Bo Nungaka na Kuzinga ti Bansende na Nitu na Bo

“Yo yina yandi [tulaka mono nsende na nitu, wanzyo ya Satana, NW], sambu na kubula mono.”​—2 KORINTO 12:7.

1. Inki bampasi bantu kenwana ti yo bubu yai?

 KETI nge ke na kunwana ti dikambu mosi ya kemeka lukwikilu na nge? Kana mpidina, zaba nde nge mosi mpamba ve kemona mpasi ya mutindu yai. Na ‘bilumbu yai ya mpasi mingi,’ Bakristu ya kwikama kenwana ti kimbeni ya ngolo, mavwanga na kati ya mabuta, maladi, basusi ya mbongo, kunyokwama na mabanza, lufwa ya bampangi na bo, mpi bampasi yankaka. (2 Timoteo 3:1-5) Na bansi yankaka, luzingu ya bantu kele na kigonsa sambu na mpasi ya madya ti bitumba.

2, 3. Inki bangindu ya mbi lenda kwisila beto sambu na bampasi yina beto kenwana na yo, mpi nki mutindu kuvanda na bangindu ya mbi mutindu yina kele kigonsa?

² Bampasi ya mutindu yai lenda sala nde muntu kuwa ve nzala ya luzingu, mingimingi kana bampasi yango mebwila yandi mingi na mbala mosi. Simba nde Bingana 24:10 ketuba nde: “Kana nge [lemba nitu na ntangu ya mpasi, ngolo na nge takuma fyoti, NW].” Ya kyeleka, kulemba nitu na ntwala ya mimekamu ya beto kekutana na yo lenda katula beto ngolo ya beto kele na yo mfunu mpi kulembisa lukanu ya beto mebakaka ya kunwana tii na nsuka. Inki mutindu?

³ Ya kyeleka, kulemba nitu lenda nata beto na kuvila lukanu na beto. Mu mbandu, yo ke mpasi ve na kuyantika kumona nde mpasi ya beto kemona meluta kiteso mpi kuyantika kudiwa mawa. Bankaka lenda yantika nkutu kudila na Nzambi nde, “Sambu na nki nge kepesa nzila nde mambu yai kubwila mono?” Kana bangindu ya mbi ya mutindu yai meyantika kukotila muntu na ntima, yo fwete katula yandi kyese mpi kuyambula kutula ntima na Nzambi. Nsadi mosi ya Nzambi lenda lemba nitu na mpila nde yandi kuyambula na kunwana “ngolo sambu na kuvanda kaka na lukwikilu.”​—1 Timoteo 6:12.

4, 5. Inki mutindu Satana kesadilaka makambu yankaka ya kebwilaka beto, kansi nki kivuvu beto fwete vanda na yo?

⁴ Ntembe kele ve nde Yehowa Nzambi ve muntu kenatilaka beto bampasi yina kemekaka lukwikilu na beto. (Yakobo 1:13) Mimekamu yankaka kekuminaka beto kaka sambu beto kesala ngolo na kuvanda bantu ya kwikama na yandi. Yo kele kyeleka sambu, bantu yonso yina kesadilaka Yehowa kekudikumisaka bo mosi bambeni ya mbeni na yandi ya nene, Satana Dyabulu. Na mwa ntangu fyoti ya yandi mebikala na yo, “nzambi ya ntangu yai” ya ntima ya mbi kemekaka na kupusa konso muntu yina kezolaka Yehowa na kuyambula kusala luzolo na Yandi. (2 Korinto 4:4) Satana kenatilaka bampangi na beto ya ntoto ya mvimba bampasi mingi. (1 Piere 5:9) Yo kele kyeleka nde Satana ve muntu kenatilaka beto bampasi yonso ya beto kekutanaka na yo, kansi yandi lenda sadila bampasi yina beto kenwana na yo, sambu na kusosa kulembisa beto na nima.

⁵ Kansi, ata yandi vanda ngolo nki mutindu to ata yandi sadila binwaninu ya ngolo ya nki mutindu, beto lenda nunga yandi! Inki kendimisa beto nde beto lenda nunga yandi? Sambu Yehowa Nzambi kenwaninaka beto. Yandi kezolaka nde bansadi na yandi kuzaba mitindu yina Satana kesadilaka sambu na kunwanisa bo. (2 Korinto 2:11) Na kuta masonga, Nzambi kesongaka beto mambu mingi sambu na yina metala bampasi yina kebwilaka Bakristu ya kyeleka. Biblia kusadilaka bangogo “nsende na nitu” sambu na kutubila mambu yina kukuminaka ntumwa Polo. Sambu na nki? Bika beto tala ntete nki mutindu Ndinga ya Nzambi ketendula bangogo yango. Na nima, beto tamona nde beto mosi mpamba ve bantu kele na mfunu ya lusadisu ya Yehowa sambu na kununga mimekamu.

