Nge lenda nunga mpangi na nge
Nge lenda nunga mpangi na nge
“Kwenda kusonga yandi mbi yina ya yandi me sala nge. Kansi beno sala mambu yina kaka beno zole mpamba. Kana mpangi na nge me wila nge, tuba nde nge [menunga mpangi na nge, NW].”—MATAYO 18:15.
1, 2. Inki ndongisila ya kusadila na luzingu Yezu pesaka kana muntu mesala mbi?
MUTINDU yandi bikalaka kaka ti mwa bangonda sambu na kusala kisalu na yandi, Yezu vandaka ti malongi mingi ya mfunu ya kupesa balongoki na yandi. Nge lenda tanga yo na Matayo kapu 18. Mosi na kati ya malongi yango vandaka kumonisa mfunu ya kuvanda ti kikalulu ya kudikulumusa, bonso bana ya fyoti. Na nima, yandi monisaka nde beto fwete keba na kukonda kubwisa ‘mwana mosi na kati ya bana yai ya fioti’ mpi nde beto fwete meka kutanina “bana ya fioti” na mpila nde bo fwa ve. Na nsuka, Yezu yikaka ndongisila ya mfunu mpi ya kusadila na luzingu sambu na kuyidika makambu na kati ya Bakristu.
2 Nge lenda yibuka bangogo na yandi yai: “Kana mpangi na nge me sala nge mbi, kwenda kusonga yandi mbi yina ya yandi me sala nge. Kansi beno sala mambu yina kaka beno zole mpamba. Kana mpangi na nge me wila nge, tuba nde [nge menunga mpangi na nge, NW]. Kansi kana yandi ke zola kuwila nge ve, kwisa kunata muntu mosi to bantu zole ya nkaka. Mpidina, nge ta lungisa mambu yina ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi nde: ‘Bantu zole to tatu fweti pesa kitemwe na bo na konso mambu ya bo me funda.’ Kansi kana yandi ke zola kuwila bo ve, ntangu yai, kwenda kuzabisa mambu yina yonso na Dibundu. Ebuna kana yandi ke zola kuwila Dibundu mpi ve, beno sala yandi mutindu beno ke salaka bamimpani to bakalaki ya mpaku.” (Matayo 18:15-17) Inki ntangu beto lenda sadila ndongisila ya mutindu yai, mpi nki fwete vanda mabanza na beto ntangu beto kesala mutindu yina?
3. Inki ndongisila beto fwete sadila kana bantu yankaka mesala beto mbi?
3 Disolo yina kulutaka tubilaka mingi nde sambu beto yonso kele bantu ya kukonda kukuka mpi beto yonso kesalaka bifu, beto fwete sala ngolo sambu na kulolulaka. Beto fwete sala yo kibeni kana kima mosi mepesa beto mpasi na ntima sambu na mambu yina mpangi Mukristu kutubaka to kusalaka. (1 Piere 4:8) Yo kelutaka kuvanda mbote kuyambula dikambu yango kuluta, disongidila, kulolula to kuvila yo. Kana beto kesala mutindu yai, tuba nde beto ketula ngemba na kati ya dibundu ya Bukristu. (Nkunga 133:1; Bingana 19:11) Kansi, mbala yankaka nge lenda mona nde yo kele mbote na kuyidika dikambu ti mpangi na nge ya bakala to ya nkento yina kusalaka kima mosi yina kupesaka nge mpasi na ntima. Kana yo kele mpidina, bangogo ya Yezu yina kele awa na zulu kemonisa mutindu nge fwete sala.
