1-2. Bonso Loti, Bakristu ke waka nki mutindu bubu yai?

 NTANGU beto ke monaka bikalulu ya mbi ya bantu na nsi-ntoto yai, beto ke waka bonso Loti. Yandi “vandaka kudiyangisa mingi sambu na mambu ya mbi ya kukonda nsoni yina bantu ya ke fwaka nsiku vandaka kusala,” sambu yandi zabaka nde Tata na beto ya zulu ke mengaka bikalulu ya mbi. (2 Pie. 2:7, 8) Loti vandaka kuzola Nzambi mpi kuwa yandi boma, yo yina yandi vandaka kusala ve mambu ya mbi yina bantu ya nkaka vandaka kusala. Beto mpi ke zingaka na kati ya bantu yina ke zitisaka ve bansiku ya Yehowa na yina me tala bikalulu ya mbote. Ata mpidina, beto ta landa kuvanda ti bikalulu ya bunkete kana beto ke landa kuzola Yehowa mpi ke wa yandi boma ya mbote.​—Bing. 14:2.

² Yehowa ke sadisaka beto na kusala yo na nzila ya mambu yina kele na mukanda ya Bingana. Bandongisila yina kele na mukanda ya Bingana lenda sadisa Bakristu yonso, babakala mpi bankento, baleke mpi bambuta.

3. Mutindu Bingana 17:3 ke monisa yo, nki kele kikuma yina fwete pusa beto na kutanina bantima na beto? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

³ Kikuma ya mfunu yina fwete pusa beto na kutanina bantima na beto ya kifwani kele nde Yehowa ke talaka mbote-mbote bantima na beto. Yo ke tendula nde yandi ke monaka bima yina bantu ya nkaka ke monaka ve mpi yandi ke zabaka mbote-mbote kimuntu na beto ya kati. (Tanga Bingana 17:3.) Yandi ta zola beto kana beto ke fulusa mabanza na beto ti mayele na yandi yina ta sadisa beto na kulanda kuzinga mvula na mvula. (Yoa. 4:14) Yo ta sala nde beto landa ve bikalulu ya mbi mpi luvunu ya  Satana ti bantu na yandi. (1 Yoa. 5:18, 19) Kana beto ke pusana pene-pene na Yehowa, beto ta kuma kuzola yandi mpi kuzitisa yandi mingi. Nkutu, beto ta menga ngindu ya kusala disumu sambu beto ke zolaka ve kupesa Tata na beto mpasi. Kana beto ke zola kusala kima mosi ya mbi, beto ta kudiyula nde: ‘Inki mutindu mono lenda sala na luzolo yonso kima yina ta pesa Muntu yina ke zolaka mono mingi mpasi?’​—1 Yoa. 4:9, 10.

4. Inki mutindu boma ya Yehowa taninaka mpangi-nkento mosi na kubwa ve na mpukumuna?

⁴ Mpangi Marta na Croatie kutanaka ti mpukumuna ya kusala mansoni. Yandi tubaka nde: “Yo vandaka mpasi sambu mono yindula mbote-mbote mpi sambu mono nwana ti mpusa ya kusala yo. Kansi boma ya Yehowa taninaka mono.” b Inki mutindu boma ya Yehowa taninaka yandi? Mpangi Marta tubaka nde yandi yindulaka bampasi yina yandi zolaka kukutana ti yo kana yandi salaka mansoni. Beto mpi fwete sala mutindu yina. Kima ya kuluta mpasi kele nde beto ta pesa Yehowa mpasi mpi beto ta sadila yandi diaka ve mvula na mvula.​—Kuy. 6:5, 6.

5. Mambu yina kuminaka mpangi Leo ke longa nge nki?

⁵ Kana beto ke wa Yehowa boma, beto ta kuma ve banduku ya bantu yina ke salaka mambu ya mbi. Mpangi Leo na Congo, bakisaka nde diambu yina kele kieleka. Bamvula iya na nima ya mbotika na yandi, yandi taka kinduku ti bantu ya mbi. Yandi yindulaka nde yo vandaka ve mbi sambu yandi vandaka ve kusala mambu ya mbi. Kansi ntangu fioti na nima, bo pusaka yandi na kukuma kulawuka malafu mpi na kusala mansoni. Yandi yantikaka kuyindula mambu yina bibuti na yandi yina kele Bakristu longaka yandi mpi kiese yina yandi vandaka ti yo ntangu yandi vandaka kusadila Yehowa. Inki salamaka? Yandi kumaka kusala diaka mambu ya mbote mpi bankuluntu sadisaka yandi na kuvutukila Yehowa. Bubu yai, yandi kele nkuluntu  mpi mupasudi nzila ya nene, yandi ke sadila Yehowa na kiese yonso.

