Zinga na Mayele mpi Kudipesa na Kisalu!

“Beno kangula meso, sambu beno zaba ve kilumbu to ntangu ya Mwana-muntu ta kwisa.”​—⁠MATAYO 25:⁠13.

1. Nki dyambu ntumwa Yoane vandaka kukinga?

 NA DISOLO ya nsuka ya kele na Biblia, Yezu pesaka lusilu yai: “Kubika fioti mono ke kwisa!” Ntumwa na yandi Yoane vutulaka nde: “[Amen] Mfumu Yesu, kwisa!” Yoane vandaka na ntembe ve ata fyoti sambu na kukwisa ya Yezu. Yandi vandaka na kati ya bantumwa yina yulaka Yezu nde: “Tubila beto, mambu yina yonso ta bwa nki ntangu? Nki kidimbu . . . ta songa beto nde nge [“kele awa, (pa·rou·siʹa na Kigreki), mpi nde nsuka ya ngidika ya bima yai melunga,” NW]?” Ee, Yoane tulaka ntima na kukinga ntangu Kristu zolaka kuvanda awa.​—⁠Kusonga 22:20; Matayo 24:⁠3.

2. Nki mutindu mabundu kezinga ntangu Kristu kele dezia awa?

² Bantu ya ketulaka ntima mutindu yina kele mingi ve bubu yai. Mabundu mingi kelongaka “kukwisa” ya Yezu, kansi bantu na bo kekingaka mpenza ve kilumbu yina. Yo kemonanaka na luzingu na bo. Mukanda mosi (The Parousia in the New Testament) ketuba nde: “Kivuvu ya Parousia kemonanaka ve na luzingu, mabanza ti bisalu ya dibundu. . . . Kisalu ya ntinuntinu ya dibundu fwete sala sambu na kubalula ntima ti kukwenda kulonga evanzile kesalama dyaka mingi ve to nkutu mesukaka mpenza.” Kansi, bantu yonso ve mesala buna!

3. (a) Nki Bakristu ya kyeleka kesalaka na yina metala pa·rou·siʹa? (b) Nki kibeni beto kezo tadila ntangu yai?

³ Balongoki ya kyeleka ya Yezu ke na mpusa ya kumona nswalu nsuka ya ngidika yai ya bima ya mbi. Ntangu beto kekinga yo na kwikama yonso, beto kezola kubakisa mbote mambu yonso ya metala ntangu yai ya Kristu kele awa, ti kusadila yo. Yo tasadisa beto na ‘kukanga ntima tii na nsuka sambu beto guluka.’ (Matayo 24:13) Ntangu yandi kepesa mbikudulu yina kele na kapu 24 mpi 25 ya Matayo, Yezu pesaka mpi ndongisila ya mayele ya beto lenda sadila, sambu na mambote na beto ya mvula na mvula. Kapu 25 kele ti bingana mingi, ziku nge zaba yo mpi. Na kati na yo ke ti kingana ya bamwense kumi (tanu ya mayele, tanu ya bazoba) mpi kingana ya bibende ya mbongo ya batalanta. (Matayo 25:​1-30) Nki mambote beto lenda baka na bingana yai?

 Vanda Mayele, Bonso Bamwense Tanu!

4. Nki Yezu tubaka na kingana ya bamwense?

⁴ Yo tavanda mbote kana nge metanga dyaka kingana ya bamwense yina kele na Matayo 25:​1-13. Yo ketubila dikwela mosi ya nene ya salamaka mutindu Bayuda vandaka kusala. Bakala ya kekwela kwendaka kubaka nkento na yandi na nzo ya tata ya nkento, sambu na kwisa kunata nkento na nzo na yandi (to ya tata na yandi). Bo lendaka kwisa kuvutuka na nzila ti miziki mpi bankunga. Kansi ntangu ya kukuma na bo zabanaka ve. Na kingana yango, bana-bankento kumi, bamwense, vandaka kukinga bakala yina kekwela na mpimpa. Tanu na kati na bo salaka buzoba ya kunata ve mafuta mingi, ye yo lombaka nde bo kwenda kusumba yo. Bayina yankaka tanu salaka mayele ya kunata mafuta yankaka na milangi, sambu kana na mpimpa mafuta mekauka na mwinda, bo tula yankaka. Bo mpamba bantu vandaka ya kuyilama ntangu bakala yina kekwela kukumaka. Bo mpi bantu kubakaka nswa ya kukota na fete ya makwela. Ntangu bamwense tanu yina ya bazoba kwisaka kuvutuka, yo vandaka retare, mpila ya kukota vandaka dyaka ve.

