Yehowa keyidika nzila

“Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu.”​—MATAYO 24:14.

1. Inki kima mesalamaka na nsadisa ya kisalu ya kusamuna na bamvu-nkama yonso zole, ya ntete ti ya 20?

 SAMBU Yehowa kele Nzambi mosi ya zola, yandi kezola nde “bantu yonso kuguluka, bo kuzaba mambu ya kieleka.” (1 Timoteo 2:⁠4) Yo lombaka kusamuna mpi kulonga na inza ya mvimba. Na mvu-nkama ya ntete, kisalu yai ya kusamuna kumisaka dibundu ya Bukristu ‘dikunzi yina ke simbaka mambu ya kieleka.’ (1 Timoteo 3:15) Ntangu fyoti na nima, malongi ya luvunu kubasikaka, ebuna mwinda ya kyeleka kufwaka. Ntama mingi ve, na “bilumbu ya nsuka,” “nzayilu ya kyeleka” mefuluka dyaka, yo mepesa bantu mingi kivuvu ya luguluku ya mvula na mvula yina kele na Biblia.​—⁠Daniele 12:​4, NW.

2. Inki Yehowa mesalaka sambu na yina metala kisalu ya kusamuna?

² Ata Satana kesalaka mpenza kikesa mingi sambu na kufwa lukanu ya Nzambi, kisalu ya kusamuna kekwendaka kaka na ntwala, yo vanda na mvu-nkama ya ntete ti ya 20. Yo keyibusa beto mbikudulu ya Yezaya. Sambu na yina metala kuvutuka ya Bayuda yina kuvandaka na kimpika na Yuda na mvu-nkama ya sambanu na N.T.B., Yezaya sonikaka nde: “Beno fulusa ntoto na mabengi, beno kulumusa bangumba yonso ya nene ti ya fioti, yonso kukuma lepele.” (Yezaya 40:⁠4) Yehowa meyidikaka mpi nzila mbotembote sambu na kampanye ya nene ya kisalu ya kusamuna na bamvu-nkama ya ntete ti ya 20.

3. Sambu na nki beto lenda tuba nde Yehowa kele na ngolo ya kulungisa balukanu na yandi?

³ Yo kezo tuba ve nde Yehowa yandi mosi kibeni muntu kusalaka nde mambu yonso yina mesalama sambu na kuyela ya kisalu ya kusamuna kusalama; yo kezo tuba mpi ve nde, Yehowa kusadilaka mayele na yandi ya kuzaba mambu yina tasalama na ntwala sambu na kuzaba mambu yonso kibeni ti yina ya fyotifyoti yina zolaka kusalama. Ya kyeleka, yandi lenda yidika mpi kukana mambu yina takwisa na ntwala. (Yezaya 46:​9-11) Kansi, yandi lenda mpi kusala konso kima yina yandi mezola ntangu mambu meyantika kusalama. Mutindu ngungudi yina meyikanaka ti kisalu na yandi kezabaka mutindu ya kutwadisa ti ya kutanina mameme na yandi, mutindu mosi mpi Yehowa ketwadisaka bantu na yandi. Yandi ketwadisa bo na luguluku, yandi taninaka kimpeve na bo mpi yandi sadisaka bo na kubaka mambote ya mambu yonso vandaka kusalama sambu kisalu ya kusamuna kusalama mbote na inza ya mvimba.​—⁠Nkunga 23:​1-4.

Kisalu mosi ya mpasi

4, 5. Sambu na nki kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote kele kisalu mosi ya mpasi?

⁴ Mutindu yo vandaka na ntangu ya kutunga maswa na bilumbu ya Noa, kisalu ya kusamuna nsangu ya Kimfumu kele kisalu mosi ya nene, yo vanda na mvu-nkama ya ntete ti na ntangu na beto. Kisalu ya kukumina bantu yonso ti konso nsangu, kevandaka kisalu mosi ya mpasi. Kansi, kisalu yai vandaka kisalu mosi ya mpasi kibeni na mvu-nkama ya ntete, sambu balongoki vandaka mingi ve. Mfumu na bo, Yezu, bo fwaka yandi bonso muntu yina kebendumunaka bantu. Dibundu ya Bayuda vandaka ngolo. Bo tungaka tempelo na bo na Yeruzalemi. Mabundu ya bantu yina kuvandaka Bayuda ve na teritware ya Mediterane vandaka mpi ngolo. Bo vandaka mpi ti batempelo ti kinganga-nzambi na bo. Mutindu mosi mpi, na “ntangu ya nsuka” yina kuyantikaka na 1914, Bakristu ya kupakulama vandaka mingi ve, mpi bantu ya mabundu yankaka yina ketubaka nde bo kesadilaka Nzambi kuvandaka mingi.​—⁠Daniele 12:⁠9.

