1. ‘Kutanina mabanza na beto’ ke tendula nki? (2 Timoteo 4:5)

 NTANGU mambu yina me pesa beto makasi me salama, yo lenda sala nde beto kangama diaka ve na Yehowa mpi na organizasio na yandi. Inki lenda sadisa beto na kukanga ntima na mambu yina ya mpasi? Beto fwete landa kutanina mabanza na beto mpi beto fwete “telama ngolo na lukwikilu.” (Tanga 2 Timoteo 4:5.) Beto ke landaka kutanina mabanza na beto ntangu beto ke vandaka pima, ntangu beto ke yindulaka mbote-mbote mpi ntangu beto ke salaka yonso sambu na kutadila mambu mutindu Yehowa ke tadilaka yo. Kana beto sala mutindu yina, beto ta bika ve nde mutindu beto ke kudiwa kuyala bangindu na beto.

2. Inki beto ta tubila na disolo yai?

² Na disolo ya me luta, beto tubilaka mambu tatu ya mpasi yina beto lenda kutana ti yo na nganda ya dibundu. Na disolo yai, beto ta tubila mambu tatu ya mpasi yina beto lenda kutana ti yo na dibundu. (1) kana mpangi mosi na dibundu me sala kima yina me pesa beto mpasi, (2) kana bo me pesa beto ndola mpi (3) kana beto ke kuka ve kundima bansoba yina me salama na organizasio ya Yehowa. Inki mutindu beto lenda landa kutanina mabanza na beto mpi kulanda kukangama na Yehowa mpi na organizasio na yandi ntangu beto ke kutana ti bampasi ya mutindu yina?

3. Kana mpangi mosi me sala diambu yina me pesa beto mpasi, yo lenda pusa beto na kusala nki?

³ Keti mpangi mosi salaka kima mosi yina pesaka nge mpasi, mu mbandu mpangi mosi yina kele ti mikumba? Mbala ya nkaka, mpangi yango kanaka ve kupesa nge mpasi. (Bar. 3:23; Yak. 3:2) Kansi mambu yina yandi salaka pesaka nge mpasi. Mbala ya nkaka nge  lalaka ve sambu na diambu yina mpi nge yindulaka yo mpimpa ya mvimba. To nge kudiyulaka nde, ‘Sambu na nki mpangi yina me sala diambu ya mutindu yina? Keti yai ke mpenza organizasio ya Nzambi?’ Satana ke zolaka nde beto yindula mutindu yina. (2 Bak. 2:11) Bangindu yina ya mbi lenda sala nde beto yambula Yehowa mpi organizasio na yandi. Kana mpangi mosi me sala diambu yina me pesa beto mpasi, nki mutindu beto lenda tanina mabanza na beto mpi kukuma ve ti bangindu ya mbi?

4. Inki mutindu Yozefi taninaka mabanza na yandi ntangu bampangi na yandi sadilaka yandi mambu ya mbi mpi mbandu na yandi ke longa beto nki? (Kuyantika 50:19-21)

⁴ Kukuma ve makasi-makasi. Ntangu Yozefi vandaka toko, bambuta na yandi sadilaka yandi mambu ya mbi. Bo mengaka yandi mpi nkutu bampangi na yandi ya nkaka zolaka kufwa yandi. (Kuy. 37:4, 18-22) Nsuka-nsuka, bo tekaka yandi na kimpika. Na nima, Yozefi kutanaka ti bampasi ya ngolo bamvula 13. Yozefi lendaka kukuma ti badute mpi kudiyula kana Yehowa vandaka kuzola yandi kibeni. Yandi lendaka kudiyula kana Yehowa yambulaka yandi na ntangu yina ya mpasi. Kansi, Yozefi kumaka ve makasi-makasi. Yandi taninaka mabanza na yandi mpi yandi salaka ve ata kima mosi ya mbi. Ntangu yandi zwaka mpi dibaku ya kusadila bampangi na yandi mambu ya mbi, yandi salaka yo ve. Kansi yandi monisilaka bo zola mpi yandi lolulaka bo. (Kuy. 45:4, 5) Yozefi salaka mutindu yina sambu yandi yindulaka mbote-mbote. Yozefi tulaka ve dikebi na bampasi na yandi kansi yandi tulaka dikebi na mambu ya kuluta mfunu, disongidila na lukanu ya Yehowa. (Tanga Kuyantika 50:19-21.) Yo ke longa beto nki? Kana mpangi mosi me sala diambu yina me pesa nge mpasi, kuwila ve Yehowa makasi mpi kuyindula ve nde yandi me yambula nge. Kansi, yindula mbote-mbote mutindu Yehowa ke sadisa nge na kukanga ntima na diambu yina ya mpasi. Diaka, kana bampangi ya nkaka ke sala mambu yina ke pesa nge mpasi, kutula ve dikebi na bifu na bo kansi monisila bo zola.—1 Pie. 4:8.