5. Nki mikapu kesadisa beto na kubakisa ntendula ya kifwani ya kingana ya bamwense?

⁵ Mambu mingi ya kele na kingana yai beto fwete bakisa yo na kifwani. Mu mbandu, Masonuku kebinga Yezu nde bakala ya kekwela. (Yoane 3:​28-30) Yezu tubaka nde yandi kele bonso mwana ya ntotila yina bo kezo sadila fete ya makwela. (Matayo 22:​1-14) Biblia kefwanisa mpi Yezu ti bakala ya kele ti nkento. (Efezo 5:23) Kima mosi ya kebenda dikebi kele nde, na bisika mingi na Biblia, bo kemonisaka Bakristu ya kupakulama bonso “nkento” ya Kristu; kansi awa na kingana yai, bo ketanga ve nkento ya kekwela. (Yoane 3:29; Kusonga 19:7; 21:​2, 9) Kansi, bo ketubila bamwense kumi, mpi na bisika yankaka na Biblia, bo kefwanisaka mpi bapakulami ti mwense yina takwela Kristu.​—⁠2 Korinto 11:⁠2. a

6. Nki dilongi Yezu pesaka balandi na yandi na nsuka ya kingana ya bamwense?

⁶ Katula mambu ya yo kesonga na kifwani ti mbikudulu ya yo kepesa, kingana yai kele mpi ti minsiku mingi ya beto lenda longuka. Mu mbandu, simba bangogo yai ya Yezu tubaka na nsuka ya kingana: “Beno kangula meso, sambu beno zaba ve kilumbu to ntangu ya Mwana-muntu ta kwisa.” Yo yina, kingana yai kesonga beto nde beto fwete zinga na mayele, ti kutula dikebi ya ngolo sambu nsuka ya bima yai mefinama. Ntembe kele ve sambu na nsuka yai, yo ke na kukwisa, ata beto kezaba ve kilumbu ya yo takuma. Sambu na yo, beto tala nki bimvuka yonso zole ya bamwense kusalaka.

7. Nki monisaka buzoba ya bamwense tanu ya kingana yina?

⁷ Yezu tubaka nde: “Tanu vandaka bazoba.” Keti bo monanaka bazoba sambu bo kwikilaka ve nde bakala ya kekwela takwisa? Keti bo kwendaka kutambula na kusosa kyese? Keti muntu mosi kwisaka kukusa bo? Ve. Yezu tubaka nde “bo basikaka sambu na kwenda kukutana na bakala yina ke kwela.” Bo zabaka nde yandi kekwisa, bo vandaka mpi na luzolo ya kuvukana ti yandi, nkutu bo zolaka mpi kukota na “fete ya makwela.” Kansi, keti bo yilamaka mbotembote? Bo kingaka yandi tii na “midi ya mpimpa,” kansi bo yilamaka ve na kuyamba yandi konso nki ntangu yina ya yandi zolaka kukuma: yo vanda na ntwala to na nima ya ntangu yina bo vandaka kuyindula.

8. Nki monisaka mayele ya bamwense tanu yina yankaka?

⁸ Tanu yina yankaka, ya Yezu kubingaka nde bamwense ya mayele, kwendaka mpi kukinga bakala yina kekwela ti bamwinda na bo kepela. Bo kingaka mpi, kansi bo vandaka “mayele.” Ngogo ya Kigreki yina bo kebalula awa nde “mayele” lenda vanda “mayele ya kutina dikambu, ya kubakisa nswalu, to ya kuzingila.” Bana-bankento yai tanu monisaka mayele na bo na kunataka mafuta yankaka sambu na kutula na mwinda kana ya ntete mekauka. Na kutuba ya mbote, bo vandaka mesila mpenza na kumona bakala yina kekwela, yo yina, bo lendaka ve kukaba mafuta na bo ata fyoti. Mayele ya mutindu yina vandaka mbi ve, ye mbote na yo monanaka ntangu bakala yina kekwela kumaka mpi kutaka bo ya kuyilama mbotembote. Bana-bankento yai ya “vandaka me yilama bo kotaka nzila mosi ti yandi na nzo yina vandaka fete ya makwela, ebuna bantu kangaka kielo ya nzo.”

9, 10. Nki ngindu Yezu zolaka kulonga na kingana ya bamwense, ye nki bangyufula beto fwete kudiyula?