⁵ Yezu kebisaka balandi na yandi nde bo tamenga bo. Yandi tubaka nde: “Bo ta kanga beno, bo ta pesa beno na maboko ya bantu sambu bo monisa beno mpasi, ebuna bo ta fwa beno. Bantu ya bansi yonso ta menga beno sambu na mono.” (Matayo 24:⁠9) Katula bampasi ya mutindu yai, Bakristu zolaka kuzinga na kati ya “mpasi mingi,” mingimingi na “bilumbu ya nsuka.” (2 Timoteo 3:⁠1) Kisalu vandaka nene. Ntembe kele ve nde yo zolaka kubenda kimbeni. Luzingu zolaka kuvanda mpasi na bilumbu ya nsuka. Ebuna, mambu yai yonso kumisaka kisalu ya kusamuna mpasi mingi kibeni. Yo lombaka kuvanda kibeni ti lukwikilu ya ngolo.

6. Inki mutindu Yehowa kundimisaka bantu na yandi nde kisalu tasalama mbote?

⁶ Yehowa kuzabaka nde kisalu yai tavanda mpasi, kansi yandi zabaka mpi nde ata kima mosi ve lenda kukangisa yo. Mbikudulu mosi ya kuzabana mbote zabisaka na ntwala nde kisalu yai tasalama mbote na mvu-nkama ya ntete ti ya 20: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba.” (Beto bantu metengimisa bisono.)​—⁠Matayo 24:⁠14.

7. Na nki kiteso kisalu ya kulonga nsangu ya mbote kusalamaka na mvu-nkama ya ntete?

⁷ Bansadi ya Nzambi ya mvu-nkama ya ntete landaka kaka kisalu na bo sambu bo kele na lukwikilu ti mpeve santu. Sambu Yehowa kumonisaka nde yandi vandaka ti bo, bo salaka kisalu na bo mbote kuluta kiteso bo mosi vandaka kuyindula. Na ntangu Polo sonikaka mukanda na bantu ya Kolosai, kiteso ya bamvula 27 lutaka na nima ya lufwa ya Yezu. Ebuna yandi lendaka kutuba nde “bo me zabisaka Nsangu yina ya Mbote na bantu yonso.” (Kolosai 1:23) Mutindu mosi mpi, awa ya beto mekuma na nsuka ya mvu-nkama ya 20, beto kesamuna nsangu ya mbote na bansi 233.

8. Na kati ya nki mambu bantu mingi meyambaka nsangu ya mbote? Pesa mbandu.

⁸ Bantu mingi meyambaka nsangu ya mbote na bamvu kumi ya mekatuka kuluta. Bamingi dyaka mesalaka yo nkutu na ntangu ya mpasi, ya bitumba, ntangu bo kangisaka kisalu na beto, mpi na ntangu ya kimbeni ya ngolo. Mambu ya mutindu yai kusalamaka mpi na mvu-nkama ya ntete. Kilumbu mosi bo bulaka Polo ti Silasi ti bafimbu mpi bo losaka bo na boloko. Yo vandaka ntangu mosi ya mpasi kibeni sambu na kukumisa bantu balongoki! Kansi, Yehowa kusadilaka mambu yina sambu kisalu yina kusalama. Bo basisaka Polo ti Silasi na boloko, ebuna soda yina vandaka kulangidila bo, yandi ti nkento na yandi bo kumaka bankwikidi. (Bisalu 16:​19-33) Eksperiansi ya mutindu yai kemonisa nde bantu yina kemengaka nsangu ya mbote lenda kangisa yo ve. (Yezaya 54:17) Kansi, kisalu ya Bukristu vandaka ve kisalu mosi ya mambu ya mpasi kaka ti kimbeni. Bika beto tala ntangu yai mwa mambu ya mbote yina kusadisaka sambu kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote kusalama na mutindu mosi ya kufwana, yo vanda na mvu-nkama ya ntete ti na mvu-nkama ya 20.

