Yehowa Kepesaka Ngolo na Muntu Yina Melemba

“[Yehowa] ke pesaka ngolo na muntu yina me lemba, yandi ke yikaka ngolo na muntu yina me konda ngolo.”​—YEZAYA 40:29.

1. Pesa mbandu ya ngolo yina kevandaka na bima yina Nzambi mesalaka.

 NGOLO ya Yehowa kele na nsuka ve. Ebuna bima yina yandi salaka kele mpi na ngolo mingi kibeni! Ka atome ya fyoti mpenza, disongidila briki ya bo metungilaka bima yonso, kele kakima ya fyoti mpenza na mpila nde, ditonsi mosi mpamba ya masa kele na ba atome bamiliare ya bamiliare nkama mosi. * Bima yonso ya kezingaka na zulu ya ntoto kebakaka ngolo yina kekatukaka na mutindu ba atome kebalukaka sambu na ngolo yina yo kebakaka na mwini. Kansi, sambu na kuzinga na ntoto beto kele na mfunu ya ngolo nki kiteso yina kekatukaka na mwini? Ntoto kebakaka kaka ndambu fyoti ya miliare ya ngolo yina Mwini kebasisaka. Kansi, Sir Fred Hoyle, muntu ya kelongukaka matematike ketuba na mukanda na yandi (Astronomy) nde, “kakitini ya fyoti ya ngolo ya Mwini yina kekumaka na Ntoto . . . meluta mbala 100 000 ngolo yonso yina ba izini ya inza ya mvimba kesadilaka.”

2. Pesa ngindu ya mfunu yina Yezaya 40:26 ketuba yina metala ngolo ya Yehowa.

² Ata yo vanda nde beto keyindula mutindu atome kele to beto ketula dikebi na inza yai ya nene, ngolo ya Yehowa ya kepesaka boma keyitukisaka beto mingi. Yo yina mpila ya kuyituka kele ve na kuwa mambu yai ya yandi tubaka: “Beno tala na zulu, beno tala mbote! Nani muntu salaka bambwetete yai yonso? Muntu yina ke tambusaka yo na bandonga bonso basoda, yandi muntu salaka yo yonso. Yandi ke zaba yo yonso, yandi ke bingaka yo na bazina na yo!  Ngolo na yandi ti kimfumu na yandi kele nene mpenza, yo yina kana yandi binga yo, ata mbwetete mosi ve lenda konda”! (Yezaya 40:26) Ya kyeleka, Yehowa kele na ‘ngolo ya nene mpenza.’ Mpi yandi kele Nto ya “ngolo” yina yandi sadilaka sambu na kusala inza ya mvimba.

Beto kele na mfunu ya ngolo yina meluta ngolo ya bantu

3, 4. (a) Inki mambu lenda lembisa beto? (b) Inki ngyufula kelomba nde beto tadila yo mbote?

³ Ngolo ya Nzambi ke na nsuka ve, kansi ngolo ya bantu kemanaka. Bisika yonso ya beto kekwendaka, beto kekutanaka ti bantu yina melemba. Bo ketelamaka ya kulemba, bo kekwenda na kisalu to na nzo-nkanda ya kulemba, bo kekwisaka kuvutuka ya kulemba, mpi bo kekwendaka kulala ti kulemba kaka ve kansi ya kukonda ngolo mpenza. Bankaka keyindulaka nkutu nde mbote bo kwenda kisika mosi sambu na kupema fyoti. Bansadi ya Yehowa mpi kelembaka, sambu kuvanda bantu ya kekangama na Nzambi kelombaka nde beto sala kibeni kikesa. (Marko 6:30, 31; Luka 13:24; 1 Timoteo 4:8) Kele ti mambu mingi yankaka ya kemanisaka beto ngolo.

⁴ Ata beto kele Bakristu, bampasi ya luzingu yina kebwilaka bantu yonso kebwilaka beto mpi. (Yobi 14:1) Maladi, mpasi ya mbongo, to bampasi yankaka yina kebwilaka bantu yonso na luzingu lenda lembisa beto nitu mpi kukatula beto kivuvu. Katula mambu yai ya mpasi, beto kevandaka dyaka ti mimekamu yina kekuminaka bantu yonso yina kenyokwamaka sambu bo kesalaka mambu ya mbote. (2 Timoteo 3:12; 1 Piere 3:14) Sambu na bampasi ya konso kilumbu ya kekatuka na inza mpi kimbeni na kisalu na beto ya kulonga mambu ya Kimfumu, bankaka na kati na beto lenda lemba na mpila nde bo wa nzala ya kusala dyaka ve kisalu ya Yehowa ti kikesa. Dyaka, sambu yandi kezola kuzenga kwikama na beto na Nzambi, Satana Dyabulu kesadila bamwaye yonso ya yandi kele na yo. Ebuna, inki mutindu beto lenda baka ngolo ya kimpeve yina beto kele na yo mfunu sambu beto lemba ve mpi sambu beto bika ve kisalu?

