Mutindu Bifu ya Nitu Tamana

YINDULA ntete nde meso ya kifwa-meso memona, makutu ya kifwa-makutu mewa makelele ya mitindu yonso, munoko ya baba keyimba ti kyese yonso, mpi makulu ya kikata mekuma ngolo mpi mekuka na kutambula! Beto ketubila ve kubelula ya minganga, kansi kubeluka yina tasalama kaka na lusadisu ya Nzambi yandi mosi sambu na bantu. Biblia kutubaka dezia nde: “Meso ya bantu ya kufwa-meso ta mona, makutu ya bantu ya kufwa-makutu ta kanguka. Bantu ya makulu-kifu ta pumbuka bonso mbambi, bababa ta kuma kutuba na ndinga ya ngolo ti kiese.” (Yezaya 35:5, 6) Kansi nki mutindu beto lenda ndima nde mbikudulu yai ya kitoko talungana mpenza?

Ntetentete, ntangu Yezu Kristu vandaka awa na ntoto, yandi belulaka bantu ya bamaladi ya mpila na mpila. Kuluta dyaka, batemwe mingi kibeni, nkutu ti bambeni, kumonaka mambu mingi ya kuyituka yina yandi salaka. Kilumbu mosi, bambeni na yandi yina vandaka kukwikila ve kuyulaka na mayele yonso muntu mosi yina kubelukaka sambu Yezu kubwa na mutambu na bo. Kansi bo kudikatulaka lukumu sambu mambu yonso bo salaka vandaka kundimisa dyambu ya kuyituka yina Yezu kusalaka. (Yoane 9:1, 5-34) Ntangu Yezu kusalaka dyaka dyambu yankaka ya kuyituka yina muntu lendaka kutudila ve ntembe, bo tubaka na makasi yonso nde: “Nki beto fweti sala? Sambu muntu yina ke salaka mambu mingi ya kuyituka!” (Yoane 11:47) Kansi, bantu yina bo vandaka kumona nde bantu ya mpamba vandaka kubuya ve, sambu mingi na kati na bo yantikaka kukwikila na Yezu.​—Yoane 2:23; 10:41, 42; 12:9-11.

Mambu ya Kuyituka Yina Yezu Kusalaka Kele Kifwani ya Kubeluka ya Inza ya Mvimba

Mambu ya kuyituka yina Yezu kusalaka kundimisaka ve kaka nde Yezu vandaka Mesia mpi Mwana ya Nzambi. Yo sadisaka bantu na kutula lukwikilu na balusilu ya Biblia nde bantu ya bulemfu tabeluka na bilumbu kekwisa. Na kati ya balusilu yai kele mpi mbikudulu yina kele na Yezaya kapu 35, yina beto tubilaka na paragrafe ya ntete. Yezaya 33:24 ketuba mutindu yai sambu na mavimpi yina bantu ya kezitisaka Nzambi tavanda na yo na bilumbu kekwisa: “Ata muntu mosi ve . . . ta tuba diaka nde: ‘Mono ke bela.’” Kiteso mosi, Kusonga 21:4 kepesa lusilu yai: “[Nzambi] ta kusula mansanga yonso na meso na bo. Lufwa ta vandaka diaka ve, bantu ta lwataka mpidi diaka ve, bo ta dilaka diaka ve, bo mpi ta waka diaka mpasi ve. Na ntangu yina mambu ya ntama ta vanda me vila.”

Bantu kesambaka mbala na mbala sambu bambikudulu yai kulungana ntangu bo kevutukilaka kisambu ya mbandu ya Yezu, yina ketuba na kisika mosi  nde: “Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” (Matayo 6:10) Ya kyeleka, luzolo ya Nzambi ketadila ntoto ti bantu. Ata Nzambi kupesaka nzila na maladi ti bimbefo sambu na kikuma mosi, ntama mingi ve yo tavandaka dyaka ve; yo tabebisaka dyaka ve “kisika ya mono ke tulaka makulu” kimakulu.​—Yezaya 66:1. a

Kubeluka Kukonda Kuwa Mpasi to Kufuta

Yo vanda mpasi ya nki mutindu bantu vandaka kumona, Yezu kubelulaka bo kukonda kuwa mpasi, kukonda kusukinina, mpi kukonda kufuta. Ntembe kele ve nde nsangu ya mambu yai kumwanganaka bonso tiya yina keyoka nseke, mpi ntama mingi ve, “bantu mingi kwisaka kunatila yandi bantu ke tambulaka kifu, bantu ya kufwa-meso, bantu ya makulu-kifu, bababa ti bantu ya nkaka mingi ya maladi. Bo kwendaka kutula bo na makulu ya Yesu, ebuna yandi belulaka bo.” Bantu kusalaka inki? Matayo yina kumonaka mutindu mambu yai kusalamaka kelanda na kutuba nde: “Bantu yitukaka mingi ntangu bo monaka nde bababa ke tuba, bantu ya makulu-kifu ke tambula, bantu vandaka kutambula kifu ke tambula mbote, bantu ya kufwa-meso ke mona, ebuna bo yantikaka kupesa Nzambi ya Israele lukumu.”​—Matayo 15:30, 31.

