Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

Nkudulu Ya Kristu: Kele Nzila Ya Lugulusu Ya Nzambi

Nkudulu Ya Kristu: Kele Nzila Ya Lugulusu Ya Nzambi

Nkudulu ya Kristu: Kele Nzila ya Lugulusu ya Nzambi

“Nzambi me lutaka kuzola bantu yonso; yo yina yandi pesaka bo mwana mosi yina kele na yandi, sambu konso muntu yina me ndima yandi na ntima na yandi, yandi kufwa ve, kansi yandi kuvanda na moyo ya mvula na mvula.”​—⁠YOANE 3:⁠16.

1, 2. Tendula dyambu mosi ya mpasi ya mekotilaka bantu.

 KANA bonso nge ke ti maladi mosi ya kelomba nde bo pasula nge, kana ve, nge fwete fwa. Nki nge tawa na ntima kana ntalu ya operasio kele mingi, nge lenda futa yo ve, dibuta na nge ti banduku na nge mpi kekuka ve na kufuta yo? Mambu ya mutindu yai, ya ketulaka luzingu na kigonsa ya nene, kepesaka mpasi mingi na ntima!

2 Mbandu yai kesonga mambu ya mekuminaka beto bantu. Bibuti na beto ya ntete, Adami ti Eva, Nzambi gangaka bo bantu ya kukuka. (Kulonga 32:⁠4) Yo lombaka nde bo zinga mvula na mvula mpi bo lungisa mambu ya Nzambi tubaka: “Beno buta bana mingi, mpidina bana na beno ta zingaka na bisika yonso na nsi-ntoto ti kuyala yo.” (Kuyantika 1:28) Kansi, Adami ti Eva kolamaka na Ngangi na bo. (Kuyantika 3:​1-6) Kukolama yina natila bo disumu, bo ti bana na bo yina vandaka mebutuka ntete ve. Na nima muntu ya kwikama Yobi tubaka: “Nani lenda basisa kima ya mbote na kati ya bima ya mbi? Ata muntu ve.”​—⁠Yobi 14:⁠4.

3. Nki mutindu lufwa kotilaka bantu yonso?

3 Ebuna, disumu kele bonso maladi mosi ya mekotaka na nitu ya konso muntu, yo yina Biblia ketuba nde: “bantu yonso me salaka masumu.” Dyambu yai kwisaka kunatila bantu lufwa. Sambu Biblia ketuba nde, “nsuka [to, “lufutu,” NW] ya masumu kele lufwa.” (Roma 3:23; 6:23) Muntu mosi ve lenda tina yo. Bantu yonso kesalaka masumu, yo yina bo yonso mpi kefwaka. Mutindu beto basikaka na divumu ya Adami, nsuka na beto kele kaka lufwa. (Nkunga 51:⁠5) Polo sonikaka nde: “Masumu me kotaka na nsi-ntoto sambu na mbi ya muntu mosi yai Adami, ebuna masumu me kwisaka kunata lufwa. Yo yina, bantu yonso ke fwaka sambu bo yonso ke salaka masumu.” (Roma 5:12) Kansi, yo kesonga ve nde beto kele dyaka ve ti kivuvu ya kuguluka.

Nzila ya Takatula Disumu ti Lufwa

4. Sambu na nki bantu mefwana ve na kukatula maladi ti lufwa na ngolo na bo mosi?

4 Yo lombaka kusala nki sambu na kukatula disumu ti lufwa yina yo bendaka? Yo kemonana pwelele nde yo lombaka kima mosi ya muntu mosi ve lendaka kupesa. Muyimbi-bankunga dilaka nde: ‘Muntu ke na mbongo ve na kusumba [luzingu] sambu yo kele ntalu mingi, bo lenda sumba yo na mbongo ve. Mbongo ya muntu ta futa yo ta kuka ve na kutina lufwa to na kuzinga tii kuna.’ (Nkunga 49:​8-10) Ee, beto kezaba nde muntu lenda kumisa luzingu na yandi mwa nda, kana yandi kedya mbote mpi kesansama mbote. Kansi, muntu mosi ve lenda katula disumu ya beto bakaka na Adami. Muntu mosi ve lenda katula kununa mpi yandi vutudila beto nitu ya kukuka mutindu Nzambi zolaka na kisina. Polo lutisaka ndilu ve ntangu yandi tubaka nde, sambu na disumu ya Adami, bantu “yalamaka na kima ya mpamba.” (NW) Biblia yankaka (The Jerusalem Bible) ketuba nde bantu “lendaka dyaka ve kulungisa lukanu na bo.” (Roma 8:20) Kansi, beto lenda wa kyese sambu Ngangi na beto meyambulaka beto ve. Yandi yidikaka nzila ya kukatula disumu ti lufwa kimakulu. Nki mutindu?

