Sosa Nzambi ti Ntima mpi Mabanza na Nge

Bukristu ya kyeleka kesyamisaka bantu na kusadila ntima ti mabanza sambu na kutunga lukwikilu yina kepesaka Nzambi kyese.

YA KYELEKA, muntu yina kusalaka dibundu ya Bukristu, Yezu Kristu, kulongaka nde beto fwete zola Nzambi ti “mabanza yonso,” to ngangu, na nima ya kuzola yandi na “ntima yonso” mpi na “moyo yonso”. (Matayo 22:37, NW) Ya kyeleka, mabanza na beto fwete baka kisika ya nene na lusambu na beto.

Ntangu yandi vandaka kulomba bawi na yandi na kuyindula na malongi na yandi, Yezu vandaka kuyula bo mbala mingi nde: “Nki beno ke banza?” (Matayo 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Mutindu mosi, ntumwa Piere kusonikilaka bampangi na yandi Bakristu na ‘kutedimisa mabanza na bo ya mbote.’ (2 Piere 3:1) Ntumwa Polo, misionere ya ntete ya kutambulaka mingi kuluta bankaka, kusyamisaka Bakristu na kusadila “mayele na bo ya kuyindula” (NW) mpi na ‘kuzaba [bo mosi] mambu yai ya Nzambi ke zolaka: Mambu yina kele mbote, mambu yina ke pesaka yandi kiese, mambu yina ke na kifu ve.’ (Roma 12:1, 2) Bakristu lenda tunga lukwikilu na bo yina tapesa Nzambi kyese mpi yina tasadisa bo na kununga na kunwana ti mimekamu ya luzingu, kaka kana bo kesadila mayele ya mutindu yai na malongi na bo.​—Baebreo 11:1, 6.

Sambu na kusadisa bantu yankaka na kutunga lukwikilu ya mutindu yina, Bakristu ya ntete “[kuyindulaka ti bo na mambu yina kele na Masonuku, NW], bo vandaka kutendudila bo mpi kusonga bo. Yandi vandaka kutendula yo na bo, yandi vandaka kusonga bo mpi nde mutindu bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi.” (Bisalu 17:1-3) Kuyindula ya mutindu yai kunataka bantu mingi ya ntima ya masonga na kundima nsangu na yandi. Mu mbandu, bantu mingi na mbanza ya Berea na Masedonia “kundimaka nsangu ya Nzambi na [mpusa ya ngolo kibeni, NW]. Konso kilumbu bo vandaka kuzikisa mbote-mbote na Mukanda ya Nzambi sambu na kutala kana mambu yina  ya Paulo vandaka kutuba vandaka kwenda kiteso mosi.” (Bisalu 17:11) Beto fwete simba mambu zole ya mfunu na verse yai. Ntetentete, bantu ya Berea kuvandaka na mpusa ya ngolo ya kuwa Ndinga ya Nzambi; ya zole, bo ndimaka ve kukonda kuyindula mambu yina bo waka nde yo vandaka kyeleka, kansi bo vandaka kutala na Masonuku sambu na kuzaba kana yo kele mutindu yina. Luka, misionere ya mvu-nkama ya ntete, kusikisaka na luzitu yonso bantu ya Berea sambu na dyambu yai, bo tubilaka bo nde “bo vandaka na mabanza ya mbote.” Keti nge mpi kevandaka na mabanza ya mbote na mutindu nge ketadilaka mambu ya kimpeve?

Mabanza ti Ntima Kesalaka Kumosi

Mutindu beto tubaka yo na luyantiku, lusambu ya kyeleka kelombaka kusadila mabanza ti ntima. (Marko 12:30) Yindula dyaka mbandu yina beto tubilaka na disolo yina meluta ya muntu yina ketulaka mukubu yina kusadilaka mikubu ya mbi ntangu yandi vandaka kutula mukubu na nzo mosi. Kana yandi landaka na dikebi yonso mambu yina munkwa kisalu kutubaka, yandi zolaka kusala kisalu yango na ntima mosi ebuna yandi zolaka kutula ntima nde munkwa-nzo tandima yo. Yo kele mpi mutindu mosi sambu na lusambu na beto.