4. Na kutuba ya mbote, nki mutindu beto lenda sadila Matayo 18:15 na mbi ya bantu yankaka mesala beto?
4 Yezu longisilaka nde nge “kwenda kusonga yandi mbi yina ya yandi me sala nge. Kansi beno sala mambu yina kaka beno zole mpamba.” Yo kele mpenza mayele. Kisika yai na ndinga ya Kialema, bo kebalulaka yo mutindu yai na ba Biblia yankaka, kwenda nge songa mbi yango “na ntwala ya meso iya,” disongidila meso na nge ti ya yandi. Kana nge kwenda kuyidika dikambu na kingenga ti mabanza mpi kutuba ya mbote, yo kevandaka pete na kuyidika yo. Mpangi yina kusalaka to kutubaka dikambu ya mbi to kima yina kupesaka nge mpasi na ntima lenda ndima na meso na nge mosi kifu na yandi. Kana bantu yankaka kewidikila, kikalulu ya kukonda kukuka lenda sala nde yandi buya kundima nde yandi salaka mbi to kumeka kusosa kupesa bikuma ya yandi sadilaka dikambu yango. Kansi, kana nge kwenda kuyidika dikambu yango “na ntwala ya meso iya,” nge lenda mona mbala yankaka nde, yo vandaka kaka kukonda kubakisa mbote ya mambu, kansi yo kele kibeni disumu ve to kima ya yandi salaka na nku. Kana beno zole mebakisa nde yo vandaka kukonda kubakisa, beno lenda manisa dikambu yango, olie ya kubika nde kadikambu ya fyoti yina kukuma nene to kubebisa kinduku na beno. Na yau, beno lenda sadila munsiku yina kele na Matayo 18:15, ata na makambu ya fyotifyoti ya kebasikaka na luzingu ya konso kilumbu.
Inki yandi zolaka kutuba?
5, 6. Kana beto landa mutindu mambu vandaka, masumu ya nki mutindu Matayo 18:15 vandaka kutubila, mpi nki kemonisa yo?
5 Na kutuba ya mbote, mambu yina Yezu longisilaka ketadila makambu ya nene. Yezu tubaka nde: “Kana mpangi na nge mesala mbi [to, “disumu”].” Awa “mbi” to disumu, lenda vanda konso dikambu yina ya mbi to konso foti yina. (Yobi 2:10; Bingana 21:4; Yakobo 4:17) Kansi, mambu yai kemonisa nde disumu yina Yezu zolaka kutubila fwete vanda ya nene. Yo vandaka ya nene kibeni na mpila nde muntu yina kusalaka mbi yango bo lendaka kubaka yandi bonso ‘mumpani to kalaki ya mpaku.’ Nsa yai kezo tuba nki kibeni?
6 Balongoki ya Yezu yina kuwaka mambu yina zabaka nde bantu ya bwala na bo lendaka kuzinga ve kifulu mosi ti bantu ya Makanda yankaka. (Yoane 4:9; 18:28; Bisalu 10:28) Na masonga yonso, bo vandaka kuzola ve kuvukana ti bakalaki ya mpaku, yina kuvandaka Bayuda kansi ya kukumaka kunyokula bantu. Yo yina, na kutuba ya mbote, mambu ya bo ketubila na Matayo 18:15-17, vandaka masumu ya nene, kansi tumakambu ya fyotifyoti ve to yina kepesaka ntima mpasi, ya nge lenda lolula kukonda mpasi mpi kuvila yo.—Matayo 18:21, 22. a
7, 8. (a) Masumu ya nki mutindu bankuluntu fwete sambisa? (b) Inki mutindu ya masumu Bakristu zole lenda manisa bo zole mpamba na kuwakana ti Matayo 18:15-17?
