Pesa Kikesa na Bayina Kele na Mawa

‘Yehowa me sola mono . . . na kukatula mawa ya bantu yina ke na mafwa.’​—YEZAYA 61:1, 2.

1, 2. Beto fwete pesa kikesa na banani, mpi sambu na inki?

 YEHOWA, Nzambi ya kekatulaka mawa yonso, kelongaka beto na kuvanda na susi ya bantu yankaka na ntangu bo kemona mpasi. Yandi kelongaka beto na ‘kupesa kikesa na bantu yina ke na ntima ya petepete’ mpi na kukatula mawa ya bantu yina kele na mafwa. (1 Tesalonika 5:14) Na ntangu bampangi ya beto kesambilaka na bo kevandaka na mfunu ya lusadisu ya mutindu yina, beto kepesaka bo yo. Beto kemonisaka mpi zola na bantu yina kesambilaka ve ti beto, to nkutu bayina lenda kuvanda nde bo vandaka kuzola beto ve ata fyoti na bilumbu meluta.​—Matayo 5:43-48; Galatia 6:10.

² Yezu Kristu kutangaka mpi kumonisaka nde kisalu yai ya bo tubilaka na mbikudulu vandaka kutadila yandi: “Mpeve ya Nzambi kele na mono sambu Mfumu Nzambi me sola mono na kuvanda muntu na yandi. Yandi me tinda mono na kunata nsangu ya mbote na bansukami, na kutala bayina ke tula diaka ntima ve ti kupesa bo kikesa, . . . na kukatula mawa ya bantu yina ke na mafwa.” (Yezaya 61:1, 2; Luka 4:16-19) Bakristu ya kupakulama ya ntangu yai kendimaka banda ntama nde bo mpi fwete sala kisalu yai, mpi “kibuka ya nene” (NW) kele na kyese na kuvukana ti bo na kisalu yango.​—Yoane 10:16.

3. Inki mutindu beto lenda sadisa bantu na ntangu bo keyulaka nde, “Sambu na nki Nzambi mepesaka nzila nde bampasi kubwa”?

³ Ntangu bisumbula kebwaka mpi bantu kekumaka mawamawa, mbala mingi bo keyulaka nde “Sambu na nki Nzambi kupesaka nzila nde bampasi ya mutindu yai kusalama?” Biblia kepesa mvutu ya pwelele na ngyufula yai. Kansi, yo kelombaka ntangu mingi sambu nde muntu yina melongukaka ntete ve Biblia kubakisa mbotembote mvutu  yango. Beto lenda baka lusadisu na mikanda yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka. a Kansi, na luyantiku, bantu mingi kebakaka kikesa na mbala mosi ntangu bo kemonaka verse bonso ya Yezaya 61:1, 2 na Biblia, sambu yo kesongaka nde Nzambi kele na luzolo ya kupesa bantu kikesa.

4. Inki mutindu Mbangi mosi ya Pologne kukukaka kusadisa mwana-nkento mosi ya vandaka kunyokwama na mabanza, mpi nki mutindu dyambu yina yandi salaka lenda sadisa nge na kusadisa bankaka?

⁴ Baleke ti bambuta kele na mfunu ya kikesa. Toko mosi ya nkento ya insi ya Pologne yina vandaka kunyokwama na mabanza kulombaka ndongisila na nduku na yandi mosi ya nkento. Na nima ya kuyula yandi bangyufula na mawete yonso, nduku na yandi yai ya kele Mbangi ya Yehowa, kubakisaka nde mwana-nkento yina kuvandaka ti bangyufula mpi badute mingi: “Sambu na nki mambi ke mingi? Sambu na nki bantu kemonaka mpasi? Sambu na nki mpangi na munu ya kikata kemonaka mpasi? Sambu na nki mu kebelaka ntima? Na nzo-Nzambi bo ketubaka nde Nzambi muntu kezolaka mpidina. Kansi kana yo ke masonga, mu takwikilaka dyaka ve na yandi!” Mbangi yina kusambaka Yehowa na nsi ya ntima, na nima yandi tubaka nde: “Mu ke na kyese na mpila nge meyula munu mambu yai. Mu tasala yonso sambu na kusadisa nge.” Mpangi-nkento yina kutelaka toko yango nde yandi mpi kuvandaka na badute na yandi mosi na bumwana kansi Bambangi ya Yehowa kusadisaka yandi. Yandi tendulaka nde: “Mu bakisaka nde Nzambi kenyokulaka ve bantu. Yandi kezolaka bo. Yandi kezodilaka bo mambote mingi, mpi kubika fyoti yandi tasala bansoba mingi. Maladi, kimununu, ti lufwa tavanda dyaka ve, mpi bantu ya bulemfu tazinga mvula na mvula awa na ntoto.” Mpangi yina kutangilaka mwana-nkento yango Kusonga 21:3, 4; Yobi 33:25; Yezaya 35:5-7 mpi Yezaya 65:21-25. Na nima ya kusolula mingi, toko yango kutubaka ti ntima ya kukita mpenza nde: “Ntangu yai mu mebakisa lukanu ya luzingu na munu. Keti mu lenda kwisa kusolula ti nge dyaka?” Yandi yantikaka kulonguka Biblia ti mwana-nkento yina mbala zole na mposo mosi.