Yezu kukatulaka ve bantu yina yandi kubelulaka na kimvuka ya bantu sambu na kutula bo na kingenga, mutindu balongi ya luvunu kesalaka. Kansi, bampangi ti banduku ya bantu yina vandaka kubela “kwendaka kutula bo na makulu ya Yesu, ebuna yandi belulaka bo.” Bika ntangu yai beto tala mwa bambandu ya sikisiki ya kemonisa ngolo ya Yezu kele na yo ya kubelula.

Kukonda kumona: Ntangu yandi vandaka na Yeruzalemi, Yezu kubelulaka meso ya muntu mosi yina “butukaka na meso ya kufwa.” Bantu ya mbanza kuzabaka muntu yai mbote bonso kifwa-meso ya kelomba-lombaka bantu bima. Keti nge lenda yindula kyese mpi milolo yina vandaka na mbanza ntangu bantu kumonaka yandi ketambula mpi kemona! Kansi, bantu yonso ve kuvandaka na kyese. Sambu mambu yina Yezu kutubaka na ntwala sambu na kumonisa ntima na bo ya mbi kupesaka Bafarize mpasi, mwa bantu ya kadibundu ya Bayuda yina kuzabanaka mingi mpi yina vandaka na bupusi mingi kusalaka yonso sambu na kusosa bikuma sambu na kumonisa nde Yezu kele muntu ya luvunu. (Yoane 8:13, 42-44; 9:1, 6-31) Yo yina, bo yulaka bangyufula na muntu yina Yezu kubelulaka, na bibuti na yandi, mpi na nima bo vutukilaka dyaka muntu yango. Kansi ba anketi yina Bafarize kusalaka kundimisaka dyambu ya kuyituka yina Yezu kusalaka, yina vandaka kupesa bo makasi. Sambu ntima ya mbi ya bantu ya dibundu yina ya luvunu kuyitukisaka yandi mingi, muntu yina Yezu kubelulaka kutubaka nde: “Beto me waka ntete ve bantu ke tuba nde muntu mosi me kangula meso ya muntu butukaka na meso ya kufwa. Kana muntu yina katukaka na Nzambi ve, yandi zolaka kusala ve ata kima mosi.” (Yoane 9:32, 33) Sambu na lukwikilu na yandi ya masonga mpi kutuba na yandi ya mayele, Bafarize “basisaka yandi na nzo ya bisambu,” disongidila bo katulaka muntu yina vandaka ntete kifwa-meso na dibundu.​—Yoane 9:22, 34.

Kukonda kuwa: Ntangu Yezu vandaka na ntoto ya Dekapoli, yina kele na Esti ya Nzadi ya Yordani, “bantu kwisaka kunatila yandi baba mosi vandaka mpi na makutu ya kufwa.” (Marko 7:​31, 32) Yezu kubelulaka kaka ve muntu yai kansi yandi bakisaka mpenza mawi ya kifwa-makutu yango, yina lendaka kuwa nsoni na meso ya bantu yonso. Biblia kezabisa beto nde Yezu “nataka [kifwa-makutu] yina na kisika mosi” mpi yandi belulaka yandi. Dyaka, bantu yina kumonaka dyambu yai na meso na bo ‘kuyitukaka ngolo,’ bo tubaka nde: “Mambu yonso ya yandi ke salaka, yo kele ya mbote: bantu yina vandaka na makutu ya kufwa, bo ke wa; bantu yina vandaka bababa, bo ke tuba!”​—Marko 7:33-37.

