Longuka na Kuzaba Banzila ya Yehowa

“Songa mono [banzila, NW] na nge mpidina mono ta zaba nge.”​—KUBASIKA 33:13.

1, 2. (a) Sambu na nki Moize kusalaka mutindu yina ntangu yandi monaka muntu ya Ezipte kemonisa Muyuda mosi mpasi? (b) Sambu Yehowa kusadila yandi, yo lombaka nde Moize kulonguka inki?

 MOIZE kuyelaka na nzo ya Farao mpi bo longaka yandi mayele ya bantu ya nene ya Ezipte. Kansi, Moize kubakisaka nde yandi vandaka ve muntu ya Ezipte. Bibuti na yandi kuvandaka Bayuda. Ntangu yandi lungisaka bamvula 40, yandi kwendaka kutala bampangi na yandi, bantu ya Izraele. Ntangu yandi monaka muntu mosi ya Ezipte kemonisa Muyuda mosi mpasi, Moize kangaka ve maboko. Yandi fwaka muntu yina ya Ezipte. Moize kuponaka na kuvanda na lweka mosi ti bantu ya Yehowa mpi yandi yindulaka nde Nzambi vandaka kusadila yandi sambu na kugulusa bampangi na yandi. (Bisalu 7:21-25; Baebreo 11:24, 25) Ntangu dyambu yina kuzabanaka, bamfumu ya Ezipte kumonaka Moize bonso nkolami, mpi yo lombaka nde yandi tina sambu na kugulusa luzingu na yandi. (Kubasika 2:11-15) Kana Nzambi zolaka kusadila Moize, yo lombaka nde yandi zaba mbote banzila ya Yehowa. Keti Moize zolaka kundima nde bo longa yandi?​—Nkunga 25:9.

² Na bamvula 40 yina kulandaka, Moize kwendaka kuzinga na insi ya nzenza mpi yandi kumaka ngungudi. Na kisika ya kuwila bampangi na yandi Bayuda makasi sambu yo vandaka monana bonso nde bo zolaka yandi ve, Moize kundimaka mambu yina Yehowa kupesilaka nzila. Ata bamvula mingi kulutaka na ntwala nde Nzambi kundima yandi, Moize kubikaka nde Yehowa kuyidika mabanza na yandi. Mambu yandi sonikaka na nima kuvandaka ve sambu na kudisikisa, kansi yandi sonikaka yo na ngolo ya mpeve santu ya Nzambi: “Moize vandaka muntu mosi ya [kudikulumusa, NW], kuluta bantu yonso ya nsi-ntoto.” (Kutanga 12:3) Yehowa kusadilaka Moize na mitindu mingi ya kuyituka. Kana beto mpi kesosa kudikulumusa, Yehowa tasakumuna beto.​—Sofonia 2:3.

Bo Pesaka Yandi Kisalu Mosi

3, 4. (a) Inki kisalu Yehowa kupesaka Moize? (b) Inki lusadisu Nzambi kupesaka Moize?

³ Kilumbu mosi, wanzyo mosi yina vandaka kutuba na zina ya Yehowa kusolulaka ti Moize penepene na Ngumba ya Orebi na Ntoto ya Sinai. Yandi zabisaka Moize nde: “Mono me mona mbote-mbote mutindu bantu na mono ke mona mpasi na nsi ya Ezipte; mono me wa mutindu bo ke diladila na maboko ya bakapita yina ke sadisa bo kisalu ya mpasi. Ya kieleka, mono me zaba bampasi na bo. Yo yina mono me kwisa kukulumuka sambu na kukatula bo na maboko ya bantu ya Ezipte ti kunata bo na nsi ya nkaka yina kele ya mbote mpenza ti ya nene, yina kele mpi na bima mingi ya kudia.” (Kubasika 3:2, 7, 8) Na kuwakana ti dyambu yai, Nzambi kuvandaka ti kisalu ya kupesa Moize, kansi yo lombaka kusala yo mutindu Yehowa vandaka kuzola.

⁴ Wanzyo ya Yehowa landaka na kutuba nde: “Ntangu yai, kwenda, mono ke tinda nge na mfumu ya Ezipte sambu nge basisa bantu na mono yai bantu ya Israele na nsi na yandi.” Moize kuvandaka na badute. Yandi kudiwaka bonso nde yandi mefwana ve, mpi kana yandi zolaka kutula ntima kaka na mayele na yandi mosi, yandi zolaka kukuka ve. Kansi, Yehowa kundimisaka Moize nde: “Mono ta vandaka na nge.” (Kubasika 3:10-12) Yehowa kupesaka Moize ngolo ya kusala mambu ya kuyituka yina zolaka kumonisa nde ya kyeleka Nzambi muntu kutindaka yandi. Aroni, mpangi ya Moize, kukwendaka nzila mosi ti yandi sambu na kutubaka na kisika na yandi. Yehowa zolaka kulonga bo mambu ya bo fwete tuba mpi kusala. (Kubasika 4:1-17) Keti Moize zolaka kulungisa kisalu yango na kwikama yonso?

