1. Inki mutindu beto ke waka mutindu Yehowa me pesaka beto nswa ya kusamba yandi?

 MUNTU yina salaka zulu mpi ntoto me pesaka beto dikabu mosi ya valere. Yandi me pesaka beto nswa ya kusamba yandi. Yindula fioti: Beto lenda songa Yehowa mambu yonso yina kele na bantima na beto na konso ntangu yina beto me zola mpi na konso ndinga yina. Beto lenda samba yandi ntangu beto kele na mbeto ya opitale to ntangu beto kele na boloko mpi beto fwete ndima nde Tata na beto ke zolaka beto mpi yandi ta wa bisambu na beto. Yo yina, beto fwete pesa yandi mersi mingi sambu na dikabu yina ya kitoko.

2. Inki mutindu ntotila Davidi monisaka nde yandi vandaka kubaka kisambu na valere?

² Ntotila Davidi vandaka kubaka dikabu ya kisambu na valere mingi. Yandi songaka Yehowa nde: “Bika kisambu na mono kuvanda bonso ndumbu ya bo me yidika na ntwala na nge.” (Nk. 141:1, 2) Na bilumbu ya Davidi, bo vandaka kuyidika mbote-mbote ndumbu ya santu yina banganga-nzambi vandaka kusadila na lusambu ya kieleka. (Kub. 30:34, 35) Davidi vandaka kuyindula mbote-mbote mambu yina yandi ta songa Yehowa na kisambu kaka mutindu bantu vandaka kuyidika ndumbu mbote-mbote. Beto fwete sala mpi mutindu yina. Beto ke zolaka nde bisambu na beto kusepedisa Yehowa.

3. Inki mutindu beto fwete samba Yehowa mpi sambu na nki?

³ Ntangu beto ke samba, beto fwete monisa kibeni nde beto ke zitisa Yehowa. Yindula bambona-meso ya kuyituka yina Yezaya, Ezekiele, Daniele mpi Yoane monaka. Bambona-meso yina swaswanaka kansi yo wakanaka na kima mosi. Yo yonso ke monisa nde Yehowa kele Ntotila ya kuluta nene. Yezaya “monaka Yehowa  me vanda na kiti mosi ya kimfumu ya nda mpi ya kunanguka.” (Yez. 6:1-3) Ezekiele monaka Yehowa me vanda na pusu-pusu na yandi ya zulu mpi ‘nsemo mosi bonso nsemo ya nkongolo’ ziungaka yandi. (Ezek. 1:26-28) Daniele monaka “Mbuta ya Bilumbu” me lwata bilele ya mpembe mpi baludimi ya tiya vandaka kubasika na kiti ya kimfumu na yandi. (Dan. 7:9, 10) Yoane monaka Yehowa me vanda na kiti ya kimfumu mpi kima mosi yina vandaka bonso nkongolo mosi ya kitoko, yina vandaka kumonana bonso emerode ya kulere ya masa ya saka-saka vandaka na nziunga na yandi. (Kus. 4:2-4) Kana beto ke yindula nkembo yina Yehowa mpamba muntu kele ti yo, yo ta yibusa beto dibaku ya nene yina beto kele ti yo ya kukwenda pene-pene na yandi na kisambu mpi mfunu ya kusala yo na luzitu mingi. Kansi beto fwete samba sambu na nki mambu?

4. Inki dilongi beto ke baka na bangogo ya luyantiku ya kisambu ya mbandu ya kele na Matayo 6:9, 10?

⁴ Tanga Matayo 6:9, 10. Na Disolo yina Yezu salaka na Zulu ya Ngumba, yandi longaka balongoki na yandi na kusamba na mutindu yina ke sepedisa Nzambi. Na nima ya kusonga bo nde: “Ebuna, beno fwete samba mutindu yai,” Yezu tubilaka ntete mambu yai ya mfunu ya ke wakana mbala mosi ti lukanu ya Yehowa: kusantisa zina na Yandi, kulomba nde Kimfumu na yandi kukwisa sambu yo fwa bambeni yonso ya Nzambi, mpi mambu ya mbote yina yandi ta sala sambu na ntoto mpi sambu na bantu na bilumbu ke kwisa. Kana beto ke tubila mambu yina na bisambu na beto, beto ta monisa nde zola ya Nzambi kele mfunu mingi sambu na beto.

5. Keti yo kele mbi na kusamba sambu na mambu yina beto kele ti yo mfunu?

⁵ Na kitini ya zole ya kisambu ya mbandu, Yezu monisaka nde yo kele mbote na kusamba sambu na mambu yina beto kele ti yo mfunu. Beto lenda lomba Yehowa na kupesa beto madia, na kulolula masumu na beto, na kutanina beto sambu beto bwa ve na mpukumuna mpi na kutanina beto na maboko ya muntu ya mbi. (Mat. 6:11-13) Ntangu beto ke lombaka Yehowa bima yina, beto ke monisaka yandi nde beto ke zaba nde beto kele ti mfunu ya lusadisu na yandi mpi nde beto ke zola kusepedisa yandi.

