Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

Bakristu ya Kekotaka Ve na Mambu ya Politiki na Bilumbu ya Nsuka

Bakristu ya Kekotaka Ve na Mambu ya Politiki na Bilumbu ya Nsuka

Bakristu ya Kekotaka Ve na Mambu ya Politiki na Bilumbu ya Nsuka

“Bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya nsi-ntoto yai ve.”​—YOANE 17:16.

1, 2. Inki Yezu kutubaka sambu na balongoki na yandi ti bangwisana na bo ti nsi-ntoto, mpi inki bangyufula bangogo na yandi kebasisa?

 NA MPIMPA ya nsuka ya luzingu na yandi ya muntu ya kukuka, Yezu kusalaka kisambu mosi ya nda mpi balongoki na yandi vandaka kuwa na ntangu yandi vandaka kusala yo. Na kisambu yina, yandi tubaka dyambu mosi yina ketendula luzingu ya Bakristu ya kyeleka yonso fwete vanda na yo. Sambu na yina metala balongoki na yandi, yandi tubaka nde: “Mono me pesaka bo malongi na nge, ebuna bantu ya nsi-ntoto yai mengaka bo, sambu bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya nsi-ntoto yai ve. Mono ke bondila nge ve na kukatula bo na nsi-ntoto yai, kansi na kukeba bo sambu Muntu ya Mbi kwisa kukota na bo ve. Bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya nsi-ntoto yai ve.”​—Yoane 17:14-16.

2 Yezu kutubaka mbala zole nde balongoki na yandi tavanda bantu ya nsi-ntoto yai ve. Nkutu, luswaswanu yango tanata mavwanga sambu bantu ya nsi-ntoto tamenga bo. Kansi, Bakristu fwete lemba nitu ve; sambu Yehowa tavanda ti bo. (Bingana 18:10; Matayo 24:9, 13) Na ntangu beto ketadila bangogo ya Yezu, beto lenda yula nde: ‘Sambu na nki Bakristu ya kyeleka kele bantu ya nsi-ntoto ve? Kukonda kuvanda bantu ya nsi-ntoto ketendula inki? Kana nsi-ntoto kemenga Bakristu, inki mutindu bo ketadilaka yo? Mingimingi, inki mutindu bo ketadilaka baluyalu ya nsi-ntoto?’ Bamvutu ya Masonuku kepesa na bangyufula yai kele mfunu sambu yo ketadila beto yonso.

“Beto Kele Bantu ya Nzambi”

3. (a) Inki kesalaka nde beto vanda ya kuswaswana ti nsi-ntoto? (b) Inki kidimbu kemonisaka nde nsi-ntoto kele “na maboko ya Muntu ya Mbi”?

3 Kinduku na beto ya ngolo ti Yehowa kele mosi na kati ya bikuma yina kesalaka nde beto vanda bantu ya nsi-ntoto ve. Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Beto zaba nde beto kele bantu ya Nzambi kansi bantu ya nkaka ya nsi-ntoto kele na maboko ya Muntu ya Mbi.” (1 Yoane 5:19) Mambu ya Yoane ketuba sambu na nsi-ntoto kele mpenza ya kyeleka. Bamvita, kufwa bantu, nku, kunyokula bantu, kukonda masonga, ti mansoni yina kesalama mingi mpenza bubu yai kele bidimbu ya kemonisa nde Satana muntu keyala, kansi Nzambi ve. (Yoane 12:31; 2 Korinto 4:4; Efezo 6:12) Kana muntu mekuma Mbangi ya Yehowa, yandi tasalaka ve to tandimaka ve mambu ya mbi ya mutindu yina, mpi yo yina tasala nde yandi kuvanda ve muntu ya nsi-ntoto yai.​—Roma 12:2; 13:12-14; 1 Korinto 6:9-11; 1 Yoane 3:10-12.

