1, 2. Inki mutindu Biblia monisaka na ntwala nde bansadi ya Yehowa ta kuma mingi?

NA NTOTO ya mvimba, yo kele ti dibundu mosi, yina bantu na yo ke zolaka Yehowa mpi ke zolaka kusadila yandi. Bantu yango kele Bambangi ya Yehowa. Ata bo kele bantu ya kukonda kukuka mpi ke salaka bifu, Yehowa ke twadisaka bo na nzila ya mpeve santu na yandi. Beto tadila balusakumunu yina yandi me pesaka bo.

² Na 1914, bantu fioti mpamba vandaka kusambila Yehowa. Kansi na nima, Yehowa sakumunaka kisalu ya kusamuna. Bantu mingi mpenza me longukaka Biblia mpi me kumaka Bambangi ya Yehowa. Yehowa monisaka nde bansadi na yandi ta kuma mingi, ntangu yandi tubaka nde: “Bantu fioti ta kuma difunda mpi dikanda ya fioti ta kuma dikanda ya ngolo. Mono mosi, Yehowa, ta sala yo nswalu na ntangu na yo.” (Yezaya 60:22) Bubu yai, beto ke mona pwelele kulungana ya mbikudulu yai. Bansadi ya Yehowa me kumaka dikanda ya nene. Ntalu ya Bambangi ya Yehowa yonso kele mingi kuluta ntalu ya bantu ya bansi mingi.

3. Inki mutindu bansadi ya Nzambi monisaka zola na bo?

 ³ Na bilumbu yai ya nsuka, Yehowa ke sadisaka bansadi na yandi na kuzolana ngolo. Bo ke landaka mbandu ya Nzambi, sambu “Nzambi kele zola.” (1 Yoane 4:8) Yezu pesaka balongoki nsiku ya ‘kuzolana bo na bo.’ Yandi songaka bo nde: “Na diambu yai, bantu yonso ta zaba nde beno kele balongoki na mono—kana beno ke zolana beno na beno.” (Yoane 13:34, 35) Na bamvula ya me luta, bansadi ya Yehowa monisaka nde bo ke zolanaka ata ntangu bansi vandaka kunwana bamvita. Mu mbandu, na mvita ya zole ya nsi-ntoto ya mvimba, bantu kiteso ya bamilio 55 fwaka. Kansi bansadi ya Yehowa fwaka ve ata muntu mosi na mvita yina. (Tanga Mika 4:1, 3.) Yo sadisaka bo na kuvanda ve ti mfuka ya menga ata ya muntu mosi.​—Bisalu 20:26.

4. Sambu na nki ntalu ya mingi ya bansadi ya Yehowa ke yitukisa?

⁴ Bansadi ya Nzambi ke kuma kaka mingi ata bo kele ti mbeni mosi ya ngolo, Satana, “nzambi ya ngidika yai ya bima.” (2 Bakorinto 4:4) Na nsi-ntoto ya mvimba, Satana ke twadisaka bimvuka ya politiki mpi bimvuka ya ke mwangaka bansangu. Yandi ke sadilaka bo sambu na kukanga beto nzila ya kusamuna nsangu ya mbote. Kansi yandi ta kuka ve ata fioti. Satana me zaba nde yandi me bikala ti ntangu fioti mpamba; yo yina yandi ke sosa kaka kukanga beto nzila ya kusambila Yehowa.​—Kusonga 12:12.

5. Sambu na nki bantu ya nkaka lenda sala mambu yina lenda pesa beto mpasi? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁵ Bansadi ya Nzambi me zaba nde, kuzola Nzambi mpi bantu ya nkaka kele mfunu mingi. Yezu tubaka nde: “‘Nge fwete zola Yehowa Nzambi na nge na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, mpi na mabanza na nge yonso.’ Yai nsiku ya kuluta nene mpi ya ntete. Ya zole, ya me fwanana ti yo, yo yai: ‘Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.’” (Matayo 22:35-39) Kansi Biblia ke monisa nde, bantu yonso ke butukaka ya kukonda kukuka sambu na disumu ya Adami. (Tanga Baroma 5:12, 19.) Yo yina bantangu ya nkaka, muntu mosi na dibundu lenda tuba to kusala kima mosi yina ta pesa beto mpasi. Beto fwete sala nki kana mambu ya mutindu yai me salama? Keti beto ta landa kuzola Yehowa mingi? Keti beto ta kangama kaka ti yandi mpi ti bansadi na yandi? Biblia ke tubila bansadi ya nkaka ya Nzambi, yina tubaka to salaka mambu yina pesaka bankaka mpasi. Beto tadila malongi yina beto lenda baka na masolo na bo.