Bisika yina mabundu kuvandaka

9, 10. Inki mutindu Yehowa pesaka bantu kivuvu sambu na kusamuna nsangu ya mbote na mvu-nkama ya ntete ti na mvu-nkama ya 20?

⁹ Beto tala kiteso ya ntangu yo lombaka sambu na kusala kisalu yai ya nene ya kusamuna. Mutindu mambu vandaka kusalama na mvu-nkama ya ntete, mbikudulu ya bamposo 70 ya bamvula yina kele na Daniele 9:​24-27, kusongaka mvula yina Mesia zolaka kumonana. Yandi monanaka na mvu 29 ya T.B. Ata Bayuda ya mvu-nkama ya ntete kubakisaka ve ntangu ya sikisiki ya mambu yina zolaka kulungana, bo vandaka ti kivuvu, mpi bo vandaka kukinga Mesia. (Luka 3:15) Mukanda mosi ya Kifalansa (Manuel Biblique) ketuba nde: “Bantu zabaka nde bamposo makumi nsambwadi ya bamvula yina Daniele tubilaka kukumaka penepene, ebuna ata muntu mosi ve kuyitukaka na kuwa Yoane Mbotiki kelonga nde kimfumu ya Nzambi mekuma penepene.”

¹⁰ Inki beto lenda tuba na mutindu mambu kesalama na ntangu na beto? Dyambu ya nene vandaka kubaka kiyeka ya kimfumu yina Yezu bakaka na zulu, ya kusongaka nde yandi meyantika kuvanda ti beto na kiyeka ya Kimfumu. Mbikudulu ya Biblia kemonisa nde dyambu yai kusalamaka na 1914. (Daniele 4:​13-17) Sambu bo vandaka kuyindula dezia kulungana ya mambu yai, yo nataka bantu mingi ya mabundu ya ntangu na beto na kuvanda ti kivuvu ya ngolo. Kivuvu kumonanaka mbotembote na kati ya Balongoki ya Biblia ya masonga yina kuyantikaka kubasisa zulunalu yai na 1879 na ntu-dyambu Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence (Nzozulu ya Nkengi ya Sioni mpi Kinati-Nsangu ya Kuvanda ya Kristu ti Beto). Na yau, na bantangu yonso zole, na mvu-nkama ya ntete ti na ntangu na beto, bivuvu yina bantu ya mabundu vandaka na yo yidikaka nzila sambu na kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote. a

11. Inki mambu mabundu kusalaka ntama mesadisa na kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote?

¹¹ Kima yankaka ya kusadisaka Bakristu na kisalu na bo na bantangu yonso zole kele yai: bantu mingi vandaka kuzaba Masonuku ya Santu. Na mvu-nkama ya ntete, bimvuka ya Bayuda panzanaka mpi kumaka kuzinga penepene ti makanda ya Mimpani. Bimvuka yina vandaka ti banzo ya bisambu na bo kisika bantu vandaka kukwenda mbala na mbala sambu na kuwa mutindu bo vandaka kutanga ti kutubila Masonuku. Yo yina, Bakristu ya ntete kukukaka na kutunga na zulu ya nzayilu yina bantu vandaka na yo dezia. (Bisalu 8:​28-36; 17:​1, 2) Na luyantiku ya ntangu na beto, bantu ya Yehowa kumonaka mambu ya mutindu mosi na bisika mingi. Na bisika yina Kikristu vandaka kusala, Biblia kumwanganaka mingi, mingimingi na bansi ya dibundu ya Misioni. Bo vandaka kutanga yo na banzo-Nzambi mingi, bantu mingi kuvandaka na yo. Bantu kuvandaka dezia ti Biblia na banzo na bo, kansi bo vandaka ti mfunu ya kubakisa kima ya bo vandaka na yo.