6. Inki bankento zole ya kifwani beto ta tubila?

⁶ Beto tadila Bingana kapu 9, kisika yina bo ke tubila mayele mpi buzoba bonso bankento zole. (Tala mpi Baroma 5:14; Bagalatia 4:24.) Ntangu beto ke tadila yo, beto vila ve nde nsi-ntoto ya Satana me fuluka ti mansoni mpi pornografi. (Baef. 4:19) Yo yina, yo kele mfunu nde beto landa kuwa Nzambi boma mpi beto tina mambu ya mbi. (Bing. 16:6) Kapu yina ta sadisa beto yonso, babakala mpi bankento. Konso nkento na kati na bo zole ke binga bantu yina me konda mayele, bayina “me konda mabanza ya mbote.” Yo kele bonso konso nkento ke tuba nde: ‘Kwisa na nzo na mono mpi dia madia!’ (Bing. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Kansi bantu yina ke kwenda na bankento yina ta kutana ti mambu ya kuswaswana.

7. Mutindu Bingana 9:13-18 ke monisa yo, nki ta kumina bantu yina ke kwenda na nkento ya zoba? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

⁷ Beto tadila mambu yina “nkento ya zoba” ke tuba. (Tanga Bingana 9:13-18.) Yandi ke binga ti kikesa yonso bantu yina me konda mabanza ya mbote nde: ‘Beno kwisa awa’ mpi beto sala feti. Inki ta kumina bo? “Bantu yina me konda ngolo na lufwa kele kuna.” Mbala ya nkaka nge ke yibuka mambu ya mutindu mosi ya kifwani yina kele na luyantiku ya mukanda ya Bingana. Yo ke kebisa beto na “nkento ya ntu-ngolo” mpi na “nkento ya mansoni.” Yo ke tuba nde: “Nzo na yandi ke kulumuka na lufwa.” (Bing. 2:11-19) Bingana 5:3-10 ke kebisa beto mpi na “nkento ya ntu-ngolo” yina “Makulu na yandi ke kulumukaka na lufwa.”

8. Inki lukanu beto fwete baka?

⁸ Bantu yina ke wa mambu yina “nkento ya zoba” ke tuba fwete pona kana bo ta kwenda na yandi to ve. Beto mpi lenda kutana ti diambu yina ta pusa beto na kubaka lukanu ya mutindu mosi. Kana muntu mosi me pusa beto na kusala mansoni to kana beto me kutana ti pornografi na internet to na bima yina ke mwangaka bansangu, nki beto ta sala?

9-10. Inki kele mwa bikuma yina fwete pusa beto na kusala ve mansoni?

⁹ Beto kele ti bikuma ya mbote ya kutina mansoni. “Nkento ya zoba” ke tuba nde: “Masa ya kuyiba ke vandaka kitoko.” Masa ya kuyiba kele nki? Kana bakala ti nkento yina me kwelanaka ke vukisa nitu, Biblia ke fwanisaka yo ti masa ya madidi. (Bing. 5:15-18) Bakala ti nkento yina me kwelanaka kele ti nswa ya kuvukisa nitu. Ebuna “masa ya kuyiba” kele nki? Yo lenda tendula kusala mansoni. Mbala mingi yo ke salamaka na kinsweki kaka mutindu muyibi ke yibaka  na kinsweki. “Masa ya kuyiba” lenda vanda ntomo kana bantu yina ke sala yo ke yindula nde ata muntu mosi ve lenda zaba mambu yina bo ke sala. Bo ke kudikusaka kibeni sambu Yehowa ke monaka mambu yonso. Kana Yehowa ke sepela ve ti beto, yo kele kima ya kuluta mbi mpi yo lenda vanda ve “ntomo” ata fioti. (1 Bak. 6:9, 10) Kansi yo ke nataka mpi bampasi mingi ya nkaka.

¹⁰ Kusala mansoni lenda sala nde nge wa nsoni, nge kudimona kukonda mfunu. Yo ke nataka mpi mavumu ya kukonda kukana mpi yo ke bebisaka mabuta. Ya kieleka, muntu ya mayele ta kwenda ve na “nzo” ya nkento ya zoba mpi kudia madia na yandi. Diaka, bantu yina ke salaka mansoni lenda bebisa kinduku na bo ti Yehowa mpi bo lenda baka maladi yina ta sala nde bo fwa nswalu. (Bing. 7:23, 26) Bingana 9:18 ke sukisa nde: “Bantu yina yandi me binga kele na bisika ya mudindu ya Maziamu.” Ebuna, sambu na nki bantu mingi ke ndimaka kukwenda na yandi ata yo ke nataka bampasi mingi?​—Bing. 9:13-18.