5. Sambu na nki beto kele na mfunu ya ngolo yina meluta ngolo ya bantu sambu na kusala kisalu ya Bukristu?

⁵ Sambu na kubaka ngolo na kimpeve, beto fwete tula ntima na Yehowa, Ngangi ya ngolo yonso. Ntumwa Polo kutubaka nde kisalu ya Bukristu kelombaka ngolo yina meluta ngolo yina bantu ya kukonda kukuka kele na yo. Yandi sonikaka nde: “Beto bantu ke na kimvwama yina ya mambu ya Nzambi, beto kele bonso mabungu ya kukonda ngolo ya bo ke salaka na ntoto. Beto kele mpidina sambu na kusonga na bantu nde Nzambi muntu ke na ngolo ya nene kansi beto ve.” (2 Korinto 4:7) Bakristu ya kupakulama kelanda na kusala “kisalu ya kubenda bantu ya nkaka na kukuma banduku na yandi [Nzambi]” mpi bampangi na bo yina kele na kivuvu ya kuzinga na ntoto kesadisa bo. (2 Korinto 5:18; Yoane 10:16; Kusonga 7:9) Mutindu beto bantu ya kukonda kukuka kesalaka kisalu ya Nzambi na kati ya bantu yina kemenga beto, yo kemonana pwelele nde beto lenda sala ve kisalu yango kaka na ngolo na beto mosi. Yehowa kesadisaka beto na nsadisa ya mpeve santu na yandi, na mpila nde kulemba na beto kupesa ngolo na yandi lukumu. Ebuna, beto kebaka kikesa mingi mpenza na bangogo yai ya kekitisa beto ntima: “Mfumu Nzambi . . . ta vanda na bantu ya mbote”!​—Nkunga 37:17.

‘Yehowa kele ngolo na beto’

6. Inki mutindu Masonuku kendimisa beto nde Yehowa kele Nto ya ngolo na beto?

⁶ Tata na beto ya zulu kele na ‘ngolo ya nene mpenza’ mpi yandi lenda pesa beto ngolo kukonda mpasi. Ya kyeleka, Biblia kesonga beto nde: “[Yehowa] ke pesaka ngolo na muntu yina me lemba, yandi ke yikaka ngolo na muntu yina me konda ngolo. Ata baleki mpi bo ke lembaka, kikesa na bo ke manaka; ata bantu yina kele kikesa ti ngolo mingi bo mpi ke bwaka, bo ke taka sakuba. Kansi bayina ke tulaka ntima na Mfumu Nzambi, bo ke yikaka diaka ngolo na bo. Bo ke pumbukaka bonso bakumbi-kumbi. Bo ke bakaka ntinu, kikesa na bo ke manaka ve; bo ke tambulaka mingi, kulemba ve.” (Yezaya 40:29-31) Sambu mpasi kekuma kaka mingi, ntangu yankaka beto lenda wa kulemba bonso bantu yina kesalaka nsaka ya kubaka ntinu yina makulu na bo kekuka dyaka ve na kunata bo ntama. Kansi, kisika yina beto fwete pema na ntinu ya beto kebaka sambu na luzingu mekuma penepene, yo yina beto fwete yambula ve na kubaka ntinu. (2 Bansangu 29:11) Mbeni na beto, Dyabulu, ketambula “bonso ntambu yina ke dila,” mpi yandi kezola kukangisa beto nzila. (1 Piere 5:8) Beto vila ve nde ‘Yehowa kele ngolo na beto mpi yandi ketaninaka beto,’ mpi yandi meyidikaka mambu mingi sambu na ‘kupesa ngolo na muntu yina melemba.’​—Nkunga 28:7, NW.

7, 8. Inki mambu kemonisa nde Yehowa kupesaka Davidi, Habakuki, ti Polo ngolo?

