“NTANGU MONO VANDAKA LEKE BANTU YA DIBUTA NA BETO VANDAKA KUFINGANA MPI KUNGANA MINGI. Mono longukaka ve kulolula. Ata ntangu mono kumaka mbuta, kana muntu me sala mono diambu mosi ya mbi, mono vandaka kuyindula yo bilumbu mingi mpi yo vandaka kuvidisa mono mpongi.” Yai mambu ya Patricia me tuba. Ee, luzingu ya me fuluka ti makasi mpi kimbeni ke salaka ve nde muntu kuvanda na kiese to na mavimpi ya mbote. Ya kieleka, bansosa ke monisa nde kukonda kulolula bantu lenda sala nde . . .

• Makasi to kimbeni kubebisa kinduku mpi yo lenda sala nde muntu kudivandila to kudiwa yandi mosi

• Muntu kuwa makasi nswalu to nkutu kudiyangisa mingi kibeni

• Muntu kukuma kutula dikebi mingi na mambu ya mbi ebuna yo lenda sala nde yandi sepela ve ti luzingu

• Bantu kumona nde bo ke landa ve minsiku ya kimpeve

• Muntu kuvanda ti basusi mingi mpi na kigonsa ya ngolo ya kubela maladi bonso tansio, maladi ya ntima mpi maladi yina ke salaka nde muntu kuwa mpasi mingi na nitu, mu mbandu kuwa mpasi na kisika yina mikwa me kutanaka mpi maladi ya ntu *

KULOLULA KELE INKI? Yo ke tendula kulolula muntu ya me sala nge mbi mpi kuyambula makasi, kimbeni, mpi bangindu ya kuvutula mbi. Yo ke tendula ve nde beto me kanga meso na mambu yina ya mbi, beto me mona yo mpamba, to beto ke mona bonso nde yo salamaka ve. Kansi, kulolula kele lukanu yina muntu ke bakaka na nima ya kuyindula mbote mpi yo ke monisaka zola ya kieleka yina ke sadisaka na kutula ngemba mpi na kusala to kutanina kinduku ya mbote ti bantu ya nkaka.

Kulolula ke monisaka mpi mayele. Muntu ya ke lolulaka ke bakisaka nde beto yonso ke salaka bifu, to masumu na mambu ya beto ke tubaka mpi ke salaka. (Baroma 3:23) Biblia ke monisaka mayele yai sambu yo ke tuba nde: “Beno landa kukanga-ntima na mambu ya bantu ya nkaka mpi beno landa kulolulana na ntima ya mvimba ata muntu mosi kele na makambu ti muntu ya nkaka.”—Bakolosai 3:13.

Mambu yai ke sadisa beto na kumona nde kulolula kele mutindu ya mbote ya kumonisa zola, yina “ke vukisaka  beto na mutindu ya kukuka.” (Bakolosai 3:14) Ya kieleka, site Internet Mayo Clinic ke tuba nde kulolula ke sadisaka na . . .

• Kuvanda ti kinduku ya mbote, mu mbandu kuditula na kisika ya muntu yina salaka nge mbi, kubakisa yandi, mpi kuwila yandi mawa

• Kuvanda ti mabanza mpi kimpeve ya mbote

• Kuvanda ve ti basusi mingi mpi kimbeni

• Kuniokwama ve mingi na mabanza

KUDILOLULA. Zulunalu mosi (Disability & Rehabilitation) ke tuba nde, kudilolula lenda vanda “lukanu mosi ya mpasi na kulungisa, ata mpidina yo ke vandaka mfunu mingi sambu na mavimpi” ya mabanza mpi ya nitu. Inki lenda sadisa nge na kudilolula?

• Kuyindula ve nde nge ta salaka mambu na mutindu ya kukuka, kansi ndima na masonga yonso nde bonso bantu yonso, nge ta salaka bifu.—Longi 7:20

• Baka dilongi na bifu na nge sambu nge vutukila yo diaka ve

• Vanda ntima-nda ti nge mosi; bifu mpi bikalulu na nge ya nkaka ya mbi ta mana ve na mbala mosi.—Baefezo 4:23, 24

• Kangama ti banduku yina ke pesaka kikesa, yina ke vandaka ti mabanza ya mbote, ntima-mbote mpi bayina ta tubilaka nge na masonga yonso.—Bingana 13:20

• Kana nge me pesa muntu mosi makasi, ndima kifu na nge mpi lomba ndolula nswalu. Kana nge ke tula ngemba, nge ta vanda ti ngemba ya kati.—Matayo 5:23, 24

Ntangu Patricia, yina beto tubilaka na luyantiku, longukaka Biblia, yandi longukaka kulolula. Yandi sonikaka nde: “Mu ke vandaka diaka ve mpika ya makasi yina vandaka kubebisa luzingu na mono. Mono ke niokwamaka diaka ve mpi ke pesaka diaka ve bantu ya nkaka mpasi. Minsiku ya Biblia ke ndimisaka mono nde Nzambi ke zolaka beto mpi yandi ke zolaka nde beto vanda ti luzingu ya mbote kibeni.”

Ron, bakala mosi, tubaka nde: “Mono lendaka ve kuyala bangindu mpi mambu yina bantu ya nkaka vandaka kusala. Ata mpidina, mono lendaka kuyala bangindu mpi mambu ya mono vandaka kusala. Ntangu mono vandaka kuzola ngemba, mono vandaka kuyambula kimbeni. Mono kumaka kutadila ngemba mpi kimbeni bonso bima zole ya kele ntama kibeni. Mono lendaka ve na mbala mosi kuvanda muntu ya ngemba mpi kuzinga na kimbeni ti bantu. Bubu yai mono me kumaka ti kansansa ya mbote.”