4. Na nki mitindu beto lenda monisa nde beto kele bantu ya Yehowa?

4 Yoane kutubaka nde Bakristu, “kele bantu ya Nzambi” kansi nsi-ntoto ve. Bantu yina yonso kekudipesaka na Yehowa kele bantu na yandi. Ntumwa Polo kutubaka nde: “Kana beto ta fwa, beto ke fwaka sambu na [Yehowa, NW]. Ebuna, ata beto ke zinga ata beto ke fwa, beto kele kaka bantu ya [Yehowa].” (Roma 14:8; Nkunga 116:15) Sambu beto kele bantu ya Yehowa, beto kesambilaka kaka yandi. (Kubasika 20:4-6) Yo yina, Mukristu ya kyeleka kepesaka ve luzingu na yandi na balukanu ya nsi-ntoto yai. Mpi ata yandi kezitisaka bibendelo to bidimbu ya insi na yandi, yandi kesambilaka yo ve, yo vanda na bisalu to na ntima na yandi. Ya kyeleka, yandi kesambilaka ve bavedete ya bansaka to biteki yankaka ya bantu kesambilaka bubu yai. Ntembe kele ve nde yandi kezitisaka nswa ya bantu yankaka kele na yo ya kusala mambu yina bo mezola, kansi yandi kesambilaka kaka Ngangi. (Matayo 4:10; Kusonga 19:10) Dyambu yai mpi kesalaka nde yandi kabwana ti nsi-ntoto.

“Kimfumu na Mono Kele ya Nsi-Ntoto Yai Ve”

5, 6. Inki mutindu kulemfuka na Kimfumu ya Nzambi kesalaka nde beto vanda ya kukabwana ti nsi-ntoto?

5 Bakristu kele balongoki ya Kristu Yezu mpi bo kele na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi, yo yina kesalaka mpi nde bo vanda ve bantu ya nsi-ntoto yai. Ntangu Ponse Pilate vandaka kusambisa yandi, Yezu tubaka nde: “Kimfumu na mono kele ya nsi-ntoto yai ve; kana kimfumu na mono vandaka ya nsi-ntoto yai, bantu na mono zolaka kwisa kunwana sambu bantu ya nkaka kupesa mono na maboko ya Bayuda ve. Kimfumu na mono kele ya nsi-ntoto yai ve.” (Yoane 18:36) Kimfumu kele mwaye yina tasadisa Yehowa na kusantisa zina na yandi, na kunungisa kimfumu na yandi, mpi na kusala nde luzolo na yandi kusalama na ntoto mutindu yo kesalama na zulu. (Matayo 6:9, 10) Na ntangu yandi vandaka kusala kisalu na yandi, Yezu kulongaka nsangu ya mbote ya Kimfumu, mpi yandi tubaka nde balongoki na yandi fwete longa yo tii kuna nsuka ya insi yai takwisa. (Matayo 4:23; 24:14) Na 1914 bangogo ya mbikudulu yina kele na Kusonga 11:15 kulunganaka: “Kiyeka ya kuyala nsi-ntoto yo kele na maboko ya Mfumu na beto Nzambi ti na maboko ya Mesia na yandi, ebuna yandi ta yalaka mvula na mvula!” Ntama mingi ve, Kimfumu yai tavanda luyalu kaka mosi yina tayala bantu. (Daniele 2:44) Na ntangu mosi buna, Nzambi tandimisa nkutu bamfumu ya nsi-ntoto na kingolongolo na kundima mpenza kiyeka na yo.​—Nkunga 2:6-12.

