Bangyufula ya Batangi

Inki mutindu Bakristu ya kyeleka fwete tadila kikalulu ya bantu kevandaka na yo ya kupesa baprograme ya ordinatere yina bo sumbaka na bantu yankaka?

Bantu mingi lenda sadila na mutindu mosi ya mbi mambu yina Yezu kutubaka sambu na kumeka kumonisa nde yo kele mbi ve na kusala mpidina: “Beno me bakaka makabu ya ofele; beno pesa mpi makabu ya ofele na bantu yankaka.” Ya kyeleka, Yezu vandaka kutubila ve kukabula mikanda ti baprograme ya ordinatere yina kele ti bansiku ya ketaninaka yo yina kemonisaka nde banswa kele kaka ya bansoniki. Yandi tubilaka kupesa na kisalu ya kuzabisa nsangu ya mbote. Yezu kuzabisaka bantumwa na yandi na kukwenda na bambanza ti babwala mingi sambu na kusamuna Kimfumu, kubelula bantu ya maladi, ti kubasisa bampeve ya mbi. Na kifulu ya kulomba mbongo sambu na kisalu yina, bantumwa vandaka ‘kupesa . . . ya ofele.’​—Matayo 10:7, 8.

Mutindu ntalu ya baordinatere ya kisalu ti ya kusadila bisalu ya muntu yandi mosi mekuma mingi, bantu mingi mekuma na mfunu ya baprograme ya baordinatere. Yo kelombaka kusumba yo. Ya kyeleka, bantu yankaka kesonikaka baprograme mingi ya bo kekabulaka ya ofele mpi bo ketubaka nde bantu lenda baka yo mpi kupesa yo na bantu yankaka. Kansi, baprograme mingi ya kusadila na ordinatere bo ketekaka yo. Yo vanda ya kusadila bo mosi na nzo to na bisalu, bantu yina kesadilaka baprograme ya ordinatere fwete sumba yo, to kufutila yo mbongo. Kana muntu mosi kubakaka programe mosi ya ordinatere kukonda kufutila yo mbongo, yina kele kukonda kuzitisa nsiku, yo kele mutindu mosi mpi sambu na yina metala kusala fotokopi ya babuku, ata ntangu nge kepesa yo na bantu yankaka kukonda kulomba bo mbongo.

Kele ti bansiku yina ketaninaka baprograme mingi ya ordinatere (ti bansaka), ebuna bansiku yango kelombaka na bankwa na yo ti na bantu yina kesadilaka baprograme yina nde bo fwete lemfuka mpi kusala kaka mambu yina bansiku yina ketuba. Bansiku mingi ya mutindu yai ketubaka nde muntu mosi mpamba kele na nswa ya kutula to kusadila programe yai, yo vanda na ordinatere yina bo kesadila na nzo to na kisalu to na ekole. Bansiku yankaka ketubaka nde muntu yina kesadila programe mosi lenda vanda ti kopi yankaka sambu na yandi mosi, kansi yandi lenda sadila ve bantu yankaka bakopi ya programe yina. Kana munkwa na yo kezola kukaba programe yonso (ti nswa mpi bansiku yonso ya kusonika ya ketendula mutindu ya kusadila programe yina), yandi lenda sala yo. Kansi, yo ketendula nde yandi mevidisa nswa na yandi mosi na kusadila yo. Bansiku yango keswaswanaka, yo yina kana muntu mesumba programe mosi to bo mekabila yandi yo, yandi fwete sosa kuzaba nki bansiku yina ketaninaka programe yango ketuba.

Bansi mingi mendimaka na kuzitisa bansiku yina kezitisaka “bisalu ya muntu mebasisa na mayele na yandi,” mu mbandu baprograme ya ordinatere, mpi bo kemekaka kutula bansiku sambu na kutanina banswa na bo. Mu mbandu, zulunalu mosi (The New York Times ya Yanuari 14, 2000) kusonikaka nde “bamfumu ya polisi ya Allemagne ti ya Danemark kukangaka kimvuka mosi ya bantu yina bo bingaka miyibi ya nene ya baprograme ya baordinatere” sambu bo vandaka kusala mpi kukabula bakopi ya baprograme ti bansaka ya ordinatere, to nkutu kuteka yankaka na nzila ya Internet.