 Sambu na nki Bo Mefwanisa Mimekamu na Bansende

6. Inki Polo zolaka kutuba na bangogo yai “nsende na nitu,” mpi nsende yango lenda vanda inki?

⁶ Sambu Polo kumekamaka mingi, mpeve ya Nzambi kusadisaka yandi na kusonika nde: “Yandi [tulaka mono nsende na nitu, wanzyo ya Satana, NW], sambu na kubula mono, sambu mono vanda na lulendo mingi ve.” (2 Korinto 12:7) Nsende yango ya kuvandaka na nitu ya Polo kele inki? Ya kyeleka, kana nsende mekota mingi na nitu yo kepesaka mpasi mingi. Bangogo yai ya kifwani fwete vanda kima mosi yina vandaka kupesa Polo mpasi, yo vanda na kinsuni, na mawi, to na yonso zole. Yo lenda vanda nde Polo vandaka kubela disu to kimbefo yankaka. To nsende yango lenda vanda bantu yina vandaka kutula Polo ntembe nde yandi kele ve ntumwa ya kyeleka mpi ya vandaka kundima ve malongi na yandi. (2 Korinto 10:10-12; 11:5, 6, 13) Ata yo vanda konso nki mutindu yina, nsende yango kuvandaka kaka na nitu ya Polo mpi mpila ya kukatuka kuvandaka ve.

7, 8. (a) Ngogo “kubula” ketendula inki? (b) Sambu na nki yo kele mfunu nde beto nwana ti bansende yina kepesa beto mpasi bubu yai?

⁷ Beto vila ve nde nsende yango vandaka kubula Polo. Yo ke kyese na kumona nde, kisongi-dyambu ya Kigreki yina Polo kusadilaka na kisika yai kukatukaka na ngogo ya bo kebalulaka nde “makofi.” Bo mesadila ngogo yango na ntendula na yo ya ntetentete na Matayo 26:67 mpi na mutindu ya kifwani na 1 Korinto 4:11. Baverse yai kele na dibanza ya muntu ya bo kebula ti makofi. Kana beto tala kimbeni ya ngolo yina Satana kele na yo na Yehowa ti na bansadi na Yandi, beto lenda ndima mpenza nde Satana vandaka na kyese mutindu nsende vandaka kulanda na kubula Polo. Bubu yai mpi, Satana kewaka kyese kana nsende yina kele na nitu kemonisa beto mpasi ya mutindu mosi.

⁸ Yo yina, bonso Polo, beto kele na mfunu ya kuzaba nki mutindu kunwana ti bansende ya mutindu yai. Kana beto sala yo, yo ketendula nde beto tabikala na luzingu! Yibuka nde, Yehowa kezolaka nde beto vanda na luzingu mosi ya kukonda nsuka na inza na yandi ya mpa, kisika bampasi ya kele bonso bansende tanyokula beto dyaka ve. Sambu na kusadisa beto na kubaka dikabu yai ya kitoko, Nzambi mepesaka beto bambandu mingi na kati ya Ndinga na yandi ya santu, Biblia, yina kemonisaka nde bansadi na yandi ya kwikama kunungaka na kunwana ti bansende na nitu na bo. Bo mpi kuvandaka bantu ya kukonda kukuka bonso beto. Kana beto tadila mwa bambandu na kati ya “bantu yonso yina mingi kele batemwe,” yo lenda sadisa beto na ‘kubaka ntinu, beto kwenda na ntwala, beto landa kaka nzila yina ya beto fweti kwendila.’ (Baebreo 12:1) Kana beto yindula kikesa ya bo monisaka na ntwala ya bampasi yina kubwilaka bo, yo lenda pesa beto kikesa na mpila nde beto mpi kununga na kunwana ti bansende yonso yina Satana lenda sadila sambu na kunwanisa beto.

Bansende Yina Kumonisaka Mefibosheti Mpasi

9, 10. (a) Inki mutindu Mefibosheti kukumaka ti nsende na nitu na yandi? (b) Ntima mbote ya nki mutindu Ntotila Davidi kumonisaka na Mefibosheti, mpi nki mutindu beto lenda landa mbandu ya Davidi?

