DISOLO YA KULONGUKA 10
Nge Lenda “Katula Kimuntu ya Ntama”
“Beno katula kimuntu ya ntama ti bisalu na yo.”—BAKOL. 3:9.
NKUNGA 29 Beto Zitisa Zina na Beto
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *
1. Luzingu na nge vandaka nki mutindu na ntwala nde nge yantika kulonguka Biblia?
LUZINGU na nge vandaka nki mutindu ntangu nge yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa? Bantu mingi ke zolaka ve kuyindula yo. Ntembe kele ve nde bikalulu na beto mpi kimuntu na beto vandaka bonso ya bantu ya nsi-ntoto yai ya mbi. Kana yo kele mutindu yina, yo ke tendula nde beto ‘vandaka ve ti kivuvu, mpi beto vandaka ve ti Nzambi na nsi-ntoto.’ (Baef. 2:12) Kansi ntangu beto yantikaka kulonguka Biblia, luzingu na beto sobaka.
2. Inki nge bakisaka ntangu nge yantikaka kulonguka Biblia?
2 Ntangu nge yantikaka kulonguka Biblia, nge bakisaka nde nge kele ti Tata mosi ya zulu yina ke zolaka nge mingi. Nge bakisaka diaka nde kana nge ke zola kusepedisa Yehowa mpi kukota na dibuta ya bansadi na yandi, nge fwete sala bansoba ya nene na luzingu na nge, na bikalulu na nge mpi na mutindu na nge ya kuyindula. Nge fwete sala mambu yina Yehowa ke zolaka mpi nge fwete sala ve mambu yina yandi ke mengaka.—Baef. 5:3-5.
3. Mutindu Bakolosai 3:9, 10 ke monisa yo, Yehowa ke zola nde beto sala nki mpi nki beto ta tubila na disolo yai?
3 Yehowa kele ti nswa ya kusonga bantu ya dibuta na yandi mambu yina bo fwete sala mpi yina bo fwete sala ve. Sambu yandi muntu salaka beto mpi yandi kele Tata na beto ya zulu. Diaka, yandi ke zolaka nde na ntwala ya kubaka mbotika, beto sala bikesa ya ngolo sambu na ‘kukatula kimuntu ya ntama ti bisalu na yo.’ * (Tanga Bakolosai 3:9, 10.) Disolo yai ta sadisa bantu yina ke zola kubaka mbotika na kupesa bamvutu na bangiufula yai tatu: (1) “Kimuntu ya ntama” kele nki? (2) Sambu na nki Yehowa ke zola nde beto katula yo? (3) Inki mutindu beto lenda sala yo? Sambu na beto bantu ya me bakaka dezia mbotika, disolo yai ta sadisa beto na kusala bikesa sambu bikalulu ya kimuntu ya ntama kuvutukila beto diaka ve.
“KIMUNTU YA NTAMA” KELE NKI?
4. Muntu yina ke vandaka ti “kimuntu ya ntama” ke salaka nki mambu?
4 Muntu yina ke vandaka ti “kimuntu ya ntama” ke yindulaka mambu ya mbi mpi ke salaka mambu ya mbi. Mu mbandu, yandi ke vandaka bwimi, yandi ke waka makasi nswalu, yandi ke pesaka ve mersi mpi yandi ke vandaka lulendo. Yandi lenda sepela kutala pornografi, bafilme ya mansoni to ya mubulu. Ntembe kele ve nde yandi ke vandaka mpi ti mwa bikalulu ya mbote mpi yandi lenda wa mpasi sambu na mambu ya mbi yina yandi ke tuba mpi ke sala. Kansi yandi ke vandaka ve ti nzala ya ngolo ya kusoba bangindu na yandi mpi bikalulu na yandi.—Bag. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.
Kana beto katula “kimuntu ya ntama,” beto ta yambula bikalulu ya mbi mpi mambu ya mbi (Tala paragrafe 5) *
5. Keti beto ta kuka kibeni kukatula bangindu mpi banzala yonso ya mbi na ntima na beto? Tendula. (Bisalu 3:19)
5 Beto kele bantu ya kukonda kukuka yo yina ata muntu mosi ve ta kuka kukatula bangindu mpi banzala yonso ya mbi yina ke vandaka na ntima. Bantangu ya nkaka, beto ta sala to beto ta tuba kima mosi yina ta sala beto mpasi na nima. (Yer. 17:9; Yak. 3:2) Kansi kana beto katula kimuntu ya ntama, bikalulu ya mbi mpi mambu ya mbi ta yala beto diaka ve. Beto ta soba kibeni kimuntu na beto.—Yez. 55:7; tanga Bisalu 3:19.
6. Sambu na nki Yehowa ke lomba beto na kukatula bangindu ya mbi mpi na kuyambula bikalulu ya mbi ya kimuntu ya ntama?
6 Yehowa ke lomba beto na kukatula bangindu ya mbi mpi na kuyambula bikalulu ya mbi. Sambu yandi ke zolaka beto mingi kibeni mpi yandi ke zolaka nde beto vanda ti luzingu ya mbote. (Yez. 48:17, 18) Yandi me zaba nde bantu yina ke salaka ve bikesa ya kukatula bangindu ya mbi, ke kudipesaka mpasi mpi bo ke pesaka bantu ya nkaka mpasi. Yo ke salaka yandi mpasi kana beto ke kudipesa mpasi mpi beto ke pesa bantu ya nkaka mpasi.
7. Mutindu Baroma 12:1, 2 ke monisa yo, nki beto fwete pona?
7 Na luyantiku, banduku na beto ya nkaka mpi bantu ya mabuta na beto lenda seka beto sambu beto ke sala bikesa ya kusoba kimuntu na beto. (1 Pie. 4:3, 4) Bo lenda songa beto nde beto kele ti nswa ya kusala konso kima yina beto me zola. Beto fwete bika ve nde bantu ya nkaka kusonga beto mambu yina beto fwete sala. Na kutuba masonga, bantu yina ke buyaka bansiku ya Yehowa, ke vandaka ve kibeni na kimpwanza. Bo ke bikaka nde nsi-ntoto yai ya Satana kupusa bo na kusala mambu. (Tanga Baroma 12:1, 2.) Beto yonso fwete pona kana beto ta landa kuvanda ti kimuntu ya ntama yina ke pusaka muntu na kusala masumu mpi na kulanda nsi-ntoto yai ya Satana. To kana beto ta ndima nde Yehowa kusadisa beto na kusoba sambu beto kuma bantu ya mbote.—Yez. 64:8.
INKI MUTINDU NGE LENDA “KATULA” KIMUNTU YA NTAMA?
8. Inki ta sadisa beto na kukatula bangindu ya mbi mpi na kuyambula bikalulu ya mbi?
8 Yehowa ke zaba nde yo ta baka beto ntangu mpi yo ta lomba nde beto sala bikesa sambu na kukatula bangindu ya mbi mpi kuyambula bikalulu ya mbi. (Nk. 103:13, 14) Ata mpidina, na nzila ya Ndinga na yandi, ya mpeve santu na yandi mpi ya organizasio na yandi, Yehowa ke pesaka beto mayele, ngolo mpi lusadisu yina beto kele ti yo mfunu sambu na kusoba. Ntembe kele ve nde yandi me sadisaka nge dezia. Ntangu yai, beto tadila mwa mambu yina nge lenda sala sambu na kukatula kimuntu ya ntama mpi kusala mambu yina yo ke lombaka nde muntu kusala sambu na kubaka mbotika.
9. Ndinga ya Nzambi lenda sadisa nge na kusala nki?
9 Tanga Biblia sambu na kuditadila mbote-mbote. Ndinga ya Nzambi kele bonso tala-tala. Yo lenda sadisa nge na kutadila mutindu na nge ya kuyindula, ya kutuba mpi ya kusala mambu. (Yak. 1:22-25) Mpangi yina ke longukaka Biblia ti nge mpi Bakristu ya nkaka ya kuyela na kimpeve lenda songa nge mambu yina nge lenda sala. Mu mbandu, bo lenda sadila Biblia sambu na kusadisa nge na kuzaba bisika yina nge kele ngolo mpi bisika yina nge kele ve ngolo. Bo lenda sadisa nge diaka na kuzwa malongi ya nkaka ya Biblia ya ke pesaka bandongisila ya mbote na yina me tala mutindu ya kuyambula bikalulu ya mbi. Diaka, Yehowa kele ya kuyilama ntangu yonso sambu na kusadisa nge. Yandi me zaba mbote mutindu ya kusadisa nge sambu yandi ke zaba mambu yina kele na ntima na nge. (Bing. 14:10; 15:11) Yo yina, vanda ti kikalulu ya kusamba yandi mpi ya kulonguka Ndinga na yandi konso kilumbu.