5. Nki mutindu Nsiku ya Nzambi pesaka bantu ya Izraele vandaka kumonisa luzitu ya nene sambu na lunungu?

5 Yehowa “ke zolaka mambu ya kieleka ti ya mbote [to, “ya lunungu,” NW].” (Nkunga 33:⁠5) Nsiku ya yandi pesaka na bana Izraele kemonisa bukatikati ya nene ti kikalulu ya kukonda kukotila muntu: lunungu. Mu mbandu, na kati ya bansiku yina, nsiku mosi ketuba nde: “Kana nge fwa muntu, nge mpi bo ta fwa nge [to, “Nge fwete pesa luzingu sambu na luzingu,” NW].” (Kubasika 21:23; Kutanga 35:21) Mutindu yai ya kuzenga makambu vandaka kutula bukatikati na kitesilu ya lunungu ya Nzambi.​—⁠Fwanisa ti Kubasika 21:⁠30.

6. (a) Sambu na nki beto lenda tuba nde Adami fwaka bantu? (b) Adami vidisaka luzingu ya nki mutindu, ye sambu lunungu kusalama ti bukatikati, yo lombaka kupesa kimenga ya nki mutindu?

6 Adami fwaka bantu, ntangu yandi salaka disumu. Sambu na nki beto ketuba buna? Sambu yandi pesaka disumu yina na bana na yandi yonso, yo yina bana na yandi yonso kefwaka. Nitu na beto kenunaka malembemalembe tii beto kufwa; kikuma nki, kukolama ya Adami kolamaka. (Nkunga 90:10) Disumu ya Adami salaka nkutu mambu ya kuluta mbi. Sambu, yandi vidisaka ve kaka luzingu mosi ya bamvula 70 to 80 sambu na yandi mosi mpi sambu na bana na yandi. Kansi, yandi vidisaka luzingu ya kukuka, luzingu ya mvula na mvula. Yo yina, kana bo fwete ‘pesa luzingu sambu na luzingu,’ nge kemona nde sambu na kulungisa lunungu ya Yehowa, yo lombaka kupesa luzingu ya nki mutindu? Luzingu ya mutindu yankaka ve, kaka luzingu ya kukuka; luzingu bonso yina Nzambi pesaka Adami na kisina sambu yandi buta bana ya kukuka. Kimenga ya luzingu ya mutindu yina zolaka kutula bukatikati na kitesila ya lunungu, mpi kukatula disumu ti lufwa kimakulu.

Kufuta Ntalu ya Disumu

7. Ngogo “nkudulu” ketendula nki?

7 Ntalu ya bo futaka sambu na kusumba beto na masumu, Biblia kebinga yo nde “nkudulu.” (Nkunga 49:​7NW) Na Kikongo, nkudulu mekatuka na ngogo kukula; disongidila, kufuta mbongo na muntu yina kukangaka bampika sambu yandi yambula bo. Ya kyeleka, Yehowa pesaka ve nkudulu sambu bo kangaka muntu. Kansi, ngindu ya kufuta kima kele kaka kiteso mosi. Dyaka, ngogo ya Kiebreo ya bo kebalulaka nde “nkudulu,” ntendula na yo kibeni kele “kufika.” Sambu na kukatula disumu, nkudulu fwete vanda ntalu kiteso mosi ti kima ya yo kezo fika; disongidila, kiteso mosi ti luzingu ya kukuka ya Adami vandaka na yo.

8. (a) Nki mutindu bo vandaka katula muntu na kimpika? (b) Nki mutindu dikambu na beto bansumuki landaka mpi mbandu yina?

