1. Inki mbandu Yezu bikilaka balongoki na yandi mpi nki bo salaka? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)

YEZU vandaka ti mabanza ya mbote ntangu yandi vandaka kusamuna awa na ntoto. Yandi zolaka mpi nde balongoki na yandi kuvanda ti mabanza ya mbote na kisalu ya kusamuna. (Yoa. 4:35, 36) Ntangu Yezu vandaka ti balongoki na yandi, bo vandaka kusamuna na kikesa yonso. (Luka 10:1, 5-11, 17) Kansi ntangu bo kangaka Yezu mpi bo fwaka yandi, balongoki na yandi vandaka kusamuna diaka ve ti kikesa sambu na mwa ntangu. (Yoa. 16:32) Na nima ya lufutumuku ya Yezu, yandi siamisaka balongoki na yandi na kutula dikebi na kisalu ya kusamuna. Ntangu yandi vutukaka na zulu, balongoki na yandi samunaka na kikesa yonso mpi bambeni ya Yezu tubaka nde: “Beno me fulusa Yeruzalemi ti malongi na beno.”—Bis. 5:28.

2. Inki mutindu Yehowa sakumunaka kisalu ya kusamuna?

² Yezu twadisaka kisalu ya kusamuna yina Bakristu ya mvu-nkama ya ntete salaka mpi Yehowa sakumunaka bo mpi bo kumaka mingi. Mu mbandu na Pantekoti 33 ya ntangu na beto, bantu 3000 bakaka mbotika. (Bis. 2:41) Ntalu ya balongoki landaka kukuma mingi kibeni. (Bis. 6:7) Yezu tubaka mpi nde bantu mingi diaka ta ndima nsangu ya mbote na bilumbu ya nsuka.—Yoa. 14:12; Bis. 1:8.

3-4. Sambu na nki yo ke vandaka mpasi na kusamuna na bisika ya nkaka mpi nki beto ta tubila na disolo yai?

³ Beto yonso ke landaka kusala yonso sambu na kulanda kuvanda ti mabanza ya mbote na kisalu ya kusamuna. Na bansi ya nkaka, yo ke vandaka ve mpasi na kusala yo. Sambu na nki? Sambu bantu mingi ke sepelaka kulonguka Biblia mpi bankaka fwete vingila tii ntangu bo ta kutana ti Mbangi ya Yehowa. Kansi na bansi  ya nkaka, yo ke vandaka mpasi kibeni na kusamuna sambu bansamuni ke kutaka ve bantu na banzo mpi bayina bo ke kutaka na banzo ke sepelaka kibeni ve ti nsangu ya Biblia.

⁴ Kana nge ke zingaka na kisika yina yo kele mpasi na kusamuna, ntembe kele ve nde mambu yina disolo yai ke tubila ta sadisa nge. Beto ta tubila mambu yina bansamuni ya nkaka ke salaka sambu na kukutana ti bantu na kisalu ya kusamuna. Beto ta tubila mpi sambu na nki beto fwete vanda ti mabanza ya mbote ata bantu ke ndima nsangu na beto to ve.

5. Inki mambu ya mpasi bansamuni mingi ke kutanaka ti yo?

⁵ Yo ke vandaka mpasi mingi sambu na bansamuni mingi na kusolula ti bantu na banzo na bo. Bansamuni ya nkaka ke zingaka na bisika ya nene yina ke vandaka ti lutaninu ya ngolo to na banzo ya nkaka yina bantu ke kotaka ve. Banzo yina lenda vanda ti bantu yina ke kengilaka yo mpi bantu yango ke pesaka ve bantu ya nkaka nswa ya kukota kana bantu yina ke zingaka kuna me bingisa bo ve. Bansamuni ya nkaka ke samunaka nzo na nzo kukonda mpasi kansi bo ke kutaka ve bantu ya nkaka na banzo na bo. Bansamuni ya nkaka ke samunaka na bisika ya ntama yina bantu ke vandaka ve mingi. Bansamuni yango lenda sala bakilometre mingi kaka sambu na kusolula ti muntu mosi kansi bantangu ya nkaka bo lenda kuta mpi ve muntu yango na nzo na yandi. Kana beto ke kutana ti mambu yai, beto fwete yambula ve. Inki beto lenda sala sambu na kununga mambu yai ya mpasi mpi kusolula ti bantu mingi na kisalu ya kusamuna?

