DISOLO YA KULONGUKA 8
NKUNGA 130 Lolulaka
Inki Mutindu Nge Lenda Lolula Bonso Yehowa?
“Mutindu Yehowa lolulaka beno na ntima ya mvimba, beno fwete sala mpi mutindu mosi.”—BAKOL. 3:13.
NA BUNKUFI
Na disolo yai, beto ta longuka mambu yina beto lenda sala sambu na kulolula muntu ya me tuba to me sala kima ya me pesa beto mpasi.
1-2. (a) Inki ntangu yo lenda vandila beto mpasi kibeni na kulolula? (b) Inki mutindu mpangi Denise monisaka kikalulu ya kulolula?
KETI yo ke vandilaka nge mpasi na kulolula? Yo ke vandilaka mpi bampangi mingi mpasi na kulolula, mingi-mingi kana muntu mosi me tuba to me sala kima ya me pesa bo mpasi mingi. Kansi kele ti mwa mambu yina beto lenda sala sambu na kulolula bantu mpi kukangila bo ve makasi. Beto tadila mbandu ya mpangi Denise a yina lolulaka na mutindu mosi ya kuyituka kibeni. Na 2017, mpangi Denise ti dibuta na yandi kwendaka kutala Babiro ya Ke Twadisaka Kisalu ya Bambangi ya Yehowa na Ntoto ya Mvimba, yina bo katukaka kukangula. Ntangu bo vandaka kuvutuka na nzo, kamio mosi tutaka kamio na bo mpi bo salaka aksida. Mpangi Denise vandaka kudizaba ve na ntangu yina. Ntangu yandi kudizabaka, bo songaka yandi nde bana na yandi lwalaka ngolo kibeni mpi nde bakala na yandi Brian fwaka. Yandi ke tuba mambu yai ntangu yandi ke yindulaka aksida yina: “Mono waka mpasi mingi na ntima mpi mono sukaka kibeni.” Na nima, bo songaka yandi nde ntangu aksida yina salamaka, shofere yina vandaka ve ya kulawuka mpi yandi vandaka ve kusadila telefone to kutala kima ya nkaka yina katulaka dikebi na yandi. Yo yina yandi sambaka Yehowa na kusadisa yandi na kuvanda na ngemba.
2 Bo kangaka shofere yina fwaka bakala ya mpangi Denise na aksida mpi bo tubaka nde kana tribinale me bedisa yandi, bo ta tula yandi na boloko. Kansi tribinale songaka mpangi Denise nde mambu yina yandi ta tuba na tribinale, ta sala nde bo tula muntu yina na boloko to ve. Mpangi Denise ke tuba nde: “Mono waka bonso nde muntu mosi me zenga bansinga yina bo tungaka mono na mputa mpi yandi me tula mungwa mingi na mputa yango, sambu mono zolaka kutubila bantangu ya kuluta mpasi ya luzingu na mono.” Mwa bamposo na nima, mpangi Denise kwendaka na tribinale mpi yilamaka sambu na kutuba na ntwala ya muntu yina kotaka dibuta na yandi nsoki mingi kibeni. Inki yandi tubaka? Yandi songaka zuzi na kuwila shofere yina mawa. b Ntangu yandi manisaka kutuba, zuzi yango yantikaka kudila mpi yandi tubaka nde: “Mono kele zuzi banda bamvula 25, kansi mono me waka ntete ve kima ya mutindu yai ntangu mono ke sambisaka bantu na tribinale. Mono me monaka ntete ve dibuta ya muntu yina bo me sala mbi kulomba mono na kuwila muntu yina salaka muntu ya dibuta na bo mbi mawa. Mono me waka ntete ve ata fioti muntu ke monisa zola mpi ke lolula bantu mutindu yai.”
3. Inki sadisaka mpangi Denise na kulolula?
3 Inki sadisaka mpangi Denise na kulolula? Yandi yindulaka mingi mutindu Yehowa ke lolulaka. (Mika 7:18) Kana beto ke monisila Yehowa ntonda mingi mutindu yandi ke lolulaka beto, yo ta sadisa beto mpi na kulolula bantu ya nkaka.