7 Na ntangu bo vandaka kusadila Nsiku, masumu yankaka vandaka kulomba mambu mingi kuluta ndolula yina muntu ya bo salaka mbi lendaka kupesa. Kuvweza, kulonga malongi ya luvunu, kusambila biteki, pite, bizumba, ti kuvukisa nitu babakala na babakala vandaka masumu yina bo vandaka kunata na ntwala ya bankuluntu (to banganga-nzambi) sambu bo tadila yo. Yo kesalamaka mpi mutindu mosi na dibundu ya Bukristu bubu yai. (Levi 5:1; 20:10-13; Kutanga 5:30; 35:12; Kulonga 17:9; 19:16-19; Bingana 29:24) Kansi, simba nde, mutindu ya masumu yina Yezu ketubila awa bo lendaka kuyidika yo na kati ya bantu zole. Beto pesa mwa bambandu: Sambu na makasi to kimpala, muntu mosi metonga mpangi na yandi. Mukristu mendima kusala kisalu ti bisadilu ya kitoko mpi yandi mendima kumanisa yo na dati mosi ya yandi mosi mepesa. Muntu mosi mendima na kuvutula mbongo ya yandi medefa na kilumbu to na dati yina ya bo mewakana. Mukristu mosi mesila nde kana patro kulonga yandi kisalu, yandi tameka ve (ata yandi mezwa kisalu kisika yankaka) na kubotula to kumeka kubaka mambote to bakiliya ya patro na yandi sambu na mwa ntangu to na dikambu mosi buna. b Kana mpangi mosi mezitisa ve bangogo na yandi mpi mebalula ve ntima sambu na mbi yina ya yandi mesala, yo takuma dikambu ya nene. (Kusonga 21:8) Kansi makambu yai yonso, bo lenda yidika yo bo zole mpamba.
8 Ebuna, nki mutindu nge tasala sambu na kumanisa makambu? Mbala mingi bantu kelutaka kubakisa nde mambu ya Yezu tubaka kele ya kusadila na bitambi tatu. Bika beto tadila konso kitambi. Olie ya kumona mambu yango ya Yezu tubaka bonso nsiku ya bo lenda balula ve, sosa kubakisa mbote ntendula na yo, kukonda kuvila lukanu na nge ya kele ti zola.
Sala ngolo sambu na kununga mpangi na nge
9. Inki kima beto fwete vila ve ntangu beto kesadila Matayo 18:15?
9 Yezu yantikaka mutindu yai: “Kana mpangi na nge me sala nge mbi [to, “disumu”], kwenda kusonga yandi mbi yina ya yandi me sala nge. Kansi beno sala mambu yina kaka beno zole mpamba. Kana mpangi na nge me wila nge, tuba nde nge [menunga mpangi na nge, NW].” Yo kele pwelele nde, kitambi yai ketubila ve dikambu ya nge keyindudila muntu to ya kuwa na kuwa. Nge fwete vanda ti nzikisa to mambu ya nge waka ya nge lenda sadila sambu na kusadisa mpangi na nge na kubakisa nde yandi salaka mbi, ye yandi fwete yidika dikambu yango. Yo kele mbote na kusala yo nswalu, kukonda kukinga nde dikambu yango kukuma nene, to nde ntima na yandi kukuma ngolo. Kuvila mpi ve nde kana dikambu yango kukinga mingi, yo lenda kuma nene mpi kusala nge mosi mpi mbi. Sambu disolo yai taluta kaka na kati ya beno zole, nge ti yandi, kuzabisa yo ve na bantu yankaka sambu bo kotila nge to sambu bo mona nde nge kele muntu ya mbote. (Bingana 12:25; 17:9) Sambu na nki? Sambu na lukanu ya nge kelanda.
10. Inki kima tasadisa beto na kununga mpangi na beto?
10 Lukanu na nge fwete vanda ya kununga mpangi na nge, kansi ya kupesa yandi ndola ve, ya kupesa yandi nsoni ve, to kubwisa yandi. Kana yandi salaka kibeni mbi, kinduku na yandi ti Yehowa kele na kigonsa. Ebuna, yo talomba nde nge baka yandi bonso mpangi na nge ya Mukristu. Sambu nde beno nunga na ntangu beno kesolula na kingenga beno zole, yo talomba nde disolo na beno kusalama na malembe yonso, kukonda kusadila bangogo ya ngolo to ndinga ya kufunda. Na disolo yai ya beno kesala na zola yonso, yibuka nde beno zole beno kele bantu ya kukonda kukuka, bantu ya masumu. (Roma 3:23, 24) Kana yandi memona nde nge kwendaka kutonga yandi ve, mpi yandi kumona nde nge kezola kusadisa yandi na ntima ya mbote, beno lenda manisa dikambu yango kukonda mpasi. Kusala mutindu yai kele mbote mpi pwelele. Yo tamonisa kibeni mayele kana nsukansuka beno zole kubakisa nde beno vandaka na foti beno zole to kukonda kubakisa vandaka mpenza kisina ya dikambu yango.—Bingana 25:9, 10; 26:20; Yakobo 3:5, 6.