6. Inki mutindu bansamuni kele bonso bantu yina ke lobaka bambisi?

⁶ Yezu fwanisaka kisalu ya kusamuna ti kisalu ya kuloba bambisi. (Mar. 1:17) Bantu ya nkaka yina ke lobaka lenda loba bilumbu mingi mpi bo kanga ve ata mbisi. Kansi bo ke yambulaka ve, bo ke sobaka ntangu, kisika ya kuloba to mutindu na bo ya kuloba. Beto lenda sala mpi mutindu mosi na kisalu ya kusamuna. Beto tala mambu yina beto lenda sala.

7. Inki mambote beto lenda baka kana beto ke samuna na bantangu yina beto lenda kutana ti bantu?

⁷ Samuna na bantangu yina nge lenda kutana ti bantu. Beto ta solula ti bantu mingi kana beto ke samuna na bantangu yina bo lenda vanda na banzo. Nsuka-nsuka, muntu yonso ke vutukaka na nzo na yandi. Bampangi mingi ke samunaka na nkokila sambu bo ke kutanaka ti bantu mingi. Diaka, na bantangu yina, bantu mingi ke kudiwaka mbote mpi bo ke ndimaka kusolula ti beto. To nge lenda sadila mambu yina mpangi David yina kele nkuluntu ke salaka. Yandi ke tuba nde, na nima ya kusamuna ntangu fioti na teritware, yandi ti mpangi yina bo samunaka ti yandi ke vutukilaka bantu yina vandaka ve na banzo ntangu bo vandaka kusamuna. Yandi ke tuba nde: “Mono ke yitukaka mingi mutindu mono ke monaka bantu mingi na banzo ntangu beto ke vutukilaka bo.” *

8. Inki mutindu beto lenda sadila mambu yina Longi 11:6 ke tuba na kisalu ya kusamuna?

⁸ Beto fwete landa na kusosa bantu na banzo na bo. Verse ya ntu-diambu ya disolo yai ke yibusa beto na kuvanda ti mabanza ya mbote na kisalu ya kusamuna. (Tanga Longi 11:6.) Mpangi David yina beto me tubila yambulaka ve. Nsuka-nsuka, yandi kutanaka ti muntu yina yandi vandaka kusosa banda ntama. Muntu yina sepelaka ti mambu ya Biblia mpi yandi tubaka nde: “Mono ke zingaka awa bamvula kiteso ya nana. Kansi mono me monaka ve ata Mbangi ya Yehowa mosi na nzo na mono.” Mpangi David ke tuba nde: “Mono me bakisaka nde nsuka-nsuka kana nge me kutana ti muntu yina  nge vandaka kusosa na nzo na yandi, mbala mingi yandi ke ndimaka nsangu yina beto ke longaka.”

9. Inki mutindu bansamuni ya nkaka ke kutanaka ti bantu yina yo ke vandaka mpasi na kukutana ti bo?

⁹ Samuna bisika yina nge lenda kutana ti bantu. Sambu na kukutana ti bantu yina yo ke vandaka mpasi na kukutana ti bo na banzo na bo, bansamuni ya nkaka ke samunaka na bisika yina bo lenda kutana ti bantu yango. Mu mbandu, kusamuna na babala-bala mpi kusadila bashario ya mikanda me sadisaka bansamuni mingi na kukutana ti bantu yina ke zingaka na banzo ya nene yina bo ke pesaka ve nswa ya kusamuna nzo na nzo. Yo ke sadisaka bo na kusolula ti bantu yina ke zingaka na banzo yina. Diaka, bansamuni mingi me bakisaka nde bantu mingi ke sepelaka ti nsangu to ke ndimaka mikanda na beto na baparke, na bazandu mpi na bisika ya mumbongo. Floiran, nkengi mosi ya nziunga na Bolivie ke tuba nde: “Beto ke kwendaka na bazandu mpi na bisika ya mumbongo na ba 13h mpi 15h, ntangu bantu yina ke tekaka ke vandaka ve ti kisalu mingi. Beto ke solulaka mbote, nkutu beto ke yantikaka kulonguka Biblia ti bantu.”