11. Sambu na nki kutala pornografi kele mbi kibeni?

¹¹ Mutambu ya nkaka ya beto fwete tina kele pornografi ya me kuma mingi. Bantu ya nkaka ke yindulaka nde kutala pornografi kele ve mbi. Kansi pornografi kele mbi kibeni. Bantu yina ke talaka yo ke kudizitisaka ve mpi bo ke zitisaka ve bantu ya nkaka. Nkutu, yo ke vandaka mpasi sambu bo yambula yo. Mambu ya mansoni yina bo ke talaka ke wumelaka na mabanza mpi yo ke vandaka mpasi sambu bo vila yo. Diaka, pornografi ke fwaka ve banzala ya mbi kansi yo ke tedimisaka yo. (Bakol. 3:5; Yak. 1:14, 15) Yo yina, bantu mingi yina ke talaka pornografi ke salaka mpi mansoni.

12. Inki beto fwete sala kana bifwanisu yina ke tedimisaka nzala ya kusala mansoni me basika na apareyi na beto?

¹² Kana kifwanisu ya pornografi me basika na kintulumukina na ba apareyi na beto, nki beto fwete sala? Na mbala mosi, beto fwete katula meso mpi kukatula yo. Yo ta vanda pete na kusala yo kana beto ke yibuka nde kinduku na beto ti Yehowa kele kimvwama ya kuluta nene yina beto kele ti yo. Ya kieleka, ata bifwanisu yina kele ve pornografi lenda tedimisa banzala ya kusala mansoni. Sambu na nki beto fwete tina yo? Sambu beto ke zolaka ve kuyindula ata kima mosi ya fioti yina lenda pusa beto na kusala mansoni na ntima na beto. (Mat. 5:28, 29) Mpangi David yina kele nkuluntu na Thaïlande ke tuba nde: “Mono ke kudiyulaka nde: ‘Ata bifwanisu yai kele ve pornografi, keti Yehowa ta sepela kana mono ke landa kutala yo?’ Kuyindula mutindu yina ke sadisaka mono na kusala mambu ya mbote.”

13. Inki ke sadisaka beto na kusala mambu ya mbote?

¹³ Kuwa boma ya kusala konso kima yina lenda pesa Yehowa mpasi ke sadisaka beto na kusala mambu ya mbote. Boma ya Nzambi kele “luyantiku” to fondasio ya “mayele.” (Bing. 9:10) Beto ke mona yo na luyantiku ya mukanda ya Bingana kapu 9, kisika yina bo ke fwanisa nkento yina ya nkaka ti “mayele ya kieleka.”

14. Inki Yehowa ke tuba na Bingana 9:1-6?

¹⁴ Tanga Bingana 9:1-6. Na baverse yina, Yehowa muntu ke binga beto. Yandi kele Ngangi na beto, yandi kele Nto mpi Fondasio ya mayele yonso ya kieleka. (Bing. 2:6; Bar. 16:27) Yandi ke tubila nzo mosi ya nene yina kele ti makunzi nsambwadi. Yo ke monisa nde Yehowa kele nzambi yina ke kabaka mpi yandi ke yambaka bantu yonso yina ke zolaka kusadila bandongisila na yandi na luzingu na bo sambu bo kuma mayele.

15. Yehowa ke lomba beto na kusala nki?

¹⁵ Mbandu ya nkento yina bo me fwanisa ti mayele ya kieleka ke monisa nde Yehowa kele Nzambi ya ke kabaka mpi nde yandi ke pesaka beto bima mingi. Nkento ya “mayele ya  kieleka” yina Bingana kapu 9 ke tubila, kele ti bikalulu yina. Disolo yina ke monisa nde nkento yango me lamba mbote madia na yandi, yandi me tula malafu mpi yandi me yidika mesa na nzo na yandi. (Bing. 9:2, noti na nsi ya lutiti.) Na nima, baverse 4 mpi 5 ke tuba nde: “Yandi [mayele ya kieleka] ke tubila muntu yina me konda mabanza ya mbote nde: ‘Kwisa, dia dimpa na mono.’” Sambu na nki beto fwete kwenda na nzo ya nkento ya mayele ya kieleka mpi kudia madia na yandi? Yehowa ke zolaka nde bana na yandi kuvanda mayele mpi bo vanda na lutaninu. Yandi ke zolaka ve nde beto sala bifu yina ta natila beto bampasi mingi. Yo yina “yandi ke bumbaka mbote-mbote mayele sambu na bantu ya mbote.” (Bing. 2:7) Kana beto ke wa Yehowa boma ya mbote, beto ta zola kusepedisa yandi. Beto ta landa bandongisila na yandi ya mayele mpi beto ta sadila yo na kiese yonso.​—Yak. 1:25.