6 Na ntangu bo keyindulaka mambu yai yonso, Bakristu ya kyeleka ya bubu yai kele na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi, mpi bo kelandaka ndongisila ya Yezu ya ‘kulanda na kusosa ntete kimfumu ti mambu yina ya Nzambi kezolaka.’ (Matayo 6:33) Mambu yai kesalaka ve nde bo konda kulemfukila insi yina ya bo kezingaka, kansi yo kesalaka nde bo kabwana na kimpeve ti nsi-ntoto. Kisalu ya ntetentete ya Bakristu kele na yo bubu yai, mutindu yo vandaka na mvu-nkama ya ntete, kele ‘kulonga Kimfumu ya Nzambi [na mudindu].’ (Bisalu 28:23) Ata luyalu mosi ve kele ti nswa ya kukangisa nzila nde kisalu yina Nzambi mepesaka beto kusalama ve.

7. Sambu na nki Bakristu ya kyeleka kekotaka ve na mambu ya politiki, mpi nki mutindu bo memonisaka yo?

7 Sambu na kuzitisa bangogo yina ketuba nde bo kele bantu ya Yehowa mpi balongoki ya Yezu mpi nde bo kele na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi, Bambangi ya Yehowa mesalaka yonso sambu na kukonda kukota na mambu ya politiki mpi na bamvita ya mvu-nkama ya 20 ti ya 21 yina kesalamaka na inza ya mvimba. Na ntangu ya mvita bo kekotilaka ve ata kibuka mosi, bo kesimbaka ve minduki sambu na kufwa ata muntu mosi, mpi bo kesala ve ata propagande mosi sambu na lukumu ya inza. Na ntangu bo monisaka lukwikilu na bo na kikesa yonso na ntwala ya kimbeni yina vandaka kumonana ya kuluta ngolo, bo landaka minsiku yai ya bo zabisaka bamfumu ya Allemagne ya Nazi na 1934: “Beto kekudipesaka ve na mambu ya politiki, kansi beto kekudipesaka mvimba na kimfumu ya Nzambi yina Kristu kele Ntotila. Beto takota ve ata muntu mosi nsoki to kusala yandi mbi. Beto tavanda na kyese na kuzinga na ngemba mpi na kusala mambote na bantu yonso konso ntangu yina okazio tamonana.”

Bantumwa mpi Binati-Nsangu ya Kristu

8, 9. Na nki mutindu Bambangi ya Yehowa kele bubu yai bantumwa mpi binati-nsangu, mpi nki mutindu mambu yai kesimbaka bangwisana na bo ti bansi ya bo kezingaka?

8 Polo kudibingaka mpi bingaka bampangi na yandi bapakulami nde bo kele “[bantumwa] yina ketuba mambu na zina ya Kristo bonso nde Nzambi yandi mosi ke tinda bo na kulongisila” bantu. (2 Korinto 5:20; Efezo 6:20) Banda na mvu 1914, Bakristu ya kupakulama lenda vanda na kikuma ya mbote ya kubingama nde bantumwa to ba ambasadere ya Kimfumu ya Nzambi, sambu bo kele “bana” na yo. (Matayo 13:38, NW; Filipi 3:20; Kusonga 5:9, 10) Dyaka, na bansi yonso, Yehowa mebasisaka “kibuka ya nene” ya “mameme ya nkaka,” Bakristu yina kele na kivuvu ya kuzinga awa na ntoto, sambu bo kwisa kusadisa bana na yandi ya kupakulama na kisalu na bo ya kintumwa. (Kusonga 7:9; Yoane 10:16) “Mameme ya nkaka” yai, beto lenda binga bo nde “binati-nsangu” ya Kimfumu ya Nzambi.

9 Ntumwa to Ambasadere ti kibuka na yandi kekotaka ve na makambu ya insi yina bo metinda bo na kusala. Mutindu mosi mpi, Bakristu kekotaka ve na mambu ya polotiki ya bansi ya inza yai. Bo kekotilaka ve to kuvanda kontre konso insi yina, mpusu ya nitu, kibuka ya bantu, to kibuka ya mumbongo. (Bisalu 10:34, 35) Kansi, bo ‘kesalaka bantu yonso mbote.’ (Galatia 6:10) Kikalulu ya Bambangi ya Yehowa ya kukonda kukota na mambu ya politiki ketendulaka nde ata muntu mosi ve lenda buya nsangu na bo na masonga yonso nde sambu bo kekotilaka mpusu ya nitu, insi, to ndinga kapanda na mavwanga ya kekabulaka bantu.