10. Disolo ya mpangi Elie me longa nge nki?
10 Ndima nde bansiku ya Yehowa kele mbote kuluta. Mambu yonso yina Yehowa ke songaka beto na kusala ke natilaka beto mambote. Bantu yina ke zitisaka bansiku ya Yehowa ke kudizitisaka, bo ke vandaka ti luzingu ya mbote mpi kiese ya kieleka. (Nk. 19:7-11) Kansi bantu yina ke zitisaka ve bansiku ya Yehowa, ke kutanaka ti bampasi ya mambu ya mbi yina bo ke salaka. Beto tala mambu yina mpangi Elie ke tuba na yina me tala, kubuya kusadila bansiku ya Nzambi. Bibuti na yandi yina sansaka yandi vandaka kuzola Yehowa. Kansi ntangu yandi kumaka ti bamvula 10 ti ndambu, yandi kumaka ti banduku ya mbi. Yandi kumaka kunwa makaya ya ngolo mpi bima yina ke lawusaka, yandi kumaka kusala mansoni mpi yandi kumaka kuyiba. Yandi ke tuba nde yandi kumaka diaka kuwa makasi mingi mpi kusala mubulu mingi. Yandi ke tuba diaka nde: “Mono kumaka kusala mambu yonso yina bo longaka mono nde Bakristu fwete sala ve.” Ata mpidina, mpangi Elie vilaka ve mambu yina bo longaka yandi ntangu yandi vandaka mwana-fioti. Yo yina yandi yantikaka diaka kulonguka Biblia. Yandi salaka bikesa ya kuyambula bikalulu ya mbi mpi yandi bakaka mbotika na 2 000. Inki mutindu kuzitisa bansiku ya Yehowa natilaka yandi mambote? Mpangi Elie ke tuba nde: “Ntangu yai, mono kele ti ngemba ya mabanza mpi kansansa ya bunkete.” * Mutindu disolo ya mpangi Elie me monisa yo, bantu yina ke zitisaka ve bansiku ya Yehowa, ke kudinatilaka bampasi bo mosi. Ata mpidina, Yehowa kele ti luzolo ya kusadisa bo na kusoba.
11. Inki mambu Yehowa ke mengaka?
11 Menga mambu yina Yehowa ke mengaka. (Nk. 97:10) Biblia ke monisa nde Yehowa ke mengaka “meso ya lulendo, ludimi ya ke kusaka, mpi maboko yina ke tiamunaka menga ya muntu yina me sala kima ve.” (Bing. 6:16, 17) Yo ke tuba diaka nde Yehowa “ke mengaka muntu ya mubulu mpi ya ke kusaka.” (Nk. 5:6) Yehowa ke mengaka mingi kibeni mambu yina ya mbi. Yo yina, yandi fwaka bantu yonso ya mbi na bilumbu ya Noa sambu bo fulusaka ntoto ti mubulu. (Kuy. 6:13) Beto tala mbandu ya nkaka. Na nzila ya profete Malaki, Yehowa tubaka nde yandi ke mengaka bantu yina ke sadilaka bankwelani na bo mambu ya mbi sambu na kufwa makwela ti nkwelani yina me sala ve kima ya mbi. Yehowa ke buyaka lusambu na bo mpi yandi ta sambisa bo sambu na mambu ya mbi yina bo ke salaka.—Mal. 2:13-16; Baeb. 13:4.
Beto fwete menga kusala mambu yina Yehowa ke mengaka mutindu beto ke zolaka ve kudia madia ya kupola (Tala baparagrafe 11-12)
12. ‘Kumenga mambu ya mbi’ ke tendula nki?
12 Yehowa ke zolaka nde beto “menga mambu ya mbi.” (Bar. 12:9) ‘Kumenga’ kima ke tendula kubuya yo kibeni na ntima ya mvimba, kuwa yo nzanzi mpi kuzola yo ve ata fioti. Yindula mutindu nge ta wa kana bo songa nge na kudia madia ya kupola. Ngindu yina kaka ya kudia madia ya kupola, lenda bedisa nge. Mutindu mosi, ngindu ya kusala kima yina Yehowa ke mengaka fwete sepedisa beto ve ata fioti mpi beto fwete zola yo ve.
13. Sambu na nki beto fwete tanina mabanza na beto?
13 Tanina mabanza na nge. Bangindu na beto ke vandaka ti bupusi na mambu yina beto ke salaka. Yo yina Yezu longaka beto na kukatula bangindu yina lenda pusa beto na kusala disumu ya nene. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Beto ke zolaka kusepedisa Tata na beto ya zulu, mpidina ve? Yo yina, yo kele mfunu mingi kibeni nde beto katula kukonda kusukinina bangindu yonso ya mbi yina ke kwisila beto.
