Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

Parents teach their children love by example

MAMBU YINA KE SADISA BETO NA KUNUNGA MAMBU YA MPASI

Bantu Fwete Longuka Mambu ya Mbote mpi ya Mbi

Bantu Fwete Longuka Mambu ya Mbote mpi ya Mbi

Bo fundaka batoko ya nkaka ya babakala nde bo zolaka kuvukisa nitu na ngolo ti mwana ya nzo-nkanda mosi ya bakala ntangu bo vandaka kusala nzietelo yina bo yidikaka na nzo-nkanda. Bo yonso vandaka kutanga na nzo-nkanda mosi ya lukumu na Canada. Ntangu mambu yai salamaka, Leonard Stern sonikaka na nima na zulunalu mosi (Ottawa Citizen) nde: “Kuvanda mayele, muntu yina me longuka mbote, mpi kuvanda mvwama ke kangaka ve batoko nzila ya kusala mambu ya mbi.”

Stern tubaka diaka nde: “Ya kieleka, nge lenda yindula nde kima ya kuluta mfunu sambu na bibuti kele kulonga bana na bo mambu ya mbote mpi ya mbi. Kansi, yo ke monana nde bibuti mingi ke monaka nde yo kele mfunu mingi nde bana na bo kusala mbote na nzo-nkanda mpi bo zwa bisalu yina ta pesa bo mbongo mingi.”

Ya kieleka, kulonguka kele mfunu. Kansi, ata banzo-nkanda ya mbote lenda sadisa ve muntu na kunwana ti bampusa mpi bangindu ya mbi. Ebuna, na wapi beto lenda zwa malongi yina lenda sadisa beto na mambu yai, disongidila malongi yina lenda pesa beto lutwadisu ya mbote?

MALONGI YINA KE PESAKA LUTWADISU YA MBOTE

Biblia kele bonso kitala-tala. Kana beto ke kuditala, beto ta mona pwelele bandilu na beto mpi bifu na beto. (Yakobo 1:23-25) Kansi, Biblia ke sadisaka beto na mambu mingi ya nkaka. Yo ke sadisaka beto na kusala bansoba ya me fwana mpi na kuyedisa bikalulu yina ke nataka ngemba mpi bumosi ya kieleka. Bumbote, ntima-mbote, ntima-nda, kudiyala, mpi zola kele na kati ya bikalulu yango. Biblia ke tubaka nkutu nde zola “ke vukisaka beto na mutindu ya kukuka.” (Bakolosai 3:14) Sambu na nki zola kele kibeni mfunu? Tala mambu yina Biblia ke tuba sambu na kikalulu yai.

  • “Zola kele ntima-nda mpi ntima-mbote. Zola kele na kimpala ve. Yo ke kudisikisaka ve, yo ke fulukaka ve na lulendo, yo ke salaka ve mambu ya nsoni, yo ke sosaka ve mambote na yo mosi, yo ke waka makasi ve. Yo ke bumbaka ve mbi yina bo me sala yo. Yo ke waka ve kiese sambu na kukonda lunungu [mambu ya mbi], kansi yo ke waka kiese ti kieleka. Yo ke fikaka mambu yonso, . . . ke kangaka ntima na mambu yonso. Zola ke sukaka ve.”—1 Bakorinto 13:4-8.

  • “Zola ke salaka nkweno mbi ve.”—Baroma 13:10.

  • “Kuluta yonso, beno zolana ngolo, sambu zola ke fikaka masumu mingi.”—1 Piere 4:8.

Kana nge kele ti bantu yina ke zolaka nge, nki mutindu nge ke kudiwaka? Keti nge ke kudiwaka na ngemba mpi na lutaninu? Ee, nge ke zabaka nde bo ke zodilaka nge mambote, mpi nde ngindu lenda kwisila bo ve ata fioti na kusala nge mambu ya mbi na luzolo yonso.

Zola lenda pusa mpi bantu na kuditambika, nkutu ata na kusoba luzingu na bo, kaka sambu na mambote ya bantu ya nkaka. Mu mbandu, ntangu mwana ya George ya nkento butaka, George vandaka kuzola mingi kulutisa ntangu ti mutekolo na yandi. Kansi yo vandaka ve pete. George vandaka kunwa mingi makaya, mpi bokilo na yandi vandaka kuzola ve nde yandi nwa makaya ntangu yandi kele pene-pene ya bebe. Inki George salaka? Ata yandi vandaka kunwa makaya banda bamvula 50, yandi yambulaka kikalulu yina sambu na mambote ya mutekolo na yandi. Ya kieleka, zola ke vandaka ti bupusi ya ngolo!

Biblia ke sadisaka beto na kuyedisa bikalulu mingi ya mbote, mu mbandu bumbote, ntima-mbote, ntima-nda, kudiyala, mpi zola

Zola kele kikalulu yina beto ke longukaka. Bibuti ke vandaka ti mukumba ya nene ya kulonga bana na bo mutindu ya kumonisa zola. Bo ke disaka, ke taninaka, mpi ke sadisaka bana na bo ntangu bo ke vandaka na mpasi to ntangu bo ke belaka. Bibuti ya mbote ke solulaka ti bana na bo mpi ke longaka bo. Bo ke pesaka mpi bana na bo disipline, mu mbandu bo ke longaka bo mambu ya mbote mpi ya mbi. Diaka, bibuti ya mbote ke pesaka mbandu ya mbote, bo ke kumaka bambandu ya mbote sambu na bana na bo.

Kansi, diambu ya mawa kele nde bibuti ya nkaka ke lungisaka ve mbote mikumba na bo. Keti yo ke tendula nde bana na bo ta kuma ve ata fioti bantu ya mbote? Ata fioti ve! Nkutu ata bantu mingi ya kele bambuta, mu mbandu bantu yina me yelaka na mabuta yina ke zingaka na mavwanga, me salaka bansoba ya kuyituka; bo me kumaka bantu yina ke monisaka zola mpi yina bo lenda tudila ntima. Mutindu beto ta mona yo, disolo yina ke landa ta tubila bantu yina bantu ya nkaka yindulaka nde bo lendaka ve ata fioti kusoba!