Syamisa Bankaka na Nsadisa ya Kikesa Yina Nzambi Kepesaka

5. Ntangu beto kemonisaka mawa, inki tapesa muntu kikesa ya kyeleka?

⁵ Ntangu beto kesosaka kupesa bankaka kikesa, yo kevandaka mbote mpenza na kusadila bangogo ya kemonisa mawa. Beto kesalaka yonso sambu na kusadila bangogo ti ndinga yina kemonisaka nde ya kyeleka beto kekudibanza sambu na muntu yango. Sambu na kupesa kikesa, yo kelombaka ve kusadila kutuba mosi ya kuleba to ya luvunu. Biblia kesonga beto nde “beto kukanga ntima, beto kuvanda na kikesa [ya Masonuku kepesaka, NW] na kuvingila mambu yina ya Nzambi silaka beto.” (Roma 15:4) Na nsadisa ya mambu yai, beto lenda monisa muntu ntendula ya Kimfumu ya Nzambi na ntangu ya mbote, mpi kusonga yandi na Biblia nki mutindu yo tamanisa bampasi ya ntangu yai. Na nima, beto lenda yindula ti yandi sambu na kumonisa yandi sambu na nki kivuvu yina kele ya kutudila ntima. Kana beto sala mutindu yina, beto tapesa bantu kikesa.

6. Beto fwete sadisa bantu na kubakisa nki mambu na mpila nde bo baka mpenza mambote ya kikesa yina Masonuku kepesaka?

⁶ Sambu muntu kubaka mambote ya kikesa yina bo kepesa yandi, yandi fwete zaba Nzambi ya kyeleka, mutindu ya Muntu yina yandi kele, mpi nde balusilu na yandi kelunganaka kaka. Na ntangu beto kesosaka kusadisa muntu yina mekuma ntete ve nsambidi ya Yehowa, yo kele mbote na kutendudila yandi mambu yai melanda. (1) Kikesa yina kele na Biblia kekatukaka na Yehowa, Nzambi ya kyeleka. (2) Yehowa kele Nkwa-Ngolo Yonso, Ngangi ya zulu ti ntoto. Yandi kele Nzambi ya zola mpi ya ntima ya mbote mpi kyeleka na yandi kemanaka ve. (3) Kana beto kepusana  penepene na Nzambi na kulongukaka nzayilu na yandi ya sikisiki yina kele na Ndinga na yandi, beto tabaka ngolo yina tasadisa beto na kukanga ntima na mambu ya mpasi. (4) Biblia kele ti baverse ya ketubilaka bampasi ya sikisiki yina bantu mingi kekutanaka na yo.

7. (a) Inki mambu beto lenda lungisa kana beto nyata mbotembote kikesa yina Nzambi kepesaka ‘mingi sambu na Kristu’? (b) Inki mutindu nge lenda pesa kikesa na muntu yina mebakisa nde bikalulu na yandi kuvandaka ya mbi?

⁷ Bampangi mingi mepesaka lusadisu ya kimpeve na bantu ya kuvandaka na mawa yina mezaba Biblia na ntangu bo tangilaka bo Biblia na 2 Korinto 1:3-7. Na ntangu bo vandaka kutanga yo, bo nyataka mbotembote bangogo yina ketuba nde “sambu na Kristo, beto ke bakaka lusadisu [“kikesa,” NW] mingi.” Verse yai lenda sadisa muntu na kubakisa nde Biblia kepesaka kikesa yina yandi lenda tudila dikebi mingi. Yo lenda kangula mpi nzila sambu na masolo yankaka, mbala yankaka na baokazio yankaka. Kana muntu yango kemona nde bampasi ya yandi kemona kekatuka na mambu ya mbi yina yandi mesalaka, pana, beto sambisa yandi ve, kansi beto lenda songa yandi nde yandi tabaka kikesa na kuzaba mambu yina kele na 1 Yoane 2:1, 2 mpi na Nkunga 103:11-14. Kana beto sala mutindu yina, beto tapesa mpenza bankaka kikesa na nsadisa ya kikesa yina Nzambi kepesaka.