6. Inki ke monisa nde Eli sungikaka ve bana na yandi na mutindu ya me fwana?

⁶ Beto baka mbandu ya Eli. Yandi vandaka nganga-nzambi ya nene na Izraele, kansi bana na yandi zole ya babakala vandaka kuzitisa ve bansiku ya Yehowa. Biblia ke tuba nde: “Bana ya Eli vandaka bantu ya mbi; bo vandaka kuzitisa ve Yehowa.” (1 Samuele 2:12) Eli zabaka mambu ya mbi yina bana na yandi zole vandaka kusala. Ata mpidina, yandi sungikaka bo ve na mutindu ya me fwana. Nsuka-nsuka, Yehowa pesaka Eli ti bana na yandi yina ndola. Na nima, Yehowa buyaka nde bantekolo ya Eli kuvanda diaka banganga-nzambi ya nene. (1 Samuele 3:10-14) Kana nge vandaka na bilumbu ya Eli mpi nge monaka mutindu yandi kangaka meso na mambi ya bana  na yandi, keti yo zolaka kulembisa nge? Keti yo zolaka kulembisa lukwikilu na nge, mpi kupusa nge na kubika kusambila Yehowa?

7. Inki masumu ya nene Davidi salaka, mpi Nzambi salaka nki?

⁷ Davidi vandaka ti bikalulu ya mbote kibeni; yo yina Yehowa zolaka yandi mingi. (1 Samuele 13:13, 14; Bisalu 13:22) Ata mpidina, Davidi salaka kima mosi ya mbi mpenza. Ntangu Uria kwendaka na bitumba, Davidi vukisaka nitu ti Bat-sheba, nkento ya Uria, mpi Bat-sheba bakaka divumu. Davidi zolaka ve nde bantu kuzaba mambu yina. Yo yina yandi lombaka Uria na kukwisa kukutana ti yandi mpi songaka yandi na kukwenda kulala na nzo. Davidi yindulaka nde Uria ta vukisa nitu ti Bat-sheba; mpidina bantu ta mona nde divumu yina kele ya Uria. Kansi Uria buyaka kukwenda na nzo na yandi. Ebuna Davidi salaka yonso sambu bo fwa Uria na bitumba. Masumu ya nene yina Davidi salaka natilaka yandi ti dibuta na yandi bampasi ya ngolo. (2 Samuele 12:9-12) Kansi Yehowa wilaka yandi mawa mpi lolulaka yandi. Yandi zabaka nde Davidi vandaka ti luzolo ya kusala mambu ya mbote. (1 Bantotila 9:4) Kana nge vandaka pana, nge zolaka kudiwa nki mutindu sambu na mambu yina Davidi salaka? Keti nge zolaka kuyambula kusadila Yehowa?

8. (a) Inki ke monisa nde Piere salaka ve mambu yina yandi tubaka? (b) Ata Piere salaka mbi, sambu na nki Yehowa landaka kusadila yandi?

⁸ Mbandu ya nkaka kele ya ntumwa Piere. Yezu ponaka yandi na kuvanda ntumwa. Kansi bantangu ya nkaka Piere vandaka kutuba mpi kusala  mambu ya mbi. Mu mbandu, Piere tubaka nde yandi ta tina Yezu ve ata balongoki ya nkaka kutina. (Marko 14:27-31, 50) Kansi ntangu bo kangaka Yezu, bantumwa yonso tinaka, ti Piere mpi. Na nima, Piere buyaka mbala tatu nde yandi me zaba Yezu ve. (Marko 14:53, 54, 66-72) Kansi Piere waka mpasi mingi sambu na mambu yina yandi salaka. Ebuna Yehowa lolulaka yandi mpi landaka kusadila yandi. Kana nge vandaka longoki na ntangu yina mpi nge zabaka mambu yina Piere salaka, keti nge zolaka kulanda kutudila Yehowa ntima?