Bo Kezabanaka na Zola

10. Zola ke na mfunu nki kiteso sambu na Mukristu?

10 Katula mambu yina ya beto metubila, Bakristu kekotaka ve na mambu ya politiki sambu na bangwisana yina bo kevandaka na yo ti Bakristu yankaka. Yezu tubilaka balongoki na yandi nde: “Kana beno ke zolana beno na beno, bantu yonso ta zaba nde beno kele balonguki na mono.” (Yoane 13:35) Zola ya bampangi kele kidimbu mosi ya mfunu ya Bakristu. (1 Yoane 3:14) Ngwisana yina Mukristu kevandaka na yo ti Bakristu yankaka kele ti kuwakana na bangwisana yina yandi kevandaka na yo ti Yehowa mpi Yezu. Zola na yandi fwete suka ve kaka na bantu yina yandi kele na bo dibundu mosi. Yandi fwete zola mpi “bampangi na [yandi] yina me mwanganaka na bansi yonso.”​—1 Piere 5:9.

11. Inki mutindu bikalulu ya Bambangi ya Yehowa kemonisaka zola yina ya bo kevandaka na yo bo na bo?

11 Bubu yai, Bambangi ya Yehowa kemonisaka zola na bo ya kimpangi na ntangu bo kelungisaka bangogo ya Yezaya 2:4: “Bambele na bo ya bitumba bo ta kumisa yo bansengo, makonga na bo ta kuma bakupukupu. Bantu ta kwenda diaka ve na bitumba, bo ta yilama mpi ve sambu na kunwana bitumba.” Sambu Yehowa kelongaka bo, Bakristu ya kyeleka kezingaka na ngemba ti Nzambi mpi bo na bo. (Yezaya 54:13) Sambu bo kezolaka Nzambi ti bampangi na bo, yo lenda salama ve nde bo baka minduki sambu na kunwanisa bampangi na bo Bakristu, to konso muntu yina, ya insi yankaka. Ngemba ti bumosi na bo kele dyambu mosi ya mfunu ya lusambu na bo, kidimbu ya kemonisaka nde bo kele mpenza na mpeve ya Nzambi. (Nkunga 133:1; Mishe 2:12; Matayo 22:37-39; Kolosai 3:14) Bo ‘kesosaka ngemba, bo kelandaka kaka yo,’ sambu bo kezabaka nde “Mfumu Nzambi ke talaka mbote bantu ya mbote.”​—Nkunga 34:14, 16.

Mutindu Bakristu Ketadilaka Nsi-Ntoto

12. Bambangi ya Yehowa kelandaka mbandu ya nki kikalulu ya Yehowa memonisaka bantu ya inza, mpi nki mutindu?

12 Yehowa metubaka ndola yina ya yandi mezengilaka inza yai, kansi yandi mesambisa ntete ve bantu yonso yina kele na inza yango. Yandi tasala yo na nzila ya Yezu na ntangu yina Yandi mosi metulaka. (Nkunga 67:3, 4; Matayo 25:31-46; 2 Piere 3:10) Kansi na ntwala ya kusala mambu yango, yandi kemonisaka zola mingi na bantu. Nkutu yandi tindaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutukaka sambu konso muntu kuzwa okazio ya kubaka luzingu ya mvula na mvula. (Yoane 3:16) Beto Bakristu, beto kelandaka mbandu ya zola ya Nzambi na ntangu beto kezabisaka bantu yankaka mambu yina ya Nzambi mebongisaka sambu na kugulusa bantu, ata mbala mingi bantu kezolaka ve kuwa beto.