11. Ata muntu yina mesala disumu kezola ve kuwidikila beto, nki beto lenda sala?
11 Kana nge sadisa yandi na kubakisa nde yandi salaka disumu mpi nde yo kele ya nene, yo lenda sadisa yandi na kubalula ntima. Kansi, na kuta masonga, lulendo lenda kanga nzila. (Bingana 16:18; 17:19) Yo yina, ata yandi mendima ntete ve nde yandi salaka disumu mpi yandi mebalula ntima ve, nge lenda lutisa mwa ntangu na ntwala ya kunata dikambu yango ntama. Yezu tubaka ve nde ‘kwenda kaka mbala mosi mpi songa yandi mbi yina ya yandi mesala nge.’ Sambu yo kele disumu ya beno zole lenda manisa, yilama na kukwenda kukutana ti yandi dyaka mutindu Galatia 6:1 kemonisa yo mpi “na ntwala ya meso iya.” Nge lenda nunga. (Fwanisa ti Yude 22, 23.) Kansi, nki nge tasala kana nge kele ti nzikisa nde yandi salaka disumu mpi nde yandi tandima yo ve?
Sosa lusadisu ya bantu ya kuyela
12, 13. (a) Inki kitambi ya zole Yezu pesaka sambu na kuyidika makambu? (b) Inki kele mitindu ya mbote ya kusadila kitambi yai?
12 Keti nge tazola nde bantu yankaka kubuya nge na mbala mosi sambu nge mesala disumu ya nene? Ata fyoti ve. Mutindu mosi mpi, Yezu monisaka nde na nima ya kitambi ya ntete, nge fwete yambula ve na kumeka kununga mpangi na nge, na mpila nde nge lunda bumosi ti yandi mpi ti bantu yankaka na ntangu beno kesambila Nzambi mutindu yandi kezolaka. Yezu pesaka kitambi ya zole: “Kana yandi ke zola kuwila nge ve, kwisa kunata muntu mosi to bantu zole ya nkaka. Mpidina, nge ta lungisa mambu yina ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi nde: ‘Bantu zole to tatu fweti pesa kitemwe na bo na konso mambu ya bo me funda.’ ”
13 Yandi tubaka nde “kwisa kunata muntu mosi to bantu zole ya nkaka.” Yandi tubaka ve nde na nima ya kitambi ya ntete, nge lenda yantika kukwenda kusolula dikambu yina ti bantu yankaka, bonso kukwenda kuzabisa nkengi-ntambudi, to kusonikila bampangi sambu na dikambu yango. Ata nge kemona mpenza nde yandi salaka disumu, yo memonana ntete ve pwelele. Yo kele mbote ve na kuyantika kukwenda kumwanga nsangu ya mbi yina lenda monisa nde nge ketonga mpangi na nge. (Bingana 16:28; 18:8) Kansi, Yezu tubaka nde nata muntu mosi to bantu zole yankaka. Sambu na nki? Mpi bantu yango lenda vanda banani?