Syamisa Bantu Yina Kenyokwama Sambu na Mubulu ya Bantu to Mpasi ya Mbongo

8, 9. Inki mutindu nge lenda pesa kikesa na mutindu mosi ya mbote na bantu yina bo kemonisa mpasi na nku?

⁸ Bantu mingi mpenza kenyokwama sambu na nku ya babandi to ya bitumba. Inki mutindu beto lenda pesa bo kikesa?

⁹ Bakristu ya kyeleka kesalaka dikebi na kutuba ti na bisalu na bo sambu na kukonda kukota na kibuka mosi to yankaka ya kesala bamvita na inza. (Yoane 17:16) Kansi bo kesadilaka mbote Biblia sambu na kumonisa bantu nde ke ti kilumbu bampasi ya bubu yai tasuka. Bo ketangilaka bo verse ya Nkunga 11:5 sambu na kumonisa mutindu Yehowa ketadilaka bantu yina kezolaka nku to Nkunga 37:1-4 sambu na kumonisa nde Yehowa Nzambi kesyamisa beto na kukonda kuvutula mbela kansi na kutula ntima na Nzambi. Bangogo ya Nkunga 72:12-14 kemonisa nki mutindu Yezu Kristu, Salomo ya nene, ke na kuyala ntangu yai na zulu bonso Ntotila, mutindu yandi ketadilaka bantu ya mesalaka kwa bo ata kima mosi ve kansi ya kemona mpasi sambu na nku.

10. Kana nge mezingaka bamvula mingi na bisika yina bamvita kesalamaka, inki mutindu baverse yai ya bo mepesa beto lenda pesa nge kikesa?

¹⁰ Bantu yankaka mekutanaka ti bamvita ya mutindu na mutindu ntangu bambeni kenwaninaka kimfumu. Bo mekumaka kumona bamvita ti mambu yina yo kenataka nde yo kele kwa yo mambu ya bantu kekutanaka na yo na luzingu. Kivuvu mosi kaka ya bo kevandaka na yo kele nde sambu na kuzinga mbote bo fwete tina kisika yina bo kele sambu na kukwenda kisika yankaka. Kansi bamingi na kati na bo kenungaka ve na kutina, ebuna bantu yankaka yina kutinaka bo fwaka bo na bambeni. Bayina kenungaka na kutina na insi yankaka kebakisaka mbala mingi nde bo tinaka bampasi kansi bo mekwendaka kukutana ti yankaka. Beto lenda sadila Nkunga 146:3-6 sambu na kusadisa bantu ya mutindu yina na kutula kivuvu na bo na kima mosi ya kuluta mbote ya kutudila ntima kansi na kutina bwala na bo ve. Mbikudulu yina kele na Matayo 24:3, 7, 14 to na 2 Timoteo 3:1-5 lenda sadisa bo na kubakisa mbotembote mambu ya keluta mpi ntendula ya mambu yina bo kekutana na yo, nde beto kezinga na bilumbu ya nsuka ya inza yai ya mbi. Baverse bonso Nkunga 46:2-4, 9, 10 ti Yezaya 2:2-4 lenda sadisa bo na kubakisa nde kivuvu ya kyeleka kele ya kuzinga na ngemba na bilumbu kekwisa.

11. Inki baverse kupesaka nkento mosi ya Afrika ya Westi kikesa, mpi sambu na inki?

¹¹ Na ntangu bamvita vandaka kusalama mingi na Afrika ya Westi, nkento mosi kutinaka nzo na yandi na ntangu minduki vandaka kubula mingi mpenza. Yandi kumaka boma mingi, mawa-mawa, mpi ntima na yandi vandaka na mpasi mingi kibeni sambu na mambu ya yandi kutanaka na yo. Na nima, ntangu dibuta na yandi kwendaka kuzinga na insi yankaka, bakala na yandi kubakaka lukanu ya kuyoka buku ya makwela na bo, yandi kulaka nkento na yandi ya kuvandaka na divumu ti mwana na bo ya bamvula kumi, na nima yandi kumaka nganga-Nzambi. Nsukansuka, ntangu bo tendudilaka nkento yai mambu yina kele na Filipi 4:6, 7 ti na Nkunga 55:23 kumosi ti masolo ya Nzozulu ya Nkengi ti Réveillez-vous !, yandi bakaka kikesa ti lukanu na luzingu.