Yezu kutubaka nde, “Ntangu ke kwisa, yo mpi me lungaka; na ntangu yina bantu ya kieleka ta sambaka Tata na [mpeve mpi na kyeleka, NW].” (Yoane 4:23) Yo yina, ntumwa Polo kusonikaka nde: “Yo yina . . . beto ke bika ve na kusamba Nzambi sambu na beno. Beto ke lombaka yandi nde yandi [kufulusa beno na nzayilu ya sikisiki ya, NW] luzolo na yandi mbote-mbote, beno kuvanda na mayele yonso, beno kuzaba mpi mbote-mbote mambu yina ya Mpeve-Santu ke zabisaka beno. Mpidina, beno ta mona mpila ya kuzinga mutindu [Yehowa] ke zolaka ti kupesa yandi kiese na mambu yonso.” (Kolosai 1:9, 10) “Nzayilu ya sikisiki” ya mutindu yina kesadisaka bantu ya ntima ya masonga na kutula ntima ti moyo na bo na lusambu na bo sambu bo “zaba Nzambi ya [bo] ke sambaka.”​—Yoane 4:22.

Sambu na bikuma yai, Bambangi ya Yehowa kepesaka ve mbotika na bana ya fyoti to na bantu ya mpa ya meyantika kusepila na kyeleka yina melonguka ntete ve Masonuku mbotembote. Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono . . . beno longa bo mpi na kulanda mambu yonso ya mono vandaka kusonga beno na kusala.” (Matayo 28:19, 20) Balongoki ya Biblia lenda baka desizio ya mbote na mambu ya lusambu kaka na nima ya kubaka nzayilu ya sikisiki ya luzolo ya Nzambi. Keti nge kesala ngolo na kubaka nzayilu ya sikisiki ya mutindu yina?

Beto Sosa Kubakisa Kisambu ya Mfumu

Sambu na kumona luswaswanu yina kele na kati ya kuvanda na nzayilu ya sikisiki ya Biblia ti kuvanda na mwa nzayilu fyoti ya mambu yina yo ketuba, beto tadila kisambu yina mezabanaka mingi na zina ya Tata na Beto, to Kisambu ya Mfumu, yina kele na Matayo 6:9-13.

Bantu mingi ketangaka mbala na mbala na ntu kisambu yai ya kele mbandu yina Yezu kupesaka na nzo-nzambi. Kansi ikwa na kati na bo melongukaka ntendula na yo, mingimingi kitini ya ntete yina ketubilaka zina ti Kimfumu ya Nzambi? Mambu yai zole kele mfunu mingi yo yina Yezu kutubilaka yo na kisika ya ntete.

Yo keyantika mutindu yai: “Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu,” disongidila yo santisama, to yo kuma santu. Simba nde Yezu kutubaka na kusamba sambu zina ya Nzambi kusantisama. Dyambu yai kepusaka bantu na kudiyula bangyufula zole. Ya ntete, zina ya Nzambi kele nani? Ebuna ya zole, sambu na nki beto fwete santisa yo?

Mvutu na ngyufula ya ntete lenda monana na bisika kuluta 7 000 na Biblia na bandinga ya kisina yina bo sadilaka sambu na kusonika yo. Kisika mosi kele na Nkunga 83:18: “Sambu bantu kuzaba nde nge, ya kele na zina Yehowa, nge mpamba kele Muntu ya Kuluta Kuzanguka na zulu ya ntoto yonso.” (NW) Sambu na yina metala zina ya Nzambi, Yehowa, Kubasika 3:15 ketuba nde: “Yai kele zina na mono tii kuna; bantu yai ta butukaka na nima na beno, bo ta bingaka mono na zina yai.” a  Kansi, sambu na nki zina ya Nzambi, ya kele mpenza mfunu mingi sambu yo kele ya kukonda mvindu mpi ya santu, fwete santisama? Sambu bo mekumisaka yo mvindu mpi bo mevwezaka yo banda na luyantiku ya luzingu ya bantu.

Na Edeni, Nzambi kusongaka Adami ti Eva nde bo tafwa kana bo dya mbuma yina yandi buyisaka bo. (Kuyantika 2:17) Satana kukusilaka Nzambi makambu na bangogo ya kuvweza mpenza ntangu yandi tubaka na Eva nde: “Luvunu! Beno ta fwa ve.” Pana Satana kufundaka Nzambi nde yandi kusaka bo. Kansi, yandi sukaka pana ve. Yandi vwezaka zina ya Nzambi ngolo dyaka, ntangu yandi songaka Eva nde Nzambi kubumbilaka yandi nzayilu yina yandi vandaka na yo mfunu. “Nzambi . . . zaba nde kilumbu ya beno ta dia yo, meso na beno ta kanguka, beno ta vanda bonso yandi Nzambi, beno ta zaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi bonso yandi.” Yai kele kutonga kibeni!​—Kuyantika 3:4, 5.