14. Banani beto lenda nata na kitambi ya zole?
14 Nge kesosa na kununga mpangi na nge mpi kundimisa yandi nde yandi salaka disumu, mpi nge kesadisa yandi sambu yandi balula ntima sambu yandi zinga na ngemba ti nge mpi ti Nzambi. Sambu na kulungisa lukanu yai, yo tavanda mbote kana “muntu mosi to bantu zole” yina kele bantu ya kuvandaka pana ntangu mbi to disumu yango kusalamaka. Mbala yankaka bo vandaka pana ntangu disumu yina kusalamaka, to bo kele ti bansangu ya kyeleka ya ketubila mambu yina kusalamaka (to ya kusalamaka ve) bonso na mambu ya mumbongo. Kana batemwe ya mezaba dikambu yina mbote kele ve, yo tavanda mbote nde bantu yina nge tanata kuvanda ti mayele, sambu bo tasadisa beno na kuzaba kana dikambu yina ya mebasisa mavanga ya kusalamaka vandaka kibeni mbi. Dyaka, kana yo tavanda mfunu na nima, nge tabinga bo sambu bo vanda batemwe na mambu yina bo waka, sambu na kundimisa nde mambu yina nge metuba kele kyeleka, mpi nde nge salaka kikesa sambu na kumanisa yo. (Kutanga 35:30; Kulonga 17:6) Na yau, bo kele bantu yina kele na katikati, bo kekotila ve ata muntu mosi, bo kele batemwe; kansi, kikuma ya bo mekwisila pana kele ya kusadisa na mpila nde beno nunga mpangi na nge mpi mpangi na bo.
15. Sambu na nki bankuluntu lenda sadisa kana beto kezo sadila kitambi ya zole?
15 Kuyindula ve nde bantu yina nge tanata fwete vanda kaka bankuluntu na dibundu. Kansi, bantu ya kuyela yina kele bankuluntu lenda sadisa sambu bo kele ti bikalulu mingi ya kimpeve. Bankuluntu ya mutindu yina kele bonso “bisika ya kutinina mupepe ya ngolo ti mvula; bo ta vanda bonso banzadi na ntoto ya kuyuma, bonso madidi ya ditadi ya nene na ntoto ya zelo na zelo.” (Yezaya 32:1, 2) Bo kele ti eksperiansi na kusolula ti kusadisa bampangi ya babakala ti ya bankento. Mpi muntu yina mesala disumu kele ti kikuma ya kyeleka ya kutula ntima na “makabu ya bantu” ya mutindu yai. c (Efezo 4:8, 11, 12, NW) Kusolula dikambu yango na ntwala ya bantu ya kuyela ya mutindu yai mpi kusamba kumosi ti bo lenda pesa bangindu ya mbote na kumanisa dikambu yina vandaka kumonana nde yo tamana ve.—Fwanisa ti Yakobo 5:14, 15.
Kikesa ya nsuka sambu na kununga yandi
16. Inki kele kitambi ya tatu ya Yezu pesaka?
16 Kana beno mekuka ve na kumanisa dikambu yango na kitambi ya zole, pana yo kelomba kaka nde na kitambi yai ya tatu, dikambu yango kukuma na bankuluntu. “Kana yandi ke zola kuwila bo ve [muntu mosi to bantu zole], ntangu yai, kwenda kuzabisa mambu yina yonso na Dibundu. Ebuna kana yandi ke zola kuwila Dibundu mpi ve, beno sala yandi mutindu beno ke salaka bamimpani to bakalaki ya mpaku.” Yo kelomba kusala nki?
17, 18. (a) Inki mbandu kesadisa beto na kubakisa ntendula ya bangogo yai ‘kwenda kuzabisa dibundu’? (b) Inki mutindu beto kesadilaka kitambi yai bubu yai?
17 Beto kezo tuba ve nde nge nata disumu to dikambu yango ya mbi na lukutakanu to na lukutakanu mosi ya sipesiali ya bantu yonso ya dibundu. Mutindu ya mbote ya kusala kele yina Ndinga ya Nzambi kepesa beto. Tala mutindu bantu ya Izraele ya ntama vandaka kusala kana muntu mesala mubulu, medya mbiki, ti kulauka malafu: “Kana muntu ke na mwana yina kele ntu-ngolo ti mubulu, yina ke zola kulemfuka ve na tata ti mama na yandi ata bo pesa yandi ndola, tata ti mama na yandi fweti nata yandi na ntwala ya bambuta kuna na munoko ya lupangu ya bwala. Bo fweti songa bambuta nde: ‘Mwana na beto kele ntu-ngolo ti mubulu, yandi ke zola kulemfuka na beto ve, kisalu na yandi kunwa malafu ti kubebisa mbongo na beto.’ Ntangu yai babakala yonso ya bwala fweti fwa mwana yina na matadi.” (Beto bantu metengimisa bisono.)—Kulonga 21:18-21.
