Biblia ke tubila yo ve. Kansi yo ke tubila mwa mambu ya ke benda dikebi yina lenda sadisa beto na kubakisa sambu na nki bo bakaka lukanu yina.

Wanzio songaka Maria nde yandi ta baka divumu mpi nde yandi ta buta mwana. Ntangu wanzio songaka Maria nsangu yina, Maria ti Yozefi vandaka kuzinga na Nazareti, mbanza mosi na Galilea. (Luka 1:26-31; 2:4) Na nima, bo vutukaka na Nazareti ntangu bo katukaka na Ezipte. Yezu yelaka kuna mpi yandi kumaka muntu ya Nazareti. (Mat. 2:19-23) Yo yina ntangu Biblia ke tubilaka Nazareti, mbala mosi beto ke yindulaka Yezu, Yozefi ti Maria.

Maria vandaka mpangi ya Elizabeti, yina vandaka kuzinga na Yuda. Elizabeti vandaka nkento ya nganga-nzambi Zekaria mpi yandi vandaka mama ya Yoane Mbotiki. (Luka 1:5, 9, 13, 36) Maria kwendaka na Yuda sambu na kutala Elizabeti mpi yandi salaka bangonda tatu kuna. Na nima yandi vutukaka na Nazareti. (Luka 1:39, 40, 56) Yo yina Maria zabaka Yuda mbote.

Na nima ya mwa ntangu, Yozefi lemfukilaka nsiku yina vandaka kulomba bantu na ‘kukwenda kusonikisa bazina.’ Yo yina Yozefi katukaka na Nazareti mpi kwendaka na Betelemi, “mbanza ya Davidi,” kisika yina Mesia zolaka kubutuka mutindu baprofesi vandaka kutubila yo. (Luka 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mika 5:2) Ntangu Maria butaka Yezu, Yozefi bakaka ve lukanu ya kuvutuka ti bo na Nazareti sambu Yezu vandaka bebe mpi yo vandaka voyage ya nda. Bo bikalaka na Betelemi, yo vandaka bakilometre kiteso ya uvwa ti Yeruzalemi. Yo zolaka kusadisa bo na kunata mwana na tempelo mpi na kupesa kimenga yina Nsiku vandaka kulomba.​—Levi 12:2, 6-8; Luka 2:22-24.

Bilumbu mingi na ntwala, wanzio songaka Maria nde mwana na yandi ta baka ‘kiti ya kimfumu ya Davidi’ mpi “ta yala bonso Ntotila.” Mbala ya nkaka Maria ti Yozefi yindulaka nde yo vandaka mfunu nde Yezu kubutuka na mbanza ya Davidi. (Luka 1:32, 33; 2:11, 17) Mbala ya nkaka bo yindulaka mpi nde yo vandaka mbote nde bo bikala pana mpi bo vingila lutwadisu ya Yehowa.

Beto ke zaba ve bantangu yina bo salaka na Betelemi na ntwala nde bantu ya ke zabisaka makwisa na nsadisa ya bambwetete kukwisa pana. Ntangu bo kwisaka kutala bo, dibuta ya Yozefi vandaka kuzinga na nzo mpi Yezu vandaka diaka ve bebe. (Mat. 2:11) Yo ke monana nde na ntwala ya kuvutuka na Nazareti, bo zingaka mwa bamvula na Betelemi.

Erode pesaka nsiku nde bo fwa “bana yonso ya babakala na Betelemi . . . bayina vandaka ti bamvula yantika na zole kulumuka.” (Mat. 2:16) Wanzio songaka Yozefi mambu yina mpi yandi lombaka bo na kutina ti Yezu na Ezipte. Bo bikalaka kuna tii ntangu Erode fwaka. Na nima, Yozefi nataka dibuta na yandi na Nazareti. Sambu na nki bo vutukaka ve na Betelemi? Sambu Arkelausi, mwana ya Erode yina yingaka yandi na kimfumu na Yudea vandaka muntu ya nku. Diaka, wanzio songaka Yozefi kigonsa ya kukwenda kuna. Nazareti vandaka kisika yina Yozefi zolaka kusansa Yezu na lutaninu sambu yandi sadila Yehowa mbote.—Mat. 2:19-22; 13:55; Luka 2:39, 52.

Yo ke monana nde Yozefi fwaka na ntwala nde Yezu kufwa mpi yandi kangula nzila sambu bantu ya nkaka kukwenda na zulu. Yo yina Yozefi ta futumuka awa na ntoto. Bantu mingi ta kutana ti yandi mpi ta zaba bikuma ya nkaka yina pusaka yandi ti Maria na kubikala na Betelemi na nima ya lubutuku ya Yezu.