DISOLO YA KULONGUKA 6
“Mfumu ya Nkento Kele Bakala”
“Mfumu ya nkento kele bakala.”—1 BAK. 11:3.
NKUNGA 13 Kristu Kele Mbandu na Beto
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *
1. Na ntwala ya kukwela, nki bangiufula mpangi-nkento fwete kudiyula?
BAKRISTU yonso kele na nsi ya kiyeka ya kukuka ya Yezu Kristu. Kansi kana nkento me kwela, yandi ke kumaka na nsi ya kiyeka ya muntu ya kukonda kukuka. Yo lenda vanda mpasi na kulemfukila bakala na yandi. Yo yina kana mpangi-nkento ke zola kukwela, yandi fwete kudiyula bangiufula yai: ‘Inki ke monisa nde mpangi-bakala yai ta vanda mfumu ya mbote ya dibuta? Keti yandi ke tulaka mambu ya kimpeve na kisika ya ntete? Inki ke monisa nde yandi ta vanda bakala ya mbote kana beto me kwelana?’ Mpangi-nkento yina fwete kudiyula mpi nde: ‘Inki bikalulu mono fwete monisa sambu makwela na beto kuvanda mbote? Keti mono ke vandaka ntima-nda mpi mono ke kabaka? Keti mono ke vandaka ti kinduku ya mbote ti Yehowa?’ (Lon. 4:9, 12) Kana nkento ke baka balukanu ya mbote na ntwala nde yandi kwela, yo ta sadisa yandi na kuvanda ti makwela ya mbote mpi ya kiese.
2. Inki beto ta tubila na disolo yai?
2 Bakristu mingi ya bankento ke pesaka mbandu ya mbote na yina me tala kulemfukila babakala na bo. Beto fwete sikisa bo. Beto kele na kiese ya kusadila Yehowa ti bankento yai ya kwikama. Na disolo yai, beto ta baka bamvutu na bangiufula tatu: (1) Inki mambu lenda sala nde nkento kulemfukila ve bakala na yandi? (2) Sambu na nki nkento fwete lemfukila bakala na yandi? (3) Inki malongi babakala mpi bankento lenda baka na yina me tala bulemfu na mbandu ya Yezu, Abigaile mpi Maria, mama ya Yezu?
INKI MAMBU LENDA SALA NDE NKENTO KULEMFUKILA VE BAKALA NA YANDI?
3. Sambu na nki bankwelani yonso ke kutanaka ti bampasi?
3 Makwela kele dikabu ya kukuka ya me katuka na Nzambi kansi bantu kele ya kukonda kukuka. (1 Yoa. 1:8) Yo yina Ndinga ya Nzambi ke tuba nde bantu yina ke kwela ta kutana ti “bampasi na nitu na bo.” (1 Bak. 7:28) Beto tubila ntangu yai mambu yina lenda sala nde bankento kulemfukila ve babakala na bo.
4. Sambu na nki yo lenda vanda mpasi nde nkento kulemfukila bakala na yandi?
4 Mbala ya nkaka yo lenda vanda mpasi nde nkento kulemfukila bakala na yandi sambu na kisika yina yandi ke zingaka, bankento ke lemfukilaka ve babakala na bo. Mpangi-nkento Marisol na États-Unis ke tuba nde: “Kisika yina mono me yelaka, bantu vandaka kutuba nde bankento kele kiteso mosi ti babakala na mambu yonso. Kansi mono ke zabaka nde Yehowa muntu me pesaka babakala kiyeka mpi yandi muntu ke lombaka bankento na kulemfukila babakala na bo mpi babakala fwete zitisa bankento na bo. Yo yina, yo kele mpasi na kulemfukila bakala na mono ntangu yonso sambu na mambu yina bantu ya nsi-ntoto yai ke tubaka.”