 ⁹ Awa Yezu vandaka kulonga ve bikalulu ya mbote ya muntu fwete vanda na yo na fete ya makwela, to kikalulu ya kukaba. Dilongi na yandi vandaka nde: “Beno kangula meso, sambu beno zaba ve kilumbu to ntangu ya Mwana-muntu ta kwisa.” Kudiyula ntangu yai nde, ‘Keti mono kezinga na mayele na ntangu yai ya Kristu kele dezia ti beto?’ Beto kekwikilaka nde ntangu yai Kristu kele na kuyala na zulu, kansi keti ngindu na beto kezaba ntangu yonso nde kubika fyoti “Mwana muntu ke kwisa na zulu ya matuti, na ngolo ti na lukumu ya nene”? (Matayo 24:30) Ntangu “midi ya mpimpa” kufinamaka, kukuma ya bakala yina kekwela vandaka mepusana mpenza; yo vandaka dyaka ntama ve bonso ntangu ya bamwense basikaka sambu na kwenda kukutana ti yandi. Mutindu mosi, kukuma ya Mwana-muntu sambu na kufwa ngidika yai ya mbi mepusana; yo kele dyaka ntama mingi ve bonso na ntangu ya beto bandaka kukinga kukwisa na yandi. (Roma 13:​11-14) Keti beto kezinga kaka na mayele, nkutu mayele ya kuluta dyaka sambu ntangu mefinama?

¹⁰ Sambu na kulanda “kukangula meso,” yo kelomba nde beto vanda mayele ntangu yonso. Bamwense tanu kingaka tii mafuta na bo kukauka, na nima bo basikaka sambu na kusumba yankaka. Mutindu mosi bubu yai, Mukristu mosi lenda bwa kidiba, mpi yandi monana ya kukonda kuyilama ntangu Yezu takuma. Yo kuminaka Bakristu yankaka ya mvu-nkama ya ntete. Yo lenda kumina bankaka mpi bubu yai. Yo yina, beto fwete kudiyulaka nde, ‘Keti yo ke na kukumina mono?’​—⁠1 Tesalonika 5:​6-8; Baebreo 2:1; 3:12; 12:3; Kusonga 16:⁠15.

Kudipesa na Kisalu Sambu Nsuka Mefinama

11. Nki kingana Yezu pesaka na nima, ye yo mefwanana ti nki?

¹¹ Na kingana na yandi yina melanda, Yezu lombaka balandi na yandi kima yankaka na zulu ya mayele. Na nima ya kuta kingana ya bamwense ya mayele mpi ya buzoba, yandi pesaka mbandu ya batalanta. (Tanga Matayo 25:​14-30.) Kingana yango mefwanana mingi ti kingana ya bibende ya wolo yina Yezu pesaka sambu bantu mingi “vandaka kubanza nde me bika kaka fioti Kimfumu ya Nzambi ke kwisa kumonika.”​—⁠Luka 19:​11-27.

12. Nki kingana ya batalanta ketuba?

¹² Na kingana ya batalanta, Yezu keta nkenda ya muntu mosi, yina bingaka bampika na yandi tatu, na ntwala ya kwenda kutambula ntama. Yandi pesaka mpika mosi batalanta tanu, yankaka batalanta zole, ya nsuka talanta mosi​—⁠‘konso muntu, mutindu vandaka mayele na yandi.’ Ziku, talanta mosi vandaka kibende ya mbongo ya kwivre, mbongo ya bo lendaka kufuta muntu ya kisalu na bamvula 14: yo vandaka mbongo mingi! Ntangu muntu yina kwisaka kuvutuka, yandi bingaka bampika na yandi na kwisa kutanga mbongo ya bo bikaka kusala na nima ya “ntangu mingi” yina yandi vandaka ve. Bampika zole ya ntete butisaka mbongo ya yandi pesaka bo, bo fokulaka yo mbala zole. Yandi songaka konso muntu nde: “Kele mbote,” mpi yandi silaka na kupesa bo matabisi. Na nima yandi sukisaka nde, “Kwisa, beto sepela!” Mpika ya tatu sadilaka ve talanta mosi ya bo pesaka yandi, nde mfumu na yandi vandaka muntu ya mpasi. Yandi zikaka mbongo yina na ntoto, olie ya kutula yo ata na banki sambu yo buta kima na zulu. Mfumu bingaka yandi “muntu mosi ya mbi mpi ya koikoi” sambu yandi salaka kima ve na kumatisa kimvwama ya mfumu na yandi. Yo yina, bo botulaka yandi talanta yina mosi, mpi bo losaka yandi na nganda kisika yandi kwendaka ‘kudila ti kukangisa meno.’