6. Keti beto fwete tuba kaka mambu ya kele na kisambu ya mbandu na bisambu na beto? Tendula.

⁶ Yezu zolaka ve nde balongoki na yandi kuvutukila kaka bangogo ya kisambu ya mbandu  na bisambu na bo. Na mabaku ya nkaka, Yezu sambaka sambu na mambu yina vandaka kuyangisa yandi na ntangu yina. (Mat. 26:39, 42; Yoa. 17:1-26) Bonso Yezu, beto lenda samba mpi sambu na konso kima yina ke yangisa beto. Ntangu beto ke zola kubaka lukanu mosi, beto lenda samba Yehowa sambu yandi pesa beto mayele mpi yandi sadisa beto na kuzaba mambu yina beto fwete sala. (Nk. 119:33, 34) Kana beto ke zola kusala kisalu mosi ya mpasi, beto lenda samba Yehowa sambu yandi sadisa beto na kubakisa mutindu ya kusala yo. (Bing. 2:6) Bibuti fwete samba sambu na bana na bo, bana fwete samba sambu na bibuti na bo mpi beto yonso fwete samba sambu na balongoki na beto ya Biblia mpi sambu na bantu yina beto ke longa nsangu ya mbote. Kansi ntangu beto ke samba, beto fwete vanda ve kaka ti kikalulu ya kulomba Yehowa bima yina beto kele ti yo mfunu.

7. Sambu na nki beto fwete kumisa Yehowa na kisambu?

⁷ Beto fwete vila ve kukumisa Yehowa na bisambu na beto. Kele ve ti muntu yina beto lenda kumisa kuluta Nzambi. Yandi kele “mbote mpi ya kuyilama na kulolula.” Yandi kele mpi ‘Nzambi yina ke wilaka bantu mawa mpi ke fwilaka bo nkenda. Yandi ke waka makasi nswalu ve mpi yandi kele ya kufuluka na zola ya kwikama mpi kwikama.’ (Nk. 86:5, 15) Ya kieleka, beto kele ti bikuma ya mbote yina ke pusa beto na kukumisa Yehowa sambu yandi kele ti bikalulu ya mbote mpi sambu na mambu yina yandi ke sadilaka beto.

8. Beto lenda pesa Yehowa mersi sambu na nki mambu? (Nkunga 104:12-15, 24)

⁸ Beto fwete pesa mpi Yehowa mersi sambu na bima ya mbote yina yandi me pesaka beto. Mu mbandu, beto lenda pesa yandi mersi sambu na bakulere ya kitoko ya bintuntu, madia ya kitoko ya mutindu na mutindu yina ke manaka ve mpi sambu na banduku ya mbote yina ke pesaka beto kikesa. Tata na beto ya zola ke pesaka beto bima yina mpi bima mingi ya nkaka sambu beto vanda na kiese. (Tanga Nkunga 104:12-15, 24.) Kima ya kuluta mfunu, beto fwete pesa Yehowa mersi sambu na madia mingi ya kimpeve yina yandi ke pesaka beto mpi sambu na kivuvu ya kitoko yina yandi me pesaka beto sambu na bilumbu ke kwisa.

9. Inki beto lenda sala sambu beto vila ve kupesa Yehowa mersi? (1 Batesalonika 5:17, 18)

⁹ Beto lenda vila kukonda mpasi na kupesa Yehowa  mersi sambu na mambu yonso yina yandi ke salaka sambu na beto. Kansi nki lenda sadisa nge na kuvila ve? Nge lenda sala liste ya bima yina nge lombaka Yehowa mpi mbala na mbala tala liste yango sambu na kutala bima yina Yehowa me pesa nge dezia. Na nima, sala kisambu sambu na kupesa yandi mersi sambu na bima yango. (Tanga 1 Batesalonika 5:17, 18.) Beto ke zolaka nde bantu kupesa beto mersi mpi yo ke pesaka beto kiese. Mutindu mosi, kana beto ke vila ve kupesa Yehowa mersi sambu yandi me pesa mvutu na kisambu na beto, yo ke pesaka yandi kiese. (Bakol. 3:15) Beto kele diaka ti kikuma ya nkaka ya mfunu ya fwete pusa beto na kupesa Yehowa mersi.