5. Inki bangindu ya mbi babakala ya nkaka ke vandaka na yo sambu na mukumba ya bankento?
5 Diaka, nkento lenda kwelana ti bakala yina ke yindulaka nde bankento kele ve mfunu. Mpangi Ivon yina ke zingaka na Amerika ya Sudi ke tuba nde: “Na kisika yina mono ke zingaka, babakala ke diaka bantu ya ntete mpi bankento ke diaka bantu ya nsuka. Bana-bankento ke lambaka mpi ke tulaka bunkete na nzo. Mama mpi bana-bankento ke sadilaka bana-babakala sambu bo ke tubaka nde babakala kele ‘bantotila ya nzo.’” Mpangi-nkento Yingling yina ke zingaka na Azia ke tuba nde: “Kingana mosi na ndinga na beto ke tendulaka nde bankento fwete vanda ve mayele to kuzaba mambu mingi. Bo fwete sala bisalu yonso ya nzo mpi bo kele ve ti nswa ya kupesa babakala na bo bangindu.” Kana bakala kele ti bangindu yai ya kukonda zola mpi ya mbi, yo lenda vanda mpasi nde yandi sadila nkento na yandi mambu ya mbote mpi kulanda mbandu ya Yezu mpi kusepedisa Yehowa.—Baef. 5:28, 29; 1 Pie. 3:7.
6. Inki bankento fwete sala sambu na kukumisa ngolo kinduku na bo ti Yehowa?
6 Mutindu beto me mona yo na disolo ya me luta, Yehowa ke lombaka babakala na kulungisa bampusa ya kimpeve ya bantu ya mabuta na bo, na kumonisila bo zola mpi kulungisa bampusa na bo ya kinsuni. (1 Tim. 5:8) Ata mpidina, bampangi-bankento yina me kwelaka fwete baka ntangu ya kutanga Ndinga ya Nzambi konso kilumbu, kuyindulula mambu yina bo ke tanga mpi kusonga Yehowa mambu yina kele na bantima na bo. Kansi yo lenda vanda mpasi na kusala yo. Bankento ke vandaka ti mambu mingi ya kusala yo yina bo lenda yindula nde bo kele ve ti ntangu mpi ngolo ya kusala mambu yina kansi yo kele mfunu mingi nde bo baka ntangu ya kusala yo. Sambu na nki? Sambu Yehowa ke zolaka nde konso muntu kuyedisa mpi kulanda kutanina kinduku na yandi ti Yehowa.—Bis. 17:27.
7. Inki lenda sadisa nkento na kulemfukila bakala na yandi kukonda mpasi?
7 Ya kieleka, nkento fwete sala ngolo sambu na kulemfukila bakala na yandi yina kele muntu ya kukonda kukuka. Sambu na kulemfukila bakala na yandi kukonda mpasi, nkento fwete bakisa nde yo kele mukumba yina Yehowa me pesaka yandi mpi yandi fwete ndima bikuma yina Biblia ke pesaka ya ke monisa nde nkento fwete lemfukila bakala na yandi.
SAMBU NA NKI NKENTO FWETE LEMFUKILA BAKALA NA YANDI?
8. Mutindu Baefezo 5:22-24 ke monisa yo, sambu na nki nkento fwete lemfukila bakala na yandi?
8 Nkento fwete lemfukila bakala na yandi sambu Yehowa ke lomba yandi na kusala yo. (Tanga Baefezo 5:22-24.) Yandi ke tulaka ntima na Tata na yandi ya zulu sambu yandi me zaba nde Yehowa ke zolaka yandi mpi ke lombaka yandi na kusala mambu yina ta natila yandi mambote.—Kul. 6:24; 1 Yoa. 5:3.
9. Inki mambote dibuta ta baka kana nkento ke lemfukila bakala na yandi?
9 Insi-ntoto ke pusaka bankento na kulemfukila ve bansiku ya Yehowa mpi na kuyindula nde Yehowa ke monaka bo mpamba mutindu yandi ke lombaka bo na kulemfukila babakala na bo. Ya kieleka, bantu yina ke vandaka ti bangindu ya mutindu yai me zaba ve Nzambi na beto ya zola. Yehowa lenda pesa ve ata fioti bana na yandi ya bankento yina yandi ke zolaka mingi nsiku yina lenda monisa nde yandi ke bakaka bo ve na valere. Mpangi-nkento yina ke salaka ngolo sambu na kulungisa mbote mukumba na yandi, ke sadisaka dibuta na yandi na kuvanda na ngemba. (Nk. 119:165) Yo ke natilaka yandi, bakala na yandi mpi bana na bo mambote.
10. Inki malongi beto ke baka na mambu yina mpangi Carol ke tuba?
10 Nkento yina ke lemfukilaka bakala na yandi ke monisaka nde yandi ke zolaka mpi ke zitisaka Yehowa, yina me pesaka bakala kiyeka. Mpangi-nkento Carol na Amerika ya Sudi ke tuba nde: “Mono ke zabaka nde bakala na mono ta sala bifu. Mono ke zabaka mpi nde kana mono ke baka kinduku na mono ti Yehowa na valere, mono ta landa kuzitisa bakala na mono ata kana yandi me sala bifu. Yo yina mono ke landaka kulemfukila bakala na mono sambu mono ke zolaka kusepedisa Tata na mono ya zulu.”