10. Inki metode nge lenda sadila sambu na kusolula ti bantu?

¹⁰ Sadila metode ya nkaka ya kusamuna. Yindula nde nge me sala yonso sambu na kukutana ti muntu. Nge me vutukila yandi mbala mingi kansi nge ke kutana ve kaka ti yandi na nzo. Keti nge lenda sadila bametode ya nkaka sambu na kukutana ti yandi? Mpangi Katarína ke tuba nde: “Mono ke sonikilaka bantu yina mono ke kutaka ve na banzo; mono ke sonikilaka bo mambu yina mono zolaka kusonga bo kana mono kutanaka ti bo.” Inki dilongi beto ke baka? Beto  fwete sala yonso sambu na kukutana ti bantu na teritware na beto.

11. Sambu na nki bantu ya nkaka ke ndimaka ve nsangu na beto?

¹¹ Bantu ya nkaka ke ndimaka ve nsangu na beto. Bo ke yindulaka nde bo kele ve ti mfunu ya kuzaba mambu ya Nzambi to ya Biblia. Bo ke kwikilaka ve na Nzambi sambu bo ke monaka bampasi mingi na nsi-ntoto. Bo ke buyaka Biblia sambu bo ke monaka nde bamfumu ya mabundu yina ke tubaka nde bo ke lemfukilaka Biblia ke salaka mambu mingi ya mbi. Bankaka diaka ke kudipesaka mingi na bisalu na bo, na mabuta na bo to na mambu ya nkaka mpi bo ke monaka ve mutindu Biblia lenda sadisa bo. Inki beto lenda sala sambu beto landa kuvanda na kiese ata ntangu bantu ke sepela ve ti nsangu na beto?

12. Inki mutindu mambu yina kele na Bafilipi 2:4 lenda sadisa beto na kisalu ya kusamuna?

¹² Tudila bantu dikebi. Bantu mingi yina me buyaka nsangu ya mbote me ndimaka yo na nima ntangu bo monaka nde beto tudilaka bo dikebi ya masonga. (Tanga Bafilipi 2:4.) Mu mbandu, mpangi David yina beto me tubila ke tuba nde: “Kana muntu mosi me tuba nde mono ke sepelaka ve ti nsangu na beno, mono ke kuditulaka na kisika na yandi mpi ke songaka yandi nde: ‘Mono me sepela mutindu nge me songa mono sambu na nki nge ke sepelaka ve ti nsangu na beto.’” Kana beto ke tudila bantu dikebi ata bo ke ndima ve nsangu, bo ta bakisa kibeni nde beto ke tudila bo dikebi. Bo lenda vila mambu yina beto tubaka kansi ntembe kele ve nde bo ta vila ve mambu yina beto salaka yina monisaka nde beto tudilaka bo dikebi. Ata kana muntu me pesa beto ve nzila ya kusonga yandi nsangu ya mbote, beto lenda monisa na bikalulu mpi na luse na beto nde beto ke tudila yandi dikebi.

13. Inki beto fwete sala sambu nsangu na beto kusepedisa bantu yina beto ke longa?

¹³ Beto ta monisa nde beto ke tudila bantu dikebi kana beto ke wakanisa malongi na beto ti bampusa na bo. Mu mbandu, beto lenda mona bima yina ke monisa nde bana ke zingaka na nzo yina. Bibuti lenda sepela ti bandongisila yina lenda tubila mutindu ya kusansa bana to mutindu ya kuvanda ti dibuta ya kiese. Mu mbandu, beto lenda mona bansapi mingi na kielo. Beto lenda tubila mambu ya me tala mubulu mpi mutindu yo ke pesa bantu mingi boma. Munkwa-nzo lenda sepela kana yandi me wa nde Nzambi ta katula mambu ya mubulu. Konso ntangu yina beto ke kutana ti bantu yina ke zola kuwa nsangu na beto, beto fwete sosa kusadisa bo na kubakisa nde bandongisila ya Biblia lenda sadisa bo. Mpangi Katarína yina beto tubilaka na luyantiku ke tuba nde: “Mono ke  yibukaka mutindu Biblia sadisaka mono.” Yo yina, mpangi Katarína ke kwikilaka na mambu yina yandi ke tubaka mpi bantu yina yandi ke solulaka ti bo ke bakisaka yo mbote.