13. Nki mutindu Yezu salaka bonso mfumu yina kwendaka kutambula?

¹³ Mambu mingi ya kele na kingana yai mpi, beto fwete bakisa yo na kifwani. Mu mbandu,  muntu yina kwendaka kutambula ntama kele Yezu. Yo lombaka nde yandi bikisa balongoki na yandi, yandi kwenda na zulu, mpi kukinga tii na ntangu yandi zolaka kuzwa kiyeka na yandi ya kintotila. b (Nkunga 110:​1-4; Bisalu 2:​34-36; Roma 8:34; Baebreo 10:​12, 13) Awa dyaka, beto lenda zwa dilongi ya nene to munsiku yina beto yonso fwete sadila na luzingu na beto. Nki dilongi?

14. Nki kikalulu ya mfunu kingana ya batalanta kelonga beto?

¹⁴ Ata kivuvu na beto kuvanda ya kuzinga kukonda kufwa na zulu to ya kuzinga mvula na mvula na ntoto, kingana ya Yezu kemonisa beto pwelele nde beto fwete kudipesa na kisalu ya Bukristu. Na bunkufi, kingana yai kesonga beto nde: Beno kudipesa na kisalu. Bantumwa pesaka mbandu banda na Pantekoti ya mvu 33 ya T.B. mata. Beto ketanga nde: “Piere songaka bo mambu mingi ya nkaka, yandi mpi bondilaka bo nde: ‘Beno ndima na kuguluka, beno tina bantu yai me vilaka.’ ” (Bisalu 2:​40-42) Na nima, yandi zwaka mbuma ya mbote mpenza sambu na kisalu na yandi yina! Ntangu bantumwa yankaka vukanaka ti yandi na kisalu ya kusamuna, bo mpi kudipesaka na kisalu, ebuna ‘Nsangu ya Mbote mwanganaka na bantu ya nsi-ntoto ya mvimba.’​—⁠Kolosai 1:​3-6, 23; 1 Korinto 3:​5-9.

15. Nki mutindu mpenza beto lenda sadila dilongi ya kele na kingana ya batalanta?

¹⁵ Simba nki ntangu Yezu pesaka kingana yai: na mbikudulu yina metala ntangu yandi tavanda awa. Beto kele na banzikisa ya mbote ya kesonga nde pa·rou·siʹa ya Yezu mezinga mpi kubika fyoti yo kesuka. Yibuka mutindu Yezu tubilaka “nsuka” ti kisalu yina Bakristu fwete sala: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka . . . ta kwisa.” (Matayo 24:14) Tula mambu yai na ntu ye yindula kana nge kele mpika ya nki mutindu? Kudiyula nde: ‘Keti kima mosi lenda songa nde mono kele bonso mpika yina zikaka mbongo ya bo pesaka yandi, mbala yankaka sambu na kwenda kusala makambu na yandi mosi? To mono kele bonso bampika yina ya mbote mpi ya kwikama? Keti ntangu yonso kana mwaye kele mono kebanzaka na kufokula mambu ya Mfumu?’

Zinga na Mayele mpi Kudipesa na Kisalu Sambu Yezu Kele Dezia Awa

16. Bingana yonso zole yai ya beto metadila melonga beto nki?

¹⁶ Ee, katula mambu ya yo kesonga na kifwani ti mbikudulu ya yo kepesa, bingana yai zole kepesa beto kikesa ya ngolo na bangogo ya kebasika na munoko ya Yezu yandi mosi. Yandi kezabisa beto nde: Beno zinga na mayele, beno kudipesa na kisalu, mingimingi ntangu beto kemona kidimbu ya pa·rou·siʹa. Ntangu yango yo yai. Yo yina, keti beto kezinga mpenza na mayele mpi kekudipesa mpenza na kisalu?

17, 18. Nki ndongisila longoki Yakobo pesaka na yina metala kuvanda ya Yezu ti beto?

¹⁷ Yakobo, mpangi ya Yezu ya mama mosi, vandaka ve na Ngumba ya Baolive sambu na kuwa mbikudulu ya Yezu; kansi yandi zabaka yo na nima, mpi yandi bakisaka yo mbotembote. Yandi sonikaka nde: “Yo yina bampangi, beno kanga ntima tii kilumbu ya Mfumu Yesu [“tavanda awa,” NW]. Beno tala ntete nki mutindu muntu yina ke salaka bilanga ke kangaka ntima tii kuna bima ya mbote ta basika na ntoto: Kana yandi me kuna bambuma na ntoto, yandi ke kangaka ntima tii kuna mvula ya ntete ta noka, ebuna yandi ke kangaka ntima mpi tii kuna mvula ya nsuka-nsuka ta noka. Beno mpi beno kanga ntima; beno vanda na kikesa mingi, sambu kilumbu ya Mfumu Yesu [“tavanda awa,” NW] me kuma pene-pene.” (Beto bantu metengimisa bisono.)​—⁠Yakobo 5:​7, 8.