Mutindu bo dyaka mbuma ya bo buyisaka bo, Adami ti Eva kukotaka na ndambu ya Satana. Banda ntangu yina, yo vanda bo kezabaka yo to ve, bantu mingi mekumaka mpi kuvweza yandi, na mpila bo kezolaka ve kuzitisa bansiku ya lunungu ya Nzambi. (1 Yoane 5:19) Bantu kelandaka na kuvweza Nzambi na mpila bo kepesaka yandi foti sambu na mpasi na bo, ata bo kemona mpasi sambu na banzila ya mbi ya bo mosi kelandaka. Bingana 19:3 ketuba nde: “Bantu ya nkaka ke kudisosilaka bampasi na mambu na bo ya buzoba, ebuna na nima bo ke wilaka Mfumu Nzambi makasi.” Keti nge mebakisa sambu na nki Yezu, yina vandaka kuzola Tata na yandi mingi, kusambaka nde zina na Yandi kusantisama?

“Kimfumu na Nge Kwisa”

Na nima ya kusamba sambu zina ya Nzambi kusantisama, Yezu kutubaka nde: “Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” (Matayo 6:10) Sambu na verse yai, beto lenda yula nde: ‘Kimfumu ya Nzambi kele inki? Mpi nki kuwakana kele na kati ya kukwisa na yo ti kusalama ya luzolo ya Nzambi na ntoto?’

Na Biblia ngogo “kimfumu” ketendulaka ntetentete “luyalu yina ntotila mosi ketwadisa.” Yo yina, na kutuba ya mbote, Kimfumu ya Nzambi kezola kutuba luyalu ya Nzambi, yina ntotila ya yandi mosi meponaka ketwadisa. Ntotila yai kele muntu yankaka ve kansi Yezu Kristu ya mefutumukaka, “Ntotila ya bantotila yonso, Mfumu ya bamfumu yonso.” (Kusonga 19:16; Daniele 7:13, 14) Sambu na yina metala Kimfumu ya Mesia ya Nzambi yina kele na maboko ya Yezu Kristu, profete Daniele kusonikaka nde: “Kansi ntangu ya bantotila yina [disongidila, baluyalu ya bantu ya ke na kuyala ntangu yai] ta yala, Nzambi ya zulu ta tula ntotila mosi yina ta yalaka tii kuna; ntotila yina bantotila ya nkaka ta bedisaka yandi ve, kansi yandi ta fwa bantotila yonso ebuna yandi ta yalaka tii kuna.”​—Daniele 2:44.

Ya kyeleka, Kimfumu ya Nzambi tayala na zulu ya ntoto ya mvimba, yo takatula bantu yonso ya mbi mpi yo “ta yalaka tii kuna,” Disongidila mvula na mvula. Beto kebakisa ntangu yai nde, Kimfumu ya Nzambi kele mwaye ya Yehowa tasadila sambu na kusantisa zina na yandi, sambu na kukatula yo mvindu na luvunu yina Satana ti bantu na yandi ya mbi mepakulaka yo.​—Ezekiele 36:23.

Bonso baluyalu yonso, Kimfumu ya Nzambi kele mpi ti bantu na yo. Bantu yango banani? Biblia kepesa mvutu nde: “Bantu yina ke kudikulumusaka, bo ta zinga mbote na ngemba mpenza na ntoto.” (Nkunga 37:11) Mutindu mosi, Yezu mpi kutubaka nde: “Kiese na bantu yina kele pima, sambu bo ta baka ntoto yina ya Nzambi me silaka bo!” Ya kyeleka, bantu yai kele na nzayilu ya sikisiki ya Nzambi, yina bantu yonso ya kezola luzingu fwete vanda na yo.​—Matayo 5:5; Yoane 17:3.

Yindula fyoti ntoto yonso ya kufuluka ti bantu ya kudikulumusa, ya pima yina kezolaka mpenza Nzambi mpi kezolanaka! (1 Yoane 4:7, 8) Yo yai kima ya Yezu kulombaka na kisambu na yandi ntangu yandi tubaka nde: “Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” Keti nge mebakisa kikuma Yezu kulongaka balongoki na yandi na kusamba mutindu yina? Kuluta dyaka, keti nge kemona mutindu kulungana ya kisambu yina lenda simba luzingu na nge?