14. Mambu yina beto ke tubaka ke monisaka nki mpi beto fwete pesa bamvutu na nki bangiufula?
14 Keba na mambu yina nge ke tuba. Yezu tubaka nde: “Mambu yina ke basikaka na munoko ke katukaka na ntima.” (Mat. 15:18) Ya kieleka, mambu yina beto ke tubaka ke monisaka kibeni mambu yina beto ke yindulaka na ntima. Yo yina, kudiyula bangiufula yai: ‘Keti mono ke buyaka kukusa ata kana kutuba masonga ta natila mono bampasi? Kana mono me kwelaka, keti mono ke salaka yonso sambu na kumonisa ve mawi ya zola na babakala to na bankento ya nkaka? Keti mono ke buyaka kibeni kutuba mambu ya nsoni? Kana muntu me pesa mono makasi, keti mono ke vutudilaka yandi mvutu na mawete yonso?’ Kana nge yindula mbote-mbote bangiufula yina, yo ta sadisa nge mingi. Beto lenda fwanisa mambu yina nge ke tuba ti babuto ya lele. Kana nge kangula babuto, nge ta katula lele yango kukonda mpasi. Mutindu mosi, ntangu nge ke tuba, kana nge ke sala bikesa ya kufinga ve, ya kukusa ve mpi ya kutuba ve mambu ya nsoni, nge ta katula kimuntu ya ntama kukonda mpasi.
15. Kutula kimuntu na beto ya ntama “na zulu ya nti” ke tendula nki?
15 Ndima kusala konso kima yina kele mfunu. Ntumwa Polo sadilaka mbandu mosi ya mbote kibeni sambu na kulonga beto nde yo kele mfunu mingi na kusoba bikalulu na beto. Yandi tubaka nde beto fwete tula ‘kimuntu na beto ya ntama’ “na zulu ya nti.” (Bar. 6:6) Disongidila, beto fwete landa mbandu ya Kristu. Beto fwete menga bikalulu mpi mambu yina Yehowa ke mengaka. Beto fwete sala mambu yina sambu na kukuma ti kansansa ya bunkete mpi kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. (Yoa. 17:3; 1 Pie. 3:21) Yehowa ta soba ve bansiku na yandi sambu na kusepedisa beto. Beto bantu fwete soba kimuntu na beto mpi kuzitisa bansiku na yandi.—Yez. 1:16-18; 55:9.
16. Sambu na nki nge fwete landa kunwanisa banzala ya mbi?
16 Landa kunwanisa banzala ya mbi. Ata na nima ya kubaka mbotika, yo ta lomba nde nge landa kunwanisa banzala ya mbi. Beto tala mbandu ya mpangi-bakala Maurício. Ntangu yandi vandaka leke, yandi yantikaka kuvukisa nitu ti babakala ya nkaka. Nsuka-nsuka yandi kutanaka ti Bambangi ya Yehowa mpi yandi yantikaka kulonguka Biblia. Yandi sobaka luzingu na yandi yina ya mbi mpi yandi bakaka mbotika na 2002. Ata mpangi Maurício ke sadilaka Yehowa banda bamvula mingi, yandi ke tuba nde: “Mono ke ndima nde bantangu ya nkaka, yo ke lombaka nde mono nwana ti banzala ya mbi.” Yandi ke bikaka ve nde yo lembisa yandi nitu. Yandi ke tuba nde: “Mono ke bakaka kikesa sambu mono me zaba nde mutindu mono ke lungisaka ve banzala yina ya mbi, mono ke sepedisaka Yehowa.” *