11. Inki ke sadisaka mpangi Aneese na kulolula mpi nki dilongi beto ke baka na mambu yina yandi ke tuba?
11 Yo lenda vanda mpasi nde nkento kulemfukila bakala na yandi kana yandi ke mona nde bakala na yandi ke tula ve dikebi na mambu yina ke yangisa yandi. Beto tala mambu yina mpangi-nkento Aneese ke salaka kana yandi me kutana ti mambu ya mutindu yai. Yandi ke tuba nde: “Mono ke salaka yonso sambu na kuwa ve makasi sambu mono ke zabaka nde beto yonso ke salaka bifu. Mono ke zolaka kulolula na ntima ya mvimba bonso Yehowa. Ntangu mono ke lolulaka, yo ke sadisaka mono na kuvanda ti ngemba ya mabanza.” (Nk. 86:5) Kana nkento ke lolula bakala na yandi, yo ta vanda ve mpasi nde yandi lemfukila bakala na yandi.
MALONGI YINA BETO LENDA BAKA NA BAMBANDU YA BIBLIA
12. Inki bambandu kele na Biblia?
12 Bantu ya nkaka lenda yindula nde muntu yina ke lemfukilaka bantu ya nkaka kele ngolo ve. Kansi yo kele ve mutindu yina. Biblia kele ti bambandu mingi ya bantu ya bulemfu yina vandaka ngolo mingi. Beto tala malongi yina beto lenda baka na mbandu ya Yezu, Abigaile mpi Maria.
13. Sambu na nki Yezu ke lemfukilaka Yehowa? Tendula.
13 Ya kieleka mutindu Yezu ke lemfukilaka Yehowa, yo ke tendula ve nde yandi me konda mayele. Yo kele pwelele nde mambu yina Yezu longaka ke monisa nde yandi kele mayele mingi. (Yoa. 7:45, 46) Yehowa zabaka nde Yezu kele mayele mingi yo yina yandi zolaka nde Yezu kusadisa yandi na kuganga zulu ti ntoto. (Bing. 8:30; Baeb. 1:2-4) Na nima ya lufutumuku ya Yezu, Yehowa pesaka yandi “kiyeka yonso na zulu mpi na ntoto.” (Mat. 28:18) Ata Yezu kele mayele mingi, yandi ke landaka lutwadisu ya Yehowa. Sambu na nki? Sambu yandi ke zolaka Tata na yandi.—Yoa. 14:31.
14. Inki malongi babakala lenda baka (a) na mutindu Yehowa ke tadilaka bankento? (b) na bangindu yina kele na Bingana 31?
14 Malongi yina babakala lenda baka. Ntangu Yehowa ke lombaka bankento na kulemfukila babakala na bo, yo ke tendula ve nde babakala me luta bankento. Yehowa me ponaka bankento ti babakala sambu na kuyala ti Yezu na zulu sambu na kumonisa nde babakala me luta ve bankento. (Bag. 3:26-29) Yehowa monisaka nde yandi ke tudilaka Mwana na yandi ntima mutindu yandi me pesaka yandi kiyeka. Mutindu mosi mpi, bakala ya mayele ke pesaka nkento na yandi mikumba ya nkaka. Ndinga ya Nzambi ke tubilaka mambu yina nkento ya me fwana ke salaka. Mu mbandu, yo ke tubaka nde nkento ya me fwana ke twadisaka bisalu ya nzo na yandi, ke sumbaka mpi ke tekaka ntoto mpi ke salaka mumbongo. (Tanga Bingana 31:15, 16, 18.) Yandi kele ve mpika yina lenda pesa ve ngindu na yandi. Bakala na yandi ke tudilaka yandi ntima mpi ke widikilaka bangindu na yandi. (Tanga Bingana 31:11, 26, 27.) Kana bakala ke sadila nkento na yandi mambu na luzitu yonso, nkento na yandi ta vanda na kiese ya kulemfukila yandi.