⁹ Beto baka mbandu ya Mefibosheti, mwana ya nduku ya Davidi, Yonatani. Ntangu Mefibosheti kukumaka na bamvula tanu, nsangu kukuminaka yandi nde bo mefwa tata na yandi, Yonatani, ti nkaka na yandi ya bakala, Ntotila Saule. Ndesi ya mwana-bakala yai kuwaka boma mingi. Yandi ‘bakaka yandi . . . [kansi] yandi vandaka kwenda ntinu yo yina Mefibosheti bwaka, ebuna yandi kumaka kutambula kifu.” (2 Samuele 4:4) Yo fwete vanda nde kifu yina  kukumaka nsende sambu na Mefibosheti, ebuna yo lombaka nde yandi kangila yo ntima na ntangu yandi vandaka kuyela.

¹⁰ Bamvula fyoti na nima, Ntotila Davidi kumonisaka zola na yandi na Mefibosheti sambu na zola ya nene ya yandi vandaka na yo na Yonatani. Davidi kupesaka yandi ntoto yonso ya Saule mpi yandi pesaka Siba, nsadi ya Saule, kisalu ya kutanina ntoto yina. Davidi kusongaka mpi Mefibosheti nde: ‘Nge ta diaka na mesa na mono ntangu yonso.’ (2 Samuele 9:6-10) Ntembe kele ve nde zola ya Davidi kupesaka Mefibosheti kikesa mpi yo sadisaka yandi na kufyotuna mpasi ya kifu na yandi. Yai dilongi mosi ya mbote mpenza! Beto mpi fwete monisa ntima ya mbote na bantu yina kenwana ti nsende na nitu.

11. Inki mambu Siba kukusilaka Mefibosheti, kansi nki mutindu beto mezaba nde mambu yina vandaka ya luvunu? (Tala noti na nsi ya lutiti.)

¹¹ Na nima, yo lombaka nde Mefibosheti kunwana ti nsende yankaka na nitu na yandi. Nsadi na yandi Siba kukusilaka yandi makambu na ntwala ya Ntotila Davidi, yina kukatukaka na Yeruzalemi sambu na kutina sambu na mavwanga yina Absalomi, mwana ya Davidi kubasisaka. Siba kukusaka nde Mefibosheti kubikalaka na Yeruzalemi sambu na kubaka kimfumu mpi kudikumisa ntotila. a Davidi kukwikilaka luvunu ya Siba ebuna yandi botulaka ntoto ya Mefibosheti mpi yandi pesaka yo na muntu yina ya luvunu!​—2 Samuele 16:1-4.

12. Inki mutindu Mefibosheti kusalaka na ntwala ya luvunu yina bo kusilaka yandi, mpi nki mutindu yandi kele mbandu mosi ya mbote sambu na beto?

¹² Kansi, nsukansuka ntangu Mefibosheti kukutanaka na Davidi, yandi songaka ntotila mutindu mambu kuvandaka kibeni. Yandi vandaka kuyilama sambu na kukwenda kukutana ti Davidi ntangu Siba kukusaka yandi mpi yandi ndimaka na kukwenda na kisika na yandi. Keti Davidi kuyidikaka dikambu yina ya luvunu? Mpenza ve. Yandi kabisaka ntoto na babakala yina zole. Dyambu yai ya Davidi kusalaka kuvandaka dyaka nsende yankaka na nitu ya Mefibosheti. Keti yandi lembaka mpenza nitu? Keti yandi buyaka desizio ya Davidi, mpi kubokutaka nde yina kele masonga ve? Ve, yandi bikaka luzolo ya ntotila kusalama. Yandi tadilaka mambu na mutindu mosi ya mbote, yandi vandaka na kyese sambu ntotila ya Izraele kuvutukilaka bangindu na yandi ya mbote na masonga yonso. Mefibosheti kupesaka mbandu ya mbote mpenza na mpila yandi kangaka ntima sambu na kifu na yandi, sambu na luvunu ya bo kusilaka yandi, mpi na mambu yina zolaka kulembisa yandi nitu.

Nehemia Kunwanaka ti Bampasi Yina Kubwilaka Yandi

13, 14. Inki bansende Nehemia kunwanaka na yo ntangu yandi vutukaka sambu na kutunga dyaka bibaka ya Yeruzalemi?