14. Mutindu Bingana 27:17 ke monisa yo, nki mutindu bansamuni ke sadisanaka?

¹⁴ Ndima lusadisu ya bansamuni ya nkaka. Na mvu-nkama ya ntete, Polo songaka Timoteo bametode ya kisalu ya kusamuna mpi ya kulonga mpi yandi siamisaka Timoteo na kusadila bametode yina sambu na kusadisa bantu ya nkaka. (1 Bak. 4:17) Bonso Timoteo, beto lenda longuka mambu mingi na bansamuni ya kuyela na dibundu na beto. (Tanga Bingana 27:17.) Beto tadila mbandu ya mpangi Shawn. Yandi salaka kisalu ya kimupasudi-nzila na kisika yina bantu mingi vandaka kusepela ti dibundu na bo. Inki sadisaka yandi na kulanda kuvanda na kiese? Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kusamuna ti bansamuni ya nkaka. Ntangu beto vandaka kusamuna, beto vandaka kusadisana sambu na kutomisa mayele na beto ya kulonga. Mu mbandu, beto vandaka kuvutukila masolo yina beto solulaka ti muntu mosi. Na nima, beto ke tubilaka mambu yina beto lenda sala kana beto me kutana diaka ti diambu ya mutindu mosi.”

15. Sambu na nki kisambu kele mfunu mingi na kisalu ya kusamuna?

¹⁵ Samba Yehowa sambu yandi sadisa nge. Lomba Yehowa na kusadisa nge ntangu yonso yina nge ke samuna. Beto ke vandaka ti mfunu ya mpeve santu na yandi sambu yo sadisa beto na mambu yonso yina beto ke salaka. (Nk. 127:1; Luka 11:13) Ntangu nge ke samba Yehowa, songa yandi na pwelele yonso mambu yina nge kele ti yo mfunu. Mu mbandu, lomba yandi na kusadisa nge na kuzwa muntu yina lenda ndima nsangu. Na nima, sala yonso sambu na kulonga bantu yonso yina nge ke kutana ti bo na kisalu ya kusamuna sambu na kusala mambu na kuwakana ti mambu yina nge tubaka na kisambu.

16. Sambu na nki kulonguka na beto mosi kele mfunu na kisalu ya kusamuna?

¹⁶ Sala kulonguka na nge mosi. Ndinga ya Nzambi ke tuba nde: “Beno kudindimisa luzolo ya Nzambi yina kele ya mbote, yina yandi lenda ndima, mpi yina kele ya kukuka.” (Bar. 12:2) Kana beto ke longuka, beto ta zaba Nzambi mbote kibeni. Na nima, ntangu beto ta longa bantu ya nkaka mambu ya me tala yandi, bo ta bakisa nde beto ke ndimaka kibeni mambu yina beto ke longaka. Mpangi Katarína yina beto me tubila ke tuba nde: “Mwa bilumbu me luta, mono bakisaka nde mono fwete kumisa lukwikilu na mono ngolo na yina me tala malongi ya nkaka ya mfunu ya Biblia. Yo yina, mono longukaka mbote-mbote mambu yina ke monisa nde Ngangi kele, nde Biblia kele kibeni Ndinga ya Nzambi mpi nde Nzambi kele ti organizasio mosi bubu yai.” Mpangi Katarína ke tuba nde kulonguka na yandi mosi sadisaka yandi na kukumisa lukwikilu na yandi ngolo mpi yandi kumaka ti kiese na kisalu ya kusamuna.