Inki malongi nkento ya me fwana lenda baka na mbandu ya Yezu ya kulemfukila Yehowa? (Tala paragrafe 15)
15. Inki malongi bankento lenda baka na mbandu ya Yezu?
15 Malongi yina bankento lenda baka. Ata Yezu salaka mambu ya nene, yandi ke kudimonaka ve mpamba sambu yandi ke lemfukilaka Yehowa. (1 Bak. 15:28; Bafil. 2:5, 6) Mutindu mosi mpi nkento ya me fwana, yina ke landa mbandu ya Yezu, ta kudimona ve mpamba sambu yandi ke lemfukila bakala na yandi. Yandi ke lemfukilaka bakala na yandi ntete-ntete sambu yandi ke zolaka Yehowa mpi ke zitisaka yandi.
Abigaile me tindila Davidi ti bantu na yandi madia mpi yandi me kwisa kusolula ti Davidi. Yandi me fukama mpi ke bondila Davidi na kusala ve kifu ya nene (Tala paragrafe 16)
16. Mutindu 1 Samuele 25:3, 23-28 ke monisa yo, nki mambu ya mpasi Abigaile kutanaka ti yo? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)
16 Nabale vandaka bakala ya Abigaile. Yandi vandaka bwimi, lulendo mpi muntu yina ke pesaka ve matondo. Ata mpidina, Abigaile sosaka ve kufwa makwela. Yandi lendaka kubikala pima mpi kubika nde Davidi ti bantu na yandi kufwa bakala na yandi. Kansi yandi salaka mambu na mayele yonso sambu na kutanina Nabale ti bantu ya dibuta na bo. Abigaile monisaka kikesa mutindu yandi pusanaka na ntwala ya basoda 400 ya Davidi yina vandaka ti binwaninu mpi yandi solulaka ti Davidi na luzitu yonso. Na luzolo yonso, yandi lombaka Davidi pardo sambu na mambu yina bakala na yandi salaka. (Tanga 1 Samuele 25:3, 23-28.) Mbala mosi Davidi bakisaka nde Yehowa sadilaka nkento yai ya kikesa sambu na kupesa yandi bandongisila ya mfunu sambu na kukanga Davidi nzila ya kusala kifu ya nene.
17. Disolo ya Davidi mpi ya Abigaile ke longa babakala nki?
17 Malongi yina babakala lenda baka. Abigaile vandaka nkento mosi ya mayele. Davidi salaka mbote na kuwa bandongisila ya Abigaile. Yo sadisaka Davidi na kusala ve diambu yina zolaka kusala nde yandi kuma ti mfuka ya menga. Mutindu mosi mpi bakala ya mayele fwete tadila mbote-mbote bangindu ya nkento na yandi ntangu yandi ke zola kubaka balukanu ya mfunu. Mbala ya nkaka ngindu na yandi lenda sadisa bakala na yandi na kubaka balukanu ya mbote.
18. Inki malongi bankento lenda baka na mbandu ya Abigaile?
18 Malongi yina bankento lenda baka. Nkento ya ke zolaka Yehowa mpi ke zitisaka yandi lenda sala mambu yina lenda natila dibuta na yandi mambote ata bakala na yandi ke sadilaka ve Yehowa to ke lemfukilaka ve bansiku na yandi. Yandi ta sala ve yonso sambu na kufwa makwela. Kana nkento ke lemfukila bakala na yandi, yo ta pusa yandi na kusadila Yehowa. (1 Pie. 3:1, 2) Kana bakala ke zola ve kusadila Yehowa, ata nkento ke monisa bikalulu ya mbote, Yehowa ke sepelaka ti kwikama yina nkento ya bulemfu ke monisilaka yandi.
19. Inki ntangu nkento fwete lemfukila ve bakala na yandi?
19 Nkento ya bulemfu ta lemfukila ve bakala na yandi kana bakala na yandi ke lomba yandi na kufwa minsiku ya Biblia. Mu mbandu, nkento ta lemfuka ve kana bakala na yandi yina kele ve Mbangi ya Yehowa ke lomba yandi na kukusa, na kuyiba, to na kusala mambu yina ke fwa bansiku ya Biblia. Bakristu yonso, yo vanda bampangi-bankento yina me kwelaka fwete lemfukila ntete Yehowa Nzambi. Kana bakala ya mpangi-nkento mosi me lomba yandi na kufwa bansiku ya Biblia, mpangi-nkento fwete buya mpi kutuba na mawete mpi na pwelele yonso sambu na nki yandi ke buya kusala yo.—Bis. 5:29.
