1. 1 Piere 5:2 ke monisa nde bankuluntu ke vandaka ti nki mukumba?

 YEHOWA me pesaka bankuluntu mukumba ya kukeba mameme na yandi yina yandi ke bakaka na valere mingi. Bo ke bakaka na valere mukumba na bo ya kusadisa bampangi mpi bo ke salaka ngolo sambu na kuvanda “bangungudi yina ta gungula . . . kibeni.” (Yer. 23:4; tanga 1 Piere 5:2.) Beto kele na kiese mingi ya kuvanda ti bankuluntu ya mutindu yina na mabundu na beto.

2. Inki bampasi bankuluntu ya nkaka lenda kutana ti yo?

² Bankuluntu ke kutanaka ti bampasi mingi ntangu bo ke lungisaka mikumba na bo. Mu mbandu, kutwadisa dibundu ke lombaka kisalu mingi. Mpangi Tony yina kele nkuluntu na États-Unis bakisaka nde yandi fwete vanda na bukati-kati sambu na bisalu yina yandi ta ndima kusala na dibundu. Yandi ke tuba nde: “Ntangu coronavirus yantikaka, mono vandaka kusala bisalu mingi sambu na kuyidika balukutakanu mpi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Ata mpidina, bisalu vandaka kaka mingi. Yo yina, mono vandaka diaka ve kuzwa ntangu mingi ya kutanga Biblia, ya kulonguka yo mpi ya kusamba.” Mpangi Ilir yina kele nkuluntu na Kosovo kutanaka ti mpasi ya mutindu ya nkaka. Ntangu yandi vandaka kisika yina bitumba vandaka, yo vandaka mpasi sambu yandi lemfukila lutwadisu yina organizasio ya Yehowa pesaka. Yandi ke tuba nde: “Kikesa na mono mekamaka ntangu Betele pesaka mono mukumba ya kusadisa bampangi yina vandaka na kisika mosi ya kigonsa. Mono waka boma mpi mono yindulaka nde yo vandaka ve lutwadisu ya mbote.” Mpangi Tim yina kele misionere na Asie vandaka ve kukuka kusala bisalu yina yandi vandaka kuzola kusala konso kilumbu. Yandi ke tuba nde: “Bantangu ya nkaka, mono vandaka kulemba mingi.” Inki lenda sadisa bankuluntu yina ke kutana ti bampasi ya mutindu yina?

3. Mbandu ya Zuzi Gedeoni ke sadisa beto yonso na kusala nki?

 ³ Bankuluntu lenda baka malongi na mbandu ya Zuzi Gedeoni. (Baeb. 6:12; 11:32) Yandi vandaka kutanina bansadi ya Nzambi mpi yandi vandaka kutwadisa bo. (Baz. 2:16; 1 Bans. 17:6) Bonso Gedeoni, bankuluntu kele ti mukumba ya kutanina bansadi ya Nzambi na bantangu ya mpasi kibeni. (Bis. 20:28; 2 Tim. 3:1) Beto lenda baka malongi na bikalulu yai ya Gedeoni: bukati-kati, kudikulumusa mpi bulemfu. Kikalulu na yandi ya kukanga-ntima mekamaka ntangu yandi vandaka kulungisa mikumba na yandi. Ata beto kele ve bankuluntu, beto lenda monisila bo ntonda mingi. Beto fwete sadisa bo sambu bo ke salaka ngolo.​—Baeb. 13:17.

4. Inki mutindu Gedeoni monisaka nde yandi vandaka muntu ya bukati-kati mpi ya kudikulumusa?

⁴ Gedeoni vandaka muntu ya bukati-kati mpi ya kudikulumusa. b Ntangu wanzio ya Yehowa songaka Gedeoni nde Yehowa me pona yandi sambu na kugulusa bantu ya Izraele na maboko ya bantu ya Madiani yina vandaka ngolo mingi, Gedeoni yina vandaka muntu ya kudikulumusa tubaka nde: “Dibuta na mono kele ya kuluta fioti na Manase, mpi mono kele muntu ya kukonda mfunu na nzo ya tata na mono.” (Baz. 6:15) Yandi yindulaka nde yandi fwanaka ve na kulungisa mukumba yina. Kansi Yehowa zabaka mbote nde yandi fwanaka. Yehowa sadisaka Gedeoni na kulungisa mukumba na yandi mbote-mbote.