¹³ Yindula bansende ya kifwani yina Nehemia kukutanaka na yo ntangu yandi vutukaka na mbanza Yeruzalemi yina kuvandaka dyaka ve ti bibaka ya kutanina yo na mvu-nkama ya tanu na N.T.B. Yandi kutaka kibeni mbanza yango ata ti lutaninu fyoti ve, ebuna Bayuda yina kuvutukaka ya yandi kutaka, kuyidikaka ve ata kima mosi, bo vandaka na kikesa ve, mpi bo vandaka mvindu na meso ya Yehowa. Ata Ntotila Artazeresesi kupesaka yandi nswa ya kutunga dyaka bibaka ya Yeruzalemi, Nehemia kusukininaka ve na kubakisa nde baguvernere ya baprovense yina kuvandaka penepene vandaka kusepila ve ti kisalu ya yandi zolaka kusala. ‘Ntangu bo waka nde muntu mosi me kwisa sambu na kusadisa bantu ya Israele, bo vandaka kiese ve ata fioti.’​—Nehemia 2:10.

¹⁴ Bambeni yina ya banzenza kusalaka yonso sambu na kukanga kisalu ya Nehemia. Yo fwete vanda nde kunwanisa na bo, luvunu, boma ya bo vandaka kupesa yandi, mpi bantu yina bo tindaka sambu na kulembisa yandi nitu, kuvandaka bonso bansende ya ngolo sambu na nitu na yandi. Keti yandi bwaka na mayele ya mbi ya bambeni yina? Ve! Yandi tulaka ntima na yandi yonso na Nzambi, ebuna yandi lembaka ve. Yo yina, ntangu bo manisaka na kutunga bibaka ya Yeruzalemi, yo monisaka mpenza nde Yehowa kupesaka Nehemia maboko na zola yonso.​—Nehemia 4:1-12; 6:1-19.

15. Inki makambu yina vandaka kusalama na kati ya Bayuda kupesaka Nehemia mpasi mingi?

¹⁵ Sambu yandi vandaka guvernere, Nehemia mpi kunwanaka ti mambu mingi yankaka ya mpasi na kati ya bantu ya Nzambi. Bampasi yai yonso kuvandaka bonso bansende yina kupesaka yandi mpenza mpasi na ntima sambu yo bebisaka kuwakana  yina bantu kuvandaka na yo ti Yehowa. Bamvwama kukumaka na kimvwama mingi, kansi sambu na kufuta bamfuka na bo to kufuta mpaku ya Persia, yo lombaka nde bampangi na bo yina vandaka bansukami kupesa bilanga na bo mpi nkutu kuteka bana na bo na kimpika. (Nehemia 5:1-10) Bayuda mingi vandaka kuzitisa ve kilumbu ya Kisabatu mpi bo vandaka kusadisa ve Balevi mpi kutomisa tempelo. Dyaka, bankaka kukwelaka “bankento ya bwala Asdodi ti ya bansi ya Amoni ti Moabi.” Dyambu yai kupesaka mpenza Nehemia mpasi na ntima! Kansi ata nsende mosi ve na kati ya bansende yai kupusaka yandi na kuyambula kusala kisalu. Ntangu yonso yandi vandaka kumonisa nde yandi kezitisaka na kikesa yonso bansiku ya lunungu ya Yehowa. Bonso Nehemia, bika nde beto mpi kubuya na kupesa nzila nde luzingu ya kukonda kwikama ya bantu yankaka kupusa beto na kuyambula kusala kisalu ya kwikama ya Yehowa.​—Nehemia 13:10-13, 23-27.

Bantu Yankaka Mingi ya Kwikama Kunungaka

16-18. Inki mutindu mavwanga yina kubasikaka na mabuta na bo kupesaka Izaki ti Rebeka, Ana, Davidi, mpi Ozea mpasi?

¹⁶ Biblia kele ti bambandu yankaka mingi ya bantu yina kunungaka na kunwana ti mambu ya mpasi ya bo kutanaka na yo yina vandaka bonso bansende. Nto ya bansende ya mutindu yina kuvandaka ntetentete mavwanga na kati ya mabuta. Bankento ya Esau “pesaka [bibuti na yandi] Izaki ti Rebeka mpasi mingi.” Nkutu Rebeka kutubaka nde yandi melemba na kuzinga ti bankento yina. (Kuyantika 26:34, 35; 27:46) Yindula dyaka Ana mpi mutindu mbanda na yandi, Penina, “vandaka kuseka yandi mingi” sambu Ana vandaka mukobo. Ziku Ana vandaka kuwa ntima mpasi sambu na kuseka yina mbala na mbala na kati ya nzo na bo. Penina vandaka kuseka yandi mpi na meso ya bantu yonso, ebuna ntembe kele ve nde yandi kusalaka yo na meso ya bampangi ti banduku na yandi ntangu dibuta yina vandaka kukwenda na feti na Shilo. Yo vandaka bonso nde Penina vandaka kukotisa dyaka nsende yango na kati ya misuni ya Ana.​—1 Samuele 1:4-7.