Mambote ya nsiku

12. Inki mutindu mbala mingi nsiku ya Roma vandaka lutaninu na mvu-nkama ya ntete?

¹² Kisalu ya kusamuna ya Bakristu kebakaka mambote mingi na nsiku ya luyalu. Kintinu ya Roma kuyalaka inza ya mvimba, mpi bantu vandaka kuzitisa bansiku na yo na luzingu na bo ya konso kilumbu. Bansiku yai vandaka kutanina bo, mpi Bakristu ya ntete bakaka mpi mambote na yo. Mu mbandu, mutindu Polo kutubilaka nsiku ya Roma salaka nde bo basisa yandi na boloko mpi yo taninaka yandi na kukonda kudya fimbu. (Bisalu 16:​37-39; 22:​25, 29) Sambu yandi tubilaka mutindu nsiku ya Roma kesalaka, yo sadisaka yandi na kulembika makasi ya kibuka ya bantu na Efezo. (Bisalu 19:​35-41) Kilumbu mosi, bo zolaka kufwa Polo na Yeruzalemi, kansi bo yambulaka yandi sambu yandi vandaka sitwaye ya Roma. (Bisalu 23:27) Na nima, nsiku ya Roma kusadisaka yandi na kunwanina lukwikilu na yandi na ntwala ya ntotila ya nene ya Roma, Kaisala. (Bisalu 25:11) Ata Bakaisala mingi kuvandaka bamfumu ya mbi, mbala mingi bansiku vandaka kusadisa sambu na ‘kunwanina Nsangu ya Mbote mpi kuzabisa yo na bantu na kikesa.’​—⁠Filipi 1:⁠7.

13. Inki mutindu mbala mingi kisalu ya kusamuna kesadilaka mambote ya nsiku na ntangu na beto?

¹³ Mambu yai kesalama kaka mutindu mosi bubu yai na bansi mingi. Ata kuvandaka ti bantu yina ‘vandaka zenga makambu na nzila ya mbote ve [“kemonisaka bantu mpasi na zina ya nsiku,” NW],’ bansiku ya kusonika kepesaka kimpwanza ya lusambu bonso nswa ya muntu yonso fwete vanda na yo na bansi mingi. (Nkunga 94:20) Bansiku ya baluyalu mingi mepesaka beto nswa ya kusala kisalu na beto, na nima ya kubakisa nde Bambangi ya Yehowa kele ve kigonsa na luzingu ya bantu. Na États-Unis, kisika ya bo kesalaka mikanda mingi ya Bambangi, bansiku ya bo kesadilaka kuna, mepesaka nzila na kubasisa zulunalu Nzozulu ya Nkengi bamvula 120 kukonda kuzenga sambu bantu kutanga yo na inza ya mvimba.

Bansungi ya ngemba ti kimpwanza

14, 15. Inki mutindu mwa ngemba yina vandaka kumonana na luzingu, sadisaka Bakristu na kusala kisalu ya kusamuna na mvu-nkama ya ntete?

¹⁴ Kisalu ya kusamuna kesalamaka mpi na bansungi ya mwa ngemba. Ata Yezu tubaka na sikisiki yonso nde yo vanda na mvu-nkama ya ntete to ya 20, ‘bantu ya nsi ya nkaka ta kwisa kunwanisa bantu ya nsi ya nkaka,’ bantangu yankaka bo keyambulaka mavanga sambu na mwa ntangu ya nda, ebuna yo kesadisaka na kusala kisalu ya kusamuna Kimfumu mingi. (Matayo 24:⁠7) Bakristu ya mvu-nkama ya ntete vandaka kuzinga na lutaninu ya Pax Romana, to Ngemba ya Roma. Muntu mosi ya kelongukaka mambu ya nkenda sonikaka nde: “Roma kuyalaka kibeni bantu yonso ya bansi ya Mediterane na mpila nde yo [Roma] manisaka mvita yina vandaka kumana ve sambu na nsungi mosi ya nda.” Kumana ya mvita yai pesaka nzila na Bakristu ya ntete na kutambula kukonda kigonsa na bansi yonso yina Roma vandaka kutwadisa.