10. Mutindu 1 Piere 2:21 ke monisa yo, sambu na nki beto fwete pesa Yehowa mersi mutindu yandi tindaka Yezu na ntoto?

¹⁰ Tanga 1 Piere 2:21. Beto fwete pesa Yehowa mersi sambu yandi tindaka Mwana na yandi yina yandi ke zolaka mingi sambu na kulonga beto. Ntangu beto ke longukaka luzingu ya Yezu, beto ke zabaka mambu mingi ya me tala Yehowa mpi mutindu ya kupesa yandi kiese. Kana beto ke kwikila na kimenga ya Kristu mpi beto ke sala mambu yina ke monisa yo, beto ta kuma banduku ya ngolo ya Yehowa Nzambi mpi beto ta vanda na ngemba ti yandi.—Bar. 5:1.

11. Sambu na nki beto fwete samba Yehowa na zina ya Yezu?

¹¹ Beto ke pesaka Yehowa mersi sambu yandi me pesaka beto nswa ya kusamba yandi na nzila ya Mwana na yandi. Yehowa ke sadilaka Yezu sambu na kupesa mvutu na bisambu na beto. Yehowa ke waka kisambu yina beto ke salaka na zina ya Yezu mpi yandi ke pesaka mvutu na kisambu yango. Yezu tubaka nde: “Konso kima yina beno ke lomba na zina na mono, mono ta sala yo, sambu Tata kubaka nkembo na nzila ya Mwana.”—Yoa. 14:13, 14.

12. Inki kele kikuma ya nkaka ya ke pusa beto na kupesa Yehowa mersi sambu na Mwana na yandi?

¹² Yehowa ke lolulaka masumu na beto na nzila ya kimenga ya Yezu. Biblia ke tuba nde Yezu kele ‘nganga-nzambi ya nene ya me vanda na diboko ya kitata ya kiti ya Kimfumu ya nzambi na zulu.’ (Baeb. 8:1) Yezu kele ‘nsadisi na beto yina kele ti Tata.’ (1 Yoa. 2:1) Beto ke pesa Yehowa mersi mingi sambu yandi me pesaka beto Nganga-Nzambi ya Nene yina ke bakisaka bifu na beto mpi yina ke “bondilaka sambu na beto.” (Bar. 8:34; Baeb. 4:15) Beto kele bantu ya kukonda kukuka, yo yina beto zolaka ve kukwenda pene-pene na Nzambi kana yandi pesaka ve luzingu ya Mwana na yandi sambu na beto. Ya kieleka, mersi yina beto lenda pesa Yehowa kele fioti kana beto fwanisa yo ti dikabu ya kuluta mfunu yina yandi me pesaka beto, disongidila Mwana na yandi yina yandi ke zolaka mingi.

13. Na mpimpa ya nsuka ya luzingu ya Yezu awa na ntoto, nki mutindu yandi monisaka nde yandi vandaka kuzola balongoki na yandi?

¹³ Na mpimpa ya nsuka ya luzingu ya Yezu awa na ntoto, yandi sambaka ntangu ya nda sambu na balongoki na yandi. Yandi lombaka Tata na yandi na ‘kutanina bo sambu na muntu ya mbi.’ (Yoa. 17:15) Yo monisaka kibeni nde yandi vandaka kuzola balongoki na yandi. Yezu zabaka nde bo ta niokula yandi ngolo ntama ve. Ata mpidina, yandi vandaka kudiyangisa sambu na mambote ya bantumwa na yandi.

14. Inki beto fwete sala sambu na kumonisa nde beto ke zolaka bampangi na beto?

¹⁴ Mbandu ya Yezu ke longa beto nde beto fwete tula ve dikebi kaka na bampusa na beto. Beto fwete samba mbala na mbala sambu na bampangi na beto. Kana beto sala mutindu yina, beto ta monisa nde beto ke lemfuka na nsiku ya Yezu ya kuzolana mpi beto ta monisa Yehowa nde beto ke zolaka mingi bampangi na beto Bakristu. (Yoa. 13:34) Kusamba sambu na bampangi  na beto kele ve kulutisa ntangu. Ndinga ya Nzambi ke tuba nde “kubondila ya muntu ya lunungu ke vandaka ngolo mingi.”—Yak. 5:16.

15. Sambu na nki beto fwete samba sambu na bampangi na beto?

¹⁵ Bampangi na beto Bakristu ke vandaka ti mfunu ya bisambu na beto sambu bo ke kutanaka ti bampasi mingi. Beto lenda samba Yehowa sambu yandi sadisa bo na kukanga ntima na maladi, na bisumbula ya lugangu, na bitumba, na mbangika mpi na bampasi ya nkaka. Beto lenda samba mpi Yehowa sambu na bampangi yina ke salaka ngolo sambu na kusadisa bampangi yina ke niokwama. Mbala ya nkaka, nge ke zaba bampangi yina ke kutana ti bampasi ya mutindu yina. Ntangu nge ke sala bisambu na nge mosi, nge lenda tanga bazina na bo. Beto ke monisaka nde beto ke zolaka kibeni bampangi na beto ntangu beto ke lombaka Yehowa na kusadisa bo na kukanga ntima na bampasi.