8 Dikambu yango kelanda mutindu ya bo vandaka kekatula bantu na kimpika na ntangu ya Nsiku ya Moize. Yo vandaka mutindu yai: kana muntu mosi ya Izraele mekuma nsukami mpi mekuditeka na kuvanda mpika ya muntu ya dikanda yankaka, mpangi na yandi lendaka kusumba (to, kukula) yandi. Yandi vandaka futa ntalu kaka kiteso mosi ti yina ya bo vandaka kusumbila mpika. (Levi 25:​47-49) Biblia ketuba nde beto bantu ya kukonda kukuka, beto kele “bampika ya masumu.” (Roma 6:6; 7:​14, 25) Ebuna, yo lombaka kufuta nki sambu na kukatula beto na kimpika yina? Mutindu beto memona, luzingu ya Adami vidisaka vandaka luzingu ya kukuka, yo lombaka mpi kufuta kima yankaka ve, kaka luzingu mosi ya kukuka.

9. Nki Yehowa kusalaka sambu na kukatula disumu?

9 Kansi, beto kebutukaka bantu ya konda kukuka. Kele ti muntu ve na kati na beto mekukana ti Adami. Yo yina, muntu mosi ve lenda pesa nkudulu ya lenda lungisa lunungu ya Yehowa. Mutindu beto tubaka na luyantiku, yo kele bonso beto kele ti maladi mosi ya kezo fwa beto, kansi beto kele na mbongo ve ya kufuta sambu bo pasula beto sambu na kukatula maladi yina. Na kisika yina, keti beto tapesa mersi ve, kana muntu mosi mewila beto mawa, mpi mekwisa kufutila beto mbongo yina? Yai kele kima kibeni ya Yehowa kusalaka! Yandi yidikaka nzila ya kukatula beto masumu kimakulu. Ee, na luzolo na yandi ya mbote, yandi pesaka beto kima yina ya beto lendaka kuzwa ve sambu na kufuta. Nki mutindu? Polo sonikaka nde: ‘Makabu ya Nzambi me pesaka beto kele [luzingu] ya mvula na mvula [na nzila ya] Mfumu na beto Yesu Kristo.’ (Roma 6:23) Yoane tubaka nde Yezu kele “Mwana-dimeme ya Nzambi, yina ke katulaka masumu ya bantu yonso!” (Yoane 1:29) Beto tala ntangu yai, nki mutindu Yehowa sadilaka Mwana na yandi sambu na kufuta nkudulu.

“Nkudulu ya Kiteso Mosi”

10. Nki mutindu bambikudulu ya ketadila “nkuna” kwisaka kulungana na Yozefi ti Maria?

10 Kaka na nima ya kukolama ya Adami ti Eva, Yehowa zabisaka nde yandi tatula “nkuna,” to mwana mosi, yina tasumba bantu na lufwa. (Kuyantika 3:​15NW) Yehowa bandaka kusonga mabuta yina zolaka kubuta nkuna yina. Nsukansuka, yandi songaka nde bibuti ya nkuna vandaka Maria ti Yozefi, bantu zole ya ntoto ya Palestine, ya vandaka mewakana sambu na kukwelana. Wanzio songaka Yozefi na ndosi nde Maria vandaka ti divumu ya yandi bakaka na ngolo ya mpeve santu mpi nde “yandi ta buta mwana-bakala. Nge ta pesa yandi zina Yesu, sambu yandi muntu ta katula bantu na masumu na bo.”​—⁠Matayo 1:​20, 21.

11. (a) Nki Yehowa salaka sambu Mwana na yandi kubutuka muntu ya kukuka? (b) Sambu na nki Yezu fwanaka na kupesa “nkudulu ya kiteso mosi”?

11 Yai vandaka ve divumu bonso mavumu ya bankento yonso kebakaka. Mpamba ve, Yezu vandaka kezinga dezia na zulu na ntwala ya kubutuka. (Bingana 8:​22-31; Kolosai 1:15) Yehowa katulaka luzingu ya Yezu, na ngolo na yandi ya kuyituka, yandi kotisaka yo na divumu ya Maria, yo yina Mwana ya Nzambi zwaka mwaye ya kubutuka awa bonso muntu. (Yoane 1:​1-3, 14; Filipi 2:​6, 7) Yehowa bongisaka mpi mambu na mpila nde disumu ya Adami kusimba ve Yezu. Yo yina, Yezu butukaka muntu mosi ya kukuka. Na mutindu yina, yandi vandaka ti kima ya Adami kuvidisaka: luzingu ya kukuka. Tala ntangu yai, muntu yina lendaka kufuta mfuka ya masumu memonana! Yai kele kibeni kima ya Yezu salaka na Nisani 14, ya mvu 33 T.B. Na kilumbu yina ya mfunu, Yezu kudipesaka na maboko ya bambeni na yandi, bo fwaka yandi. Kilumbu yina, yandi pesaka “nkudulu ya kiteso mosi.”—⁠1 Timoteo 2:​6NW.