18 Masumu ya muntu yina bo waka yo ve mpi bo sambisaka yandi ve na bantu yonso ya bwala, bo salaka yo mpi ve na bantu ya kikanda na yandi mosi. Kansi, bantu ya kuvandaka ti kiyeka ya kusala yo vandaka “bambuta” yina vandaka kutuba na zina ya dibundu. (Fwanisa ti Kulonga 19:16, 17, yina ketubila mutindu ‘banganga-Nzambi ti bazuzi yina vandaka kusala kisalu kilumbu yina’ sambisaka dikambu mosi.) Mutindu mosi mpi bubu yai, kana yo kelomba kusadila kitambi ya tatu, bankuluntu, ya ketubaka na zina ya dibundu, kele bantu ya ketadilaka makambu yango. Lukanu na bo kele kaka yina mosi, kana mpila kele, kununga mpangi na beto ya Mukristu. Bo kemonisaka yo na kikalulu na bo ya mbote, kukonda kuyita kuvanda ti bangindu ya mbi na ntwala sambu na muntu yina yankaka to kukotila muntu mosi.
19. Bankuluntu ya bo tapesa nswa ya kuwa dikambu yina tasala ngolo na kusala nki?
19 Bo tasala ngolo na kutadila mbotembote mambu yango mpi kuwidikila mambu yina batemwe tatuba ya bo kele na yo mfunu sambu na kuzaba kana ya kyeleka disumu kusalamaka (to yo ke na kusalama kaka). Bo kezolaka kutanina dibundu na mambu ya mbi mpi kukeba nde mpeve ya inza kukota ve na kati ya dibundu. (1 Korinto 2:12; 5:7) Na kuwakana ti bikalulu ya Masonuku ya bo fwete lungisa, bo tasala ngolo na “kupesa bantu ya nkaka kikesa ti kusonga bifu ya bantu ke buyaka malongi yina.” (Tito 1:9) Beto ketula kivuvu nde, muntu yina mesala disumu tasala ve bonso bantu ya Izraele yina ya profete ya Nzambi sonikilaka nde: “Mono bingaka beno kansi beno ndimaka ve, mono tubaka na beno kansi beno waka ve; beno salaka mambu yina kele mbi na meso na mono, beno ndimaka mambu ya mono ke monaka kiese ve.”—Yezaya 65:12.
20. Yezu tubaka nde nki fwete salama kana nsumuki mebuya kuwa mpi kubalula ntima?
20 Kansi, mbala yankaka, nsumuki kemonisaka kikalulu yina. Kana yandi sala mutindu yina, ntuma ya Yezu kele pwelele: “Beno sala yandi mutindu beno ke salaka bamimpani to bakalaki ya mpaku.” Mfumu tubaka ve na kusala mambu yina kele mbote ve na kusala na bantu yankaka to kusala yo sambu na konso kadikambu yina mepesa muntu yankaka mpasi. Ntuma ya Polo ya kelomba kubasisa muntu yina kezola ve kubalula ntima na dibundu kele pwelele. (1 Korinto 5:11-13) Kusala mutindu yai lenda nata mpi na lukanu ya kununga nsumuki.
21. Inki kima ya nsuka muntu yina bo mebasisa na dibundu lenda sala?
21 Beto lenda mona dibanza yango na kingana ya mwana ya zoba yina Yezu pesaka. Mutindu bo ketuba yo na kingana yina, na nima ya kuzinga mwa bilumbu kukonda kinduku ya zola na nzo ya tata na yandi, nsumuki yina “yantikaka kuyindula luzingu na yandi.” (Luka 15:11-18) Polo zabisaka Timoteo nde na nima ya bilumbu, bansumuki yankaka lenda balula ntima mpi nde “mabanza ya mbote ta kwisa kuvutuka diaka na ntima na bo, ebuna bo ta katuka na dibulu ya Satana.” (2 Timoteo 2:24-26) Beto ketula ntima nde konso muntu yina mesumuka mpi ya mebalula ve ntima, mpi ya bo mebasisa na dibundu, tawa mawa ya mambu yina ya yandi mevidisa, kinduku ya Nzambi ti kimpangi mpi kuzinga na kuwakana ya mbote ti Bakristu ya kwikama, na mpila nde mabanza ya mbote kuvutuka dyaka na ntima na yandi.
