NGE ke sepelaka ti makabu mingi yina Yehowa me pesaka beto mpi nge ke sepelaka mutindu yandi me bikaka nde nge mosi kupona mutindu ya kusadila makabu yango. Biblia ke tubaka nde malafu mpi kele dikabu ya Nzambi. Nkutu yo ke tubaka nde: “Bo ke salaka mampa sambu na kuseka, mpi vinu ke pesaka kiese na luzingu.” (Lon. 10:19; Nk. 104:15) Ntembe kele ve nde nge me monaka nde bantu ya nkaka ke sadilaka ve malafu na mutindu ya mbote. Diaka, bantu mingi na ntoto ya mvimba ke vandaka ti bangindu ya kuswaswana sambu na malafu. Inki lenda sadisa Mukristu na kubaka balukanu ya mbote sambu na malafu?

Kana beto ke baka balukanu, beto fwete sadila bandongisila ya Nzambi kansi ve bangindu ya bantu ya kisika yina beto ke zingaka. Kusala mpidina ta sadisa beto na kuvanda ti luzingu ya kiese.

Mutindu nge ke monaka yo, bantu mingi ke nwaka malafu mingi mpi mbala na mbala. Bantu ya nkaka ke nwaka malafu sambu yo ke sadisaka bo na kudiwa mbote. Bankaka ke nwaka sambu bo kudiyangisa ve na mambu yina bo ke kutana ti yo. Mpi na bisika ya nkaka bo ke yindulaka nde muntu yina ke nwaka malafu mingi kele ngolo mpi kele muntu ya kuyela.

Kansi Nzambi ya zola ke pesaka Bakristu bandongisila ya mbote. Mu mbandu, yandi me songaka beto nde kulutisa ndilu na kunwa malafu ke nataka bampasi. Mbala ya nkaka nge me tangaka Bingana 23:29-35, kisika yina bo ke tubilaka muntu yina ke lawukaka malafu mpi bampasi yina yo ke natilaka yandi. a Mpangi Daniel kele nkuluntu na Eropa mpi yandi ke yindula mutindu luzingu na yandi vandaka na ntwala nde yandi kuma Mukristu ya kieleka. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kunwa malafu mingi mpi yo salaka nde mono baka balukanu ya mbi yina natilaka mono bampasi mingi. Mono ke waka makasi kana mono yibuka yo.”

Inki mutindu Bakristu lenda baka balukanu ya mbote sambu na malafu mpi kukutana ve ti bampasi yina kunwa malafu mingi ke nataka? Kana bo ke bika nde minsiku ya Nzambi kutwadisa bangindu na bo mpi mambu yina bo ke sala.

Beto tadila mambu yina Biblia ke tubaka sambu na malafu mpi mwa bikuma yina ke pusaka bantu ya nkaka na kunwa malafu.

Ndinga ya Nzambi ke buyisaka ve bantu na kunwa malafu. Nkutu yo ke ndimaka nde kunwa malafu ke pesaka kiese. Yo ke tubaka nde: “Dia madia na nge na kiese, mpi nwa vinu na nge na ntima ya kiese.” (Lon. 9:7) Bantangu ya nkaka, Yezu vandaka kunwa malafu. Bansadi ya nkaka ya Nzambi ya ntangu ya ntama vandaka mpi kunwa malafu.​—Mat. 26:27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.

Ndinga ya Nzambi ke buyisaka ve bantu na kunwa malafu kansi yo ke buyisaka bo na kulawuka. Yo ke tubaka na pwelele yonso nde: “Beno lawuka ve vinu.” (Baef. 5:18) Nkutu, yo ke tubaka mpi nde “bantu ya ke lawukaka malafu . . . ta baka ve Kimfumu ya Nzambi.” (1 Bak. 6:10) Ya kieleka, Yehowa ke buyisaka kibeni bantu na kulutisa ndilu na kunwa malafu mpi na kulawuka. Beto fwete landa ve bangindu ya bantu ya kisika yina beto ke zingaka sambu na malafu kansi beto fwete sadila bandongisila ya Yehowa.

Bantu ya nkaka ke yindulaka nde bo lenda nwa malafu mingi kukonda kulawuka. Kansi, yo kele kigonsa ya ngolo. Biblia ke tubaka pwelele nde kana muntu kele ‘mpika ya vinu,’ yo lenda pusa yandi na kusala bifu ya nene mpi na kubebisa kinduku  na yandi ti Yehowa. (Tito 2:3; Bing. 20:1) Yezu tubaka nkutu nde “kulutisa ndilu na kunwa malafu” lenda sala nde muntu kukota ve na nsi-ntoto ya mpa. (Luka 21:34-36) Yo yina, nki lenda sadisa Mukristu na kutina bampasi yina kunwa malafu mingi ke nataka?