Tala paragrafe 20 *
20. Inki mutindu beto me zaba nde Maria vandaka ti kinduku ya mbote ti Yehowa?
20 Maria vandaka ti kinduku ya mbote ti Yehowa. Ya kieleka, yandi zabaka Masonuku mbote. Ntangu yandi vandaka kusolula ti Elizabeti, mama ya Yoane Mbotiki, yandi sadilaka baverse kuluta 20 na Masonuku ya Kiebreo. (Luka 1:46-55) Ata Maria vandaka fianse ya Yozefi, wanzio ya Yehowa solulaka ve mbala mosi ti Yozefi. Wanzio solulaka ntete ti Maria mpi songaka yandi nde Maria ta buta Mwana ya Nzambi. (Luka 1:26-33) Yehowa zabaka Maria mbote mpi yandi zabaka nde Maria ta zola mpi ta tanina Mwana na yandi mbote. Ntembe kele ve nde Maria landaka kuvanda ti kinduku ya mbote ti Yehowa na nima ya lufwa ya Yezu mpi ntangu Yezu futumukaka sambu na kukwenda na zulu.—Bis. 1:14.
21. Inki malongi babakala lenda baka na mambu yina Biblia ke tubaka sambu na Maria?
21 Malongi yina babakala lenda baka. Bakala ya mayele ke vandaka na kiese kana nkento na yandi me zaba Biblia mbote. Yandi ke monaka ve nde nkento na yandi me luta yandi mpi ke zola kubaka kisika na yandi. Yandi ke zabaka nde nkento yina ke zabaka mbote Biblia mpi minsiku na yo lenda sadisa dibuta na bo. Kansi, ata nkento me longukaka mingi kuluta bakala na yandi, bakala muntu kele ti mukumba ya kutwadisa lusambu ya dibuta mpi mambu ya nkaka ya kimpeve.—Baef. 6:4.
Inki malongi ya me tala kulonguka mpi kuyindulula bankento lenda baka na mbandu ya Maria, mama ya Yezu? (Tala paragrafe 22) *
22. Inki malongi bankento lenda baka na mbandu ya Maria?
22 Malongi yina bankento lenda baka. Nkento fwete lemfukila bakala na yandi kansi yandi kele ti mukumba ya kukumisa kimpeve na yandi mosi ngolo. (Bag. 6:5) Sambu na kusala yo, yandi fwete baka ntangu ya kusala kulonguka na yandi mosi mpi kuyindulula. Yo ta sadisa yandi na kulanda kuzola Yehowa mpi na kulanda kuzitisa yandi sambu na kulemfukila bakala na yandi na kiese yonso.
23. Inki mambote bankento ya bulemfu ke bakaka mpi nki mambote bo ke natilaka mabuta na bo mpi dibundu?
23 Bankento yina ke lemfukilaka babakala na bo sambu bo ke zolaka Yehowa ke vandaka na kiese mingi kuluta bayina ke zitisaka ve nsiku ya Yehowa ya kulemfukila babakala na bo. Bo kele bambandu ya mbote sambu na baleke ya babakala mpi ya bankento. Bo ke salaka nde mabuta na bo mpi dibundu kuvanda na ngemba mpi na kiese. (Tito 2:3-5) Bubu yai, bankento kele mingi na kati ya bansadi ya kwikama yina ke sadilaka Yehowa. (Nk. 68:11) Beto yonso, yo vanda babakala to bankento kele ti mukumba ya mfunu ya kulungisa na dibundu. Disolo ya ke landa, ta tubila mutindu beto yonso lenda lungisa mukumba yango.
NKUNGA 131 “Yina ya Nzambi Me Vukisaka”
^ par. 5 Yehowa ke lombaka bankento na kulemfukila babakala na bo. Yo ke tendula nki? Bampangi-babakala mpi bankento na bo lenda baka malongi mingi ya me tala bulemfu na mbandu ya Yezu mpi na mbandu ya bankento ya nkaka yina kele na Biblia.
^ par. 68 NTENDULA YA BIFWANISU: Ntangu Maria vandaka kusolula ti Elizabeti, mama ya Yoane Mbotiki, yandi tubilaka baverse ya Biblia yina yandi kangaka na ntu na Masonuku ya Kiebreo.
^ par. 70 NTENDULA YA BIFWANISU: Mpangi-nkento fwete baka ntangu ya kulonguka Biblia sambu na kuvanda ti kimpeve ya mbote.