22. Inki mutindu beto lenda nunga dyaka mpangi na beto?
22 Yezu tubaka ve nde bamimpani ti bakalaki ya mpaku lenda balula ve ntima. Kalaki ya mpaku mosi, Matayo Levi, balulaka ntima, mpi ‘landaka Yezu’ na masonga yonso. Yezu ponaka yandi nkutu bonso ntumwa na yandi. (Marko 2:15; Luka 15:1) Yo kezo tuba nde kana nsumuki “kuwila Dibundu mpi ve” bubu yai, ebuna bo mebasisa yandi na dibundu, beto fwete kinga sambu na kutala kana na nima ya bilumbu, yandi tabalula ntima mpi kusala bitambi yina melombama sambu na kuvutuka. Kana yandi mesala yo mpi yandi mevutuka dyaka na dibundu, beto tawa kyese sambu beto menunga na kuvutula mpangi na beto na kibuka yina kesala lusambu ya kyeleka.
[Banoti na nsi ya lutiti]
a Mukanda ya McClintock ti Strong (Cyclopedia) ketuba nde: “[Bakalaki ya mpaku] ya Kuwakana ya Mpa, bo vandaka kumona bo bonso bantu ya mbi mpi ba aposta, ya vandaka kudikumisa mvindu sambu na kinduku na bo ti mimpani, bo vandaka bonso bima yina banyokudi vandaka kusadila sambu na kupesa bantu mpasi. Bo vandaka kutula bo ndonga mosi ti bansumuki . . . Bo vandaka kuzinga bo mosi. Bantu ya bikalulu ya mbote lendaka ve kusala kinduku ti bo, banduku na bo vandaka kaka na kati ya bantu yina, bonso bo, vandaka kusala mambu ya mbi.”
b Kana luvunu, muyibi, to kukusa muntu mpi kuyiba bima na mayele ya mbi (escroquerie) mesalama na mambu metala mumbongo to mbongo, beto lenda tula yo na kati ya masumu yina Yezu ketubila. Sambu na kubakisa mbote, na nima ya kumonisa mutindu ya kusala yina kele na Matayo 18:15-17, Yezu pesaka kingana ya bampika (bantu ya kisalu) yina vandaka ti mfuka ya patro mpi ya kukaka ve na kufuta yo.
c Muntu mosi ya mayele ya melongukaka Biblia mingi tubaka nde: “Yo kesalamaka mbala mingi nde muntu yina mesala disumu kundima na kuwa bandongisila ya bantu zole to tatu (mingimingi kana bo kele bantu ya luzitu) na kifulu ya muntu mosi, mingimingi kana muntu yango kele muntu ya bo meswanaka ti yandi dezia.”
Keti nge keyibuka?
◻ Na masumu ya nki mutindu beto lenda sadila ntetentete Matayo 18:15-17?
◻ Inki beto fwete yibuka ntangu beto kesala kitambi ya ntete?
◻ Banani lenda sadisa beto kana beto kezo sala kitambi ya zole?
◻ Banani fwete zaba dikambu yango kana yo mekuma na kitambi ya tatu, mpi nki mutindu beto lenda nunga mpangi na beto?
[Bangiufula ya disolo ya kulonguka]
[Kifwanisu ya kele na lutiti 16]
Bayuda vandaka kuzola ve kuvukana ti bakalaki ya mpaku. Matayo kubalulaka ntima mpi landaka Yezu
[Kifwanisu ya kele na lutiti 18]
Ntangu yonso beto lenda yidika dikambu “na ntwala ya meso iya”