4. Inki Yehowa ke zolaka nde beto sala? (Baefezo 4:32)
4 Yehowa ke zolaka nde beto lolula bantu ya nkaka na ntima ya mvimba mutindu yandi mpi ke lolulaka beto na ntima ya mvimba. (Tanga Baefezo 4:32.) Yandi ke zolaka nde beto vanda ya kuyilama na kulolula bantu yina ke salaka beto mambu ya mbi. (Nk. 86:5; Luka 17:4) Na disolo yai, beto ta longuka mambu tatu yina ta sadisa beto na kulolula bantu ya nkaka na ntima ya mvimba.
KUSALA VE BONSO NDE MAMBU YA MBI YINA BO ME SADILA NGE ME PESA NGE VE MPASI
5. Mutindu Bingana 12:18 ke monisa yo, nki mutindu beto lenda kudiwa kana muntu mosi me tuba to me sala kima ya me pesa beto mpasi?
5 Beto lenda wa mpasi mingi kibeni kana muntu mosi me tuba to me sala kima mosi ya me pesa beto mpasi, mingi-mingi kana muntu yango kele nduku na beto ya ngolo to mpangi na beto ya dibuta. (Nk. 55:12-14) Bantangu ya nkaka, beto lenda wa mpasi mingi kibeni bonso muntu ya bo me lwadisa ti mbele. (Tanga Bingana 12:18.) Kansi, kana beto sala bonso nde beto ke wa ve mpasi na ntima, yo ta vanda bonso nde bo me tioka beto mbele mpi beto me bika mbele yango na mputa. Mutindu mosi, beto fwete yindula ve nde mpasi yina beto ke wa ta mana kana beto ke sala bonso nde beto ke wa ve mpasi.
6. Inki beto lenda sala kana muntu me lwadisa beto na ntima?
6 Kana muntu me lwadisa beto na ntima, ntete beto lenda wa makasi. Nkutu Biblia ke tubaka mpi nde beto lenda wa makasi. Kansi yo ke kebisaka beto mpi na kubika ve nde makasi yina kuyala beto. (Nk. 4:4; Baef. 4:26) Sambu na nki? Sambu mbala mingi, beto ke salaka mambu na kuwakana ti mutindu beto ke kudiwaka. Mbala mingi makasi ke pusaka beto na kusala ve mambu ya mbote. (Yak. 1:20) Kuvila ve nde kana muntu me lwadisa nge na ntima, nge lenda wa makasi. Kansi nge mosi ta pona kana nge ta kangila yandi makasi to ve.
Kana muntu me lwadisa nge na ntima, nge lenda wa makasi. Kansi nge mosi ta pona kana nge ta kangila yandi makasi to ve
7. Inki mutindu beto lenda kudiwa diaka kana muntu mosi me sala kima ya me lwadisa beto na ntima?
7 Kana muntu mosi me sadila beto mambu ya mbi, yo lenda pesa beto mpasi mingi. Mu mbandu, mpangi-nkento Ann ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka mwana-fioti, papa yambulaka mama mpi yandi kwelaka mwana-kisalu na beto yina vandaka kukeba mono. Mono kudiwaka bonso muntu mosi ya bo me losa. Ntangu bo butaka bana, mono monaka nde bana yina me baka kisika na mono. Ntangu mono vandaka kuyela, mono vandaka kumona nde ata muntu mosi ve ke zolaka mono.” Mpangi Georgette ke tubila mutindu yandi waka ntangu bakala na yandi salaka bizumba: “Beto vandaka banduku banda na bumwana na beto. Beto vandaka kusala kisalu ya kimupasudi-nzila beto zole! Ntima na mono lwalaka ngolo.” Nsuka-nsuka, makwela na bo fwaka. Mpangi Naomi ke tuba nde: “Mono yindulaka ve nde bakala na mono ta sala kima mosi yina ta lwadisa mono na ntima. Yo yina, ntangu yandi songaka mono nde yandi vandaka kutala pornografi na kinsweki, yo yangisaka mono mingi sambu yandi sadilaka mono mambu kukonda masonga mpi kukonda kwikama.”