¹⁵ Kintinu ya Roma salaka ngolo sambu na kuvukisa bantu na ntangu yina yo vandaka kuyala. Dyambu yai salaka nde yo vandaka mpasi ve na kutambula, na kuvanda na kimpwanza, mpi kukabula bangindu ti bantu yankaka. Kansi, yo pesaka mpi ngindu ya kimpangi ya inza ya mvimba. Mukanda mosi, On the Road to Civilization (Na Nzila ya Kutoma ya Bantu) ketuba nde: “Bumosi ya Kintinu [ya Roma] kumisaka kilanga [sambu na kisalu ya kusamuna ya Bakristu] mbote. Bandilu ya kekabulaka bansi kuvandaka dyaka ve. Sitwaye ya Roma vandaka sitwaye ya inza ya mvimba. . . . Dyaka, dibundu yina kulongaka nde bantu yonso kele bampangi, bantu vandaka kubakisa nde yo vandaka kimvuka ya bantu yina kuyedisaka ngindu ya kimpangi ya inza ya mvimba.”​—⁠Fwanisa ti Bisalu 10:​34, 35; 1 Piere 2:⁠17.

16, 17. Inki kima kupusaka bantu na kusosa ngemba na bilumbu yai, mpi nki bantu mingi ke na kusala?

¹⁶ Inki beto lenda tuba sambu na ntangu na beto? Mvu-nkama ya 20 kele nsungi ya bamvita ya mefwa bantu kuluta mingi na nkenda ya bantu mesalama. Bamvita yina kevukisa bansi mingi ke na kusalama kaka. (Kusonga 6:⁠4) Ata mpidina, bantangu ya mwa ngemba mpi kevandaka. Bansi yina ya kuluta ngolo na inza menwana ve bo yonso na mvita mosi ya ngolo kiteso ya bamvula 50 meluta. Mambu yai mesadisa mingi sambu na kusamuna nsangu ya mbote na bansi yango yina.

¹⁷ Mambu ya kepesa boma yina mesalama na bamvita ya mvu-nkama ya 20, menata bantu mingi na kumona mfunu ya luyalu mosi ya inza ya mvimba. Boma ya mvita ya inza ya mvimba nataka bantu na kusala bimvuka yai zole: Société des Nations ti Nations unies. (Kusonga 13:14) Lukanu ya bimvuka yai zole vandaka kulonga kele kutomisa kuwakana mpi ngemba na kati ya makanda ya inza yonso. Mutindu bantu kemona mfunu ya luyalu ya mutindu yina kesalaka nde bo ndima nsangu ya mbote ya luyalu ya inza ya mvimba yina tatula ngemba ya kyeleka yina tazinga. Luyalu yango kele Kimfumu ya Nzambi.

18. Inki dibanza ya bantu na yina metala lusambu mesadisa na kisalu ya kusamuna?

¹⁸ Ata bo menyokulaka Bakristu na mutindu mosi ya mbi bantangu yankaka, na mvu-nkama ya ntete ti ya 20, kimpwanza ya lusambu memonanaka mpi. (Yoane 15:20; Bisalu 9:31) Bantu ya Roma kundimaka mpi bo vandaka kuzinga kukonda mpasi ti banzambi ya babakala ti ya bankento ya bantu yina bo nungaka. Profesere Rodney Stark sonikaka nde: “Na mambu mingi, Roma pesaka kimpwanza ya nene ya lusambu tii ntangu yo kwisaka kumonana dyaka na nima ya Revolisio ya Amerika.” Na ntangu na beto, na bansi mingi, bantu mekuma kutula makutu na bangindu ya bantu yankaka, yo mesala nde bantu yango mekuma kusosa kuwa nsangu ya Biblia yina Bambangi ya Yehowa kelonga.

Kisalu ya teknolozi mesala

19. Inki mutindu Bakristu ya ntete sadilaka kodeksi?

¹⁹ Sambu na kusukisa, tala mutindu Yehowa mesadisa bantu na yandi na kubaka mambote yina ya kutoma ya teknolozi menata. Ata Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kuzingaka ve na ntangu ya kutoma ya ntinu-ntinu ya teknolozi, kima ya mbote ya bo sadilaka vandaka kodeksi, to mikanda ya matiti. Bakodeksi kuyingaka barulo ya vandaka kubeba mpambampamba. Mukanda mosi (The Birth of the Codex) ketuba nde: “Yo kele kima ya kuyituka kana beto tala mutindu kodeksi kuyingaka barulo, yo salamaka malembemalembe mpi ndambundambu na bantu yina kelongukaka mikanda ya inza, kansi Bakristu kendimaka kodeksi mbala mosi mpi na bisika yonso ya inza.” Mukanda yai ya beto metubila keyika nde: “Mutindu Bakristu kusadilaka kodeksi na inza ya mvimba na mvu-nkama ya zole, kemonisa nde yo fwete vanda nde yo zabanaka na ntwala ya mvu 100 ya T.B.” Kusadila kodeksi vandaka mpasi ve kuluta barulo. Yo vandaka mpasi ve na kuzaba kisika konso mukapu vandaka. Ntembe kele ve nde dyambu yai kusadisaka Bakristu ya ntete. Sambu, bonso Polo, bo vandaka kutendula Masonuku kaka ve, kansi bo vandaka ‘kusonga mpi mutindu bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi’ mambu yina bo vandaka kulonga.​—⁠Bisalu 17:​2, 3.