5. Inki mutindu bukati-kati mpi kudikulumusa ya nkuluntu lenda mekama?

⁵ Bankuluntu ke salaka yonso sambu na kuvanda bantu ya bukati-kati mpi ya kudikulumusa na mambu yonso. (Mika 6:8; Bis. 20:18, 19) Bo ke kudisikisaka ve sambu na mambu yina bo ke salaka to sambu na mambu yina bo me salaka. Bo ke yindulaka mpi ve nde bo kele ve mfunu kana bo me sala bifu. Ata mpidina, bukati-kati na bo mpi kudikulumusa na bo lenda mekama. Mu mbandu, nkuluntu mosi lenda ndima mikumba mingi kansi na nima, yandi kuka ve kulungisa yo yonso. Bo lenda tuba mambu ya mbi sambu na mutindu yandi ke lungisa mukumba mosi to bo lenda sikisa yandi na mutindu yandi ke lungisa yo. Kana bankuluntu ke kutana ti mambu yina, mbandu ya Gedeoni lenda longa bo nki?

6. Kikalulu ya Gedeoni ya bukati-kati ke longa bankuluntu nki? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

⁶ Lomba lusadisu. Muntu ya bukati-kati ke  zabaka bandilu na yandi. Gedeoni vandaka muntu ya bukati-kati sambu yandi lombaka bantu ya nkaka lusadisu. (Baz. 6:27, 35; 7:24) Bankuluntu ya mayele ke salaka mpi mutindu yina. Mpangi Tony yina beto me tubila ke tuba nde: “Mutindu mono yelaka salaka nde mono ndima bisalu mingi kuluta yina mono lenda sala. Yo yina, beto vandaka kutubila mpi bukati-kati na lusambu na beto ya dibuta mpi mono vandaka kulomba nkento na mono na kutuba mambu yina yandi vandaka kuyindula sambu na yo. Mono talaka mpi video “Bonso Yezu, Pesa Bampangi Formasio, Tudila Bo Ntima, mpi Kumisa Bo Ngolo” na jw.org. Mpangi Tony yantikaka kulomba bampangi ya nkaka na kusadisa yandi. Inki mbuma yo butaka? Yandi ke tuba nde: “Bisalu ya dibundu ke salama mbote mpi mono kele ti ntangu mingi ya kukumisa kimpeve na mono ngolo.”

7. Kana bantu ke tuba mambu ya mbi sambu na bankuluntu, nki mutindu bo lenda landa mbandu ya Gedeoni? (Yakobo 3:13)

⁷ Kuwa ve makasi kana muntu me tuba mambu ya mbi sambu na nge. Bankuluntu ke waka mpasi kana bantu ke tuba mambu ya mbi sambu na bo. Mbandu ya Gedeoni lenda sadisa bo mpi. Yandi zabaka nde yandi vandaka muntu ya kukonda kukuka. Yo yina yandi waka ve makasi ntangu bantu ya Efrayimi tubaka mambu ya mbi sambu na yandi. (Baz. 8:1-3) Yandi vutudilaka bo mpi ve mvutu ti makasi. Yandi monisaka nde yandi vandaka muntu ya kudikulumusa ntangu yandi widikilaka bo na dikebi yonso mpi yandi pesaka bo mvutu na mawete yonso. Yo salaka nde mambu kubeba ve. Bankuluntu ya mayele ke landaka mbandu ya Gedeoni ntangu bo ke widikilaka ti dikebi yonso mpi ke salaka mambu na mawete yonso ntangu bantu ke tuba mambu ya mbi sambu na bo. (Tanga Yakobo 3:13.) Yo ke salaka nde dibundu kuvanda na ngemba.

