1. Inki bibuti ke zolaka kusala?

 BIBUTI, beto ke zaba nde beno ke zolaka kusadisa bana na beno na kuzaba Yehowa mpi na kuzola yandi. Kansi beto lenda mona ve Nzambi. Inki mutindu beno lenda sadisa bana na beno na kubakisa kibeni nde Yehowa kele mpi nde bo lenda kwenda pene-pene na yandi?​—Yak. 4:8.

2. Inki mutindu bibuti lenda longa bana na bo bikalulu ya Yehowa?

² Mutindu ya mbote ya kusadisa bana na beno na kukwenda pene-pene na Yehowa kele kulonguka Biblia ti bo. (2 Tim. 3:14-17) Biblia ke monisaka mutindu ya nkaka yina batoko lenda longuka mambu ya Yehowa. Na mukanda ya Bingana, tata mosi ke yibusa mwana na yandi na kuvila ve ata fioti bikalulu ya Yehowa yina ke monanaka na bima yina yandi me salaka. (Bing. 3:19-21) Beto ta tadila mutindu bibuti lenda sadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kusadisa bana na bo na kulonguka bikalulu ya Yehowa.

3. Inki bibuti fwete sala sambu na kusadisa bana na bo?

³ Biblia ke tuba nde ‘bikalulu ya Nzambi ya ke monikaka ve ke monanaka pwelele tuka lugangu ya nsi-ntoto, sambu yo ke monanaka na bima yina yandi salaka.’ (Bar. 1:20) Bibuti, ntembe kele ve nde beno ke sepelaka kulutisa ntangu ti bana na beno na nganda. Beno sadila ntangu yina sambu na kusadisa bana na beno na kumona mutindu ‘bima yina Yehowa me salaka’ ke wakana ti bikalulu na yandi ya kitoko. Beto tala malongi yina bibuti lenda baka na mutindu Yezu vandaka kulonga.

4. Inki mutindu Yezu sadilaka bima yina Yehowa me salaka sambu na kulonga balongoki na yandi? (Luka 12:24, 27-30)

⁴ Beto tala mutindu Yezu vandaka kusadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kulonga bantu. Kilumbu mosi, yandi songaka  balongoki na yandi na kutala bakwanga-kwanga mpi bintuntu. (Tanga Luka 12:24, 27-30.) Yezu lendaka kutubila konso kima yina Yehowa me salaka kansi yandi ponaka na kutubila bandeke mpi bintuntu yina balongoki na yandi zabaka mbote. Mbala ya nkaka, balongoki monaka bakwanga-kwanga ke pumbuka mpi bintuntu na bilanga. Keti nge lenda mona na mabanza mutindu Yezu ke songa musapi na bima yina yandi vandaka kutubila? Inki Yezu salaka na nima ya kutubila bambandu yina? Yandi longaka balongoki dilongi mosi ya mfunu ya me tala kikalulu ya kukaba mpi ntima-mbote ya Tata na bo ya zulu. Yandi longaka bo nde, Yehowa ta pesa bansadi na yandi ya kwikama madia mpi bilele mutindu yandi ke salaka yo na bakwanga-kwanga mpi bintuntu.

5. Inki mutindu bibuti lenda sadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kulonga bana na bo mambu ya Yehowa?

⁵ Bibuti, nki mutindu beno lenda landa mbandu ya Yezu ntangu beno ke longa bana na beno? Beno lenda songa bo kima mosi yina beno ke zolaka mingi na kati ya bima yina Yehowa me salaka, mu mbandu mbisi mosi to nti mosi. Ntangu beno ke sala yo, beno fwete tendudila bana na beno mambu yina kima yango ke longaka beto sambu na Yehowa. Na nima, beno lenda yula bo bambisi to banti yina bo ke zolaka mingi. Kana beno tubila kima yina bana na beno ke zolaka, ntembe kele ve nde bo ta tula dikebi ntangu beno ta longa bo mambu ya Yehowa.