9. Inki ke ndimisaka nge nde Nzambi ke salaka kaka mambu ya mbote?

⁹ Bambandu yai ke monisa nde, bansadi ya nkaka ya Yehowa salaka mambu ya mbi mpi yo pesaka bankaka mpasi mingi. Kana yo salama mpi bubu yai, nki nge ta sala? Keti nge ta yambula kukwenda na balukutakanu to kubuya kibeni Yehowa mpi bansadi na yandi? Keti nge ta bakisa nde Yehowa kele Nzambi ya mawa mpi yandi lenda bikila muntu ntangu ya kubalula ntima? Kansi bantangu ya nkaka, muntu ya me sala masumu ya nene lenda buya kundima mbi na yandi. Keti nge ta tudila Yehowa ntima nde yandi ke mona, mpi yandi ta yidika mambu na ntangu ya me fwana? Nkutu, kana yo ke lomba kubasisa muntu yina na dibundu, yandi ta sala yo. Keti nge ke ndimaka nde Yehowa ke salaka kaka mambu ya mbote mpi ya lunungu?

10. Yezu salaka nki ntangu Yudasi Iskariote mpi Piere salaka mbi?

¹⁰ Biblia ke tubila bantu mingi yina bikalaka ya kwikama na Yehowa mpi kangamaka na bansadi na yandi ata ntangu bantu ya nkaka salaka masumu ya nene. Yezu me bikilaka beto mbandu ya kuluta mbote. Yandi sambaka Tata na yandi mpimpa ya mvimba sambu na kusadisa yandi na kupona bantumwa 12. Kansi na nima, ntumwa mosi, Yudasi Iskariote tekaka yandi. Ntumwa Piere mpi tubaka nde yandi me zaba Yezu ve. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Ntangu balongoki ya nkaka salaka mambu yina pesaka Yezu mpasi, yandi wilaka ve Yehowa to balongoki yonso makasi. Yezu kangamaka kaka na Tata na yandi mpi landaka kusadila yandi na kwikama yonso. Yo yina Yehowa sakumunaka yandi. Yandi futumunaka Yezu mpi kumisaka yandi Ntotila ya Kimfumu ya zulu.—Matayo 28:7, 18-20.

11. Inki Biblia tubaka sambu na bansadi ya Yehowa ya bubu yai?

¹¹ Mbandu ya Yezu ke longa beto nde beto fwete kangama kaka na Yehowa mpi na bansadi na yandi. Kusala mpidina kele mbote kibeni. Beto ke mona mutindu Yehowa ke twadisa bansadi na yandi na ntangu yai ya nsuka. Yandi ke sadisa bo na kulonga kieleka na ntoto ya mvimba, mpi bo mpamba bantu ke salaka kisalu yai. Malongi ya Yehowa ke sadisaka bo na kuzinga na bumosi mpenza mpi na kiese. Yehowa tubilaka mambu yai na ntwala nde: “Tala! Bansadi na mono ta  tula milolo ya kiese sambu ntima na bo ta vanda mbote.”​—Yezaya 65:14.

12. Inki mutindu beto fwete tadila bifu ya bantu ya nkaka?

¹² Beto ke vandaka na kiese mpenza sambu Yehowa ke twadisaka beto mpi ke sadisaka beto na kusala mambu mingi ya mbote. Kansi bantu ya nsi-ntoto yai ya Satana ke vandaka ve na kiese mpi kivuvu ya kieleka. Yo ta vanda buzoba mpenza kana muntu kubuya Yehowa mpi bansadi na yandi sambu muntu mosi na dibundu me sala to me tuba kima mosi ya mbi! Yo yina beto fwete kangama kaka na Yehowa mpi kundima lutwadisu na yandi. Beto fwete vanda mpi ti mabanza ya mbote ntangu beto ke tadila bifu ya bantu ya nkaka.

13, 14. (a) Sambu na nki beto fwete vanda ntima-nda kana mpangi mosi me sala kifu? (b) Inki lusilu beto fwete yibukaka?

¹³ Inki nge fwete sala kana mpangi na nge me tuba to me sala kima mosi ya me pesa nge mpasi? Biblia ke pesa ndongisila yai: “Kuwa ve makasi nswalu, sambu kuwa makasi ke vandaka na ntulu ya bazoba.” (Longi 7:9) Beto yonso kele bantu ya kukonda kukuka mpi beto ke salaka bifu. Yo yina beto fwete yindula ve nde bampangi na beto ta tubaka to ta salaka ntangu yonso mambu ya mbote. Diaka, yo kele mbote ve na kulanda kuyibuka bifu ya bampangi. Sambu kuyibuka yo lenda manisa beto kiese ya kusadila Yehowa. Kima ya mpasi kele nde lukwikilu na beto lenda lemba mpi beto lenda yambula dibundu ya Yehowa. Nsuka-nsuka, beto ta bika kusadila Yehowa mpi ta kota ve na nsi-ntoto ya mpa.