8. (a) Tubila mwa bikuma yina ke pusaka beto na kulolula bantu. (b) Inki mambote beto ke bakaka kana beto ke lolula bantu? (Tala lupangu “ Inki Beto Lenda Sala Kana Muntu Mosi Me Sadila Beto Kima Mosi ya Me Pesa Beto Mpasi Mingi?”)
8 Beto kele ve ti kiyeka ya kukanga bantu nzila ya kutuba to kusala mambu yina lenda pesa beto mpasi. Kansi beto kele ti kiyeka ya kuyala mambu ya beto ke zola kutuba to kusala kana bo me sala beto mambu ya mbi. Mpi mbala mingi, kima ya kuluta mbote ya kusala kele kulolula bo. Sambu na nki? Sambu beto ke zolaka Yehowa mpi yandi ke zolaka nde beto lolula bantu ya nkaka. Kana beto me kangila muntu makasi mpi beto me lolula yandi ve, yo lenda pusa beto na kusala kima mosi ya mbi mpi nkutu kubebisa sante na beto. (Bing. 14:17, 29, 30) Beto baka mbandu ya mpangi Christine. Yandi ke tuba nde: “Kana mono me wa makasi sambu muntu mosi me sala kima mosi ya me lwadisa mono na ntima, mono ke sekaka ve mingi, mono ke diaka ve mbote, mono ke lalaka ve mbote mpi yo ke vandilaka mono mpasi na kuyala mutindu mono ke kudiwa. Yo ke pusaka mono na kusadila ve bakala na mono mpi bantu ya nkaka mambu ya mbote.”
9. Sambu na nki beto fwete kangila ve bantu makasi?
9 Ata muntu yina me lwadisa beto na ntima me lomba beto ve pardo, beto lenda sala mwa mambu sambu na kulembika mpasi yina yandi me pesa beto. Inki beto lenda sala? Mpangi Georgette, yina beto me tubila, ke tuba nde: “Yo lombaka mwa ntangu, kansi mono salaka bikesa ya kukangila diaka ve bakala na mono ya ntama makasi. Yo sadisaka mono na kukuma mpenza na ngemba ya mingi.” Kana beto ke kangila ve bantu makasi, beto ta bika ve nde ntima na beto kupusa beto na kusadila bo mambu ya mbi. Yo ta natila beto mosi mpi mambote, sambu beto ta yambula kuyindula mingi mambu ya me pesa beto mpasi mpi beto ta kuma kuzinga diaka na kiese. (Bing. 11:17) Kansi nki nge lenda sala kana nge ke kuka ve kaka kulolula bantu?
MAMBU YA NGE LENDA SALA SAMBU NA KUKANGILA VE BANTU MAKASI
10. Sambu na nki yo lenda lomba nde nge bika mwa ntangu kuluta sambu na kulolula muntu mosi na ntima ya mvimba? (Tala mpi bifwanisu.)
10 Inki nge lenda sala sambu na kukangila ve bantu makasi? Ntete, nge fwete bika mwa ntangu kuluta. Kana muntu me lwala ngolo mpi bo me sansa yandi, yo ke bakaka ntangu sambu yandi beluka. Mutindu mosi mpi, yo lenda lomba mwa ntangu sambu na kulolula muntu mosi na ntima ya mvimba.—Lon. 3:3; 1 Pie. 1:22.
Kana muntu me lwala, yo ke lombaka lusansu ya mbote mpi mwa ntangu sambu yandi beluka. Yo kele mpi mutindu mosi kana muntu me lwadisa beto na ntima (Tala paragrafe 10)
11. Inki mutindu kisambu lenda sadisa nge na kulolula bantu?
11 Samba Yehowa mpi lomba yandi na kusadisa nge na kulolula bantu. c Mpangi Ann, yina beto me tubila, ke tubila mutindu kisambu sadisaka yandi. Yandi ke tuba nde: “Mono lombaka Yehowa na kulolula konso muntu ya dibuta na beto sambu na mambu ya mbi yina beto tubaka to beto salaka. Na nima mono sonikilaka papa ti nkento na yandi yina mukanda mpi mono songaka bo nde mono me lolula bo.” Mpangi Ann ke tuba nde yo vandilaka yandi ve pete na kusala mutindu yina. Kansi yandi ke tuba nde: “Mono ke ndima nde mutindu mono salaka bikesa ya kulolula bonso Yehowa, yo ta pusa papa ti nkento na yandi yina na kusepela kulonguka mambu ya Yehowa.”