Bikata: Ntangu Yezu vandaka na Kapernaumi, bantu kunatilaka yandi kikata mosi melala na zulu ya mbeto. (Matayo 9:2) Verse 6 tii na 8 ketendula mambu yina kusalamaka. “Yo yina [Yezu] tubilaka kikata nde: ‘Telama ka nge, baka mbeto na nge, ebuna vutuka na nzo na nge!’ Muntu yango telamaka, yandi vutukaka na nzo na yandi. Ntangu bantu monaka mpidina, boma simbaka bo; bo pesaka Nzambi lukumu, sambu Nzambi pesaka bantu kiyeka ya mutindu yina.” Dyambu yai ya kuyituka mpi kusalamaka na meso ya balongoki ya Yezu ti ya bambeni na yandi. Simba nde balongoki ya Yezu kubikaka ve nde kimbeni ti bangindu ya mbi, kukanga bo nzila ya ‘kupesaka Nzambi lukumu’ sambu na mambu yina bo monaka.

Bimbefo: “Muntu mosi vandaka na maladi ya lepre kwisaka na Yesu. Yandi fukamaka, ebuna yandi  bondilaka yandi nde: ‘Kana nge zola, nge lenda belula mono.’ Yesu wilaka bakala yango mawa. Yandi tandula diboko na yandi, yandi simba yandi, ebuna yandi tuba nde: ‘Mono me zola; beluka ka nge.’ Kaka na mbala mosi, maladi kumana yandi.” (Marko 1:40-42) Simba nde Yezu kubelulaka ve muntu yai na kiseku kansi yandi waka kibeni mawa ya kyeleka. Yindula ntete kana nge muntu vandaka ti maladi ya lepre. Inki mutindu nge zolaka kudiwa kana Yezu kubelulaka nge na mbala mosi mpi kukonda mpasi na maladi yai ya ngolo yina kebebisa nge nitu malembemalembe mpi kepesa nge ve nzila ya kuvanda kisika mosi ti bantu yankaka? Ntembe kele ve nde, nge lenda bakisa sambu na nki muntu yankaka ya lepre yina Yezu kubelulaka ‘kufukamaka na makulu ya Yesu, ilungi na ntoto, ebuna yandi pesaka Yesu mersi.’​—Luka 17:12-16.

Mputa: Dyambu ya nsuka ya kuyituka yina Yezu kusalaka na ntwala nde bo kanga yandi mpi bo fwa yandi na zulu ya nti vandaka dyambu mosi ya kubelula. Ntumwa Piere kukwendaka ntinu sambu na kukutana ti bantu yina kwisaka kukanga Yezu, “[yandi] vandaka na mbele; yandi basisa yo, ebuna yandi zenga dikutu ya ndambu ya kibakala ya mpika mosi ya mfumu ya banganga-Nzambi.” (Yoane 18:3-5, 10) Disolo yai mosi ya kele na mukanda ya Luka kezabisa beto nde Yezu “simbaka dikutu ya muntu yango, ebuna yandi belula yandi.” (Luka 22:50, 51) Dyaka, Yezu kumonisaka kikalulu ya mawa ya mutindu yai na banduku ti na bambeni na yandi, awa, yandi mesala yo na bantu yina kwisaka kukanga yandi.

Ya kyeleka, kana beto ketadila mbotembote mambu ya kuyituka yina Yezu kusalaka, beto tabakisa mbote mambu yina kendimisa beto nde yo kele kyeleka. (2 Timoteo 3:16) Mpi mutindu beto kutubaka yo dezia, kulonguka ya mutindu yai fwete kumisa lukwikilu na beto ngolo na balusilu ya Nzambi ya kubelula bantu ya bulemfu. Biblia ketendula lukwikilu yina Bakristu kele na yo bonso “kukinga ti kivuvu mambu yina muntu ketula ntima, kumonisa pwelele mambu ya kyeleka ata yo kemonika ve.” (Baebreo 11:1, NW) Yo kele pwelele nde, Nzambi kesyamisaka beto ve na kundimaka bindimandima to na bangindu ya mpamba, kansi na kuvanda na lukwikilu ya ngolo yina metungama na mambu ya kyeleka. (1 Yoane 4:1) Na ntangu beto kekumaka ti lukwikilu ya mutindu yai, beto kekumaka ngolo, na mavimpi ya mbote, mpi kyese na kimpeve.​—Matayo 5:3; Roma 10:17.

Beto Fwete Beluka Ntete na Kimpeve!

Bantu mingi ya kele na mavimpi ya mbote na nitu kevandaka ve na kyese. Bankaka kesosaka nkutu kudifwa sambu bo kevandaka ve ti kivuvu sambu na bilumbu kekwisa to bo kemonaka nde makambu melutila bo mingi. Na kutuba ya mbote, bo kevandaka ya kubela na kimpeve, ebuna kubela yai meluta mbi mingi na meso ya Nzambi kuluta kubela ya nitu. (Yoane 9:41)Yo kezola kutuba nde, bantu mingi yina kele na kimbefo na nitu, bonso Christian ti Junior yina beto tubilaka na disolo yina meluta, kezinga na kyese, ti luzingu ya mbote. Sambu na nki? Sambu bo kele na mavimpi ya mbote na kimpeve mpi kivuvu yina kekatukaka na Biblia kepesaka bo ngolo.