¹⁴ Inki lenda sadisa nge na kulanda kusadila Yehowa na kiese ata bantu ya nkaka me sala kima mosi ya me pesa nge mpasi? Yibukaka ntangu yonso lusilu yai ya kitoko: “Tala! Mono ke ganga zulu ya mpa mpi ntoto ya mpa; mpi mambu ya ntama ta kwisa ve na mabanza, Yo ta kwisa mpi ve na ntima.” (Yezaya 65:17; 2 Piere 3:13) Yehowa ta pesa nge balusakumunu yai kaka kana nge bikala ya kwikama na yandi.

15. Yezu tubaka nde beto fwete sala nki kana bantu me sala beto mbi?

¹⁵ Ya kieleka, beto me kota ntete ve na ntoto ya mpa. Yo yina, kana mpangi me sala to me tuba kima mosi ya mbi, beto fwete yibuka mambu yina Yehowa ke zola nde beto sala. Mu mbandu, Yezu tubaka nde: “Kana beno ke lolula bantu bifu na bo, Tata na beno yina kele na zulu ta lolula beno mpi; kansi kana beno ke lolula ve bantu bifu na bo, Tata na beno yina kele na zulu mpi ta lolula ve bifu na beno.” Ntangu Piere yulaka Yezu kana beto fwete lolula “mbala nsambwadi” mpamba, Yezu vutulaka nde: ‘Mono ke tubila nge nde, mbala nsambwadi ve, kansi tii mbala 77.’ Yezu ke longa  beto nde, ntangu yonso beto fwete lolulaka bankaka na luzolo yonso.—Matayo 6:14, 15; 18:21, 22.

16. Inki mbandu ya mbote Yozefi me bikilaka beto?

¹⁶ Mbandu ya Yozefi ke longa beto mambu ya beto fwete sala kana bo me sala beto mbi. Yozefi ti leke na yandi vandaka bana zole mpamba yina Yakobi butaka ti Rashele. Yakobi vandaka ti bana kumi ya nkaka, kansi yandi vandaka kuzola Yozefi mingi kuluta bo. Bo wilaka Yozefi kimpala mpenza. Bo mengaka yandi ngolo, mpi bo tekaka yandi. Na nima, yandi kumaka mpika na Ezipte. Bamvula mingi na nima, ntotila ya Ezipte kumisaka Yozefi mfumu ya nene mpi kilandi na yandi, sambu yandi sepelaka mingi na kisalu ya mbote ya Yozefi. Na nima, bampangi ya Yozefi kwendaka kusumba madia na Ezipte ntangu nzala ya ngolo kotaka na bwala na bo. Bo zabaka Yozefi ve ntangu bo kutanaka, kansi yandi zabaka bo. Ata bo salaka yandi mbi, yandi pesaka bo ve ndola. Kansi yandi mekaka bo ntete sambu na kutala kana bo me sobaka kibeni bifu na bo. Ntangu Yozefi monaka nde bo me sobaka, yandi songaka bo nde yandi kele mpangi na bo. Na nima yandi zabisaka bo mambu yai ya pesaka bo kikesa: “Beno wa boma ve. Mono ta landa kupesa beno mpi bana na beno ya fioti madia.”​—Kuyantika 50:21.

17. Inki nge ta sala kana muntu me sala nge mbi?

¹⁷ Sambu beto yonso ke salaka bifu, kuvila ve nde nge mpi, nge lenda tuba to kusala bantu kima mosi ya mbi. Yo yina, kana nge me bakisa nde nge salaka muntu mosi mbi, sadila ndongisila ya Biblia. Lomba yandi ndolula, mpi sosa kutula ngemba ti yandi. (Tanga Matayo 5:23, 24.) Beto ke waka kiese kana bantu me lolula beto. Yo yina beto fwete lolulaka mpi bantu ya nkaka. Bakolosai 3:13 ke tuba nde: “Beno landa kukanga-ntima na mambu ya bantu ya nkaka mpi beno landa kulolulana na ntima ya mvimba ata muntu mosi kele na makambu ti muntu ya nkaka. Mutindu Yehowa lolulaka beno na ntima ya mvimba, beno fwete sala mpi mutindu mosi.” Kana beto ke zolaka mpenza bampangi na beto, beto ta bumba ve makasi sambu na mbi yina bo salaka beto ntama. (1 Bakorinto 13:5) Kana beto ke lolula bantu ya nkaka, Yehowa mpi ta lolula beto. Bika beto landa mbandu ya Tata na beto Yehowa, mpi beto lolula bampangi kana bo me sala beto mbi.—Tanga Nkunga 103:12-14.