8. Inki bankuluntu fwete sala kana bantu ke sikisa bo? Pesa mbandu.

⁸ Pesa lukumu yonso na Yehowa. Ntangu bantu kumisaka Gedeoni sambu yandi nungaka bantu ya Madiani, yandi pesaka lukumu yonso na Yehowa. (Baz. 8:22, 23) Inki mutindu bankuluntu lenda landa mbandu ya Gedeoni? Bo fwete pesa Yehowa lukumu sambu na mambu yonso yina bo ke sala. (1 Bak. 4:6, 7) Mu mbandu, kana bo me sikisa nkuluntu mosi sambu yandi ke longaka mbote, yandi fwete benda dikebi ya bantu na Ndinga ya Nzambi yina kele nto ya malongi to na formasio yina beto ke bakaka na organizasio ya Yehowa. Bankuluntu fwete yindula mbala na mbala sambu na kuzaba kana mambu yina bo ke salaka ke bendaka dikebi ya bantu na kimuntu na bo to yo ke pesaka Yehowa lukumu. Beto baka mbandu ya mpangi Timothy, nkuluntu mosi yina kele ti eksperiansi mingi. Ntangu yandi kumaka nkuluntu, yandi vandaka kusepela mingi kusala badiskure ya bantu yonso. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kusadila bangogo ya luyantiku ya nda mpi bambandu ya mpasi na kubakisa. Bantu vandaka kusikisa mono mingi sambu na yo. Yo vandaka kusala nde bo pesa mono lukumu na kisika ya kupesa lukumu na Yehowa to na Biblia.” Yo yina, mpangi Timothy bakisaka nde yo kele mfunu nde yandi soba mutindu na yandi ya kulonga sambu yandi benda ve dikebi ya bantu na kimuntu na yandi. (Bing. 27:21) Inki mbuma yo butaka? Yandi ke tuba nde: “Bubu yai, bampangi mingi ke songaka mono nde badiskure na mono ke sadisaka bo na kununga bampasi, na kukanga ntima mpi na kukwenda pene-pene ya Yehowa. Mambu yina bo ke tubaka ke pesaka mono kiese mingi kuluta mambu yina bo vandaka kutuba sambu na kusikisa mono bamvula mingi me luta.”

9. Inki mutindu bulemfu mpi kikesa ya Gedeoni mekamaka? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)

⁹ Ntangu Yehowa tulaka Gedeoni Zuzi, bulemfu na yandi mpi kikesa na yandi mekamaka. Yehowa songaka yandi na kupanza mesa-kimenga yina papa na yandi salaka sambu na kupesa bimenga na Baale. (Baz. 6:25, 26) Na nima ya kupona basoda na yandi, Yehowa songaka yandi mbala zole na kuvutula basoda ya nkaka. (Baz. 7:2-7) Na nima, Yehowa  songaka Gedeoni na kunwanisa bambeni na camp na bo na mpimpa.​—Baz. 7:9-11.

10. Inki mutindu bulemfu ya nkuluntu lenda mekama?

¹⁰ Bankuluntu fwete vanda “ya kuyilama na kulemfuka.” (Yak. 3:17) Nkuluntu ya bulemfu ke zitisaka mambu yina Biblia ke tubaka mpi yandi ke lemfukaka na lutwadisu yina organizasio ya Nzambi ke pesaka. Yandi ke vandaka mbandu ya mbote sambu na bantu ya nkaka. Kansi, bulemfu na yandi lenda mekama. Mu mbandu, bo lenda soba lutwadisu mosi mpi yo lenda vanda mpasi sambu yandi lemfukila yo. Bantangu ya nkaka, yandi lenda kudiyula kana lutwadisu yango kele mfunu to mbote. To bo lenda lomba yandi na kulungisa mukumba mosi yina lenda sala nde bo kanga yandi. Inki mutindu bankuluntu lenda landa mbandu ya Gedeoni na mambu ya mutindu yina?

11. Inki lenda sadisa bankuluntu na kuvanda bulemfu?

¹¹ Tula dikebi na lutwadisu yina organizasio ya Yehowa ke pesaka mpi sadila yo. Nzambi songaka Gedeoni mutindu ya kupanza mesa-kimenga yina tata na yandi salaka, mutindu ya kutunga mesakimenga ya mpa sambu na Yehowa mpi mutindu ya kupesa bimenga ya bambisi. Gedeoni sosaka ve kusala mambu na mutindu na yandi. Kansi yandi landaka kaka lutwadisu yina Yehowa pesaka yandi. Bubu yai, organizasio ya Yehowa ke pesaka bankuluntu lutwadisu na nzila ya mikanda, ya baluzayisu mpi na bandongisila yina ke sadisaka beto na kuvanda ti sante ya mbote mpi na kuvanda pene-pene ya Yehowa. Beto ke zolaka bankuluntu na beto sambu bo ke landaka mbote-mbote lutwadisu yina organizasio ya Yehowa ke pesaka. Dibundu ya mvimba ke bakilaka yo mambote.​—Nk. 119:112.