6. Mbandu ya mama ya mpangi Christopher ke longa beto nki?

⁶ Keti bibuti fwete lutisa ntangu mingi na kusala bansosa sambu na mbisi mosi to nti mosi na ntwala ya kutubila mambu yina yo ke monisa sambu na Yehowa? Yo kele ve mfunu. Yezu pesaka ve bantendula ya nda-nda sambu na kutendula mutindu bakwanga-kwanga ke diaka to mutindu bintuntu ke yelaka. Ata bana na beno ke zolaka kulonguka mambu mingi na yina me tala bima yina Yehowa me salaka, bantangu ya nkaka, mwa ntendula ya nkufi to ngiufula ta lunga sambu na kusadisa bo na kubakisa dilongi yina beno ke longa bo. Beto tala mambu yina mpangi Christopher ke tuba. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka mwana-fioti, mama vandaka kupesa beto mwa bantendula ya nkufi sambu na kusadisa beto na kusepela ti bima yina Yehowa me salaka. Mu mbandu, kana beto kele pene-pene ya bangumba, yandi vandaka kutuba nde: ‘Beno tala bangumba yai, yo kele nda kibeni mpi yo kele kitoko mingi. Keti Yehowa kele ve Nzambi ya kuyituka?’ To kana beto kele pene-pene ya nzadi-mungwa, yandi vandaka kutuba nde: ‘Beno tala mutindu bitembo yina kele ngolo. Keti yo ke monisa ve nde Nzambi kele ngolo mingi?’” Mpangi Christopher ke tuba diaka nde: “Mambu yina mama vandaka kutuba vandaka nkufi kansi yo vandaka mfunu mingi sambu yo vandaka kupusa beto na kuyindula.”

7. Inki mutindu beno lenda sadisa bana na beno na kuyindula bima yina Yehowa me salaka?

⁷ Ntangu bana na beno ke yela, beno sadisa bo na kuyindula mingi bima yina Yehowa me salaka mpi na kulonguka bikalulu ya Yehowa na nzila ya bima yango. Beno lenda tubila kima mosi yina Yehowa me salaka mpi na nima beno lenda yula bana na beno nde: “Inki yo ke longa beno sambu na Yehowa?” Beno lenda yituka na kuwa mambu yina bana na beno ke tuba.​—Mat. 21:16.

8. Inki dibaku bibuti ya Izraele vandaka ti yo ntangu bo vandaka kutambula “na nzila” ti bana na bo?

⁸ Yehowa songaka bibuti ya Izraele na kulonga bana na bo bansiku na yandi ntangu bo ke tambula “na nzila.” (Kul. 11:19) Banzila vandaka mingi na Izraele. Bantu lendaka kumona kukonda mpasi bambisi ya mutindu na mutindu, bandeke mpi bintuntu. Ntangu mabuta ya bantu ya Izraele vandaka kutambula na banzila yina, bibuti vandaka ti dibaku ya kubenda dikebi ya bana na bo na bima yina Yehowa me salaka.  Bibuti, ntembe kele ve nde beno kele mpi ti mabaku ya kusadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kulonga bana na beno. Beto tala mutindu bibuti ya nkaka me salaka yo.

9. Mbandu ya mpangi Punitha mpi Katya ke longa nge nki?

⁹ Punitha, mama mosi yina ke zingaka na mbanza mosi ya nene na Inde ke tuba nde: “Ntangu beto ke kwendaka kutala bantu ya dibuta na bwala, beto ke monaka yo dibaku ya mbote ya kusadisa bana na beto na kulonguka bima ya kitoko yina Yehowa me salaka. Mono ke monaka nde bana na beto ke bakisaka mbote kibeni bima yina Yehowa me salaka kana bo kele kisika yina bantu mpi bakamio ke vandaka ve mingi.” Bibuti, ntembe kele ve nde bana na beno ta vila ve ata fioti ntangu yina beno ke lutisaka ti bo na kisika mosi ya kitoko. Mpangi-nkento Katya ya ke zingaka na Moldavie ke tuba nde: “Mambu ya kuluta mbote yina mono ke vilaka ve kele bantangu yina beto vandaka kulutisa ti bibuti na mono na bwala ntangu mono vandaka mwana-fioti. Mono ke pesaka bo mersi mingi sambu bo longaka mono banda na kileki na kutala mbote-mbote bima yina Yehowa me salaka mpi na kumona bikalulu na yandi na nzila ya bima yango.”