12. Sambu na nki beto fwete tula ntima na Yehowa kansi ve na mutindu beto ke kudiwa? (Bingana 3:5, 6)
12 Tula ntima na Yehowa kansi ve na mutindu nge ke kudiwa. (Tanga Bingana 3:5, 6.) Yehowa ke lombaka beto ntangu yonso na kusala mambu yina kele sambu na mambote na beto. (Yez. 55:8, 9) Diaka, yandi ta lomba beto ve ata fioti na kusala kima yina lenda kota beto nsoki. Yo yina, ntangu Yehowa ke songaka beto na kulolula, beto fwete ndima nde yo kele sambu na mambote na beto. (Nk. 40:4; Yez. 48:17, 18) Kansi, kana beto ke landa kaka kutula ntima na mutindu beto ke kudiwa, beto ta kuka ve ata fioti kulolula. (Bing. 14:12; Yer. 17:9) Mpangi Naomi, yina beto me tubila, ke tuba nde: “Ntete, mono vandaka kuyindula nde mono kele ti kikuma ya mbote ya kulolula ve bakala na mono sambu yandi vandaka kutala pornografi. Mono vandaka kuyindula nde kana mono lolula yandi, yandi ta tala yo diaka to yandi ta bakisa kibeni ve mpasi yina yandi pesaka mono. Mpi mono kuditubilaka nde Yehowa vandaka kubakisa mutindu mono vandaka kudiwa. Kansi mono yantikaka kubakisa nde mutindu Yehowa vandaka kubakisa mpila mono vandaka kudiwa, yo ke tendula ve nde yandi vandaka kusepela ti yo. Yandi ke bakisaka mutindu mono ke kudiwaka mpi yandi ke zabaka nde yo ke lombaka ntangu sambu na kulolula na ntima ya mvimba. Ata mpidina, yandi ke zolaka kaka nde mono lolula bantu.” d
MAMBU YA NGE LENDA SALA SAMBU NA KUKUMA TI BANGINDU YA MBOTE
13. Baroma 12:18-21 ke lomba beto na kusala nki?
13 Kana beto me lolula muntu mosi yina lwadisaka beto ngolo kibeni na ntima, beto fwete suka ve kaka na kubuya kutubila diaka mambu yina salamaka. Lukanu na beto ke vandaka mpi ya kutula ngemba, mingi-mingi kana muntu yango kele mpangi na beto ya kimpeve. (Mat. 5:23, 24) Na kisika ya kukangila yandi makasi mpi kimbeni, beto fwete wila yandi mawa mpi kulolula yandi. (Tanga Baroma 12:18-21; 1 Pie. 3:9) Inki lenda sadisa beto na kusala mutindu yai?
14. Beto fwete sala bikesa ya kusala nki mpi sambu na nki?
14 Beto fwete sala bikesa ya kutadila muntu yina lwadisaka beto na ntima mutindu Yehowa ke tadilaka yandi. Yehowa ke tulaka dikebi na bikalulu ya mbote ya konso muntu. (2 Bans. 16:9; Nk. 130:3) Mbala mingi kana beto ke tadila bantu na mutindu ya mbote, beto ta tula dikebi na bikalulu na bo ya mbote. Kansi kana beto ke tadila bo na mutindu ya mbi, beto ta tula dikebi kaka na bifu na bo. Yo yina, kana beto ke tula dikebi na bikalulu na bo ya mbote, yo ta vandila beto pete na kulolula bo. Mu mbandu, mpangi Jarrod ke tuba nde: “Yo ke vandilaka mono pete na kulolula mpangi mosi kana mono fwanisa bikalulu na yandi mingi ya mbote ti kifu yina yandi me sala.”