Yo kele kigonsa na kusadila bangindu ya bantu ya kisika yina beto ke zingaka na yina me tala kunwa malafu. Bakristu ke bakaka balukanu ya mbote sambu na kusepedisa Yehowa na yina me tala kudia mpi kunwa malafu. Biblia ke songa beto nde: “Yo vanda beno ke dia, yo vanda beno ke nwa, to yo vanda beno ke sala konso kima ya nkaka, beno sala mambu yonso sambu na nkembo ya Nzambi.” (1 Bak. 10:31) Beto tadila mwa bangiufula mpi mwa minsiku ya Biblia:

Keti mono ke nwaka malafu sambu na kukukana ti bantu ya nkaka? Kubasika 23:2 ke tuba nde: “Nge fwete landa ve kimvuka ya bantu.” Yehowa vandaka kusonga bantu ya Izraele na kulanda ve mbandu ya bantu yina vandaka kusala mambu ya mbi. Mambu yina yandi songaka bo ke tadila mpi Bakristu bubu yai. Kana beto ke bika nde bantu ya nkaka kupusa beto na kuyindula mpi na kubaka balukanu bonso bo na yina me tala kunwa malafu, yo lenda sala nde malembe-malembe beto lemfukila diaka ve minsiku ya Yehowa mpi beto fwa kinduku ti yandi.​—Bar. 12:2.

Keti mono ke nwaka malafu sambu na kumonisa nde mono kele ngolo? Na bisika ya nkaka, bantu ke nwaka malafu mingi mpi mbala na mbala. (1 Pie. 4:3) Kansi, tadila mambu yina 1 Bakorinto 16:13 ke songa beto na kusala. Yo ke tuba nde: “Beno bikala ya kusikama, beno telama ngolo na lukwikilu, beno vanda kikesa, beno kuma ngolo.” Keti malafu ke sadisaka kibeni muntu na kukuma ngolo? Ata fioti ve. Malafu lenda sala nde muntu kuyindula diaka ve mbote mpi yandi baka balukanu ya mbi. Yo yina, kunwa malafu mingi ke monisaka ve nde muntu kele ngolo, kansi yo ke monisaka nde yandi kele zoba. Yezaya 28:7 ke tubila muntu yina ke vila nzila sambu na malafu nde yandi ke tambula na lunziungu mpi yandi ke bula sakuba.

Yehowa muntu ke pesaka beto ngolo mpi beto fwete bikala ya ‘kusikama mpi beto telama ngolo na lukwikilu.’ (Nk. 18:32) Mukristu ya kieleka ke salaka mutindu yina kana yandi ke tadila mbote-mbote bigonsa yina yandi lenda kutana ti yo mpi ke baka balukanu ya mbote sambu na kutanina kimpeve na  yandi. Ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi monisaka nde yandi kele muntu ya ngolo sambu yandi vandaka ti kinduku ya ngolo ti Yehowa. Bantu mingi vandaka kuzitisa yandi sambu yandi vandaka kikesa mpi yandi vandaka kusala mambu ya mbote.

Keti mono ke nwaka malafu sambu na kudiyangisa ve sambu na mambu yina mono ke kutana ti yo? Na nsadisa ya mpeve santu, muyimbi-bankunga mosi sonikaka nde: “Ntangu basusi lutilaka mono, nge [Yehowa] pesaka mono kikesa mpi nge lembikaka mono.” (Nk. 94:19) Kana basusi me lutila nge, lomba Yehowa lusadisu mpi tudila yandi ntima kansi kutula ve ntima na malafu. Mutindu mosi ya mbote ya kudiyangisa ve mingi kele ya kusamba Yehowa mbala na mbala. Diaka, bampangi mingi me bakisaka nde kulomba bandongisila ya mbote na nduku mosi ya kuyela na kimpeve na dibundu ke sadisaka. Ya kieleka, kana muntu ke nwa malafu sambu na kutina bampasi, yo ta bebisa makuki na yandi ya kuyindula mpi lukanu na yandi ya kusala mambu ya mbote. (Ozea 4:11) Mpangi Daniel yina beto tubilaka dezia ke tuba nde: “Mono vandaka ti basusi mpi mono vandaka kudipesa foti. Mono vandaka kunwa malafu sambu na kudiyangisa ve mingi kansi bampasi vandaka kuyikama kaka. Mono vandaka diaka ve ti banduku mpi mono vandaka kudizitisa diaka ve.” Nsuka-nsuka, nki sadisaka mpangi Daniel? Yandi ke tuba nde: “Mono bakisaka nde mono fwete tudila Yehowa ntima sambu yandi sadisa mono kansi malafu ve. Ntangu mono tudilaka Yehowa ntima, yo salaka nde mono kanga ntima na bampasi yina mpi mono kudiyangisa diaka ve mingi.” Ya kieleka, Yehowa ke vandaka ntangu yonso ya kuyilama sambu na kusadisa beto ata beto ke yindula nde beto me konda lusadisu.​—Bafil. 4:6, 7; 1 Pie. 5:7.

