DIBANZA YA BIBLIA
Kulunsi
Bantu mingi ke monaka kulunsi bonso kidimbu ya Bukristu. Kansi, bantu yonso ve ke ndimaka nde bantu fwete lwata bakulunsi to kulamika yo na banzo to na banzo-nzambi.
Keti Yezu fwaka na kulunsi?
MAMBU YINA BANTU YA NKAKA KE TUBAKA
Ntangu Baroma fwaka Yezu, bo tulaka yandi na zulu ya kulunsi yina bo salaka na banti to mabaya zole.
MAMBU YINA BIBILA KE TUBAKA
Ntangu bo fwaka Yezu, bo “tulaka yandi na zulu ya nti.” (Bisalu 5:30, The New Jerusalem Bible) Bangogo zole yina bansoniki ya Biblia ke sadila sambu na kutubila kima ya bo sadilaka sambu na kufwa Yezu ke monisa kitini mosi ya nti, kansi zole ve. Na kutadila mukanda mosi (Crucifixion in Antiquity) ngogo ya Kigreki stau·rosʹ, ke tendula “nti na ntendula na yo ya nene. Yo me fwanana ve ti ‘kulunsi.’” Ngogo xyʹlon, yina bo me sadila na Bisalu 5:30, kele “kaka nti ya kusungama yina Baroma vandaka kutula bantu sambu na kufwa bo, mpi na nima bo vandaka kutuba nde bo me fwa bo na kulunsi.” *
Biblia ke wakanisa mpi mutindu bo fwaka Yezu ti nsiku mosi ya ntama ya Izraele. Nsiku yango ke tuba nde: “Kana muntu mosi me sala disumu yina ke lomba ndola ya lufwa ebuna bo me fwa yandi mpi nge me tula yandi na zulu ya nti, . . . muntu yina bo me tula na zulu ya nti kele kima yina Nzambi me singa.” (Kulonga 21:22, 23) Ntangu yandi vandaka kutubila nsiku yina, ntumwa Polo yina vandaka Mukristu sonikaka nde Yezu kumaka “muntu ya bo me singaka na kisika na beto, sambu bo me sonikaka nde: ‘Konso muntu yina bo me tula na zulu ya nti [xyʹlon], bo me singaka yandi.’” (Bagalatia 3:13) Na mutindu yina, Polo monisaka nde Yezu fwaka na zulu ya nti—kitini mosi ya nti.
“Bo fwaka yandi mpi bo tulaka yandi na zulu ya nti.”—Bisalu 10:39, The New Jerusalem Bible.
Keti balongoki ya Yezu vandaka kusadila kulunsi sambu na kusambila Nzambi to bonso kidimbu ya Bukristu?
MAMBU YINA BIBILA KE TUBAKA
Ata kisika mosi ve Biblia ke tuba nde Bakristu ya ntete sadilaka kulunsi bonso kidimbu ya lusambu. Kansi, Baroma ya ntangu yina bantu vandaka kusadila kulunsi sambu na kumonisa banzambi na bo. Ebuna, kiteso ya bamvula 300 na nima ya lufwa ya Yezu, Mfumu ya Baroma Constantine kumisaka kulunsi kidimbu ya kimvuka na yandi ya basoda, mpi na nima bo kumaka kusadila yo sambu na dibundu ya “Bukristu.”
Sambu mimpani vandaka kusadila kulunsi sambu na kusambila banzambi na bo, keti balongoki ya Yezu zolaka kusadila yo ntangu bo ke sambila Nzambi ya kieleka? Ata fioti ve, sambu bo zabaka nde banda ntama Nzambi ke buyisaka kusadila “kiteki yina me fwanana ti konso kima yina” mpi yo vandaka kulomba nde Bakristu ‘kutina lusambu ya biteki.’ (Kulonga 4:15-19; 1 Bakorinto 10:14) “Nzambi kele Mpeve,” disongidila bantu lenda mona yandi ve. Yo yina, Bakristu ya ntete vandaka kusadila ve bima mpi bidimbu ya ke monana sambu na kusadisa bo na kudiwa pene-pene ya Nzambi. Kansi, bo vandaka kusambila yandi “na mpeve,” mpi mpeve santu na yandi ya ke monanaka ve vandaka kutwadisa bo; bo vandaka kusambila yandi mpi “na kieleka,” disongidila na kuwakana ti luzolo ya Nzambi yina kele na Biblia.—Yoane 4:24.
“Bansambidi ya kieleka ta sambila Tata na mpeve mpi na kieleka.”—Yoane 4:23.
Inki mutindu Bakristu fwete monisa luzitu sambu na Yezu Kristu?
MAMBU YINA BANTU KE TUBAKA
“Yo kele pwelele mpi yo me fwana nde bantu kuyantika kuzitisa mpi kusambila kima yina ke sadisa bo na kubaka luguluku. . . . Muntu yina ke sambila kifwanisu, ke sambila muntu yina yo ke monisa.”—New Catholic Encyclopedia.
MAMBU YINA BIBILA KE TUBAKA
Bakristu kele ti mfuka ya Yezu, sambu lufwa na yandi me sadisaka bo na kubaka ndolula ya masumu na bo, na kupusana pene-pene ya Nzambi, mpi na kubaka luzingu ya mvula na mvula. (Yoane 3:16; Baebreo 10:19-22) Sambu na kumonisa luzitu sambu na dikabu yina, Biblia ke songa bo ve nde bo fwete lwata to kusonga bidimbu ya Yezu to kutuba kaka na munoko nde bo ke kwikilaka na yandi. Na kutuba ya masonga, “lukwikilu, kana yo me konda bisalu, yo kele ya kufwa.” (Yakobo 2:17) Bakristu fwete monisa lukwikilu na bo na Yezu. Inki mutindu?
Biblia ke tuba nde “Sambu zola yina Kristu kele na yo ke yalaka beto, sambu beto me sukisaka nde, muntu mosi fwaka sambu na bantu yonso . . . Bantu yina ke zinga kuzinga diaka ve sambu na bo mosi, kansi sambu na muntu yina fwaka sambu na bo mpi yina Nzambi futumunaka.” (2 Bakorinto 5:14, 15) Diambu ya nene yina Kristu salaka sambu na kumonisa zola ke pusaka Bakristu na kusoba luzingu na bo sambu na kulanda mbandu na yandi. Na mutindu yina, bo ke pesaka Yezu lukumu mingi kuluta kana bo ke sadila bidimbu ya lusambu.
“Yai luzolo ya Tata na mono, nde konso muntu yina ke zaba Mwana mpi ke kwikila na yandi kubaka luzingu ya mvula na mvula.”—Yoane 6:40.
^ par. 8 A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, 11th Edition, by Ethelbert W. Bullinger, balutiti 818-819.