¹⁷ Tala mambu yina Davidi kunwanaka na yo sambu na zwa ya ngolo yina bokilo na yandi ya bakala, Ntotila Saule, kuvandaka na yo. Sambu na kugulusa luzingu na yandi, Davidi kumaka kuzinga na mabulu ya matadi na ntoto ya zelo na zelo na Ene-Gedi, kisika yo lombaka nde yandi mata ntinu-ntinu mpi kuluta na kigonsa yonso na banzila ya matadi-matadi. Dyambu yai ya mbi vandaka kupesa makasi mpenza, sambu Davidi kusalaka ve ata kima mosi ya mbi na Saule. Ata mpidina, bamvula mingi, Davidi kukumaka na luzingu ya kutambula-tambula, yonso yai sambu na zwa ya Saule.​—1 Samuele 24:14, 15; Bingana 27:4.

¹⁸ Yindula mavwanga yina kubasikaka na dibuta ya profete Ozea mpi ya kupesaka yandi mpasi na ntima. Nkento na yandi kukumaka kusala pite. Mansoni na yandi kuvandaka bonso bansende ya mekangama na ntima ya profete. Ebuna na nima, mpasi yina yandi vandaka kuwa na ntima kukumaka dyaka mingi ntangu nkento yango kubutaka bana zole ya kindumba na pite ya yandi salaka!​—Ozea 1:2-9.

19. Inki kimbeni kubwilaka profete Mika?

¹⁹ Nsende yankaka ya nitu kele kimbeni. Baka mbandu ya profete Mika. Yo fwete vanda nde Mika muntu ya kwikama vandaka kumona mpasi mingi na ntima na kumona mutindu Ntotila yai ya mbi, Ahabi, kufulusaka baprofete ya luvunu penepene na yandi mpi nde yandi vandaka kukwikila na mambu ya luvunu ya bo vandaka kusonga  yandi. Na nima, ntangu Mika kusongaka Ahabi nde baprofete yina yonso ya luvunu vandaka “kukusa,” inki kima mfumu ya baprofete yina kusalaka? Yandi “kwendaka kubula Mika mbata na ditama”! Nkutu kima ya kuluta mbi vandaka mvutu yina Ahabi kupesaka na lukebisu yina Yehowa kupesaka nde bitumba ya yandi vandaka kusala sambu na kubotula bwala Ramoti-Galadi tanunga ve. Ahabi kupesaka nswa nde bo tula Mika na boloko mpi nde bo pesa yandi ve madya mingi. (1 Bantotila 22:6, 9, 15-17, 23-28) Yibuka mpi Yeremia ti mutindu bo monisaka yandi mpasi na bantu ya ntima ya mbi ya kufuluka na kimbeni.​—Yeremia 20:1-9.

20. Inki bansende Noemi kunwanaka ti yo, mpi nki mutindu Nzambi kusakumunaka yandi?

²⁰ Lufwa ya bampangi na beto ya beto kezolaka kele dyambu yankaka ya mbi ya beto lenda fwanisa na nsende na kati ya nitu. Yo lombaka nde Noemi kukanga ntima sambu na lufwa ya bakala na yandi ti bana na yandi zole ya babakala. Ata yandi vandaka kunwana kaka ti mambu yina ya mawa ya kubwilaka yandi, yandi vutukaka na Betelehemi. Yandi songaka banduku na yandi nde bo binga yandi dyaka ve nde Noemi, kansi Mara sambu zina yai vandaka kutendula mambu ya mpasi yina kubwilaka yandi. Kansi na nsuka, Yehowa kusakumunaka yandi sambu na kukanga ntima na yandi na mpila yandi zwaka mutekolo yina kuvandaka na kati ya bantu yina kunataka tii na Mesia.​—Ruti 1:3-5, 19-21; 4:13-17; Matayo 1:1, 5. 

21, 22. Inki mutindu Yobi kunyokwamaka sambu na bima ya yandi vidisaka, inki yandi salaka?