5. Inki mutindu mpangi Miqueas taninaka mabanza na yandi ntangu bampangi salaka mambu yina pesaka yandi mpasi?

⁵ Beto tadila mbandu ya mpangi Miqueas * yina kele nkuluntu na Amerika ya Sudi. Yandi ke yibuka ntangu yina yandi vandaka kumona nde bankuluntu ya nkaka na dibundu na bo vandaka kusadila yandi mambu na nku yonso. Yandi tubaka nde: “Mono me kutanaka ntete ve ti diambu yina yangisaka mono mutindu yina. Yo pesaka mono boma. Mono vandaka ve kukuka kulala na mpimpa, mono vandaka kudila mpi mono vandaka ve ti lusadisu.” Ata mpidina, mpangi Miqueas taninaka mabanza na yandi mpi yandi salaka bikesa sambu na kuyala mawi na yandi. Yandi vandaka kusamba mbala na mbala sambu na kulomba Yehowa mpeve santu mpi ngolo sambu yo sadisa yandi na kukanga ntima na mpasi yina. Yandi sosaka mpi mambu yina lenda sadisa yandi na mikanda na beto. Yo ke longa beto nki? Kana mpangi mosi me sala kima yina me pesa nge mpasi, kusala ve ata kima mosi ya mbi mpi sala bikesa ya kukatula bangindu yonso ya mbi yina lenda kwisila nge. Mbala ya nkaka, nge ke zaba ve nki pusaka mpangi yina na kutuba to na kusala diambu yina pesaka nge mpasi. Samba Yehowa mpi songa yandi na kusadisa nge sambu nge tadila mambu na mutindu ya nkaka. Kana nge sala mutindu yina, yo lenda sadisa nge na kubakila ve mpangi na nge bangindu ya mbi mpi na kulolula yandi. (Bing. 19:11) Kuvila ve nde Yehowa ke zaba mbote diambu na nge mpi yandi ta pesa nge ngolo ya kukangila yo ntima.—2 Bans. 16:9; Lon. 5:8.

6. Sambu na nki yo kele mfunu na kumona nde ndola yina bo me pesa beto ke monisa zola ya Yehowa? (Baebreo 12:5, 6, 11)

⁶ Kana bo me pesa beto ndola, yo lenda pesa  beto mpasi mingi. Kansi, kana beto ke tula dikebi kaka na mpasi yina, beto lenda yantika kumona ndola yina mpamba mpi kuyindula nde yo lombaka ve nde bo pesa beto yo to nde bo pesaka beto yo na nku yonso. Kana beto sala mutindu yina, yo lenda sala nde beto mona ve nde ndola yina ke monisa zola ya Yehowa. (Tanga Baebreo 12:5, 6, 11.) Kana beto bika nde mawi na beto kuyala beto, beto ta pesa Satana dibaku ya kupusa beto na kusala mambu ya mbi. Yandi ke zolaka nde beto ndima ve ndola mpi diambu ya kuluta mbi kele nde yandi ke zolaka nde beto yambula Yehowa mpi organizasio na yandi. Kana bo me pesa nge ndola, nki mutindu nge lenda tanina mabanza na nge?

7. (a) Mutindu kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai ke monisa yo, nki Yehowa pesaka Piere sambu yandi ndimaka ndola? (b) Mbandu ya Piere ke longa nge nki?