Ntangu Yai Bantu Mingi Kesadila Mayele na Bo Sambu na Kuyindula Mambu Yina Kele na Masonuku

Yezu kutubaka dezia nde kisalu mosi ya kulonga bantu na kimpeve tasalama na ntoto ya mvimba sambu na kuzabisa kukwisa ya Kimfumu ya Nzambi. Yandi tubaka nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya  mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.”​—Matayo 24:14.

Na ntoto ya mvimba, Bambangi ya Yehowa kiteso ya bamilio sambanu ke na kuzabisa nsangu ya mbote na bantu yina kezingaka penepene na bo. Bo kebinga nge na kulonguka mambu mingi ya metala Nzambi ti Kimfumu na yandi na ‘kuzikisaka mbote-mbote na Mukanda ya Nzambi,’ ti mayele na nge mosi. Kana nge kesala mpidina yo takumisa lukwikilu na nge ngolo mpi yo tapesa nge kyese na ntangu nge keyindula kivuvu ya luzingu na paladisu na ntoto, yina “ta fulukaka na mambu yai: kuzaba Mfumu Nzambi, mutindu nzadi-mungwa ke fulukaka na masa.”​—Yezaya 11:6-9.

[Noti na nsi ya lutiti]

 [Lupangu/Kifwanisu ya kele na lutiti 8]

LANDA MBANDU YA LONGI YA NENE

Mbala mingi ntangu Yezu vandaka kulonga, yandi vandaka kutubila masolo ya sikisiki ya Biblia. Mu mbandu, na nima ya lufutumuku na yandi, yandi tendulaka kisika na yandi na lukanu ya Tata na yandi na balongoki na yandi zole yina kuvandaka na susi mingi sambu na lufwa na yandi. Luka 24:27 ketuba nde: ‘Yesu tendudilaka bo mambu yina ya bo sonikaka sambu na yandi na mikanda yonso yina kele na Mukanda ya Nzambi, yantika na Moize ti na baprofete yonso.’

Simba nde Yezu kuponaka disolo mosi ya sikisiki, disolo “na yandi” mosi, Mesia, mpi ntangu yandi vandaka kulonga, yandi vandaka kuvutukila mambu yina kele na “mikanda yonso yina kele na Mukanda ya Nzambi.” Ya kyeleka, Yezu kutulaka kisika mosi baverse ya Biblia yina kendimisa nde yandi kele Mesia bonso bisengu ya mashini mosi, ebuna baverse yango kusadisaka balongoki na yandi na kubakisa mbote mbandu ya kyeleka ya kimpeve. (2 Timoteo 1:13) Yo yina, bo bakaka nsemo mpamba ve kansi yo pesaka bo mpi kikesa mingi. Disolo yango ketuba nde: “Bo yantikaka kutuba bo na bo nde: ‘Si ntima na beto vandaka kubula sambu na kiese, ntangu yandi vandaka kwenda kusolula ti beto na nzila, ti ntangu yandi vandaka kutendu[di]la beto mambu yina kele na Mukanda ya Nzambi.’”​—Luka 24:32.

Bambangi ya Yehowa kesalaka ngolo na kulanda bametode yina Yezu vandaka kusadila na kisalu ya kusamuna. Mikanda ya ntetentete ya bo kesadilaka sambu na kulonguka Biblia ti bantu kele kamukanda Inki Nzambi Kelombaka na Beto? ti mukanda Nzayilu ya Kenataka na Luzingu ya Mvula na Mvula. Mikanda yai ketubilaka masolo ya kitoko ya Biblia, bonso yai: “Nzambi Kele Nani?,” “Sambu na Inki Nzambi Kepesa Nzila na Bampasi?,” “Inki Mutindu Nge Lenda Sengumuna Dibundu ya Kyeleka?,” “Yai Kele Bilumbu ya Nsuka!,” mpi “Tunga Dibuta Yina Kekumisa Nzambi.” Konso dilongi kele ti baverse mingi na kati.

Beto kelomba nge na kusolula ti Bambangi ya Yehowa kisika nge kezingaka to sonika na mosi ya ba adresi yina ke na lutiti 2 ya zulunalu yai sambu muntu mosi kukwisa kulonguka ti nge masolo yai ti yankaka dyaka yina kele na Biblia kukonda kufuta mbongo.

[Kifwanisu]

Simba ntima ya longoki na nge na kutubilaka masolo ya sikisiki ya Biblia

[Bifwanisu ya kele na lutiti 7]

Keti nge kebakisaka ntendula ya kisambu ya Yezu yina kele mbandu?

“Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu . . . ”

“Kimfumu na nge [ya Mesia] kwisa. . . ”

“Luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu”