kubutuka awa na ntoto bonso muntu ya kukuka. Ntangu Yezu vandaka awa na ntoto, yandi kutanaka ti bampasi ya ngolo ya mutindu na mutindu. Yandi niokwamaka mpi yandi fwaka lufwa ya mpasi kibeni. Yehowa futaka ntalu ya mingi kibeni! Nzambi na beto ya zola lendaka kundima ve nde Mwana na yandi kuniokwama mpi kufwa kaka sambu beto zinga luzingu ya mbote ya ntangu fioti. (Yoa. 3:16; 1 Pie. 1:18, 19) Sambu Yehowa me pesaka kimenga ya Yezu, beto ke ndima nde yandi ta sala yonso sambu beto zinga mvula na mvula na nsi-ntoto ya mpa.

 YINDULA NGOLO YA YEHOWA

10. Mutindu Baefezo 3:20 ke monisa yo, nki Yehowa lenda sala?

¹⁰ Kuyindula ngolo ya Yehowa kele kima ya zole ya ke sadisaka beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo. Yandi kele ti ngolo ya kulungisa balusilu yonso yina yandi me silaka. Bantu mingi bubu yai ke yindulaka nde bantu lenda zinga ve mvula na mvula na nsi-ntoto ya mpa. Kansi mbala mingi Yehowa ke silaka mambu yina bantu lenda lungisa ve ata fioti. Yandi ke salaka yo sambu yandi kele Nkwa-Ngolo Yonso. (Yobi 42:2; Mar. 10:27) Yo yina, yo ke yitukisaka beto ve ntangu yandi ke silaka beto mambu ya kuyituka.​—Tanga Baefezo 3:20.

11. Pesa mbandu ya lusilu mosi ya kuyituka yina Nzambi silaka. (Tala lupangu “ Mwa Balusilu ya Kuyituka Yina Lunganaka.”)

¹¹ Beto tadila mwa mambu yina Yehowa silaka bansadi na yandi mpi yina monanaka bonso nde yo ta salama ve. Yandi songaka Abrahami ti Sara nde bo ta buta mwana, ata bo vandaka minunu. (Kuy. 17:15-17) Yandi songaka diaka Abrahami nde yandi ta pesa bana na yandi ntoto ya Kanana. Bana ya Abrahami, disongidila bantu ya Izraele, salaka bamvula mingi na kimpika na Ezipte mpi yo monanaka bonso nde lusilu yina ta lungana ve ata fioti. Kansi yo lunganaka. Na nima, Yehowa songaka Elizabeti nde yandi ta buta mwana ata yandi kumaka mununu. Yehowa songaka mpi mwense mosi, Maria nde yandi ta buta Mwana ya Nzambi. Yo zolaka kulungisa lusilu mosi yina Yehowa silaka bamvula mingi na ntwala na kilanga ya Edeni.​—Kuy. 3:15

12. Yozue 23:14 mpi Yezaya 55:10, 11 ke ndimisa beto nki na yina me tala ngolo ya Yehowa?

¹² Kana beto yindula balusilu yonso yina Yehowa me silaka mpi mutindu yandi lungisaka yo, beto ta bakisa nde yandi kele ngolo mingi mpi yo ta kumisa lukwikilu na beto ngolo. Yo ke ndimisa beto kibeni nde nsi-ntoto ya mpa ta kwisa. (Tanga Yozue 23:14; Yezaya 55:10, 11.) Yo ke sadisa beto na kuyilama mbote sambu na kusadisa bantu na kundima kibeni nde nsi-ntoto ya mpa kele ve ndosi to mwanda-mwanda. Na yina me tala zulu ya mpa mpi ntoto ya mpa, Yehowa tubaka nde: “Mambu yai kele ya kwikama mpi ya kieleka.”​—Kus. 21:1, 5.

SALA MAMBU YA KIMPEVE

13. Inki mutindu balukutakanu ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo? Tendula.

¹³ Kima ya tatu yina ta sadisa beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo kele kusala mambu ya kimpeve. Beto tala mutindu beto ke bakaka mambote na balukutakanu ya dibundu. Mpangi Anna me salaka bamvula mingi na kisalu ya ntangu yonso ya mitindu mingi. Yandi ke tuba nde: “Balukutakanu ke sadisaka mono na kulanda kukumisa lukwikilu na mono ngolo. Ata kana mpangi yina me sala diskure me longa ve mbote to kana yandi me tuba ve kima ya mpa, mono ke tulaka dikebi na kima yina ta sadisa mono na kubakisa Biblia mbote mpi na kukumisa lukwikilu na mono ngolo.” b Beto ke kumisaka mpi lukwikilu na beto ngolo ntangu beto ke widikilaka bakomantere ya bampangi na balukutakanu.​—Bar. 1:11, 12; 10:17.

14. Inki mutindu kulonga nsangu ya mbote ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo?

¹⁴ Beto ke kumisaka mpi lukwikilu na beto ngolo ntangu beto ke longaka nsangu ya mbote. (Baeb. 10:23) Mpangi Barbara me sala bamvula kuluta 70 na kieleka mpi yandi ke tuba nde: “Mono me bakisaka nde kulonga nsangu ya mbote ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo. Mbala na mbala kana mono ke songa bantu ya nkaka balusilu ya kitoko ya Yehowa, lukwikilu na mono ke kumaka mpi ngolo.”

15. Inki mutindu kulonguka na beto mosi ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo? (Tala mpi bifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹⁵ Beto tadila kima ya nkaka ya ke kumisaka  lukwikilu na beto ngolo: kulonguka na beto mosi. Mpangi Susan me bakisaka nde kana yandi yidika manaka na yandi ya kulonguka, yo ke sadisaka yandi mingi. Yandi ke tuba nde: “Na Lumingu, mono ke longukaka disolo ya Nzozulu ya Nkengi yina beto ta longuka na mposo ya ke landa. Na Kintete mpi na Kizole, mono ke yidikaka lukutakanu ya kati-kati ya mposo. Bilumbu yina me bikala, mono ke salaka kulonguka na mono mosi.” Mpangi Susan ke zitisaka manaka na yandi ya kulonguka mpi yo ke sadisaka yandi na kulanda kukumisa lukwikilu na yandi ngolo. Mpangi Irene me sala bamvula mingi na babiro ya ke twadisaka kisalu na beto na ntoto ya mvimba mpi yandi me bakisaka nde kulonguka baprofesi ya Biblia me kumisaka lukwikilu na yandi ngolo. Yandi ke tuba nde: “Yo ke yitukisaka mono na kumona mutindu baprofesi ya Biblia ke lunganaka ata na mambu ya fioti-fioti.” c

“YO TA LUNGANA KAKA”

16. Sambu na nki mambu yina Yehowa songaka Habakuki ke tadila beto mpi bubu yai? (Baebreo 10:36, 37)

¹⁶ Bansadi ya nkaka ya Yehowa me vingilaka nsuka ya nsi-ntoto yai banda bamvula mingi. Bantu ya nkaka lenda yindula nde nsuka ke wumela. Yehowa ke zabaka mutindu bansadi na yandi ke yindulaka, yo yina yandi songaka profete Habakuki nde: “Mbona-meso kele ntete sambu na ntangu na yo ya bo me tulaka, mpi yo ke kwenda ntinu tii na nsuka na yo, mpi yo ta kusa ve. Ata kana yo sukinina, landa kuvingila yo! Sambu yo ta lungana kaka. Yo ta sukinina ve!” (Hab. 2:3) Keti Nzambi tubaka mambu yina kaka sambu na Habakuki? To keti mambu yina ke tadila beto mpi bubu yai? Na nsadisa ya mpeve santu, ntumwa Polo tubaka nde mambu yina ke tadila mpi Bakristu yina ke vingila nsi-ntoto ya mpa. (Tanga Baebreo 10:36, 37.) Ya kieleka, ata beto ke yindula nde lusilu ya Yehowa ya kufwa nsi ntoto yai ke wumela, “yo ta lungana kaka. Yo ta sukinina ve!”

17. Inki mutindu mpangi-nkento mosi sadilaka ndongisila yina Yehowa pesaka Habakuki?

 ¹⁷ Bansadi mingi ya Yehowa ke landaka ndongisila ya ‘kulanda kuvingila.’ Bankaka na kati na bo me vingilaka banda bamvula mingi. Mu mbandu, mpangi Louise yantikaka kusadila Yehowa na 1939. Yandi ke tuba nde: “Na ntangu yina, mono vandaka kuyindula nde Armagedoni ta kwisa na ntwala nde mono manisa iniversite. Kansi yo salamaka ve mutindu yina. Banda bamvula mingi, mono me bakisaka nde kutanga masolo ya bansadi ya Yehowa, bayina vingilaka bantangu mingi na ntwala nde yandi lungisa balusilu na yandi ke sadisaka mono mingi. Mu mbandu masolo ya me tala Noa, Abrahami, Yozefi mpi bansadi ya nkaka ya Yehowa. Bo vingilaka mingi na ntwala nde Yehowa kusakumuna bo. Kuvingila me sadisaka mono ti bampangi ya nkaka na kuvila ve nde nsi-ntoto ya mpa ke kwisa ntama mingi ve.” Bampangi ya nkaka ya ke sadilaka Yehowa banda bamvula mingi, ke ndimaka yo mpi.

18. Inki mutindu kutala bima yina Yehowa me salaka ke kumisaka lukwikilu na beto ngolo na lusilu ya nsi-ntoto ya mpa?

¹⁸ Ya kieleka, nsi-ntoto ya mpa me kwisa ntete ve. Kansi yindula ntete bima yina beto ke monaka. Mu mbandu bambwetete, banti, bambisi mpi bantu. Ata yo vandaka ntete ve na mwa ntangu mosi buna, muntu mosi ve lenda tuba nde bima yina kele ve kieleka. Yo kele bubu yai sambu Yehowa muntu salaka yo. (Kuy. 1:1, 26, 27) Nzambi na beto Yehowa me silaka mpi nde yandi ta tula nsi-ntoto ya mpa. Yandi ta lungisa lusilu yina. Na nsi-ntoto ya mpa, bantu ta zinga mvula na mvula mpi bo ta vanda na sante ya mbote. Na ntangu yina Yehowa me tulaka, nsi-ntoto ya mpa ta kwisa kibeni, bonso bima yina beto ke monaka bubu yai yina yandi me salaka.​—Yez. 65:17; Kus. 21:3, 4.

19. Inki mutindu nge lenda kumisa lukwikilu na nge ngolo?

¹⁹ Bubu yai, nge lenda sadila mabaku yonso yina nge kele ti yo sambu na kukumisa lukwikilu na nge ngolo. Landa kumonisa ntonda sambu na kimenga ya Yezu. Yindula ngolo ya Yehowa. Sala mambu ya kimpeve. Kana nge sala mutindu yina, nge ta vanda na kati ya “bantu yina ta baka balusilu na nzila ya lukwikilu mpi ntima ya nda.”​—Baeb. 6:11, 12; Bar. 5:5.