⁷ Ndima ndola mpi sala bansoba ya me fwana. Mbala mingi Yezu sungikaka Piere na ntwala ya bantumwa ya nkaka. (Mar. 8:33; Luka 22:31-34) Ntembe kele ve nde yo pesaka Piere nsoni. Ata mpidina, Piere landaka kukangama na Yezu. Yandi ndimaka ndola mpi yandi bakaka malongi na bifu yina yandi salaka. Yo yina, Yehowa sakumunaka Piere mpi yandi pesaka yandi mikumba ya nene na dibundu. (Yoa. 21:15-17; Bis. 10:24-33; 1 Pie. 1:1) Mbandu ya Piere ke longa beto nki? Ata ndola yina bo me pesa beto me pesa beto mpasi, beto ta bakila yo mambote mpi bantu ya nkaka ta baka mambote kana beto me ndima ndola yina bo me pesa beto mpi kana beto me sala bansoba ya me fwana. Kana beto sala mutindu yina, beto ta kuma mfunu mingi sambu na Yehowa mpi sambu na bampangi na beto.

8-9. Ntangu bo pesaka mpangi Bernardo ndola, nki mutindu yandi waka ntete kansi nki sadisaka yandi na kusoba mabanza na yandi?

⁸ Beto tala mambu yina kuminaka mpangi Bernardo yina ke zingaka na Mozambique. Bo katulaka yandi mikumba ya kinkuluntu. Inki mutindu mpangi Bernardo waka ntete? Yandi ke tuba nde: “Mono waka makasi sambu mono sepelaka ve ti ndola yina bo pesaka mono.” Yandi vandaka kudiyangisa nde bampangi ya nkaka na dibundu ta yindula mambu ya mbi sambu na yandi. Yandi ke tuba diaka nde: “Mwa bangonda lutaka sambu mono tadila ndola yina na mutindu ya mbote mpi sambu mono tudila diaka Yehowa ti organizasio na yandi ntima.” Inki sadisaka mpangi Bernardo na kusoba?

⁹ Mpangi Bernardo sobaka mabanza na yandi. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka nkuluntu, mono vandaka kusadila Baebreo 12:7  sambu na kusadisa bampangi ya nkaka na kutadila ndola yina Yehowa ke pesaka beto na mutindu ya mbote. Na nima, mono kudiyulaka nde: ‘Nani fwete sadila verse yina?’ Bansadi ya Yehowa yonso, ti mono mpi.” Yo yina, mpangi Bernardo salaka bansoba ya nkaka sambu na kutudila Yehowa mpi organizasio na yandi ntima. Yandi kumaka mpi kutanga Biblia mingi mpi kulutisa ntangu mingi na kuyindula na mudindu mambu yina yandi vandaka kutanga. Ata yandi vandaka kudiyangisa nde bampangi ta yindula mambu ya mbi sambu na yandi, yandi vandaka kulonga nsangu ya mbote ti bo mpi kupesa bamvutu na balukutakanu ya dibundu. Na nima, mpangi Bernardo kumaka diaka nkuluntu. Na mbandu ya mpangi Bernardo, kana bo me pesa nge ndola, kutula ve dikebi kaka na mpasi yina nge ke wa kansi ndima ndola yina mpi sala bansoba ya me fwana. * (Bing. 8:33; 22:4) Kana nge sala mutindu yina, Yehowa ta sakumuna nge sambu nge ke landa kukangama na yandi mpi na organizasio na yandi.

10. Inki nsoba salamaka, yina lendaka kumeka kwikama ya bantu ya nkaka ya Izraele?

¹⁰ Bansoba yina ke salama na organizasio lenda meka kwikama na beto. Nkutu, kana beto keba ve, beto lenda bika nde yo kabula beto ti Yehowa. Mu mbandu, yindula mutindu mambu sobaka sambu na bantu ya Izraele na nsi ya Nsiku ya Moize. Na ntwala nde Yehowa kupesa bantu ya Izraele bansiku yina, bamfumu ya mabuta vandaka kusala bisalu ya banganga-nzambi. Bo vandaka kutunga bamesa-kimenga mpi kupesa Yehowa bimenga sambu na bantu ya mabuta na bo. (Kuy. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Yobi 1:5) Kansi, ntangu Nsiku ya Moize basikaka, bamfumu ya mabuta vandaka diaka ve ti nswa ya kusala mambu yina bo vandaka kusala. Yehowa ponaka banganga-nzambi na dibuta ya Aroni sambu na kupesa bimenga. Banda ntangu yina, kana mfumu ya dibuta yina kele ve na dibuta ya Aroni me yantika kusala kisalu ya nganga-nzambi, bo lendaka kufwa yandi. * (Levi 17:3-6, 8, 9) Keti nsoba yina lenda vanda na kati ya mambu yina pusaka Kora, Datani, Abirami mpi bamfumu 250 na kutelemina kiyeka ya Moize mpi ya Aroni? (Kut. 16:1-3) Beto me zaba kibeni ve. Yo vanda mpidina to ve, Kora mpi bantu ya nkaka yina vandaka ti yandi bikalaka ve ya kukangama na Yehowa. Kana bansoba yina ke salama na organizasio ke meka kwikama na nge, nki nge lenda sala?