⁷ Yehowa kupesaka Davidi ngolo yina yandi vandaka na yo mfunu sambu na kulanda kunwana ti bampasi ya nene. Yo yina, ti lukwikilu mpi kutula  ntima yonso, Davidi kusonikaka nde: “[Nzambi tapesa beto ngolo, NW] mpi yandi muntu ta bedisa bambeni na beto.” (Nkunga 60:12) Yehowa kupesaka mpi Habakuki ngolo sambu yandi manisa kisalu na yandi ya kiprofete. Habakuki 3:19 ketuba nde: “Mfumu Nzambi kele ngolo na mono; yandi ke kumisaka makulu na mono ntinu bonso makulu ya mbambi, yandi ke tambusaka mono ata na zulu ya bangumba.” Mbandu ya Polo, yina kusonikaka mambu yai melanda, kesimba mpenza ntima na beto: “Mono me lunga kusala mambu yonso na ngolo yina ya [Nzambi] ke pesaka mono.”​—Filipi 4:13.

⁸ Mutindu Davidi, Habakuki, mpi Polo kusalaka, beto fwete tula lukwikilu na ngolo yina Nzambi kele na yo ya kupesa beto kikesa mpi ngolo na yandi sambu na kugulusa beto. Mutindu beto mezaba nde Yehowa Nkwa-Kimfumu kele Nto ya “ngolo,” bika beto tala ntangu yai mitindu ya kubaka ngolo ya kimpeve na nsadisa ya mambu mingi ya Nzambi meyidikaka.

Mambu ya kimpeve yina kepesaka beto ngolo

9. Inki mikanda ya Bukristu kesalaka sambu na kudisa beto?

⁹ Kudipesa na kulonguka Masonuku na nsadisa ya mikanda ya Bukristu lenda pesa beto ngolo mpi kikesa. Muyimbi-bankunga kuyimbaka nde: “Kiese na muntu yina . . . ke monaka kiese na bansiku ya Mfumu Nzambi, yandi ke yindulaka yo mpimpa ti mwini. Yandi kele bonso nti yina ke menaka penepene na mwa-masa; yo ke butaka bambuma na yo konso mvula, matiti na yo mpi ke yumaka ve. Mambu yonso ya yandi ke salaka ke vandaka mbote.” (Nkunga 1:1-3) Kaka mutindu yo kelombaka nde beto dya sambu beto vanda ngolo na nitu, beto kele mpi na mfunu ya kudya madya ya kimpeve yina Nzambi kepesaka beto na nsadisa ya Ndinga na yandi ti mikanda ya Bukristu sambu na kuvanda ngolo na kimpeve. Yo yina, kulonguka ya mbote ti kuyindulula mambu ya beto kelonguka kele mfunu mingi.

10. Inki ntangu beto lenda pona sambu na kulonguka mpi kuyindulula mambu ya beto kelonguka?

¹⁰ Yo kele mfunu mingi na kuyindulula mambu yina kele na “mabanza yina me bumbanaka mpenza na nsi ya ntima ya Nzambi.” (1 Korinto 2:10) Kansi nki ntangu beto lenda yindulula mambu yango? Izaki, mwana ya Abrahami, ‘kwendaka kutambula na bilanga na nkokila [sambu na kuyindula, NW].’ (Kuyantika 24:63-67) Muyimbi-bankunga Davidi ‘kuyindulaka Nzambi mpimpa yonso na ntangu ya kulala.’ (Nkunga 63:7) Beto lenda longuka Ndinga ya Nzambi mpi kuyindulula yo na suka, na nkokila, mpi na mpimpa, disongidila, konso ntangu yina. Kulonguka ya mutindu yina mpi kuyindulula mambu ya beto melonguka kenataka muntu na kusala kima yankaka yina Yehowa kesadilaka sambu na kupesa beto ngolo na kimpeve: kisambu.

11. Sambu na nki beto fwete mona kusamba mbala na mbala mfunu mingi?

¹¹ Kusamba Nzambi mbala na mbala kepesaka beto ngolo. Yo yina, beto fwete ‘sambaka Nzambi konso ntangu.’ (Roma 12:12) Bantangu yankaka, beto fwete lombaka mayele ti ngolo yina beto kele na yo mfunu sambu na kunwana ti mumekamu mosi. (Yakobo 1:5-8) Bika beto pesaka mpi Nzambi matondo mpi kukumisa yandi ntangu beto kemona mutindu balukanu na yandi kelungana to ntangu beto memona nde yandi kepesa beto ngolo ya kulanda kusala kisalu na yandi. (Filipi 4:6, 7) Kana beto vanda ntangu yonso penepene na Yehowa na nsadisa ya kisambu, yandi talosa beto ve. Davidi kuyimbaka nde: “Nzambi muntu ke sadisaka mono.”​—Nkunga 54:6.