10. Inki bibuti lenda sala kana mpila ya kukwenda na bwala kele ve? (Tala Lupangu “ Lusadisu Sambu na Bibuti.”)

¹⁰ Inki nge lenda sala kana mpila ya kukwenda na bwala kele ve? Mpangi Amol yina ke zingaka mpi na Inde ke tuba nde: “Kisika ya mono ke zingaka, yo ke lombaka nde bibuti kusala kisalu bangunga mingi mpi yo ke lombaka mbongo mingi sambu na kukwenda na bwala. Kansi beto lenda kwenda na parki mosi ya fioti to beto lenda vanda na balcon ya nzo sambu na kutala bima yina Nzambi me salaka mpi kutubila bikalulu na yandi.” Kana nge tala mbote-mbote na lweka ya nzo na nge, ntembe kele ve nde nge ta mona mpi bima ya kitoko yina Yehowa me salaka ya nge lenda songa mpi bana na nge. (Nk. 104:24) Nge lenda mona bandeke, tu-baniama, banti mpi bima ya nkaka. Mpangi Karina na Allemagne ke tuba nde: “Mama ke zolaka bintuntu, yo yina ntangu mono vandaka mwana-fioti, yandi  vandaka kusonga mono bintuntu ya kitoko ntangu beto vandaka kutambula ti yandi.” Bibuti, beno lenda sadila mpi bavideo mpi mikanda mingi ya ke tubilaka bima mingi yina Yehowa me salaka, yina organizasio na yandi ke basisaka sambu na kulonga bana na beno. Ya kieleka, beno lenda sadisa bana na beno na kutala bima yina Yehowa me salaka na konso kisika yina beno ke zingaka. Beto tadila ntangu yai bikalulu ya Yehowa yina beno lenda songa bana na beno.

11. Inki mutindu bibuti lenda sadisa bana na bo na kumona zola ya Yehowa?

¹¹ Sambu na kusadisa bana na beno na kumona zola ya Yehowa, beno lenda tubila mutindu bambisi mingi ke kebaka bana na bo na zola yonso. (Mat. 23:37) Beno lenda tubila mpi bima ya kitoko ya mutindu na mutindu yina Yehowa me salaka ya ke sepedisaka beto mingi. Mpangi Karina yina beto me tubila ke tuba diaka nde: “Ntangu beto vandaka kutambula ti mama, yandi vandaka kusonga mono na kutelema mpi na kutala mutindu bintuntu vandaka ya kuswaswana mpi mutindu kitoko na yo ke monisaka zola ya Yehowa. Bamvula mingi me luta kansi mono ke talaka kaka mbote-mbote bintuntu mpi mono ke monaka nde yo ke vandaka ya kuswaswana mpi bakulere na yo ke vandaka ve mutindu mosi. Yo ke landaka kuyibusa mono nde Yehowa ke zolaka beto mingi.”

12. Inki mutindu bibuti lenda sadisa bana na bo na kumona mayele ya Yehowa? (Nkunga 139:14) (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹² Beno sadisa bana na beno na kumona mayele ya Yehowa. Yehowa kele mayele mingi kuluta beto. (Bar. 11:33) Mu mbandu, beno lenda songa bana na beno mutindu masa ke mataka na zulu sambu na kusala matuti mpi na nima matuti yina ke nokisaka mvula bisika yonso. (Yobi 38:36, 37) Beno lenda tubila mpi mutindu ya kuyituka yina Yehowa me salaka nitu ya muntu. (Tanga Nkunga 139:14.) Beto tala mbandu ya mpangi Vladimir. Yandi ke tuba nde: “Kilumbu mosi, mwana na beto bwaka na velo na yandi mpi yandi lwalaka na dibolongo. Na nima ya bilumbu fioti, mputa yina fwaka. Mono ti nkento na mono tendudilaka yandi nde Yehowa me salaka baselile na beto ti makuki ya kudiyidika kana yo me beba. Beto songaka yandi nde bima yina bantu me salaka ke kudiyidikaka ve kana yo me beba. Mu mbandu, kamio ke kudiyidikaka ve yo mosi kana yo me sala aksida. Mbandu yina sadisaka mwana na beto na kubakisa nde Yehowa kele mayele.”

13. Inki mutindu bibuti lenda sadisa bana na bo na kumona ngolo ya Yehowa? (Yezaya 40:26)

 ¹³ Yehowa ke lombaka beto na kutala na zulu mpi na kuyindula mutindu ngolo na yandi ya kuyituka ke salaka nde konso mbwetete kuvanda na kisika na yo. (Tanga Yezaya 40:26.) Beno lenda lomba bana na beno na kutala na zulu mpi na kuyindula bima yina bo ke mona. Beto tala mambu yina mpangi-nkento Tingting ya ke zingaka na Taïwan ke tuba. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka mwana-fioti, kilumbu mosi mama nataka mono na mfinda. Na mpimpa, beto vandaka kumona bambwetete mingi na zulu sambu bamwinda ya mbanza vandaka ve. Na ntangu yina, mono vandaka kudiyangisa nde mono ta kuka ve kusadila Yehowa mbote sambu bana ya nzo-nkanda na beto vandaka kupusa mono na kusala mambu ya mbi. Mama songaka mono na kuyindula ngolo yina Yehowa sadilaka sambu na kusala bambwetete yina yonso mpi na kuvila ve nde, yandi lenda sadila ngolo yina sambu na kusadisa mono na kununga konso diambu ya mpasi yina mono lenda kutana ti yo. Na nima ya kutala mbote-mbote bima yina Yehowa me salaka na dibaku yina, yo pusaka mono na kuzaba Yehowa mbote kibeni mpi yo kumisaka ngolo lukanu na mono ya kulanda kusadila Yehowa.”