Ntangu yandi tubilaka dyambu mosi kaka yina bantu kevandaka na yo mfunu, Yezu kutubaka nde: “Muntu ke zingaka kaka ve sambu na mampa ya yandi ke diaka, kansi yandi ke zingaka mpi sambu na mambu yina yonso ya Nzambi ke tubaka.” (Matayo 4:4) Ya kyeleka, sambu bo meswaswana ti bambisi, bantu kevandaka ti mfunu ya bima yankaka kuluta bima ya kinsuni. Sambu Nzambi kugangaka beto na “kifwani” na yandi, beto kele na mfunu ya madya ya kimpeve, yika mpi nzayilu ya Nzambi mpi mutindu beto kelungisa lukanu na yandi ti kusala luzolo na yandi. (Kuyantika 1:27; Yoane 4:34) Nzayilu ya Nzambi kepesaka lukanu na luzingu na beto mpi ngolo ya kusadila yandi. Yo kele mpi fondasio sambu na luzingu ya mvula na mvula na paladisu ya ntoto. Yezu kutubaka nde: “Kana bo zaba nge Nzambi mosi ya kieleka, ti Yesu Kristo yina ya nge tindaka, yo ke songa nde bo ke na moyo ya mvula na mvula.”​—Yoane 17:3.

Yo kele dyambu ya mfunu na kumona nde bantu yina kuzingaka na ntangu Yezu vandaka na ntoto vandaka kutubila yandi ve bonso “Muntu ya kebelulaka” kansi bonso “Longi.” (Luka 3:12; 7:40) Sambu na nki? Sambu Yezu kulongaka bantu Kimfumu ya Nzambi, bonso kima yina tamanisa kimakulu bampasi yina bantu kemonaka. (Luka 4:43; Yoane 6:26, 27) Luyalu yai ya zulu ya kele na maboko ya Yezu Kristu yina tayala ntoto ya mvimba mpi yo talungisa bambikudulu yonso ya Biblia yina ketadila kubeluka ya kimakulu ya bantu ya mbote mpi ya ntoto, kisika ya bo kezingaka. (Kusonga 11:15) Yo yina, na kisambu na yandi ya kele mbandu, Yezu kukangisaka kukwisa ya kimfumu na kusalama ya luzolo ya Nzambi na ntoto.​—Matayo 6:10.

Sambu na bantu mingi yina kele na bimbefo,  kulonguka kivuvu yai ya kupemama mepusaka bo na kuvanda na kyese olie ya kuvanda na mawa. (Luka 6:21) Ya kyeleka, katula kumanisa maladi ti kimbefo ya nitu, Nzambi tasala dyaka mambu mingi kuluta; yandi takatula disumu, kisina ya ntete ya bampasi ya bantu. Ya kyeleka, Yezaya 33:24 mpi Matayo 9:2-7, yina beto tubilaka dezia, kekangisa maladi na luzingu na beto ya masumu. (Roma 5:12) Yo yina, sambu yandi takatula disumu, nsukansuka bantu “ta baka dipanda ya lukumu yina ya bana ya Nzambi ta baka,” kimpwanza yina ketadila mabanza mpi nitu ya kukuka.​—Roma 8:21.

Bantu yina kele na mavimpi ya mbote lenda mona yo bonso kima ya mpamba kukonda mpasi. Kansi yo ke kiteso mosi ve ti bantu yina kemona mpasi ya bimbefo ya nitu. Bo kezabaka nde kuvanda na mavimpi mpi luzingu ya mbote kepesaka kyese mpi bo kezabaka nki mutindu mambu lenda baluka na mbala mosi. (Longi 9:11) Yo yina, beto ketula kivuvu nde na kati ya batangi na beto, bantu yina kele na bimbefo tatula dikebi mingi kibeni na balusilu ya kitoko ya Nzambi mutindu yo ke ya kusonika na Biblia. Yezu pesaka luzingu na yandi sambu na kundimisa kulungana na yo. Yai kima ya kendimisa beto kibeni nde mambu yina talungana kibeni!​—Matayo 8:16, 17; Yoane 3:16.

[Noti na nsi ya lutiti]