11. Mbandu ya bana ya Kohati ya dikanda ya Levi ke longa beto nki?

¹¹ Ndima bansoba yonso yina ke salama na organizasio. Ntangu bantu ya Izraele vandaka kutambula na ntoto ya zelo na zelo, bana ya Kohati vandaka ti mukumba mosi ya mfunu mingi. Konso ntangu yina bantu ya Izraele vandaka kukatula camp na bo kisika yina bo vandaka sambu na kukwenda kisika ya nkaka, bana ya nkaka ya Kohati vandaka kunata sanduku ya kuwakana na ntwala ya bantu yonso. (Kut. 3:29, 31; 10:33; Yoz. 3:2-4) Yo vandaka mukumba mosi ya nene kibeni. Kansi mambu sobaka ntangu bantu ya Izraele kumaka na Ntoto ya Lusilu. Bo vandaka kukatula diaka ve sanduku mbala na mbala sambu na kunata yo kisika ya nkaka. Yo yina, ntangu Salomo kumaka ntotila, bana ya nkaka ya Kohati kumaka kuyimba, bankaka kumaka kusala na kielo mpi bankaka diaka vandaka kusala na banzo yina bo vandaka kubumba bima. (1 Bans. 6:31-33; 26:1, 24) Ata verse mosi ve ke monisa nde bana ya Kohati vandaka kubokuta to kulomba mukumba mosi ya mfunu mingi bonso yina  bo vandaka ti yo ntete. Yo ke longa beto nki? Ndima na ntima ya mvimba bansoba yonso yina ke salama na organizasio ya Yehowa ata yina lenda sala nde bo soba mikumba na nge. Sepela ti konso mukumba yina bo ke pesa nge. Mukumba na nge kele ve kima yina ke salaka nde Yehowa kubaka nge na valere. Yehowa ke bakaka nge na valere sambu nge ke lemfukilaka yandi.—1 Sam. 15:22.

12. Inki mutindu mpangi Zaina waka ntangu kisalu na yandi na Betele sukaka?

¹² Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento Zaina. Bo sobaka kisalu na yandi yina yandi vandaka kuzola mingi. Kisalu na yandi na Betele manaka na nima ya kusala bamvula 23 mpi yandi kumaka mupasudi-nzila ya nene. Yandi ke tuba nde: “Mono waka mpasi mingi ntangu kisalu na mono na Betele manaka. Mono kudimonaka mfunu ve mpi mono vandaka kudiyula nde, ‘Inki kima ya mbi mono salaka?’” Diambu ya mawa kele nde bampangi ya nkaka na dibundu vandaka kutuba mambu yina vandaka kupesa yandi diaka mpasi. Bo vandaka kusonga yandi nde: “Kana nge vandaka kusala mbote, nge zolaka kulanda kusala na Betele.” Bantangu ya nkaka, mpangi Zaina vandaka kuwa mpasi mingi na ntima yo yina yandi vandaka kudila konso mpimpa. Kansi yandi ke tuba nde: “Mono yindulaka ve ata fioti nde organizasio to Yehowa ke zolaka mono ve.” Inki sadisaka mpangi Zaina na kulanda kutanina mabanza na yandi?