Inki dibundu ya Bukristu keyindula na dyambu yai? Yezu kutubaka nde: “Ya ntotila ya nene, beno pesa na ntotila ya nene; ya Nzambi, beno pesa na Nzambi.” (Marko 12:17) Yo ketendula nde Bakristu fwete zitisa bansiku ya insi yina kefwa ve nsiku ya Nzambi. Ntumwa Polo kusonikaka mutindu yai sambu na baluyalu: “Konso muntu fweti lemfuka na bamfumu ya leta. . . . Konso muntu yina ke lemfukaka na leta ve, yandi ke landaka ve mambu yina ya Nzambi songaka beto na kusala. Ebuna bantu ke salaka mpidina, bo mosi bantu ke sosaka ndola.”​—Roma 13:1, 2.

Na dibundu ya Bukristu, bankuluntu kele ve na kiyeka ya kutala baordinatere ya bantu yankaka bonso nde bo mepesaka bo nswa ya kutendula mpi kutanina bansiku ya banswa ya bansoniki. Kansi bo kekwikilaka mpi kelongaka nde Bakristu fwete buya kubaka kima yina kele ya nkani mpi bo fwete sala ngolo sambu na kuzitisa nsiku. Yo ketaninaka Bakristu na kukonda kubaka ndola yina bayina kefwaka nsiku kebakaka, mpi yo kesadisaka bo na kuvanda na kansansa ya mbote na ntwala ya Nzambi. Polo kusonikaka nde: “Yo yina beno fweti lemfuka na bamfumu ya leta, sambu Nzambi kuwila beno makasi ve. Beno fweti lemfuka na bo mpi sambu na kulanda mambu yina ya ntima na beno ke songa beno.” (Roma 13:5) Mutindu mosi mpi, Polo kutendulaka luzolo ya Bakristu ya kyeleka na bangogo yai: “Beto zaba mbote-mbote nde beto ke na ntima ya mbote, sambu beto ke na luzolo ya kusala mambu ya mbote konso ntangu.”​—Baebreo 13:18.

[Lupangu ya kele na lutiti 31]

Bakompani ti ba ekole yankaka kesumbaka banswa yina bantu mingi lenda sadila yina kepesaka ntalu ya nene ya bantu yina lenda sadila programe yango. Na mvu 1995, mabundu ya Bambangi ya Yehowa kulongukaka disolo yina kuvandaka ti ndongisila yai:

“Bakompani mingi yina kesalaka mpi ketekaka baprograme ya ordinatere kebasisaka mpi bansiku yina fwete tanina yo, mpi bo kebasisaka mukanda ya bansiku yina kesongaka mutindu bantu lenda sadila baprograme yango kukonda kufwa nsiku. Mbala mingi bansiku yango ketubaka nde muntu yina kesadila yo lenda pesa ve bakopi ya programe yina na bantu yankaka. Na kutuba ya mbote, bansi mingi yina ketaninaka nsiku ya banswa ya munkwa kima ketubaka pwelele nde kana muntu mepesa programe yango na bantu yankaka yandi mefwa nsiku. . . . Bakompani yankaka ya nene ketekaka baordinatere yina kele dezia ti baprograme ti mikanda ya banswa. Kansi, bamagazini yankaka yina ketekaka baordinatere kepesaka ve mikanda ya banswa sambu baprograme yina kele dezia na kati kele bakopi yina bantu kutulaka kukonda nswa. Yo ketendula nde muntu yina kesumba yo kefwa mpi nsiku na ntangu yandi kesadila baprograme yina. Mambu yai kemonisa nde Bakristu fwete ndima ve na kutula na kati ya ordinatere na bo, to kusala kopi ya mambu yina kele na baordinatere yankaka yina kele ti bansiku ya ketaninaka yo (bonso mikanda ya la Société) mpi yina ya bantu kebakaka kukonda kubaka ntete nswa ya bankwa na yo.”