Ntalu ya Luzingu ya Kukuka

12. (a) Monisa luswaswanu ya nene ya kele na kati ya lufwa ya Yezu ti lufwa ya Adami. (b) Nki mutindu Yezu mekumaka “Tata ya Mvula na Mvula” ya bantu ya bulemfu?

12 Luswaswanu ya nene kele na kati ya lufwa ya Yezu ti lufwa ya Adami. Luswaswanu yai kepesa beto mayele ya kuzaba nde nkudulu vandaka na ntalu mingi. Lufwa ya Adami vandaka ndola, sambu yandi kolamaka na luzolo yonso na Ngangi na yandi. (Kuyantika 2:​16, 17) Kansi Yezu vandaka ve ata ti kikuma mosi ya kubaka ndola ya lufwa, sambu “yandi salaka masumu ve.” (1 Piere 2:22) Yo yina, ntangu Yezu kufwaka, yandi vandaka ti kima mosi ya kuluta ntalu, kima ya nsumuki Adami vandaka na yo ve na lufwa na yandi: nswa ya kuzinga luzingu ya kukuka. Yo yina, lufwa ya Yezu vandaka kimenga. Ntangu yandi mataka na zulu bonso kigangwa ya kimpeve, kima ya ntete, yandi tululaka ntalu ya kimenga yina na ntwala ya Tata na yandi. (Baebreo 9:24) Yai kele mutindu Yezu sumbaka bantu na masumu, mpi kumaka Tata na bo ya mpa, na kisika ya Adami. (1 Korinto 15:45) Yo yina, yo mefwana na kubinga Yezu nde “Tata ya Mvula na Mvula.” (Yezaya 9:⁠5) Keti nge mesimba nki yo ketendula? Adami, tata ya kusalaka masumu, tulaka bana na yandi yonso na lufwa. Yezu, Tata ya kukuka, sadilaka kimenga na yandi sambu na kupesa luzingu ya mvula na mvula na bantu ya bulemfu.

13. (a) Pesa mbandu ya ketendula mutindu Yezu futaka mfuka ya Adami bikisaka. (b) Sambu na nki kimenga ya Yezu takatula ve masumu ya bibuti na beto ya ntete?

13 Kansi nki mutindu lufwa ya muntu mosi mpamba lenda katula masumu ya bantu mingi? (Matayo 20:28) Na disolo mosi ya kubasikaka mwa bamvula meluta, beto tendulaka nkudulu mutindu yai: “Yo kele bonso kompani mosi ya ke ti bantu ya kisalu mingi. Patro ya bo tulaka kuna medya mbongo, mebwisa kompani; banzo mekangama, bantu mingi kisalu memana, mbongo ya kufuta bamfuka ya ngani kele ve. Bankento na bo, bana, ti bantu ya kudefisaka bo bima kemona mpasi kaka sambu na muyibi ya patro yai! Na nima, mvwama mosi, muntu ya ntima ya mbote, mekwisa kubasika, yandi mefuta bamfuka yonso ya kompani mpi yandi mekangula dyaka kisalu. Yandi mefuta mfuka ya patro yina ya muyibi, kansi yo megulusa bantu ya kisalu, mabuta na bo, bankwa bamfuka. Kansi, keti yo kelomba nde patro yina ya ntama kubaka mpi mambote yai ya mpa? Ve, bo melosaka yandi na boloko mpi kisalu na yandi memana kimakulu! Yo kele mutindu mosi sambu na mfuka ya Adami. Kufuta ya Yezu futaka yo tavanda sambu na mambote ya bana na yandi, kansi sambu na yandi mosi ve.”

14, 15. Sambu na nki beto lenda tuba nde Adami ti Eva salaka masumu na luzolo yonso, ye nki keswaswanisa beto ti bo?