13. Inki mutindu beto fwete tadila bamfumu ya leta?

13 Inki mutindu beto fwete tadilaka bamfumu ya inza? Polo kupesaka mvutu na ngyufula yai na ntangu yandi sonikaka nde: “Konso muntu fweti lemfuka na bamfumu ya leta, sambu Nzambi muntu ke pesaka bamfumu yonso kiyeka na kuyala; bamfumu yonso yina ke yalaka ntangu yai, Nzambi muntu ke [bikaka nzila nde bo yala, NW].” (Roma 13:1, 2) Nzambi muntu “ke bikaka nzila nde bo yala,” (na bisika ya nene to ya fyoti yina bo kele na yo, kansi ya kevandaka kaka na nsi ya kiyeka ya Yehowa) sambu Nzambi mepesaka bo nswa ya kusala yo. Mukristu kelemfukaka na bamfumu ya leta sambu yo kele dyambu mosi ya yandi fwete sala sambu na kulemfukila Yehowa. Kansi, inki beto fwete sala kana kukonda kuwakana mebasika na kati ya mambu yina Nzambi kelomba ti yina ya leta kelomba?

Bansiku ya Nzambi ti ya Kaisala

14, 15. (a) Na nki mutindu Daniele kukukaka na kukonda kukotisa mavwanga na dyambu ya metala bulemfu? (b) Inki desizio Baebreo yina tatu kubakaka na ntangu kukonda kuwakana kubasikaka na dyambu mosi ya metala bulemfu?

14 Daniele ti banduku na yandi tatu mepesaka mbandu mosi ya mbote na yina metala kuvanda na bulemfu ya bukatikati na bamfumu ya leta ti kulemfukila kiyeka ya Nzambi. Ntangu Baebreo yina tatu kukumaka bampika na Babilone, bo vandaka kulemfuka na bansiku ya insi yango mpi ntama mingi ve bo ponaka bo sambu na kulonga bo malongi ya insi yina. Ntangu Daniele kubakisaka nde malongi yina zolaka kuwakana ve ti Nsiku ya Yehowa, yandi solulaka dikambu yango ti mfumu yina vandaka kutala bo. Yo yina, bo yidikaka mambu na mutindu yankaka sambu na kutanina kansasa ya Baebreo yina iya. (Daniele 1:8-17) Bambangi ya Yehowa kelandaka mbandu ya Daniele ntangu bo ketendulaka bangindu na bo na mayele yonso na bamfumu ya leta na mpila nde mavwanga ya kukonda mfunu kubasika ve.

15 Kansi, kilumbu yankaka, mpila kuvandaka ve ya kutina dyambu mosi ya metala bulemfu yina vandaka kuwakana ve ti Nsiku ya Nzambi. Ntotila ya Babilone kutedimisaka kiteki mosi ya nene na nseke ya Dura mpi yandi pesaka ntuma nde bamfumu ya nene, ti bantu ya nene ya kesalaka na baprovense, kuvukana sambu na kukangula yo na meso ya bantu yonso. Na ntangu yina, banduku ya Daniele yina tatu bo tulaka bo dezia bamfumu ya baprovense ya Babilone, yo yina ntuma yai vandaka kutadila bo mpi. Na ntangu mosi buna ya bo vandaka kusala feti yango, bantu yonso yina kuvukanaka pana kufukamaka na ntwala ya kiteki. Kansi Baebreo kubakisaka nde dyambu yina vandaka kuwakana ve ti nsiku ya Nzambi. (Kulonga 5:8-10) Yo yina ntangu bantu yonso kufukamaka, bo bikalaka kaka ya kutelama. Bo tulaka luzingu na bo na kigonsa ya ngolo ya lufwa na mpila bo kondaka kulemfuka na ntuma ya ntotila, mpi bo gulukaka kaka na mutindu mosi ya kuyituka; kansi bo ndimaka kutula luzingu na bo na kigonsa ya lufwa na kisika ya kukonda kulemfukila Yehowa.​—Daniele 2:49–3:29.