12. Sambu na nki beto fwete lomba Nzambi mpeve santu na yandi?

¹² Tata na beto ya kele na zulu kepesaka beto ngolo mpi kikesa na nsadisa ya mpeve na yandi ya santu, to ngolo ya yandi kesadilaka kisalu. Polo kusonikaka nde: “Mono ke fukamaka na meso ya Tata Nzambi sambu na kusamba yandi Tata, yina ke pesaka zina ya kieleka na konso fami na zulu ti awa na nsi-ntoto. Mono ke lombaka yandi, nde na lukumu na yandi ya nene, yandi kupesa beno Mpeve na yandi sambu beno kuvanda na kikesa na ntima na beno.” (Efezo 3:14-16) Beto fwete samba sambu na kubaka mpeve santu, mpi kutula ntima nde Yehowa tapesa beto yo. Yezu kuyindulaka mutindu yai: Kana mwana melomba tata na yandi mbisi ya masa, keti yandi tapesa yandi nyoka? Ata fyoti ve. Yo yina, yandi sukisaka nde: “Beno bantu ya mbi, kana beno zaba kupesa makabu ya mbote na bana na beno, zaba nde Tata yina kele na zulu ta pesa mpenza Mpeve na yandi na bantu yina ke lombaka yandi Mpeve!” (Luka  11:11-13) Bika beto sambaka na ntima yonso mutindu yina mpi kuyibuka ntangu yonso nde bansadi ya kwikama ya Nzambi lenda ‘vanda na kikesa’ mpi ngolo na nsadisa ya mpeve na yandi.

Dibundu kesadisaka beto na kuvanda ngolo

13. Inki mutindu beto fwete mona balukutakanu ya Bukristu?

¹³ Yehowa kepesaka beto ngolo na nsadisa ya balukutakanu ya dibundu ya Bukristu. Yezu kutubaka nde: “Na konso kisika yina ya bantu zole to tatu me kutakana na zina na mono, mono mpi kele pana ti bo.” (Matayo 18:20) Ntangu Yezu pesaka lusilu yai, yandi vandaka kutubila mambu yina vandaka kulomba nde bantu yina kele na mikumba na dibundu kutudila yo dikebi. (Matayo 18:15-19) Ata mpidina, mambu ya yandi tubaka ketadila mpi balukutakanu na beto yonso ya dibundu, ya nzyunga, mpi ya nene, yina keyantikaka mpi kesukaka na kisambu na zina na yandi. (Yoane 14:14) Yo yina, yo kele dibaku ya nene na kuvanda na balukutakanu ya Bukristu ya mutindu yina, ata bantu yina kekwendaka kuna kele fyoti to mingi. Beto monisa ntonda na beto sambu na balukutakanu yai yonso ya Nzambi meyidikaka sambu na kupesa beto ngolo na kimpeve mpi sambu na kupusa beto na kusonga zola na beto mpi na kusala bisalu ya mbote.​—Baebreo 10:24, 25.

14. Inki mambote beto kebakaka na kikesa yina bankuluntu kesalaka?

¹⁴ Bankuluntu kesadisaka beto mpi bo kepesaka beto ngolo na kimpeve. (1 Piere 5:2, 3) Polo kusadisaka mpi yandi pesaka kikesa na mabundu yina yandi vandaka kutala, mutindu bankengi ntambudi kesalaka bubu yai. Ya kyeleka, yandi vandaka kuzola kuvanda ti bampangi Bakristu sambu bo pesana kikesa. (Bisalu 14:19-22; Roma 1:11, 12) Beto monisaka ntonda na bankuluntu ya dibundu na beto ti na bankengi yankaka, yina kesalaka kisalu ya nene sambu na kupesa beto ngolo na kimpeve.

