Keti Kele ti Kilumbu Mabundu Takuma na Bumosi?

Christian Krause, prezida ya Kimvuka ya Bantu Yina Kelandaka Malongi ya Luther na Inza, kutubaka nde: “Yai kele kilumbu mosi ya mfunu mingi na luzingu ya mabundu na beto.” Mutindu mosi mpi, Pape Jean Paul II kutubilaka “dyambu ya mfunu ya mesalama na nzila ya mpasi ya beto kelanda sambu na kuvutula bumosi ya ngolo na kati ya Bakristu.”

Kima kupusaka bo na kutuba mambu yai na kikesa yonso kele ntangu ya bo kwendaka kutula maboko na Mukanda Yina Mabundu Kundimaka na Oktobri 31, 1999 na Augsbourg, na insi ya Allemagne, sambu na kundima Dilongi ya Kebaka Bantu ya Masumu Bonso Bantu ya Lunungu. Bo ponaka mbote ntangu mpi kisika ya bo fwete sala dyambu yango. Bo ketubaka nde na Oktobri 31, 1517, Martin Luther kutulaka mikanda na yandi 95 na kyelo ya nzo-Nzambi ya nene mpi ya ngolo ya Wittenberg, dyambu yina vandaka luyantiku ya Dibundu ya Misioni. Ya kyeleka, na mvu 1530, Augsbourg vandaka kisika bantu yina kelandaka Luther kwendaka kumonisa malongi na bo ya mfunu, ya kuzabanaka na zina ya Kimvuka ya Malongi ya Augsbourg, yina dibundu ya Katolika kubuyaka, mpi yina kunataka bo na kukonda kuwakana yina kele tii bubu yai na kati ya dibundu ya Misioni ti dibundu ya Katolika.

Keti kutula diboko na Mukanda Yina Mabundu Kundimaka tavanda dyambu ya nene yina tasadisa bo na kumanisa kukabwana ya dibundu, mutindu bo tubaka? Bantu yonso ve yina kutulaka maboko na mukanda yina vandaka kundima nde bo tanunga na kumanisa kukabwana ya dibundu. Bantu kuluta 250 ya teolozi ya Misioni tulaka maboko na mukanda yankaka yina vandaka kuwakana ve na mukanda yina bo kwisaka kutula maboko, bo vandaka kukebisa bantu na kubwa ve na mutambu ya Dibundu ya Katolika. Bantu ya Misioni kuwaka dyaka makasi ntangu Dibundu ya Katolika kutubaka nde dyambu mosi ya nene tasalama na mvu 2000, ndolula ya masumu. Dyambu yai kele kima ya kunataka kukabwana ya mabundu yai zole bamvula 500 meluta. Yo yina, sambu Kimvuka ya Malongi ya Augsbourg kele tii bubu yai, mpi desizio ya dibundu ya Katolika ya kubuya malongi yina ya bo bakaka na lukutakanu yina bo salaka (concile de Trente) kele mpi kaka ngolo, mabundu lenda sala ve bumosi ata fyoti.

Kukabwana ti kukonda kuwakana kele kaka ngolo na Kikristu ata bo metula maboko na konso nki mukanda yina kemonisa mambu yina bo yonso mendima. Dyaka, bumosi ya lukwikilu fwete katuka kaka na malongi yina kele na Ndinga ya Nzambi, Biblia. (Efezo 4:3-6) Na kifulu ya kusosa bumosi yina mekatuka na mwa mambu yina bantu mendima kumosi, bumosi ya kyeleka kekatukaka na kulonguka mpi kusadila mambu yina Nzambi kelomba beto. Mishe, profete ya kwikama, kutubaka nde: “Konso bantu ke samba ti kulemfuka na nzambi na bo mosi, kansi beto, beto ta samba kaka ti kulemfuka na [zina ya Yehowa, NW], Nzambi na beto, tii kuna.”​—Mishe 4:5.

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto ya kele na lutiti 32]

© Ralph Orlowski/​REUTERS/Archive Photos