14 Yai mutindu ya mbote ya kuzenga makambu. Sambu Adami ti Eva salaka masumu na luzolo na bo mosi. Bo mosi ponaka nzila ya kukonda kulemfuka na Nzambi. Kansi beto, beto butukaka na masumu. Beto lenda sala ve mutindu yankaka. Ata beto kesala ngolo nki mutindu nde beto sumuka ve, beto kesumuka kaka. (1 Yoane 1:⁠8) Ntangu yankaka beto lenda kudiwa bonso Polo ntangu yandi tubaka nde: “Ntangu mono ke zola kusala mambu ya mbote, mono ke sala yo ve, mono fweti sala kaka mambu ya mbi. Na ntima na mono, mono ke zolaka kulanda Bansiku ya Nzambi. Kansi na nitu na mono, mono ke wa nzala ya kusala mambu ya nkaka; nzala yina ke nwana ti Bansiku yina ya mono me ndimaka na mabanza na mono. Nzala yina ke pesaka nzila na masumu na kusimba nitu na mono. A, mono kele muntu mosi ya mawa!”​—⁠Roma 7:​21-24.

15 Kansi, kyese sambu nkudulu kepesa beto kivuvu! Yezu kele nkuna yina talungisa mambu yina Nzambi silaka nde na nzila na yo, “bantu yonso ya ntoto tabaka mpenza lusakumunu.” (Kuyantika 22:​18NW; Roma 8:20) Kimenga ya Yezu mekangulaka kyelo sambu bantu yina ketulaka lukwikilu na yandi kubaka mambu ya kitoko. Beto tadila ndambu na kati na yo.

Beto Baka Mambote ya Nkudulu ya Kristu

16. Ata beto kele bantu ya masumu, nki mambote beto kebaka ntangu yai sambu na nkudulu ya Yezu?

16 Yakobo, nsoniki mosi ya Biblia, ndimaka nde “beto yonso ke salaka bifu mingi.” (Yakobo 3:⁠2) Kansi na nsadisa ya nkudulu ya Kristu, Nzambi kelolulaka bifu na beto. Yoane ketuba nde: “Kana muntu me sala masumu, beto ke na muntu mosi ta bondila Tata Nzambi sambu na yandi. Muntu yango, zina na yandi Yesu Kristo; yandi kele muntu ya mbote na meso ya Nzambi. Yandi muntu me fwaka sambu na kukatula masumu na beto.” (1 Yoane 2:​1, 2) Ata mpidina, beto fwete sakana ve ti masumu. (Yude 4; fwanisa ti 1 Korinto 9:27.) Kansi, kana beto mesala disumu, beto fwete kangula ntima na beto na meso ya Yehowa, sambu beto kezaba nde ‘yandi kewilaka bantu mawa.’ (Nkunga 86:5; 130:​3, 4; Yezaya 1:18; 55:7; Bisalu 3:19) Yo yina, nkudulu kesadisaka beto na kusadila Nzambi ti kansansa ya mbote mpi kesadisaka beto na kusamba yandi na zina ya Yezu Kristu.​—⁠Yoane 14:​13, 14; Baebreo 9:⁠14.

17. Nki mambote kekinga beto na bilumbu kekwisa sambu na nkudulu?

17 Nkudulu ya Kristu mekangulaka nzila sambu lukanu ya Nzambi kulungana: bantu ya bulemfu kuzinga mvula na mvula na Paladisu ya ntoto. (Nkunga 37:29) Polo sonikaka nde: “Na [nzila ya Yezu], Nzambi lungisaka mambu yonso ya yandi silaka.” (2 Korinto 1:20) Yo ke masonga nde “lufwa meyalaka bonso ntotila.” (Roma 5:​17NW) Nkudulu kepesa Nzambi nzila ya kukatula ‘mbeni yai ya nsuka.’ (1 Korinto 15:26; Kusonga 21:⁠4) Bayina mefwaka tamona mpi mambote ya nkudulu ya Yezu. Yezu tubaka nde: “Ntangu ke kwisa, bantu yonso yina me fwaka kele na maziamu, bo ta wa ndinga [ya Yezu]; ebuna bo ta basika.”​—⁠Yoane 5:​28, 29; 1 Korinto 15:​20-22.

18. Nki masumu menatilaka bantu, ebuna nki mutindu dikambu yango tasuka na inza ya mpa ya Nzambi tasala?

18 Kyeleka mpenza, yo tavanda kyese mingi na kuzinga luzingu ya Nzambi kanaka na kisina: luzingu ya kukonda mpasi ya kenyokula beto bubu yai! Disumu metulaka mavanga, kaka ve na kati na beto ti Nzambi, kansi mpi na kati ya ntu na beto, ntima na beto, ti na kati ya nitu na beto. Kansi, Biblia kesila beto nde, na inza ya mpa ya Nzambi tasala, ‘muntu mosi ve ta tuba diaka nde: “Mono ke bela.” ’ Ee, basusi ti maladi tanyokulaka dyaka ve bantu. Sambu na nki? Yezaya kepesa mvutu: “Nzambi ta wila beto mawa sambu na masumu na beto, yandi ta yindula yo diaka ve.”​—⁠Yezaya 33:⁠24.