12. (a) Inki mutindu Masonuku kelembika bantu yina kenyokwama sambu na mpasi ya mbongo? (b) Inki mutindu Mbangi mosi kukukaka kusadisa kiliya mosi na Azia?

 ¹² Mpasi ya mbongo mebebisaka luzingu ya bantu mingi. Bantangu yankaka yo kesalamaka buna sambu na mvita mpi mambu yina kebasikaka na nima na yo. Bantangu yankaka dyaka, politiki ya mbi ya luyalu, bwimi mpi kukonda masonga ya bamfumu ya luyalu kemanisaka mbongo yonso ya bantu kubumbaka mpi yo kepusaka bo na ngolo na kuvidisa bimvwama na bo. Bankaka mezwaka ntete ve bima mingi ya kinsuni na luzingu na bo. Bantu yonso ya mutindu yai lenda baka kikesa na kuzaba nde Nzambi kelembikaka bantu ya ketulaka ntima na yandi nde yandi takatula bo na mpasi mpi yandi kesila na kupesa bo inza ya lunungu kisika bantu tamona kyese ya kisalu ya maboko na bo. (Nkunga 146:6, 7; Yezaya 65:17, 21-23; 2 Piere 3:13) Ntangu Mbangi mosi ya nkento na insi mosi ya Azia kuwaka kiliya mosi kebokuta sambu na mpasi ya mbongo ya insi na bo, yandi tendudilaka kiliya yina nde mambu yina vandaka kusalama kuna kesalamaka mpi na ntoto ya mvimba. Ntangu bo tadilaka mambu yina kele na Matayo 24:3-14 ti na Nkunga 37:9-11, bo yantikaka kulonguka Biblia mbala na mbala.

13. (a) Kana nge mekutana ti bantu yina melembaka nitu sambu na balusilu ya luvunu, inki mutindu nge lenda sadila Biblia sambu na kusadisa bo? (b) Kana bantu keyindula nde mpasi ya bo kemona kele kidimbu ya kesonga nde Nzambi kele ve, inki mutindu nge lenda sala yonso sambu na kuyindula ti bo?

¹³ Kana bantu memonaka mpasi bamvula mingi to bo melembaka nitu sambu na balusilu ya luvunu, bo lenda vanda bonso bantu ya Izraele na Ezipte yina kuwilaka ve Moize sambu bo “vandaka diaka na kikesa ve.” (Kubasika 6:9) Kana nge mekutana na bantu ya mutindu yai, yo lenda vanda mfunu na kutendula mitindu yina Biblia lenda sadisa bo na kunwana mbote ti bampasi ya bubu yai mpi kutina mitambu yina kebebisaka luzingu ya bantu mingi mpamba-mpamba. (1 Timoteo 4:8b) Bankaka lenda yindula nde luzingu ya mpasi ya bo kezinga kele kidimbu ya kesonga nde Nzambi kele ve to nde yandi kekudibanzaka ve sambu na bo. Nge lenda yindula ti bo na nsadisa ya baverse ya kewakana ti mambu ya bo kekutana na yo sambu na kusadisa bo na kubakisa nde Nzambi mepesaka lusadisu kansi bantu mingi mendimaka yo ve.​—Yezaya 48:17, 18.

Syamisa Bayina Kele na Mpasi Sambu na Mvula ya Mupepe ya Ngolo mpi Kunikana ya Ntoto

14, 15. Ntangu kisumbula mosi kubikaka bantu mingi na boma mpi susi, inki mutindu Bambangi ya Yehowa kumonisaka dikebi na bo?

¹⁴ Mpasi lenda bwila bantu na nima ya mvula ya mupepe ya ngolo , kunikana ya ntoto, tiya, to bombi. Mpasi lenda vanda mingi. Inki beto lenda sala sambu na kusyamisa bantu yina meguluka na bisumbula yina?

¹⁵ Bantu kevandaka na mfunu ya kuzaba nde kele ti muntu ketudilaka bo dikebi. Na nima ya kisumbula yina bateroriste kubwisaka na insi mosi, bantu mingi kuwaka mpasi ti boma. Bantu mingi kuvidisaka bantu ya mabuta na bo, bantu yina vandaka kusadisa bo, banduku, kisalu, to konso lutaninu yina bo yindulaka nde bo vandaka na yo. Bambangi ya Yehowa kusadisaka bantu ya bakartie na bo, na kumonisaka bo mawa na bo sambu na bantu ti bima mingi ya bo vidisaka mpi kusyamisaka bo ti bangogo ya bo vandaka kubaka na Biblia. Bantu mingi kumonisaka ntonda sambu na dikebi yina.