¹⁸ Ntete Yakobo ndimisaka Bakristu nde Nzambi tapesa ndola na bantu yina kesadilaka kimvwama na bo na mutindu ya mbi. Na nima yandi syamisaka bo na kukanga ntima ntangu bo kekinga nde Yehowa kupesa ndola yina. Mukristu yina kekanga ntima ve lenda kuma na kikalulu ya kusosa kuvutula mbela, bonso yandi muntu kele na nswa ya kupesa ndola sambu na mbi ya mesalama. Kansi, yo fwete vanda ve mutindu yina, sambu ntangu ya kusambisa kele, yo kekwisa. Mbandu ya musadi bilanga yina Yakobo pesaka kemonisa yo pwelele.

19. Nki mutindu musadi bilanga vandaka kukanga ntima na Izraele?

¹⁹ Konso musadi bilanga na Izraele vandaka kukinga bimenina kubasika, yo yela, na nima yandi katula yo. (Luka 8:​5-8; Yoane 4:35) Ntangu yandi  vandaka kukinga, bikuma mingi lendaka natila yandi susi bantangu yankaka. Mu mbandu, yandi lendaka kudibanza nde keti mvula ya ntete ti ya nsuka tanoka na kiteso ya kufwana? To, keti bampasu to mupepe ya ngolo tafwa ve bimenina? (Fwanisa ti Yoele 1:4; 2:​23-25.) Kansi, yo vandaka kulomba nde nsadi ya bilanga na Izraele kutula ntima na Yehowa ti na lugangu ya yandi mebongisaka mbotembote. (Kulonga 11:14; Yeremia 5:24) Na kubwisa ntima, yo vandaka kulomba nde nsadi ya bilanga kutula ntima na Yehowa, yandi kinga. Yandi vandaka na lukwikilu na kuzaba nde, bima ya yandi kekinga tabasika. Mpi yo vandaka kubasika!

20. Nki mutindu beto lenda kanga ntima na kulanda ndongisila ya Yakobo?

²⁰ Ya kyeleka, muntu ya bilanga lenda kuzaba nki ngonda bo takatula bambuma; kansi Bakristu ya mvu-nkama ya ntete lendaka kusala ve ntalu sambu na kuzaba ntangu ya Yezu tavanda awa. Kansi, ntangu yango zolaka kukwisa kaka. Yakobo sonikaka nde: “Kilumbu ya Mfumu Yesu [“tavanda awa (na Kigreki pa·rou·siʹa),” NW] me kuma penepene.” Na ntangu yina Yakobo sonikaka bangogo yai, kidimbu ya nene, to ya kemonika na ntoto ya mvimba nde Kristu kele dezia awa, vandaka memonana ntete ve. Kansi ntangu yai yo kemonana! Ebuna mawi na beto fwete vanda nki mutindu na nsungi yai? Kidimbu kele mpenza na kumonana. Beto kemona yo. Beto lenda tuba ti kundima yonso nde: ‘Mono kemona kidimbu ke na kulungana.’ Beto lenda tuba ti kundima yonso nde: ‘Kilumbu ya Mfumu Yesu [tavanda awa, NW] me kuma penepene.’

21. Nki beto mesila na kusala?

²¹ Sambu mambu kele mutindu yai, beto kele mpenza ti kikuma ya mbote ya kusimba ti kusadila dilongi ya nsuka ya Yezu basisaka na bingana yai zole ya beto metadila. Yandi tubaka nde: “Beno kangula meso, sambu beno zaba ve kilumbu to ntangu ya Mwana-muntu ta kwisa.” (Matayo 25:13) Na ntembe ve, yai ntangu ya kudipesa ti kikesa yonso na kisalu na beto ya Bukristu. Bika beto songa konso kilumbu na luzingu na beto nde beto mebakisa kima ya Yezu longaka. Beto zinga ti mayele! Beto kudipesa na kisalu!

[Banoti na nsi ya lutiti]

Nge Keyibuka?

◻ Nki dilongi ya mfunu nge mebaka na kingana ya bamwense tanu ya mayele mpi tanu ya bazoba?

◻ Nki ndongisila Yezu mepesa nge na nzila ya kingana ya batalanta?

◻ Nki mutindu kukanga na nge ya ntima na yina metala pa·rou·siʹa mefwanana ti ya musadi bilanga ya Izraele?

◻ Sambu na nki beto lenda tuba nde beto kezinga na ntangu mosi ya kyese mpi ya kelomba kisalu?

[Bangiufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Nki malongi nge mebaka na kingana ya bamwense ti ya batalanta?