14. Inki mutindu bibuti lenda sadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kusadisa bana na bo na kubakisa nde Yehowa kele Nzambi ya kiese?

¹⁴ Bima yina Yehowa me salaka ke monisaka nde yandi ke vandaka Nzambi ya kiese mpi yandi ke zolaka nde beto vanda mpi na kiese. Bantu ya mayele me bakisaka nde bambisi mingi ke sakanaka, yo vanda bandeke mpi bambisi ya masa. (Yobi 40:20) Keti bana na beno me sekaka dezia ntangu bo monaka mbisi mosi ke sakana? Mbala ya nkaka, bo monaka mwana ya pusu ke landa balo ya fioti to bana-bambwa ke nwana. Mbala ya nima, ntangu bana na beno ta seka ntangu bo ke tala mambu yina mbisi mosi ke sala, beno yibusa bo nde beto ke sadilaka Nzambi ya kiese.​—1 Tim. 1:11.

15. Inki lenda sadisa bibuti na kuzaba mambu yina bana na bo ke yindula? (Bingana 20:5) (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹⁵ Bibuti, bantangu ya nkaka yo lenda vanda mpasi sambu bana na beno kusonga beno mambu yina ke yangisa bo. Kana yo kele mutindu  yina, yo lenda lomba nde beno basisa mambu yina kele na bantima ya bana na beno. (Tanga Bingana 20:5.) Bibuti ya nkaka me monaka nde yo kele pete na kusala yo ntangu bo ke talaka bima yina Yehowa me salaka ti bana na bo. Sambu na nki? Sambu bima yina lenda katula dikebi ya bana mpi ya bibuti ke vandaka ve mingi na ntangu yina. Masahiko, papa mosi na Taïwan tubilaka mpi kikuma ya nkaka. Yandi tubaka nde: “Ntangu beto ke tambulaka ti bana na beto na bangumba to ntangu beto ke tambulaka na dibungu, bo ke kudiwaka mbote kibeni. Yo ke vandaka pete sambu beto zaba mambu yina bo ke yindula.” Mpangi Katya yina beto tubilaka ke tuba nde: “Kana beto me basika na nzo-nkanda, mama vandaka kunata mono na parki mosi ya kitoko. Na kisika yina ya kitoko, mono vandaka kusonga yandi kukonda mpasi mambu yina salamaka na nzo-nkanda to mambu yina vandaka kuyangisa mono.”

16. Inki mutindu mabuta lenda sadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kulutisa ntangu?

¹⁶ Kana mabuta ke tala bima yina Yehowa me salaka, yo ta sadisa bo na kudiwa mbote, na kulutisa bantangu ya mbote mpi na kuzolana diaka mingi. Biblia ke tuba nde kele ti “ntangu ya kuseka” mpi “ntangu ya kupumbuka.” (Lon. 3:1, 4, noti na nsi ya lutiti.) Yehowa me salaka bisika ya kitoko na ntoto, bisika yina beto lenda sala bima yina beto ke zolaka. Mabuta mingi ke lutisaka ntangu sambu na kutala bima yina Yehowa me salaka na babwala, na bangumba to na mabungu. Bana ya nkaka ke zolaka kubaka ntinu mpi kusakana na parki, kutala bambisi to kukasa na masa. Beto kele ti mabaku mingi ya kitoko ya kusepela ti bima mingi yina Yehowa me salaka.

17. Sambu na nki bibuti fwete sadisa bana na bo na kusepela ti bima yina Nzambi me salaka?

¹⁷ Na nsi-ntoto ya mpa, bibuti mpi bana ta sepela mingi kibeni ti bima yina Yehowa me salaka kuluta bubu yai. Beto ta waka diaka ve bambisi boma, bo mpi ta waka beto diaka ve boma. (Yez. 11:6-9) Beto ta sepelaka mvula na mvula ti bima yina Yehowa me salaka. (Nk. 22:26) Kansi bibuti, beno vingila ve kaka nsi-ntoto ya mpa sambu na kusadisa bana na beno na kusepela ti bima yina Yehowa me salaka. Kana beno ke sadila bima yina Yehowa me salaka sambu na kulonga bana na beno mambu ya me tala yandi, ntembe kele ve nde bo ta ndima mambu yina ntotila Davidi tubaka. Yandi tubaka nde: “O Yehowa, kele ve ti kisalu yina me fwanana ti bisalu na nge.”​—Nk. 86:8.