Nkudulu Kele Kidimbu ya Zola

19. Nki konso muntu fwete sala na kusonga ntonda na nkudulu ya Yezu?

19 Zola pusaka Yehowa na kutinda Mwana na yandi awa na ntoto. (Roma 5:8; 1 Yoane 4:⁠9) Zola pusaka mpi Yezu na kundima “mpasi mingi na lufwa ya yandi fwaka.” (Baebreo 2:9; Yoane 15:13) Yai kikuma ya pusaka Polo na kusonika nde: “Kuzola yina ya Kristo ke zolaka beto yo ke yalaka [“pusaka,” NW] beto, . . . Kristo me fwaka sambu na bantu yonso, sambu bantu yina ke na moyo, bo zinga sambu na bo mosi diaka ve, kansi sambu na Kristo yina me fwaka, yina ya Nzambi me tedimisaka na lufwa sambu na bo.” (2 Korinto 5:​14, 15) Kana beto kebakisaka nki Yezu salaka sambu na beto, beto tasala mambu yai ya Polo metuba. Sambu, nkudulu mepesaka beto mwaye ya kuguluka na lufwa! Yo yina, beto kezola ve kumonisa na mambu ya beto kesala nde beto kemona kimenga ya Yezu bonso kima mosi ya mpamba.​—⁠Baebreo 10:⁠29.

20. Nki mutindu beto kemonisaka nde beto kelandaka “malongi” ya Yezu?

20 Nki mutindu beto lenda monisa ntonda ya kebasika na ntima sambu na nkudulu? Na ntwala bo kanga yandi, Yezu tubaka nde: “Muntu yina ke zolaka mono, yandi ta landaka malongi na mono.” (Yoane 14:23) Na kati ya “malongi” ya Yezu, yandi pesaka beto kisalu mosi ya beto fwete sala na kikesa yonso: “Beno kwenda kukumisa bantu [ya makanda] yonso balonguki na mono: Beno botika bo.” (Matayo 28:19) Kulemfuka na Yezu kelomba mpi nde beto zola bampangi na beto ya kimpeve.​—⁠Yoane 13:​34, 35.

21. Sambu na nki yo kevandaka mbote na kuvanda na Lusungiminu?

21 Mutindu ya kuluta mbote ya kumonisa ntonda na nkudulu kele kuvanda na Lusungiminu ya Lufwa ya Kristu, yina beto tasala mvula yai na Aprili 1. a Yo kele mpi na kati ya “malongi” ya Yezu, sambu kilumbu ya yandi bandaka nkinsi yina, Yezu songaka balandi na yandi nde: “Beno [landa ku]sala mpidiyai sambu na kuyindula mono.” (Luka 22:19) Ntangu beto kekwendaka na nkinsi yai ya mfunu mpi beto kelandaka na dikebi yonso ntuma ya Kristu, beto kemonisaka nde beto kendima kibeni nde nkudulu ya Kristu kele nzila ya lugulusu ya Nzambi. Kyeleka mpenza, bantu ke na “muntu ya nkaka ve awa na nsi-ntoto yina lenda gulusa bo.”​—Bisalu 4:12.

[Noti na nsi ya lutiti]

a Na mvula yai, Nisani 14 ya mvu 33 T.B., kilumbu ya Yezu kufwaka, tavanda na Aprili 1. Yula Bambangi ya Yehowa na kuzaba kisika ti ntangu Lusungiminu tasalama.

Keti Nge Keyibuka?

◻ Sambu na nki bantu lenda kudikatula ve na disumu?

◻ Na nki mutindu Yezu kele “nkudulu ya kiteso mosi”?

◻ Nki mutindu Yezu sadilaka nswa na yandi ya kuzinga luzingu ya kukuka sambu na kugulusa beto?

◻ Nki mambote nkudulu ya Yezu kenatila bantu?

[Bangiufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 9]

Sambu kitesilu ya lunungu kuvanda ti bukatikati, yo lombaka muntu mosi ya kukuka kaka bonso Adami

[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]

Lufwa ya Yezu vandaka kimenga sambu yandi vandaka na nswa ya kuzinga luzingu ya kukuka