Kana bantangu ya nkaka nge ke nwaka malafu, nge lenda kudiyula bangiufula yai sambu na kuzaba kana nge ke nwaka yo mingi mpi mbala na mbala, sambu na kutala kana yo ke lomba nde nge soba. Kudiyula nde: ‘Keti muntu mosi ya dibuta to nduku mosi ya ngolo me songaka mono dezia na kukeba sambu na kikalulu na mono ya kunwa malafu?’ Kana mpidina, yo lenda monisa nde nge ke na kukuma ti kikalulu mosi ya mbi yina nge mosi ke zaba ve. ‘Keti mono me kuma kunwa malafu mingi?’ Yo kele mutindu yina sambu na muntu yina kele ntete ve mpika ya malafu kansi ya ke yantika kukuma mpika na yo. ‘Keti yo ke vandilaka mono mpasi na kulutisa mwa bilumbu to bilumbu mingi kukonda  kunwa malafu?’ Kana mpidina, yo lenda monisa nde nge me kuma mpika ya malafu. Yo lenda monisa nde nge kele ti mfunu ya minganga yina ta sadisa nge na kukatuka na kimpika ya malafu.

Sambu na kutina bigonsa, Bakristu ya nkaka me bakaka lukanu ya kunwa ve malafu. Bankaka lenda baka lukanu ya kunwa ve malafu kaka sambu bo ke waka yo ve ntomo. Kana nduku na nge mosi me baka lukanu yina, nge ta monisa nde nge kele mawete kana nge ke zitisa lukanu na yandi kukonda kutubila yandi mambu ya mbi.

Mbala ya nkaka, nge me bakisaka nde yo kele mbote na kuditudila bandilu na yina me tala kunwa malafu to mbala ya nkaka, nge lenda kuditudila bandilu na bambala yina nge ke nwa. Nge lenda nwa mbala mosi na mposo to nge lenda nwa na kiteso ntangu nge ke dia. Bankaka me kuditudilaka bandilu na mutindu ya malafu yina bo ta nwa. Mu mbandu, bo ke nwaka vinu to biere kansi ve malafu ya ngolo to yina bo me vukisa-vukisa. Kana muntu me kuditudila bandilu na kunwa malafu, yo ta vanda pete sambu yandi zitisa yo. Mukristu ya kuyela na kimpeve ke kudiyangisaka ve sambu na mambu yina bantu ya nkaka lenda yindula sambu na bandilu yina yandi me kuditudila mpi lukanu na yandi ya kuzitisa yo.

Ntangu beto ke baka balukanu sambu na malafu, beto fwete yindula mpi mutindu bantu ya nkaka ta kudiwa. Baroma 14:21 ke tuba nde: “Yo kele mbote na kudia ve mbisi, na kunwa ve vinu, mpi na kusala ve konso kima yina ke budisa mpangi na nge sakuba.” Inki mutindu nge lenda sadila ndongisila yina? Monisila bampangi zola. Kana nge me mona nde kunwa malafu ke budisa muntu ya nkaka sakuba, nge lenda buya kunwa yo ntangu beno kele ti yandi. Kana nge sala mpidina, yo ta monisa nde nge ke zitisaka mutindu bantu ya nkaka ke waka, nge ke zolaka bo mpi nge ke sosaka ve kaka mambote na nge mosi kansi mambote na bo mpi.​—1 Bak. 10:24.

Diaka, guvernema lenda tula bansiku na yina me tala malafu mpi Mukristu fwete lemfukila yo. Bo lenda tula ntalu ya bamvula yina muntu fwete lungisa na ntwala ya kunwa malafu. To bo lenda buyisa muntu na kupusa kamio to na kusadila bamashini ya nkaka kana yandi me nwa malafu.​—Bar. 13:1-5.

Yehowa me pesaka beto lukumu mutindu yandi me pesaka beto kimpwanza ya kupona kusadila bima mingi ya kitoko yina yandi me pesaka beto. Kimpwanza ya kupona bima yina beto ta dia mpi malafu yina beto ta nwa kele mpi na kati ya makabu yango. Mambu yina beto ke pona na kusala fwete monisa nde beto ke bakaka kimpwanza yina na valere sambu na kusepedisa Tata na beto ya zulu.