16. Sambu na nki beto fwete samba sambu na bampangi yina ke twadisaka beto?

¹⁶ Bampangi yina kele ti mikumba na dibundu ya Yehowa ke sepelaka mingi ntangu beto ke sambaka sambu na bo mpi bisambu yina ke sadisaka bo. Ntumwa Polo zabaka nde yo vandaka mfunu nde bantu ya nkaka kusamba sambu na yandi. Yandi sonikaka nde: “Beno samba mpi sambu na mono, sambu ntangu mono ke kangula munoko na mono, bo pesa mono mambu yina mono fwete tuba, sambu mono tuba na kikesa yonso ntangu mono ke zabisa kinsweki ya santu ya nsangu ya mbote.” (Baef. 6:19) Bubu yai mpi, beto kele ti bampangi mingi ya ke salaka ngolo mpi ya ke twadisaka beto. Beto ta monisa nde beto ke zolaka bo kana beto ke lomba Yehowa na kusadisa bo sambu bo sala kisalu na bo mbote.

17-18. Inki ntangu bo lenda lomba beto na kusamba na ntwala ya bantu mpi nki beto fwete vila ve?

¹⁷ Bantangu ya nkaka, bo lenda lomba beto na kusala kisambu na ntwala ya bantu. Mu mbandu, mpangi-nkento mosi yina ke longuka Biblia ti longoki na yandi lenda lomba mpangi-nkento ya nkaka yina kele ti yandi na kusala kisambu. Mbala ya nkaka, mpangi-nkento yina ke zaba ve mbote longoki ya Biblia. Yo yina, yandi lenda zola nde yandi sala kisambu ya nsuka. Yo ta sadisa yandi na kuzaba mbote mambu yina yandi ta tuba na kisambu sambu na longoki yina ya Biblia.

 ¹⁸ Bo lenda lomba mpangi-bakala mosi na kusamba na lukutakanu ya kisalu ya kusamuna to na lukutakanu ya dibundu. Mpangi ya kele ti mukumba yina fwete vila ve lukanu ya lukutakanu yina. Kisambu kele ve dibaku ya kupesa dibundu bandongisila to ya kupesa baluzayisu. Na balukutakanu na beto mingi ya dibundu, nkunga mpi kisambu ke bakaka minuta tanu. Yo yina, mpangi yina ke sala kisambu fwete tuba ve “bangogo mingi,” mingi-mingi na luyantiku ya lukutakanu.—Mat. 6:7.

19. Inki ta sadisa beto na kuvanda ya kuyilama sambu na kilumbu ya lusambisu ya Yehowa?

¹⁹ Na bilumbu yai ya beto ke zinga, beto fwete tula diaka mingi kisambu na kisika ya ntete na luzingu na beto sambu kilumbu ya lusambisu ya Yehowa me kuma pene-pene. Yezu tubaka nde: “Yo yina, beno bikala ya kusikama, ntangu yonso beno bondila sambu beno nunga na kutina mambu yai yonso ya fwete bwa.” (Luka 21:36) Kana beto ke samba mbala na mbala, lukwikilu na beto ta kuma ngolo mpi beto ta vanda ya kuyilama ntangu kilumbu ya lusambisu ya Nzambi ta kwisa.

20. Inki beto fwete sala sambu bisambu na beto kuvanda bonso ndumbu ya nsudi ya kitoko?

²⁰ Inki beto me longuka? Beto fwete baka kisambu na valere. Mambu ya kuluta mfunu ya beto fwete samba sambu na yo kele mambu yina ke wakana mbala mosi ti lukanu ya Yehowa. Beto fwete pesa mpi Yehowa mersi sambu na Mwana na yandi mpi sambu na Kimfumu na yandi. Beto fwete samba mpi sambu na bampangi na beto Bakristu. Beto fwete samba Yehowa sambu na bampusa na beto ya konso kilumbu mpi sambu yandi sadisa beto na kulanda kuvanda ti lukwikilu ya ngolo. Kana beto ke yindula mbote-mbote mambu yina beto ta tuba na kisambu, beto ta monisa nde beto ke baka dikabu ya kisambu na valere. Bangogo na beto ta vanda bonso ndumbu ya kitoko sambu na Yehowa disongidila, yo ta ‘pesa yandi kiese.’—Bing. 15:8.