17. Sambu na nki Yezu vandaka ti mabanza ya mbote na kisalu ya kusamuna?

¹⁷ Yezu vandaka ti mabanza ya mbote mpi yandi landaka kusamuna ata bantu ya nkaka ndimaka ve nsangu na yandi. Sambu na nki? Yandi zabaka nde bantu vandaka ti mfunu ya kulonguka kieleka mpi yandi zolaka kusadisa bantu mingi kibeni na kundima nsangu ya mbote. Yandi zabaka mpi nde bantu ya nkaka yina buyaka nsangu na mbala ya ntete lendaka kundima yo na nima. Beto tadila mambu yina salamaka na dibuta na yandi. Na nsungi ya bamvula tatu ti ndambu yina Yezu salaka na kisalu ya kusamuna, ata muntu mosi ve ya dibuta na bo kumaka longoki na yandi. (Yoa. 7:5) Kansi na nima ya lufutumuku ya Yezu, bo kumaka Bakristu.—Bis. 1:14.

18. Sambu na nki beto ke landaka kusamuna?

 ¹⁸ Beto ke zabaka ve nani ta kuma Mbangi ya Yehowa. Sambu na bantu ya nkaka, yo ke lombaka ntangu mingi sambu bo ndima nsangu na beto. Bantu yina ke buyaka nsangu na beto ke monaka mpi bikalulu ti mabanza na beto ya mbote mpi nsuka-nsuka, bo lenda yantika ‘kupesa Nzambi nkembo.’—1 Pie. 2:12.

19. Inki 1 Bakorinto 3:6, 7 ke longa beto na yina me tala kisalu ya kusamuna?

¹⁹ Beto ke kunaka mpi ke losilaka bima masa kansi beto fwete vila ve nde Nzambi muntu ke yedisaka bima. (Tanga 1 Bakorinto 3:6, 7.) Mpangi Getahun yina ke zingaka na Ethiopie ke tuba nde: “Na nsungi ya bamvula kuluta 20, mono mosi muntu vandaka Mbangi ya Yehowa na kisika yina mono vandaka kuzinga. Kansi bubu yai, bansamuni me kuma 14. Bansamuni 13 bakaka mbotika. Nkento na mono mpi bana na mono tatu vandaka na kati na bo. Na balukutakanu beto ke vandaka bantu kiteso ya 32.” Mpangi Getahun kele na kiese mutindu yandi landaka kusamuna mpi kuvingila ti ntima-nda yonso nde Yehowa kubenda bantu ya ntima-masonga na dibundu na yandi.—Yoa. 6:44.

20. Inki mutindu beto kele bonso bantu yina ke gulusaka bantu?

²⁰ Bantu yonso kele mfunu mingi na meso ya Yehowa. Yandi me pesaka beto mukumba ya nene ya kusala ti Mwana na yandi kisalu ya kuvukisa bantu ya makanda yonso na ntwala nde nsi-ntoto yai kufwa. (Agai 2:7) Beto lenda fwanisa kisalu na beto ya kusamuna ti kisalu ya kugulusa bantu. Beto kele bonso bantu yina bo me tinda sambu na kugulusa bantu yina kele na kati ya maswa yina ke dinda. Ata bantu yango lenda gulusa bantu fioti mpamba, kisalu yina bo me sala kele mfunu mingi. Yo kele mutindu mosi ti kisalu na beto ya kusamuna. Beto ke zabaka ve bantu ikwa ta guluka ntangu Nzambi ta fwa nsi-ntoto yai ya Satana. Kansi Yehowa lenda sadisa konso muntu yina sambu na kusadisa bo. Mpangi Andreas yina ke zingaka na Bolivie ke tuba nde: “Mono ke zabaka nde kana muntu mosi me longuka kieleka mpi me baka mbotika, yo kele sambu bantu mingi salaka bikesa ya kusadisa yandi.” Beto fwete vanda ti mabanza ya mbote na kisalu ya kusamuna. Kana beto sala mutindu yina, Yehowa ta sakumuna beto mpi kisalu ya kusamuna ta natila beto kiese mingi.