15. Inki mutindu bampangi yina kele na dibundu na beto ‘kepesaka beto kikesa mingi’?

¹⁵ Bampangi na beto Bakristu yina kele na dibundu na beto lenda ‘pesa beto kikesa mingi.’ (Kolosai 4:10, 11) Bo kele ‘banduku’ na beto mpi bo lenda sadisa beto na ntangu ya mpasi. (Bingana 17:17) Mu mbandu, ntangu bo basisaka bansadi 220 ya Nzambi na kan ya konsatrasio ya Sachsenhausen yina bantu ya luyalu ya Nazi vandaka kukengidila na mvu 1945, bansadi yai kumonaka mpasi na nzyetolo mosi ya bakilometre 200 na makulu. Bo vandaka kutambula na bimvuka ya bantu fyoti, ebuna bayina kuvandaka ngolo mingi vandaka kubenda bayina kuvandaka ngolo ve na bashareti ya fyoti. Inki mambote yo salaka? Na nzyetolo yina ya lufwa, bantu kuluta 10 000 ya bo vandaka na bo na kan ya konsatrasio kufwaka, kansi ata Mbangi ya Yehowa mosi ve kufwaka. Masolo ya mutindu yai yina kebasikaka na mikanda ya la Société Watch Tower, ti na Annuaire des Témoins de Jéhovah mpi na Les Témoins de Jéhovah ​— Prédicateurs du Royaume de Dieu, kemonisaka nde Nzambi kepesaka bantu na yandi ngolo, na mpila nde bo yambula ve na kusadila yandi.​—Galatia 6:9. *

Kisalu na beto ya bilanga kepesaka beto ngolo

16. Inki mutindu kubasika mbala na mbala na kisalu ya kulonga kepesaka beto kikesa na kimpeve?

¹⁶ Kubasika mbala na mbala na kisalu ya kulonga  mambu yina metala Kimfumu kepesaka beto ngolo na kimpeve. Kisalu yai kesadisaka beto na kutula mabanza yonso na Kimfumu ya Nzambi mpi na kuyindula ntangu yonso luzingu ya kukonda nsuka ti mambote yonso yina yo tanatila beto. (Yude 20, 21) Balusilu yina kele na Masonuku ya beto ketubilaka na kisalu na beto kepesaka beto kivuvu mpi yo lenda sadisa beto na kubaka desizio ya kusala bonso profete Mishe, yina kutubaka nde: “Beto ta samba kaka ti kulemfuka na Mfumu Nzambi, Nzambi na beto, tii kuna.”​—Mishe 4:5.

17. Inki bangindu bo mepesa beto sambu na yina metala kulonguka Biblia ti bantu?

¹⁷ Kinduku na beto mosi ti Yehowa kekumaka ngolo na ntangu beto kesadilaka Biblia sambu na kulonga bantu yankaka. Mu mbandu, kana beto kelonguka Biblia ti bantu na mukanda Nzayilu ya Kenataka na Luzingu ya Mvula na Mvula, yo kele mayele kana beto ketanga mpi ketendula mwa baverse ya bo mepesa. Kusala mpidina kesadisaka longoki mpi yo kesadisaka beto mosi na kubakisa mbote mambu ya kimpeve. Kana longoki kebakisa ve mbote dibanza mosi yina kele na Biblia to kingana mosi, beno lenda longuka ata mbala zole to kuluta sambu na kumanisa kapu mosi ya mukanda Nzayilu. Beto kevandaka na kyese mingi na kuyidika mbote kulonguka mpi kusala kikesa mingi dyaka sambu na kusadisa bantu yankaka na kukwenda penepene na Nzambi!

18. Pesa mbandu yina kemonisa mutindu bampangi kesadila mbote mukanda Nzayilu.

¹⁸ Konso mvula, Bambangi ke na kusadila mbote mukanda Nzayilu sambu na kusadisa bantu mingi na kukuma bansadi ya Yehowa ya mekudipesaka; mingi na kati ya bantu yai kuvandaka ve ti nzayilu ya Biblia ata fyoti. Mu mbandu, ntangu yandi vandaka mwana ya fyoti, bakala mosi yina vandaka kusambila na Hindu na Sri Lanka, kuwaka Mbangi mosi ketuba mambu yina metala Paladisu. Bamvula mingi na nima, bakala yina kwendaka kusolula ti Mbangi yina ya nkento. Ntangu fyoti na nima, bakala ya mpangi nkento yina kumaka kulonguka Biblia ti mwana-bakala yina. Ya kyeleka, mwana-bakala yango vandaka kwisa kulonguka konso kilumbu, mpi yandi manisaka kulonguka mukanda Nzayilu na nima ya ntangu fyoti. Yandi yantikaka kukwenda na balukutakanu yonso, mpi yandi vandaka kukwenda dyaka ve na dibundu na yandi ya ntama, mpi yandi kumaka nsamuni ya Kimfumu. Ntangu yandi bakaka mbotika, yandi vandaka kulonguka dezia Biblia ti muntu mosi ya yandi mezabana ti yandi.