16, 17. Inki mutindu bantumwa kuvutulaka ntangu bo lombaka bo na kuyambula kusamuna, mpi sambu na inki?

16 Na mvu-nkama ya ntete, bamfumu ya Bayuda kubingaka bantumwa ya Yezu Kristu mpi bo pesaka bo nsiku nde bo yambula kusamuna na zina ya Yezu. Inki mutindu bo salaka? Yezu kutindaka bo na kwenda kukumisa bantu ya makanda yonso balongoki, tii na Yudea. Yandi zabisaka bo mpi na kuta kimbangi na Yeruzalemi ti na ntoto ya mvimba. (Matayo 28:19, 20; Bisalu 1:8) Bantumwa kuzabaka nde bantuma ya Yezu kupesaka bo vandaka kusonga mambu yina Nzambi vandaka kuzola nde bo sala. (Yoane 5:30; 8:28) Yo yina, bo tubaka nde: “Beto fweti lemfuka ntete na Nzambi, kansi na bantu ve.”​—Bisalu 4:19, 20; 5:29.

17 Bantumwa kukolamaka ve ntangu bo salaka mutindu yina. (Bingana 24:21) Kansi, ntangu bantu kubuyisaka bo na kusala luzolo ya Nzambi, yo fwanaka mpenza bo tuba nde, ‘Beto fwete lemfuka na Nzambi, kansi na bantu ve.’ Yezu kutubaka nde beto fwete pesa ya ‘[“Kaisala, na Kaisala,” NW]; ya Nzambi na Nzambi.’ (Marko 12:17) Kana beto konda kulemfuka na nsiku ya Nzambi sambu muntu melomba beto na kusala mutindu yina, pana beto kepesa ya Nzambi na bantu. Na kisika ya kusala mpidina, beto kepesaka Kaisala konso kima yina ya beto fwete pesa yandi, kansi beto kendimaka nde Yehowa kele na kiyeka ya meluta biyeka yonso. Yandi kele Munkwa-Kimfumu, Ngangi, Nto ya biyeka yonso.​—Kusonga 4:11.

Beto Tavanda Kaka Ngolo

18, 19. Inki desizio ya mbote bampangi na beto mingi mebakaka, mpi nki mutindu beto lenda landa mbandu na bo?

18 Bilumbu yai, bamfumu mingi ya baluyalu kendimaka pozisio ya Bambangi ya Yehowa ya kukonda kukota na mambu ya politiki, mpi beto kepesa mersi mingi sambu na yo. Kansi, na bansi yankaka, Bambangi kekutana ti kimbeni ya ngolo. Na mvu-nkama ya 20 yonso tii bubu yai, bampangi na beto yankaka ya babakala ti ya bankento kenwanaka na kikesa yonso, na kimpeve beto lenda tuba nde bo kenwanaka ‘mvita ya kitoko ya lukwikilu.’​—1 Timoteo 6:12.

19 Inki mutindu beto lenda vanda kaka ngolo bonso bo? Ntete, beto fwete yibuka nde beto takutana ti kimbeni. Beto fwete lemba nitu ve to nkutu kuyituka kana beto mekutana na yo. Polo kukebisaka Timoteo nde: “Nge fweti zaba nde bantu yonso yina ke zolaka kulemfuka na Nzambi na kimvuka ti Yesu Kristo, bo ta monisaka bo mpasi.” (2 Timoteo 3:12; 1 Piere 4:12) Na inza yina mupepe ya Satana kele ngolo, inki mutindu beto lenda kutana ve ti kimbeni? (Kusonga 12:17) Ntangu yonso ya beto tavandaka ya kwikama, kele kaka ti bantu yankaka yina ‘tayitukaka mpi tavwenzaka beto.’​—1 Piere 4:4.

