Mutindu ya Kuvanda Nduku ya Mbote
KETI nge me kutanaka dezia ti mpasi yina ata muntu mosi ve sadisaka nge? Beto ke zinga na “bantangu ya mpasi mpi ya nku” yina lenda sala nde beto lemba nitu mpi beto kudiwa beto mosi. (2 Tim. 3:1) Kansi, beto ta kuka ve kukangila bampasi ntima na ngolo na beto mosi. Yo yina, Biblia ke monisaka mfunu ya kuvanda ti banduku ya mbote na “bantangu ya mpasi.”—Bing. 17:17.
MUTINDU BANDUKU YA MBOTE LENDA SADISA NGE
Banduku ya kisalu yina vandaka kutambula ti ntumwa Polo sadisaka yandi mingi. (Bakol. 4:7-11) Ntangu Polo vandaka na boloko na Roma, banduku na yandi sadisaka yandi na kusala bisalu yina yandi lendaka ve kusala yandi mosi. Mu mbandu, Epafrodite natilaka Polo bima yina yandi vandaka na yo mfunu yina bampangi ya Filipi tindilaka Polo. (Bafil. 4:18) Tisike vandaka kunatila bampangi mikanda yina Polo vandaka kusonikila mabundu. (Bakol. 4:7) Banduku ya Polo sadisaka yandi na kulungisa mukumba na yandi ya kulonga nsangu ya mbote ntangu bo kangaka yandi na nzo mosi to ntangu bo tulaka yandi na boloko. Inki nge lenda sala sambu na kuvanda nduku ya mbote bubu yai?
Bubu yai, beto kele ti bambandu mingi ya ke monisa mfunu ya kuvanda banduku ya mbote. Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento mosi yina monisaka nde yandi kele nduku ya mbote ya mpangi-nkento Elisabet, yina kele mupasudi-nzila ya ntangu yonso na Espagne. Ntangu bo kangaka mama ya mpangi Elisabet ti maladi ya kansere, mpangi-nkento yina tindilaka mpangi Elisabet baverse mingi ya Biblia ya ke pesa kikesa. Mpangi Elisabet ke tuba nde: “Ba message yina vandaka kusadisa mono na kuvanda kikesa mpi na kudiwa ve mono mosi.”—Bing. 18:24.
Beto lenda kumisa ngolo kinduku na beto ti bampangi kana beto ke sadisa bo na kudipesa na mambu ya kimpeve na dibundu. Mu mbandu, beto lenda nata mpangi mosi ya mununu na balukutakanu to kukwenda ti yandi na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Kusala mpidina lenda sadisa beto na kupesana kikesa ti bampangi na beto. (Bar. 1:12) Kansi, bampangi na beto ya nkaka me kotaka nzo. Inki nge lenda sala sambu na kuvanda nduku ya mbote sambu na bo?
VANDA NDUKU YA MBOTE YA BAMPANGI YINA ME KOTAKA NZO
Bampangi ya nkaka ke belaka to mambu ya nkaka ya luzingu ke kangaka bo nzila ya kukwenda na balukutakanu. Beto tadila mbandu ya mpangi David yina bo kangaka ti maladi ya kansere. Bo sansaka yandi bangonda 6. Na ntangu yina bo vandaka kusansa mpangi David, yandi ti nkento na yandi Lidia vandaka kulanda balukutakanu na nzila ya video.