12. Inki mutindu bankuluntu lenda sadila Baebreo 13:17 kana bo me zwa lutwadisu yina ke wakana ve ti bangindu na bo?

¹² Vanda ya kuyilama na kulemfuka. Kuvila ve nde, Yehowa songaka Gedeoni na kuvutula basoda na yandi mingi. (Baz. 7:8) Mbala ya nkaka, Gedeoni kudiyulaka nde: ‘Keti yo kele mpenza mfunu na kusala mutindu yina? Keti yo ta simba?’ Ata mpidina, Gedeoni lemfukaka kaka. Bubu yai, bankuluntu ke landaka mbandu ya Gedeoni ntangu bo ke lemfukaka na bantuma yina organizasio ya Yehowa ke pesaka bo ata bantuma yango ke wakana ve ti bangindu na bo. (Tanga Baebreo 13:17.) Mu mbandu na 2014, Nto-Kimvuka sobaka mutindu bo vandaka kusadila mbongo sambu na kutunga Banzo ya Kimfumu mpi Banzo ya Balukutakanu ya Nene. (2 Bak. 8:12-14) Ntete, organizasio ya Yehowa vandaka kudefa mabundu mbongo sambu bo tungila bo Nzo ya Kimfumu mpi na nima mabundu vandaka kuvutula mbongo yina. Kansi bubu yai, organizasio ke sadilaka makabu ya bampangi ya ntoto ya mvimba sambu na kutunga banzo ya lusambu na konso kisika yina bo kele ti mfunu na yo ata dibundu yina bo ke tungila Nzo ya Kimfumu me pesa makabu fioti. Ntangu mpangi José waka nsoba yina, yandi yindulaka nde yo ta simba ve. Yandi tubaka nde: ‘Bo ta kuka ve kutunga ata Nzo ya Kimfumu mosi. Mambu ke salamaka ve mutindu yina na nsi-ntoto yai.’ Inki sadisaka mpangi José na kulemfuka na lutwadisu yina? Yandi ke tuba nde: “Bingana 3:5, 6 yibusaka mono na kutudila Yehowa ntima. Mambu salamaka na mutindu ya mbote kibeni. Beto ke tungaka Banzo ya Kimfumu mingi mpi mutindu beto me kuma kusadila  makabu na beto, yo ke sala nde beto yonso kuvanda mutindu mosi.”

13. (a) Inki Gedeoni ndimaka kibeni? (b) Inki mutindu bankuluntu lenda landa mbandu ya Gedeoni? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹³ Sala luzolo ya Yehowa ti kikesa yonso. Gedeoni lemfukilaka Yehowa ata ntangu yandi vandaka kuwa boma mpi ata ntangu yo vandaka kigonsa sambu yandi lungisa mukumba na yandi. (Baz. 9:17) Ntangu Yehowa ndimisaka Gedeoni nde yandi ta sadisa yandi, Gedeoni ndimaka kibeni nde Nzambi ta sadisa yandi na kutanina bansadi na yandi. Bankuluntu yina ke zingaka na bisika yina bo me buyisaka kisalu na beto ke landaka mbandu ya Gedeoni. Ti kikesa yonso, bo ke twadisaka balukutakanu mpi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote ata bo lenda kanga bo, ata bo lenda yula bo bangiufula, ata bisalu na bo lenda fwa mpi ata bantu lenda sala bo mbi. c Na mpasi ya nene, yo ta lomba nde bankuluntu kuvanda kikesa sambu na kulemfuka na balutwadisu yina bo ta zwa ata kulemfuka na balutwadisu yango lenda tula luzingu na bo na kigonsa. Balutwadisu yango lenda tadila mutindu ya kulonga nsangu ya kele bonso mvula ya ngolo ya matadi mpi mambu yina beto fwete sala sambu na kuguluka na bitumba ya Gogi ya Magogi.​—Ezek. 38:18; Kus. 16:21.