15. Sambu na nki yo kele mfunu na kusonga muntu nde nge me lolula yandi?
15 Kima ya nkaka ya mfunu yina nge fwete sala kele kusonga muntu yina nde nge me lolula yandi. Sambu na nki? Mpangi Naomi, yina beto me tubila, ke tuba nde: “Bakala na mono yulaka mono nde: ‘Keti nge me lolula mono?’ Mono kukaka ve kusonga yandi nde: ‘Mono me lolula nge.’ Mono bakisaka nde mono lolulaka yandi ve kibeni na ntima ya mvimba. Na nima ya bantangu, yo vandilaka mono pete na kusonga yandi nde: ‘Mono me lolula nge.’ Mansanga basikaka na meso ya bakala na mono ntangu mono songaka yandi nde mono lolulaka yandi mpi yandi waka kiese mingi kibeni. Yo yitukisaka mono mpi yo salaka nde mono kudiwa na ngemba. Banda pana, mono ke tudilaka yandi diaka ntima mpi beto me kumaka diaka banduku ya ngolo mpenza.”
16. Inki nge me longuka sambu na kikalulu ya kulolula?
16 Yehowa ke zolaka nde beto vanda ti kikalulu ya kulolula. (Bakol. 3:13) Ata mpidina, yo lenda vandila beto mpasi na kulolula bantu. Kansi beto ta lolula bo kana beto ke sala ve bonso nde mambu ya mbi yina bo me sadila beto me pesa beto ve mpasi mpi kana beto ke sala bikesa ya kuyambula kukangila bo makasi. Mpidina, yo ta sadisa beto na kukuma ti bangindu ya mbote mpi na kudiwa mbote.—Tala lupangu “ Mambu Tatu ya Nge Lenda Sala Sambu na Kulolula Bantu.”
YINDULA MAMBOTE YINA KIKALULU YA KULOLULA BANTU KE NATILAKA BETO
17. Sambu na nki beto fwete lolula bantu?
17 Beto kele ti bikuma mingi yina ke pusaka beto na kulolula bantu. Beto tadila mwa bikuma yango. Ya ntete, beto ke landaka mbandu ya Tata na beto Yehowa yina ke wilaka bantu mawa mpi beto ke sepedisaka yandi. (Luka 6:36) Ya zole, beto ke monisaka ntonda mutindu Yehowa me lolulaka beto na ntima ya mvimba. (Mat. 6:12) Ya tatu, beto ke vandaka ti sante ya mbote mpi kinduku ya mbote ti bantu.
18-19. Inki mambote beto ta baka kana beto ke lolula bantu?
18 Kana beto ke lolula bantu, yo ta natila beto mambote yina beto yindulaka ve. Mu mbandu, beto tala mambu yina kuminaka mpangi Denise yina beto me tubila dezia. Ata mpangi Denise zabaka yo ve na ntangu yina, shofere yina bulaka kamio na bo bakaka lukanu ya kudifwa na nima ya ntangu yina bo zolaka kusambisa yandi. Kansi yandi yitukaka mingi kibeni mutindu mpangi Denise lolulaka yandi mpi yandi yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa.
19 Beto lenda yindula nde beto ta kuka ve ata fioti kulolula muntu mosi, kansi beto fwete vila ve nde kana beto lolula yandi, yo ta natila beto mambote mingi mpenza. (Mat. 5:7) Yo yina, beto fwete sala yonso sambu na kulolula bantu bonso Yehowa.
NKUNGA 125 “Kiese na Bantu ya Ntima ya Mawa!”
a Beto me soba bazina ya nkaka.
b Na diambu ya mutindu yai, konso Mukristu fwete baka yandi mosi lukanu ya mambu yina yandi ta sala.
c Landa bankunga yai: “Pardonnons-nous les uns aux autres,” “Lolula” mpi “Banduku Diaka” na jw.org.
d Kana bakala to nkento me tala pornografi, yandi me sala disumu mpi yo ke pesaka nkwelani na yandi mpasi mingi kibeni. Ata mpidina, Biblia ke pesaka ve nkwelani yina me sala ve mbi nswa ya kufwa makwela.