Inki mutindu banduku na bo ya dibundu sadisaka bo? Na nima ya konso lukutakanu, bampangi ya nkaka yina vandaka kulanda balukutakanu na Nzo ya Kimfumu vandaka kusala bikesa ya kusolula na mpangi David ti mpangi Lidia na nzila ya video. Diaka, ntangu mpangi David ti mpangi Lidia vandaka kupesa bamvutu na balukutakanu, bampangi vandaka kutindila bo ba message ya ke pesa kikesa. Mambu
yai vandaka kusala nde mpangi David ti mpangi Lidia kudiwa mpenza ve bo mosi.Keti beto lenda yidika manaka na beto sambu na kulonga nsangu ya mbote ti bampangi na beto yina me kotaka nzo? Beto lenda soba fioti manaka na beto sambu na kulonga nsangu ya mbote ti bo. Kusala mutindu yai ta monisa nde beto me vilaka ve bampangi yai. (Bing. 3:27) Beto lenda yidika manaka na beto sambu na kusonika ti bo mikanda yina beto lenda tindila bantu to kulonga nsangu ya mbote ti bo na telefone. Bankuluntu lenda yidika mpi mambu sambu bampangi yina me kotaka nzo kulanda balukutakanu ya kisalu ya kulonga nsangu ya mbote na nzila ya video. Mpangi David ti mpangi Lidia pesaka bampangi ya dibundu na bo mersi mingi sambu bo vandaka kusadisa bo na kuvukana ti bo na nzila ya video. Mpangi David ke tuba nde: “Kuvukana mpamba ti bampangi mpi kulanda mwa bangindu ya mfunu ti kisambu, vandaka kupesa beto kikesa mingi.” Diaka, nge lenda yula mbala na mbala mpangi mosi ya me kotaka nzo kana yandi ta sepela nde nge nata longoki na nge ya Biblia na nzo na yandi sambu beno longuka Biblia ti longoki na nge.
Kana beto ke sala ti bampangi na beto ya me kotaka nzo mpi ke tula dikebi na bikalulu na bo ya mbote, beto ta kuma banduku na bo ya ngolo. Mu mbandu, ntangu nge ke longa nsangu ya mbote ti bampangi yai mpi ke mona mutindu bo ke sadila mbote-mbote Ndinga ya Nzambi sambu na kusimba bantima ya bantu, yo ta pusa nge na kuzola bo diaka mingi kuluta. Nge lenda kuma diaka ti banduku mingi ya mbote kana nge ke sadisa bampangi na mambu ya kimpeve.—2 Bak. 6:13.
Ntangu Polo kutanaka ti bampasi, yandi bakaka kikesa ntangu nduku na yandi Tito kwendaka kutala yandi. (2 Bak. 7:5-7) Mbandu ya Tito ke longa beto nde ntangu bampangi na beto ke kutana ti bampasi, beto fwete suka ve kaka na kusonga bo mambu ya ke pesa kikesa, kansi beto fwete lutisa mpi ntangu ti bo mpi kusala mambu ya nkaka sambu na kusadisa bo.—1 Yoa. 3:18.
VANDA NDUKU YA MBOTE YA BAMPANGI NTANGU BANTU KE NIOKULA BO
Bampangi na beto ya Russie ke pesaka mbandu ya mbote na yina me tala kusadisana. Beto tadila mbandu ya mpangi Sergueï ti nkento na yandi Tatiana. Bapolisie kotaka na nzo na bo, bo sosa-sosaka na kati bima ya bo vandaka na yo mfunu mpi bo nataka bo na biro ya bapolisie sambu na kusambisa bo. Na nima bo yambulaka mpangi-nkento Tatiana mpi yandi vutukaka na nzo. Mpangi Sergueï ke tuba nde: “Ntangu [Tatiana] kumaka na nzo, na mbala mosi mpangi-nkento mosi ya kikesa kwisaka kutala yandi. Mpi ntangu fioti na nima, banduku na beto mingi ya dibundu kwisaka kusadisa beto na kuyidika bima yina bapolisie panzaka na nzo.”
Mpangi Sergueï ke yika nde: “Mono ke zolaka ntangu yonso verse ya Bingana 17:17, yina ke tubaka nde: ‘Nduku ya kieleka ke zolaka konso ntangu mpi yandi kele mpangi yina me butukaka sambu na bantangu ya mpasi.’ Mambu yai ke sadisaka mono diaka mingi na ntangu yai ya bantu ke niokula beto, mingi-mingi ntangu mono ke kukaka ve kukangila bampasi yango ntima na ngolo na mono mosi. Yehowa ke pesaka mono banduku ya kikesa yina ke vandaka ntangu yonso ti mono.” a
Ntangu beto ke kutanaka ti bampasi mingi, beto ke vandaka ti mfunu ya lusadisu ya banduku na beto. Beto ta vanda diaka ti mfunu na bo mingi na mpasi ya nene. Yo yina banda bubu, beto fwete sala bikesa ya kuvanda banduku ya mbote ya bampangi na beto!—1 Pie. 4:7, 8.
a Tala disolo “Yehowa Me Pesaka Mono Banduku Yina Ke Vandaka na Kikesa Yonso na Lweka na Mono,” na jw.org.