²¹ Yindula mpasi yina Yobi kuwaka na ntima ntangu bo kwisaka kusonga yandi nsangu ya kintulumukina mpi ya mpasi ya lufwa ya bana na yandi kumi ya yandi vandaka kuzola mingi, kukonda kutubila nkutu bambisi ti bansadi na yandi yonso ya yandi vidisaka. Na mbala mosi, yandi vidisaka bima yonso ya yandi vandaka na yo na luzingu! Na nima, kaka na ntangu Yobi vandaka kudila sambu na bampasi yai yonso, Satana kubwisaka yandi na maladi. Ziku Yobi vandaka kuyindula nde maladi yina ya mbi zolaka kufwa yandi. Mpasi ya yandi vandaka kuwa kukumaka mingi na mpila nde yandi vandaka dyaka ve na nzala ya luzingu ebuna yandi vandaka kuyindula nde lufwa zolaka kusadisa yandi na kupema.​—Yobi 1:13-20; 2:7, 8.

²² Bonso nde mambu yai yonso kufwanaka ve, nkento na yandi, sambu na mpasi ti basusi yina yandi vandaka kuwa, kwisaka kusonga yandi ti kudila nde: “Finga Nzambi . . . ebuna nge fwa!” Dyambu yai kuvandaka mpenza nsende ya ngolo sambu na nitu na yandi yina kuvandaka dezia ti maladi! Na nima, banduku ya Yobi tatu, olie ya kupesa yandi kikesa, bo yantikaka kunwanisa yandi ti bangindu ya mbi. Bo vandaka kufunda yandi nde yandi salaka masumu na kinsweki mpi bo kangamaka kaka nde mambu yina yonso vandaka ndola ya masumu na yandi. Bangindu na bo ya luvunu vandaka bonso bansende ya bo vandaka kukotisa na kati ya misuni na yandi. Yibuka mpi nde, Yobi kuzabaka ve sambu na nki mambu yai ya mbi vandaka kubwila yandi; yandi zabaka mpi ve nde yandi tafwa ve. Kansi, “ata bampasi yai yonso bwilaka Yobi, . . . yandi salaka masumu ve na meso ya Nzambi, yandi fingaka yandi ve.” (Yobi 1:22; 2:9, 10; 3:3; 14:13; 30:17) Ata yandi nyokwamaka na bansende mingi mpidina na mbala mosi, yandi vidisaka ve kukangama na yandi na Nzambi. Mbandu na yandi kepesa beto mpenza kikesa mingi!

23. Sambu na nki bantu ya kwikama yonso ya beto metubila kunungaka na kunwana ti bansende ya mutindu na mutindu ya bo vandaka na yo na nitu?

²³ Bambandu yai yonso ya beto metubila mesukisa ve lisiti. Biblia kele ti bambandu mingi yankaka. Yo lombaka nde bansadi yai yonso ya kwikama kunwana ti bansende na bo ya kifwani. Bo kutanaka ti makambu mingi mpenza ya mutindu na mutindu! Kansi, bo yonso kuvandaka na kima mosi na kimvuka. Ata muntu mosi ve na kati na bo kuyambulaka na kusadila Yehowa. Ata bo kutanaka ti mimekamu ya mpasi, bo nungaka Satana sambu na ngolo yina Yehowa kupesaka bo. Inki mutindu? Disolo ya melanda tapesa mvutu na ngyufula yai mpi yo tamonisa nki mutindu beto mpi lenda nunga na ntwala ya konso kima yina kele bonso nsende na kati ya nitu na beto.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mutindu Nge Tavutula?

• Sambu na nki beto lenda fwanisa bampasi ya beto kekutanaka na yo na bansende na nitu?

• Tanga mwa ndambu ya bansende yina Mefibosheti ti Nehemia kunwanaka na yo.

• Na kati ya bambandu ya babakala ti bankento yina Masonuku mepesa beto yina kunwanaka ti bansende mingi ya mutindu na mutindu na nitu na bo, inki mbandu mebenda mpenza dikebi na nge, mpi sambu na inki?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 9]

Mefibosheti kuzingaka ti kifu yina yandi vandaka na yo na nitu, ti mambu ya luvunu ya bo kusilaka yandi, mpi mambu yankaka yina lendaka kulembisa yandi nitu

[Kifwanisu ya kele na lutiti 11]

Nehemia kukangamaka kaka na kisalu na yandi ata na ntwala ya kimbeni ya bantu