20. Inki mutindu bantu ya Nzambi kesadilaka teknolozi ya bilumbu yai na kisalu yonso ya kusamuna, mpi sambu na nki?

²⁰ Kutoma ya teknolozi na mvu-nkama na beto kele kima mosi ya kuyitukisa kibeni. Bamasini ya kunyemina mikanda ya kele ti vitesi mosi ya ngolo, mesadisa beto na kubasisa mikanda mingi yina ketendula Biblia na mbala mosi mpi na bandinga mingi. Teknolozi ya bilumbu yai mesadisa beto mingi na kisalu ya kubalula Biblia na bandinga yankaka. Bakaminyo ya nene, ba tre, bamaswa, ti ba avio kesadisaka beto na kunata mikanda yina ketendula Biblia nswalu na bisika yonso ya inza. Batelefone ti bamasini ya faksi mekumisaka kusolula ti muntu yina kele ntama na mbala mosi kima ya kyeleka. Na nsadisa ya mpeve na yandi, Yehowa mesadisaka bansadi na yandi na kusadila teknolozi ya mutindu yai sambu na kumwanga kukonda mpasi nsangu ya mbote na inza ya mvimba. Bo kesadila ve bima ya mutindu yai ti mpusa ya kuzaba ti ya kusadila konso kima yina mebasika na inza. Kansi, mpusa na bo ya ntete mpi ya kuluta mfunu kele ya kusadila bima yina lenda sadisa bo na kusala kisalu na bo ya kulonga na mutindu mosi ya mbote kibeni.

21. Inki kima beto fwete tula ntima nde yo tasalama?

²¹ Yezu kutubaka nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba.” (Matayo 24:14) Kaka mutindu Bakristu ya ntete kumonaka kulungana ya mbikudulu yai, bubu yai beto kemona mpi kulungana na yo na kiteso mosi ya nene. Ata kisalu yango kele mingi mpi mpasi, na ntangu ya mbote ti na ntangu ya mbi, na kati ya bansiku ya kesobasoba ti bangindu ya bantu, na kati ya bitumba ti ngemba, na kati ya kutoma ya teknolozi ya mitindu yonso, beto melongaka mpi beto ke na kulonga nsangu ya mbote. Keti mambu yai yonso kepesaka nge ve boma na kumona mayele ya Yehowa ti ngolo na yandi ya kuyidika mambu yina tasalama na ntwala? Beto fwete tula mpenza ntima nde kisalu ya kusamuna tasalama mutindu manaka ya Yehowa meyidikaka yo mpi nde lukanu na yandi ya zola talungana sambu na kusakumuna bantu ya lunungu. Bo tabaka ntoto mpi bo tazinga na zulu na yo mvula na mvula. (Nkunga 37:29; Habakuki 2:⁠3) Kana beto zinga mutindu lukanu ya Yehowa kezola, beto tavanda na kati ya bantu yina ya lunungu.​—⁠1 Timoteo 4:⁠16.

[Noti na nsi ya lutiti]

Mambu ya kuvutukila

◻ Sambu na nki kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote kele kisalu mosi ya mpasi?

◻ Na nki mitindu kisalu ya Bakristu mebakaka mambote ya mambu yina baluyalu meyidikaka ti mwa ngemba yina kemonanaka na luzingu?

◻ Kana beto tala mutindu Yehowa kesakumuna kisalu ya kusamuna, yo kendimisa beto nde nki mambu ya mbote tasalama na bilumbu kekwisa?

[Bangiufula ya disolo ya kulonguka]