Kusala Bitumba ti Bangogo​—Sambu na nki Yo Kele Mbi?

“Bitumba kekatuka na wapi mpi kunwana na kati na beno kekatuka na wapi?”​—YAKOBO 4:1, NW.

YAKOBO, nsoniki mosi ya Biblia, kuyulaka ve ngyufula yai na bimvuka ya basoda ya Roma yina vandaka kunwana bitumba ya kubotula bansi na ntangu yina; yandi vandaka kusosa mpi ve kuzaba bikuma yina vandaka kupusa kibuka ya Bayuda ya Babakala ya Sikari, to Babakala yina kefwaka bantu na bambele, na kunwanisa bantu ya Roma na mvu-nkama ya ntete ya Ntangu na Beto. Yakobo vandaka kutubila kuswana yina kebasikaka na kati ya bantu zole. Sambu na nki? Sambu mutindu bitumba ya minduki kebebisaka, kukonda kuwakana mpi kebebisaka. Beto tadila masolo yai ya Biblia.

Bana ya tata ya mabuta Yakobo vandaka kuyina mpangi na bo Yozefi mingi kibeni na mpila nde bo tekaka yandi na kimpika. (Kuyantika 37:4-28) Na nima, Ntotila Saule ya Izraele sosaka kufwa Davidi. Sambu na nki? Sambu yandi vandaka kuwila Davidi kimpala. (1 Samuele 18:7-11; 23:14, 15) Na mvu-nkama ya ntete, Bakristu zole ya bankento, Evodia ti Sintike, kubebisaka ngemba ya dibundu ya mvimba sambu na kukonda kuwakana na bo.​—Filipi 4:2.

Na bamvula ya mekatuka kuluta, bantu zole yina vandaka kuwakana ve vandaka kunwana ti bambele to tuminduki ya fyoti sambu na kumanisa mavwanga na bo. Mbala mingi, mosi na kati na bo vandaka kufwa to kubaka kifu mosi ya nitu yina yandi vandaka kubikala ti yo luzingu na yandi ya mvimba. Bubu yai, minduki yina bantu kesadilaka mbala mingi na ntangu bo keswana kevandaka bangogo ya mbi yina kelwadisaka bonso mbele. Ata menga mebasika ve, bitumba ya bangogo kelwadisaka mawi mpi kebebisaka lukumu ya muntu. Mbala mingi, bantu yina kevandaka ka bo ve ti dikambu kemonaka mpasi na “bitumba” ya mutindu yai.

Beto tadila dyambu mosi ya kusalamaka mwa bamvula meluta ntangu nganga-Nzambi mosi ya dibundu ya Anglicane kufundaka nganga-Nzambi yankaka nde yandi vandaka kusadila mbote ve mbongo ya dibundu. Kuswana na bo kuzabanaka na bantu yonso, ebuna dibundu na bo kukabwanaka na bakan zole. Bantu yankaka ya dibundu kubuyaka na kukota na bamisa yina nganga-Nzambi ya kan yankaka vandaka kutambwisa. Kukonda kuwakana ya bantu ya dibundu yango kukumaka ngolo kibeni na mpila nde bo vandaka kutubana dyaka ve ntangu bo vandaka na nzo-Nzambi sambu na kusamba. Ntangu  bantu kufundaka nde nganga-Nzambi yina kufundaka mpangi na yandi na mbala ya ntete vandaka kusala mansoni, kukonda kuwakana kukumaka dyaka ngolo kibeni.

Episikopo ya mbanza ya Canterbury kusambisaka banganga-Nzambi yina zole. Yandi bingaka kunwana na bo nde “kansere” mpi “dyambu ya nsoni ya kepesa ve lukumu na zina ya Mfumu na Beto.” Na mvu 1997, mosi na kati ya banganga-Nzambi yina kundimaka na kukatuka na kisalu na yandi ya kinganga-Nzambi. Nganga-Nzambi yina yankaka kubikalaka na kisalu na yandi tii kuna yo lombaka nde yandi katuka sambu yandi lungisaka bamvula yina bo kepesilaka banganga-Nzambi yonso pansio. Ata mpidina, yandi bikalaka kaka na kisalu na yandi tii kuna mpila kuvandaka dyaka ve nde yandi kusala kisalu ya kinganga-Nzambi. Yo yina yandi yambulaka kisalu na kilumbu yina yandi lungisaka bamvula 70, na Augusti 7, 2001. Zulunalu mosi (The Church of England Newspaper) kutubaka nde kilumbu yina yandi yambulaka kisalu kuvandaka kilumbu ya nkinsi ya “Santu” Victricius. “Santu” Victricius kuvandaka nani? Yandi vandaka eveke ya mvu-nkama ya iya yina bantu ketubaka nde bo bulaka yandi sambu yandi buyaka na kunwana bitumba ya basoda. Sambu na kutubila luswaswanu yina kuvandaka na kati ya bikalulu ya bantu yai zole, zulunalu yango kutubaka nde: ‘Nganga-Nzambi yina kuyambulaka kisalu kulandaka ve mbandu ya “Santu” Victricius sambu yandi ndimaka na kunwanisa nganga-Nzambi yankaka.’

Banganga-Nzambi yina lendaka kubuya kudilwadisa bo na bo mpi kulwadisa bantu yankaka kana bo sadilaka ndongisila yina kele na Roma 12:17, 18 nde: “Kana muntu me sala beno mbi, beno vutula yandi mbi na mbi ve. Kansi beno meka na kusala mambu yina kele ya mbote na meso ya bantu yonso. Beno tula ngolo mpenza na kuzinga na ngemba ti bantu yonso.”

Ebuna nge? Kana muntu melwadisa nge, keti kimbeni kepusaka nge na kuyantika bitumba ya bangogo? To keti nge kebuyaka kusadila bangogo yina kelwadisaka mpi nge kendimaka kutula ngemba kana muntu yina yankaka kesosa kuvutula ngemba? Kana nge melwadisa muntu, keti nge ketinaka muntu yina ti kivuvu nde kana ntangu kuluta muntu yango tavilana dyambu ya nge salaka yandi? To keti nge kesosaka kulomba ndolula nswalu? Yo vanda nde nge kelomba ndolula to nge muntu kelolula muntu yankaka, kusosa kutula ngemba tasadisa nge na kuvanda mpenza na kyese. Mutindu disolo ya kelanda kemonisa yo, ndongisila ya Biblia lenda sadisa beto na kumanisa ata mavwanga yina mezinga dezia ntangu mingi.