17. Inki me pesa nge kikesa na disolo ya mpangi Nabiha?
17 Samba Yehowa sambu na kulomba lusadisu na yandi mpi tula ntima na mpeve na yandi kansi na ngolo na nge mosi ve. (Bag. 5:22; Bafil. 4:6) Beto fwete sala bikesa sambu na kukatula kimuntu ya ntama mpi kuvutukila yo diaka ve. Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento Nabiha. Papa na yandi yambulaka yandi ntangu yandi vandaka kaka ti bamvula sambanu. Yandi ke tuba nde: “Yo salaka mono mpasi kibeni na ntima.” Ntangu mpangi Nabiha kumaka mbuta, yandi kumaka muntu ya makasi kibeni mpi ya mubulu. Yandi kumaka kuteka bima yina ke lawusaka yo yina bo kangaka yandi mpi yandi salaka mwa bamvula na boloko. Bambangi ya Yehowa yina vandaka kukwenda kutala bantu na boloko yantikaka kulonguka Biblia ti yandi. Mpangi Nabiha yantikaka kusala bansoba ya nene. Yandi ke tuba nde: “Yo vandaka pete sambu mono yambula bikalulu na mono ya nkaka ya mbi. Kansi yo vandaka mpasi kibeni sambu mono yambula kunwa makaya.” Yandi salaka bikesa mvula mosi ti ndambu sambu na kuyambula kunwa makaya mpi nsuka-nsuka, yandi yambulaka yo. Inki sadisaka yandi? Yandi ke tuba nde: “Diambu ya kuluta mfunu kele kisambu. Mono vandaka kusamba Yehowa mbala na mbala mpi yo sadisaka mono na kuyambula makaya.” Bubu yai yandi ke songaka bantu ya nkaka nde: “Mono ke ndima nde mutindu mono kukaka kusoba sambu na kusepedisa Yehowa, muntu yonso mpi lenda sala yo.” *
NGE LENDA SALA MAMBU YINA MUNTU FWETE SALA SAMBU NA KUBAKA MBOTIKA
18. Mutindu 1 Bakorinto 6:9-11 ke monisa yo, nki bansadi mingi ya Yehowa me salaka?
18 Na mvu-nkama ya ntete bantu ya nkaka yina Yehowa ponaka sambu na kuyala ti Kristu vandaka kusala mambu ya mbi kibeni na ntwala nde bo yantika kusambila Yehowa. Mu mbandu, bo vandaka kusala bizumba, bo vandaka kuvukisa nitu babakala ti babakala mpi bankento ti bankento mpi bo vandaka miyibi. Kansi mpeve santu ya Nzambi sadisaka bo na kusoba bikalulu na bo yina ya mbi. (Tanga 1 Bakorinto 6:9-11.) Bubu yai mpi, Biblia me sadisaka bamilio ya bantu na kusoba. * Bo me yambulaka mambu ya mbi kibeni yina bo vandaka kusala ata yo vandaka mpasi na kuyambula yo. Bambandu na bo ke monisa nde nge mpi, nge lenda soba kimuntu na nge mpi kuyambula bikalulu ya mbi sambu na kusala mambu yina yo ke lombaka nde muntu kusala sambu na kubaka mbotika.
19. Disolo ya ke landa ta tubila nki?
19 Katula kusala bikesa ya kukatula kimuntu ya ntama, bantu yina ke zola kubaka mbotika fwete sala mpi bikesa ya kulwata kimuntu ya mpa. Disolo ya ke landa ta tubila mutindu beto lenda sala yo mpi mutindu bantu ya nkaka lenda sadisa beto.
NKUNGA 41 Wa Kisambu na Mono
[Banoti na nsi ya lutiti]
^ par. 5 Na ntwala ya kubaka mbotika, beto fwete ndima na kusoba kimuntu na beto na luzolo yonso. Disolo yai ta sadisa beto na kuzaba kimuntu ya ntama kele nki, sambu na nki beto fwete katula yo mpi mutindu beto lenda sala yo. Na disolo ya ke landa, beto ta mona mutindu beto lenda landa kulwata kimuntu ya mpa, ata na nima ya kubaka mbotika.
^ par. 3 NTENDULA YA BANGOGO: ‘Kukatula kimuntu ya ntama’ ke tendula kuyambula bikalulu mpi banzala yina ke sepedisaka ve Yehowa. Beto fwete yantika kusala yo na ntwala ya kubaka mbotika.—Baef. 4:22.
^ par. 10 Sambu na kuzaba mambu mingi, tala disolo “ La Bible transforme des vies: ‘ Il fallait que je revienne vers Jéhovah, ’” na Nzozulu ya Nkengi ya Aprili 1, 2012.
^ par. 16 Sambu na kuzaba mambu mingi, tala disolo “ La Bible transforme des vies: ‘ Ils m’ont parlé avec bonté, ’” na Nzozulu ya Nkengi ya Mayi 1, 2012.
^ par. 17 Sambu na kuzaba mambu mingi, tala disolo “ La Bible transforme des vies: ‘ J’étais une jeune femme coléreuse et agressive,’” na Nzozulu ya Nkengi ya Oktobri 1, 2012.
^ par. 18 Tala lupangu “ Biblia Ke Sobaka Luzingu ya Bantu.”
^ par. 65 NTENDULA YA BIFWANISU: Kuyambula bikalulu ya mbi mpi mambu ya mbi kele bonso kukatula lele ya ntama.