14. Inki mutindu kukanga ntima ya Gedeoni mekamaka?

¹⁴ Yo lombaka nde Gedeoni kusala ngolo sambu na kulungisa mukumba na yandi ya kizuzi. Ntangu bantu ya Madiani tinaka na bitumba yina bo nwanaka na mpimpa, Gedeoni landaka bo banda na muwanda ya Yizreele tii na Nzadi Yordani. Mbala ya nkaka nzila yina vandaka ya kufuluka ti banti. (Baz. 7:22) Keti Gedeoni sukaka na Nzadi Yordani? Ve. Ata yandi ti basoda na yandi vandaka ya kulemba, bo sabukaka Nzadi Yordani mpi bo landaka kukula bantu ya Madiani. Nsuka-nsuka, bo kangaka bo mpi bo nungaka bo.​—Baz. 8:4-12.

15. Inki mutindu kukanga ntima ya nkuluntu lenda mekama?

¹⁵ Bantangu ya nkaka, nkuluntu mosi lenda lemba kibeni mpi yo lenda vanda mpasi sambu yandi lungisa mikumba ya dibundu mpi ya dibuta na yandi. Kana bankuluntu me kutana ti mambu ya mutindu yina, nki mutindu bo lenda landa mbandu ya Gedeoni?

16-17. Inki sadisaka Gedeoni na kukanga ntima mpi yo ke ndimisa bankuluntu nki? (Yezaya 40:28-31) (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

 ¹⁶ Ndima nde Yehowa ta pesa nge ngolo. Gedeoni ndimaka kibeni nde Yehowa ta pesa yandi ngolo mpi Yehowa salaka yo. (Baz. 6:14, 34) Na dibaku mosi, Gedeoni ti basoda na yandi vandaka kulanda bantotila zole ya Madiani na makulu kansi bantotila yina vandaka na zulu ya bampunda. (Baz. 8:12, 21) Kansi Nzambi sadisaka bo na kukanga bantu ya Madiani mpi na kununga bo. Mutindu mosi mpi, bankuluntu fwete tula ntima na Yehowa, yina “ke lembaka ve ata fioti mpi ngolo na yandi ke manaka ve.” Yandi ta pesa bo ngolo ntangu bo ta vanda ti mfunu na yo.​—Tanga Yezaya 40:28-31.

¹⁷ Beto tadila mbandu ya mpangi Matthew, yina ke salaka na Komite ya Kuwakana ti Balupitalu. Inki sadisaka yandi na kukanga ntima? Mpangi Matthew ke tuba nde: “Mono me bakisaka nde mambu yina Bafilipi 4:13 ke tubaka kele kieleka. Mbala mingi, kana mono me lemba kibeni, mono vandaka kusamba Yehowa ngolo mpi mono vandaka kubondila yandi na kupesa mono ngolo sambu mono sadisa bampangi. Na bantangu ya mutindu yina, mono vandaka kumona mutindu mpeve ya Yehowa vandaka kupesa mono ngolo mpi kusadisa mono na kukanga ntima.” Bonso Gedeoni, bankuluntu ke salaka ngolo mpi bo ke kutanaka ti bampasi mingi ntangu bo ke kebaka mameme. Ya kieleka, bo fwete vanda bukati-kati mpi bo fwete bakisa nde ntangu yonso bo ta kukaka ve kusala konso kima yina bo ke zola kusala. Bo fwete ndima nde Yehowa ta wa bisambu na bo mpi yandi ta pesa bo ngolo sambu bo kanga ntima.​—Nk. 116:1; Bafil. 2:13.

18. Na bunkufi, nki mutindu bankuluntu lenda landa mbandu ya Gedeoni?

¹⁸ Malongi kele mingi yina bankuluntu lenda baka na mbandu ya Gedeoni. Bankuluntu fwete vanda ti bukati-kati mpi kudikulumusa sambu na bisalu yina bo ke ndima kusala mpi ntangu bampangi ke sikisa bo to ke tuba mambu ya mbi sambu na bo. Bo fwete vanda bulemfu mpi kikesa sambu nsuka ya nsi-ntoto yai me kuma pene-pene. Bo fwete ndima kibeni nde ata bo kutana ti bampasi ya nki mutindu, Nzambi ta pesa bo ngolo. Ya kieleka, beto ke sepelaka mingi ti bangungudi yina ke salaka ngolo mpi beto fwete “landa kupesa bantu ya mutindu yina lukumu.”​—Bafil. 2:29.