20. Inki bakyeleka ya kepesa kikesa bo keyibusa beto?

20 Ya zole, beto kendimaka mpenza nde Yehowa ti bawanzio na yandi tasadisa beto. Mutindu Elisa, muntu ya ntama, kutubaka, “bantu yai kele na beto, bo kele mingi kuluta bo.” (2 Bantotila 6:16; Nkunga 34:7) Yo lenda salama nde, sambu na lukanu na yandi ya mbote, Yehowa kupesa nzila nde bambeni kulanda na kunyokula beto sambu na mwa ntangu. Ata mpidina, yandi tapesa beto kaka ngolo yina beto kele na yo mfunu sambu na kukanga ntima. (Yezaya 41:9, 10) Bantu yankaka bo mefwaka bo, kansi dyambu yina kelembisa beto nitu ve. Yezu kutubaka nde: “Beno kuwa boma ve sambu na bantu yina ke fwaka nitu kansi bo lenda fwa moyo ve; kansi beno tina Nzambi boma; yandi muntu lenda fwa moyo ti nitu na [Gehena, NW].” (Matayo 10:16-23, 28) Beto “ke na bwala ve awa” na ngidika ya bima yai. Beto kesadilaka ntangu na beto awa sambu na “kubaka moyo ya kieleka,” disongidila, luzingu ya mvula na mvula na inza ya mpa ya Nzambi. (1 Piere 2:11; 1 Timoteo 6:19) Kana beto kekwikama ntangu yonso na Nzambi, ata muntu mosi ve lenda pimisa beto lusakumunu yai.

21. Inki kima beto fwete yibukaka ntangu yonso?

21 Yo yina, bika beto yibuka kinduku ya kitoko yina beto kele na yo ti Yehowa Nzambi. Bika beto sepila ntangu yonso ti balusakumunu yina beto kele na yo ya kuvanda balongoki ya Kristu mpi bantu yina kele na nsi ya luyalu ya Kimfumu. Bika beto zola bampangi na beto na ntima na beto yonso mpi beto sepela ntangu yonso sambu na zola yina bo kemonisa beto. Kuluta dyaka, bika beto simba mbote bangogo yai ya muyimbi-bankunga: “Tula ntima na Mfumu Nzambi! Kulemba ve! Tula kaka ngolo, tula ntima na Mfumu Nzambi!” (Nkunga 27:14; Yezaya 54:17) Ebuna, bonso Bakristu mingi yina kuzingaka na ntwala na beto, beto tavanda kaka ngolo ti kivuvu na beto ya kyeleka​—ya Bakristu ya kwikama ya kele bantu ya insi-ntoto yai ve mpi ya kekotaka ve na politiki.

Keti Nge Lenda Tendula?

• Inki mutindu bangwisana na beto ti Yehowa kesalaka nde beto vanda ya kukabwana ti nsi-ntoto yai?

• Beto bantu kele na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi, inki mutindu beto kesalaka sambu na kukonda kukota na mambu ya politiki ya nsi-ntoto yai?

• Na nki mitindu zola ya beto kele na yo sambu na bampangi na beto kesalaka nde beto kota ve na mambu ya politiki ya nsi-ntoto

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Inki mutindu kulemfuka na Kimfumu ya Nzambi kevandaka na bupusi na mutindu na beto ya kuzinga ti inza?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]

Muhutu ti Mututsi kezinga kumosi na kyese

[Kifwanisu ya kele na lutiti 27]

Muyuda yai ti Arabi yai kele bampangi Bakristu

[Kifwanisu ya kele na lutiti 27]

Bakristu ya Serbie, ya Bosnie, ti ya Croatie kezinga kumosi

[Kifwanisu ya kele na lutiti 28]

Inki desizio ya mayele beto fwete baka kana bamfumu ya leta kelomba beto na kukonda kuzitisa nsiku ya Nzambi?