19. Kana beto kesosa ntete Kimfumu, inki kima beto lenda tudila ntima?

¹⁹ Kusosa ntete Kimfumu kenatilaka beto kyese yina kepesaka beto kikesa. (Matayo 6:33) Ata beto kekutanaka na mimekamu mingi, beto kelanda na kulonga nsangu ya mbote na kyese mpi na kikesa yonso. (Tito 2:14) Mingi na kati na beto kelungisaka mambu yina bo kelombaka sambu na kusala kisalu ya kimupasudi-nzila ya ntangu yonso, mpi bankaka kekwendaka kusala bisika mpusa kele mingi. Ata beto kesalaka na kyese yonso sambu na mambote ya Kimfumu na mitindu yai to na mitindu yankaka ya kisalu na beto, beto ketula ntima nde Yehowa tavila ve kisalu na beto mpi zola yina beto kemonisa sambu na zina na yandi.​—Baebreo 6:10-12.

Landa na kubaka ngolo ya Yehowa

20. Inki mutindu beto lenda monisa nde beto kesosa ngolo na Yehowa?

²⁰ Bika beto songa na masonga yonso, nde beto ketula kivuvu na Yehowa mpi nde beto kesosa ngolo na yandi. Beto lenda sala yo kana beto kesadila na dikebi yonso mambu ya kimpeve yina yandi kepesaka beto na nsadisa ya ‘mpika ya kwikama.’ (Matayo 24:45, NW) Kulonguka Ndinga ya Nzambi ya beto mosi mpi na dibundu na nsadisa ya mikanda ya Bukristu, bisambu ya masonga, lusadisu ya kimpeve yina bankuluntu kepesaka, mbandu ya mbote ya bampangi na beto ya kwikama, mpi kukwenda mbala na mbala na kisalu ya kulonga kele na kati ya mambu yina kekumisaka kinduku na beto ti Yehowa ngolo mpi kepesaka beto ngolo ya kulanda na kusala kisalu na yandi ya santu.

21. Inki mutindu ntumwa Piere ti Polo kumonisaka nde beto kele na mfunu ya ngolo yina Nzambi kepesaka?

²¹ Ata beto kele bantu ya kukonda kukuka, Yehowa  tapesa beto ngolo ya kusala luzolo na yandi kana beto ketula ntima na yandi sambu yandi sadisa beto. Sambu yandi vandaka kuzaba mfunu ya lusadisu yina, ntumwa Piere kusonikaka nde: “Muntu yina ke sadilaka bantu ya nkaka, yandi fweti sala ti ngolo yina ya Nzambi ke pesaka yandi.” (1 Piere 4:11) Ebuna Polo kumonisaka nde yandi vandaka kutula ntima na ngolo yina Nzambi kepesaka ntangu yandi sonikaka nde: “Kana mono ke na kikesa ve, kana bo vwenza mono, kana mono mona mpasi mingi, kana bo monisa mono mpasi, kana mono mona ntan[t]u mingi sambu na Kristo, mono fweti mono kiese na mambu yina yonso. Sambu, kana mono ke na kikesa ve, na ntangu yo yina mono ke vandaka ngolo.” (2 Korinto 12:10) Bika beto vanda na kundima ya mutindu mosi na ntima mpi beto pesa lukumu na Nkwa-Kimfumu Yehowa, yina kepesaka ngolo na muntu yina melemba.​—Yezaya 12:2.

[Banoti na nsi ya lutiti]

Inki Mutindu Nge Tavutula?

• Sambu na nki bantu ya Yehowa kele na mfunu ya ngolo yina meluta ngolo ya bantu?

• Inki baverse kemonisa nde Nzambi kepesaka bansadi na yandi ngolo?

• Tanga mwa mambu ya kimpeve yina Yehowa meyidikaka sambu na kupesa beto ngolo.

• Inki mutindu beto lenda monisa nde beto kesosa ngolo ya Nzambi?

[Bangiufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 22]

Kinduku na beto ti Yehowa kekumaka ngolo ntangu beto kesadilaka Biblia sambu na kulonga bantu yankaka