13. Inki mpangi Zaina salaka sambu na kukatula bangindu ya mbi?

¹³ Mpangi Zaina katulaka bangindu ya mbi. Inki sadisaka yandi? Yandi vandaka kutanga mikanda na beto yina vandaka kutubila mambu yina yandi vandaka kukutana ti yo. Disolo “ Vous pouvez vaincre le découragement ! ” na Nzozulu ya Nkengi ya 1 Février 2001 sadisaka yandi mingi. Disolo yina ke tubilaka mutindu Marko, nsoniki mosi ya Biblia kutanaka ti mambu ya mutindu mosi ntangu mukumba na yandi sobaka. Mpangi Zaina ke tuba nde: “Mbandu ya Marko vandaka nkisi sambu na mono sambu yo pesaka mono kikesa.” Mpangi Zaina landaka mpi kukangama ti banduku na yandi. Yandi vandaka ve kudivandila mpi yandi vandaka ve kudimona muntu ya mawa kibeni. Yandi bakisaka nde mpeve santu ke twadisaka balukanu yina organizasio ya Yehowa ke bakaka mpi nde bampangi yina vandaka ti mikumba vandaka kuzola yandi mingi. Yandi bakisaka mpi nde yo kele mfunu mingi nde organizasio ya Yehowa kusala mambu mbote sambu kisalu ya Yehowa kusalama.

14. Mpangi Vlado salaka bikesa ya kundima nki nsoba yina salamaka mpi nki sadisaka yandi?

 ¹⁴ Mpangi Vlado kele ti bamvula 73, yandi kele nkuluntu mpi yandi ke zingaka na Slovénie. Yandi waka mpasi ntangu bo vukisaka dibundu na bo ti dibundu ya nkaka mpi bo vandaka kusadila diaka ve Nzo ya Kimfumu na bo. Yandi ke tuba nde: “Mono bakisaka ve sambu na nki bo bakaka lukanu nde beto sadila diaka ve Nzo ya Kimfumu ya kitoko mpidina. Mono waka mpasi mingi sambu beto katukaka kuyidika Nzo ya Kimfumu yango. Mono kele menizie mpi mono salaka bima ya nkaka yina beto tulaka na Nzo ya Kimfumu yina. Diaka, mutindu bo vukisaka dibundu na beto ti dibundu yina, yo lombaka nde beto soba mambu mingi. Yo vandaka ve pete sambu na beto minunu.” Inki sadisaka mpangi Vlado na kundima nsoba yina? Yandi ke tuba nde: “Kundima bansoba yina ke salamaka na organizasio ya Yehowa ke nataka mambote ntangu yonso. Yo ke sadisaka beto na kuyilama sambu na bansoba ya nene yina ta salama na bilumbu ke kwisa.” Keti bo me vukisa dibundu na beno ti dibundu ya nkaka to mukumba na nge me soba? Ndima nde Yehowa ke bakisa mutindu nge ke wa. Kana nge ke ndima bansoba ya mutindu yina mpi nge ke landa kukangama na Yehowa mpi na organizasio yina yandi ke sadilaka, nge ta baka mambote mingi kibeni.—Nk. 18:25.

15. Inki beto fwete sala sambu na kutanina mabanza na beto ntangu beto ke kutana ti mambu ya mpasi na dibundu?

¹⁵ Mutindu nsi-ntoto yai ke kuma kibeni na nsuka, beto ta kutana ti mambu ya mpasi na dibundu, mambu yina lenda meka kwikama na beto na Yehowa. Yo yina, beto fwete tanina mabanza na beto. Kana mpangi mosi me sala kima yina me pesa nge mpasi, kukuma ve makasi-makasi. Kana bo me pesa nge ndola, kuwa ve nsoni, ndima ndola yina mpi sala bansoba ya me fwana. Kana bansoba yina me salama na organizasio ya Yehowa me yangisa nge, ndima yo na ntima ya mvimba mpi lemfukila yo.

16. Inki nge fwete sala sambu na kulanda kutudila Yehowa mpi organizasio na yandi ntima?

¹⁶ Nge lenda landa kutudila Yehowa mpi organizasio na yandi ntima ata ntangu kwikama na nge me mekama. Kansi sambu na kusala yo, nge fwete tanina mabanza na nge, disongidila nge fwete sala ve kima ya mbi, nge fwete yindula mbote-mbote mpi nge fwete tadila mambu mutindu Yehowa ke tadilaka yo. Longuka bambandu ya bantu yina Biblia ke tubilaka, bayina kutakana mpi ti mambu ya mutindu mosi mpi yindula mingi bambandu na bo. Samba Yehowa sambu yandi sadisa nge. Kudivandila ve kansi kangama ti bampangi ya dibundu. Kana nge sala mutindu yina, ata nki mutindu Satana ta kuka ve kukabula nge ti Yehowa to ti organizasio na yandi.—Yak. 4:7.