16. Inki mutindu boma ya Yehowa pusaka mpangi Alain na kubaka lukanu ya mbote mpi nki mbuma yo butaka?

¹⁶ Beto tadila mutindu boma ya Yehowa sadisaka mpangi Alain na kubaka lukanu ya mbote. Yandi kele nkuluntu mpi longi. Yandi ke tuba nde: “Banduku na mono mingi ya kisalu vandaka kumona nde kutala pornografi ke sadisaka na kuzaba mbote mutindu ya kuvukisa nitu.” Kansi mpangi Alain ndimaka ve ngindu na bo yina ya luvunu. Yandi tubaka nde: “Boma ya Yehowa sadisaka mono na kutala ve bafilme yina. Mono songaka mpi banduku na mono ya kisalu bikuma yina pusaka mono na kutala yo ve.” Yandi vandaka mpi kusadila ndongisila ya “mayele ya kieleka” disongidila, ndongisila ya “kutambula na nzila ya mayele ya kubakisa mambu.” (Bing. 9:6) Mutindu mpangi Alain buyaka na kutala pornografi pusaka balongi ya nkaka na kulonguka Biblia mpi bubu yai bo ke kwendaka na balukutakanu.

17-18. Inki mambote bantu yina ke ndimaka kukwisa na nkento ya “mayele ya kieleka” ke bakaka mpi nki mambote bo ta baka na bilumbu ke kwisa? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹⁷ Yehowa ke sadilaka mbandu ya bankento yina zole ya kifwani sambu na kumonisa beto mambu yina beto fwete sala sambu na kuvanda ti luzingu ya kiese na bilumbu ke kwisa. Bantu yina ke kwendaka na “nkento ya zoba” ke tulaka dikebi kaka na kiese ya ntangu fioti yina ya mansoni ke nataka. Kansi bo ke tulaka ve dikebi na mambu yina ta kumina bo na bilumbu ke kwisa. Bo ta suka “na bisika ya mudindu ya Maziamu.”​—Bing. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Kansi yo kele ve mutindu mosi ti bantu yina ke kwendaka na “nkento ya mayele.” Bo kele na feti yina bo me yidika mbote mpi ya kitoko, disongidila feti yina kele ti madia mingi ya kimpeve. (Yez. 65:13) Yehowa ke tuba na nzila ya profete Yezaya nde: “Beno wa mono na dikebi  yonso, mpi beno dia bima ya mbote, ebuna beno ta vanda na kiese ya mingi sambu na bima yina kele ya mbote kibeni.” (Yez. 55:1, 2) Beto fwete zola mambu yina Yehowa ke zolaka mpi beto fwete menga mambu yina yandi ke mengaka. (Nk. 97:10) Beto ke vandaka na kiese ya kubingisa bantu ya nkaka na kukwisa na nkento ya “mayele ya kieleka.” Yo kele bonso beto ke “tuba na ndinga ya ngolo na bisika ya kunanguka ya mbanza nde: ‘Konso muntu yina me konda mayele, yandi kwisa awa.’” Bantu yina ke kwenda na nkento ya kieleka ta baka mambote ya kimakulu. Bo ke kangaka ntima sambu beto yonso kuzinga mvula na mvula ntangu beto ke “tambula na nzila ya mayele ya kubakisa mambu.”​—Bing. 9:3, 4, 6.

19. Longi 12:13, 14 ke monisa nde beto fwete sala nki? (Tala mpi lupangu “ Boma ya Yehowa Ke Sadisaka Beto.”)

¹⁹ Tanga Longi 12:13, 14. Beto fwete bika nde boma ya Yehowa kulanda kutanina beto mpi kusadisa beto na kuvanda ti bikalulu ya mbote mpi kimpeve ya ngolo na bilumbu yai ya mbi. Boma yina ta pusa beto na kulanda kubingisa bantu mingi na kusosa “mayele ya kieleka” sambu yo sadisa bo.