16. Ntangu kisumbula kubwaka na kitini mosi ya Salvador, sambu na nki kisalu ya bilanga ya Bambangi ya bwala yina kubutaka mbuma ya mbote?

¹⁶ Na Salvador, ntoto kunikanaka ngolo kibeni na mvu 2001 mpi na nima potopoto mingi kibeni kukulumukaka mpi yo fwaka bantu mingi. Mwana-bakala mosi ya bamvula 25 ya Mbangi mosi mpi bampangi ya bankento zole ya fianse na yandi kufwaka. Mama ya mwana-bakala yina ti fianse na yandi kuyantikaka mbala mosi kubasika na kisalu ya bilanga. Bantu mingi kusongaka bo nde Nzambi muntu kubakaka bantu yina kufwaka to nde yo vandaka luzolo ya Nzambi. Bambangi kusadilaka Bingana  10:22 sambu na kusonga nde Nzambi kezolaka ve nde beto mona mpasi. Bo tangaka Roma 5:12 sambu na kusonga nde lufwa kukatukaka na disumu ya muntu, kansi yo kele ve luzolo ya Nzambi. Bo sadilaka mpi bangogo ya kepesa kikesa yina kele na Nkunga 34:19, Nkunga 37:29, Yezaya 25:8, mpi Kusonga 21:3, 4. Bantu kuwidikilaka bo kukonda mpasi, mingimingi sambu bankento yina bo mosi mpi kuvidisaka bantu na kisumbula yango, mpi bo yantikaka kulonguka Biblia ti bantu mingi.

17. Na ntangu bisumbula kesalamaka, inki lusadisu beto lenda pesa?

¹⁷ Ntangu kisumbula kebwaka, nge lenda kutana ti muntu mosi yina kemonana nde yo kelomba kusadisa yandi nswalu na kinsuni. Yo lenda lomba kubingila yandi munganga, kusadisa muntu yango na kukwenda na lupitalu, to kusala konso kima yina kele mfunu sambu na kupesa yandi madya ti kisika ya kuvanda. Na mvu 1998 ntangu kisumbula mosi ya mutindu yai kusalamaka na Italie, mupanzi-nsangu mosi kutubaka nde Bambangi ya Yehowa “vandaka kusala mpenza mambu ya mbote, bo vandaka kusadisa muntu yina kele na mpasi, kukonda kutala dibundu ya muntu yango.” Na bisika yankaka mambu yina Biblia ketuba nde yo kesalama na bilumbu ya nsuka kenataka bampasi mingi kibeni. Na bisika yango, Bambangi ya Yehowa ketangisaka bantu bambikudulu ya Biblia, mpi bo kekatulaka bo mawa na nsadisa ya lusilu ya Biblia kepesa nde Kimfumu ya Nzambi tanatila bantu lutaninu ya kyeleka.​—Bingana 1:33; Mishe 4:4.

Kana Muntu Mosi Mefwa na Dibuta

18-20. Kana muntu mosi mefwa na dibuta, inki nge lenda tuba to kusala sambu na kupesa bankaka kikesa?

¹⁸ Konso kilumbu bamilio ya bantu kevandaka na mawa sambu na lufwa ya muntu mosi ya bo kezolaka mingi. Nge lenda kutana ti bantu yina kele na mafwa na ntangu nge kebasikaka na kisalu ya kusamuna to ntangu nge kesalaka bisalu na nge ya konso kilumbu. Inki nge lenda tuba to kusala sambu na kupesa bo kikesa?

¹⁹ Keti mawa kesala nde muntu yango kukuma bisakasaka? Keti nzo ke ya kufuluka ti bampangi na bo ya kinsuni yina kele na mawa? Nge lenda vanda na mpusa ya kutuba mambu mingi, kansi yo kele mfunu na kusadila mayele. (Longi 3:1, 7) Mbala yankaka, kima ya mbote ya nge fwete sala kele kumonisa mawa na nge, kubikila yandi mukanda (kamukanda, zulunalu, to trakiti) mosi ya ketendulaka  Biblia yina kewakana ti mambu ya yandi mekutana na yo, kuvutukila yandi na nima ya mwa bilumbu sambu na kutala kana nge lenda pesa yandi lusadisu yankaka. Na ntangu mosi ya mbote, monisa yandi nde nge kezola kupesa yandi kikesa na nsadisa ya bangindu ya Biblia. Kusala mutindu yai lenda lembika yandi mpi kubelula yandi. (Bingana 16:24; 25:11) Nge takuka ve kufutumuna mvumbi, mutindu Yezu kusalaka. Kansi nge lenda zabisa muntu mambu yina Biblia ketubaka sambu na yina metala nkadilu ya bafwa, ata na okazio yai yo lenda vanda mbote ve na kubuya bangindu ya muwi kebasisa. (Nkunga 146:4; Longi 9:5, 10; Ezekiele 18:4) Nge lenda tanga kumosi ti yandi balusilu ya Biblia kepesa sambu na lufutumuku. (Yoane 5:28, 29; Bisalu 24:15) Nge lenda pesa ntendula na yo, mbala yankaka na nsadisa ya disolo mosi ya Biblia yina ketubila lufutumuku. (Luka 8:49-56; Yoane 11:39-44) Benda dyaka dikebi ya muntu yango na bikalulu ya Nzambi ya zola yina kepesa beto kivuvu ya mutindu yai. (Yobi 14:14, 15; Yoane 3:16) Tendula mutindu malongi yai menatilaka nge mambote mpi sambu na nki nge ketudilaka yo ntima.

²⁰ Kubingisa muntu yina ke na mawa na Nzo ya Kimfumu lenda sadisa yandi na kuzaba bantu yina kezolaka bampangi na bo mpi ya mezaba mutindu ya kupesana kikesa. Nkento mosi ya insi ya Suède ya bo sadilaka mambu ya mutindu yai kusengumunaka nde yandi vandaka kusosa mambu ya mutindu yina luzingu na yandi ya mvimba.​—Yoane 13:35; 1 Tesalonika 5:11.

21, 22. (a) Inki beto fwete sala kana beto kezola kupesa muntu kikesa? (b) Inki mutindu nge lenda pesa kikesa na muntu yina mezabaka dezia Masonuku mbote?

²¹ Kana nge mezaba nde muntu mosi kele na mawa, yo vanda na kati to na nganda ya dibundu ya Bukristu, keti bantangu yankaka nge kevandaka na badute na mambu yina ya nge fwete tuba to kusala? Ngogo ya Kigreki ya bo kebalulaka mbala mingi nde “kikesa” na kati ya Biblia ketendulaka ntetentete “kusala na lweka ya muntu yankaka.” Sambu na kuvanda muntu ya kepesaka kikesa ya kyeleka, yo kelombaka kudipesa sambu na bantu yina kele na mawa.​—Bingana 17:17.

²² Ebuna nki nge tasala kana muntu yina nge kezola kupesa kikesa mezabaka dezia mambu yina Biblia ketuba sambu na lufwa, nkudulu, ti lufutumuku? Kukutana ti nduku yina kekwikilaka malongi ya mutindu mosi ti nge lenda pesa kikesa. Kana yandi kezola kutuba, widikila yandi na dikebi yonso. Kuyindula ve nde nge mosi kaka fwete tubaka. Kana nge metanga baverse, monisa nde Nzambi muntu ketuba sambu na kupesa beno zole kikesa. Monisa lukwikilu ya ngolo yina beno zole kele na yo sambu na lusilu yina Masonuku kepesa. Na ntangu nge kemonisa mawa ya Nzambi mpi nge kesolula ti nduku bakyeleka ya mfunu yina kele na Ndinga ya Nzambi, nge lenda sadisa bayina kele na mawa na kulembika mawa na bo mpi na kubaka kikesa yina kekatukaka na Yehowa, ‘Nzambi ya mawa.’​—2 Korinto 1:3.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Komantere Nge Tapesa?

• Bantu mingi ketubaka nde bampasi kekatukaka na nani, mpi nki mutindu beto lenda sadisa bo?

• Inki mutindu beto lenda sala sambu na kusadisa bankaka na kubaka mpenza mambote yina kekatukaka na kikesa ya Biblia kepesaka?

• Inki mambu kenatilaka bantu mingi mawa na teritware na beno, mpi nki mutindu nge lenda pesa bo kikesa?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 31]

Kuzabisa muntu nsangu mosi ya kikesa na ntangu ya mpasi

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto]

Kan ya barefizie: UN PHOTO 186811/J. Isaac

[Kifwanisu ya kele na lutiti 32]

Kukutana ti nduku lenda pesa kikesa