5. Sambu na nki mambu yina bantu ya Izraele kusalaka kupesaka Moize mpasi?

⁵ Na luyantiku, bambuta-bantu ya Izraele kukwikilaka Moize ti Aroni. (Kubasika 4:29-31) Kansi,  ntangu fyoti na nima, “bakapita” ya bantu ya Izraele kunganinaka Moize ti mpangi na yandi sambu Farao ti bansadi na yandi ‘kumengaka’ bantu ya Izraele sambu na bo. (Kubasika 5:19-21; 6:9) Ntangu bantu ya Izraele kubasikaka na Ezipte, bo waka boma na kumona bapusupusu ya bantu ya Ezipte yina vandaka kulanda bo. Ntangu bantu ya Izraele kumonaka nde bo mebwa na mutambu, na ntwala na bo Nzadi-mungwa ya Mbwaki, na nima na bo bapusupusu ya bitumba, bo kumaka kubokutila Moize. Kana yo vandaka nge, inki nge zolaka kusala? Ata bantu ya Izraele kuvandaka ve ti babwatu, na lutwadisu ya Yehowa, Moize kulongisilaka bantu na kukanga bima na bo mpi na kuyilama sambu na kukwenda. Ebuna, Nzambi kukabisaka masa ya Nzadi-mungwa ya Mbwaki, mpi bantu ya Izraele kusabukaka na ntoto ya kukauka.​—Kubasika 14:1-22.

Dyambu Mosi ya Meluta Luguluku

6. Na nki Yehowa kubendaka dikebi mingi ntangu yandi pesaka Moize kisalu?

⁶ Ntangu yandi pesaka Moize kisalu, Yehowa kubendaka dikebi mingi na zina ya Nzambi. Kuzitisa zina yango mpi Munkwa na yo kuvandaka mfunu mingi. Ntangu Moize kuyulaka yandi zina na yandi, Yehowa kusongaka Moize nde: “Mono kele muntu yina ya mono kele.” Na nima, Moize kusongaka bantu ya Izraele nde: “[Yehowa, NW], Nzambi ya bankaka na beno, Nzambi ya Abrahami, ya Izaki ti ya Yakobi, yandi muntu me tinda mono na beno.” Yehowa kuyikaka nde: “Yai kele zina na mono tii kuna; bantu yai ta butukaka na nima na beno, bo ta bingaka mono na zina yai.” (Kubasika 3:13-15) Yehowa kele kaka zina yina bansadi ya Nzambi kezabilaka yandi na ntoto ya mvimba.​—Yezaya 12:4, 5; 43:10-12.

7. Inki Nzambi kulongisilaka Moize na kusala ata Farao kumonisaka lulendo?

⁷ Ntangu bo kwendaka kukutana ti Farao, Moize mpi Aroni kuzabisaka nsangu na bo na zina ya Yehowa. Kansi, Farao kuvutulaka na lulendo yonso nde: “[Yehowa, NW] yango nani? Sambu na nki mono fweti wila yandi na kubika bantu ya Israele bo kwenda? Mono zaba [Yehowa] ve, mono ke pesa mpi bantu ya Israele nzila ve na kwenda.” (Kubasika 5:1, 2) Farao kumonisaka nde yandi vandaka ntu-ngolo mpi yandi vandaka kudikusa mpenza. Ata mpidina, Yehowa kusyamisaka Moize na kuzabisa yandi bansangu na yandi mbala mingi. (Kubasika 7:14-16, 20-23; 8:1, 2, 20) Moize kumonaka nde Farao kuwaka makasi. Keti dyambu ya mbote zolaka kubasika na kukwenda kukutana dyaka ti yandi? Bantu ya Izraele kuvandaka na mfunu ya kukatuka na kimpika. Farao kubuyaka na ngolo yonso na kuyambula bo. Kana yo vandaka nge, inki nge zolaka kusala?

8. Inki mambote bantu kubakaka na mutindu Yehowa kuyidikaka dikambu yina kutadilaka Farao, mpi nki mutindu mambu yina fwete simba ntima na beto?

⁸ Moize kuzabisaka yandi dyaka nsangu yankaka, nde: “[Yehowa, NW], Nzambi na beto Ba-Ebreo; me tuba nde: Bika bantu na mono bo kwenda kusamba mono.” Nzambi kutubaka dyaka nde: “Kana mono zolaka nde mono fwa nge na maladi, nga beno yonso me fwaka ntama. Kansi mono me bika nge mpidina sambu mono zola nde nge mona ngolo na mono; mpidina [zina, NW] na mono ta mwangana na nsi-ntoto ya mvimba.” (Kubasika 9:13-16) Sambu na mambu yina yandi zolaka kusala Farao yina kuvandaka ntu-ngolo, Yehowa kubakaka lukanu ya kumonisa ngolo na yandi na mutindu mosi yina zolaka kukebisa bantu yonso ya ketulaka ntembe ti yandi. Satana Dyabulu kele na kati ya bantu yango, mpi Yezu Kristu kubingaka yandi na nima nde “mfumu ya nsi-ntoto yai.” (Yoane 14:30; Roma 9:17-24) Mutindu yandi tubaka yo, zina ya Yehowa kuzabanaka na ntoto ya mvimba. Kukanga ntima na yandi kusadisaka na kugulusa bantu ya Izraele ti bantu mingi yankaka ya mutindu na mutindu yina  kuvukanaka na bo na kusambila yandi. (Kubasika 9:20, 21; 12:37, 38) Banda na ntangu yina, kisalu ya kuzabisa zina ya Yehowa menataka mambote mingi na bantu mingi ya mendimaka lusambu ya kyeleka.

Kuzinga ti Bantu ya Ntu-Ngolo

9. Inki mutindu bampangi ya Moize kumonisaka ve luzitu na Yehowa?

⁹ Bayuda kuzabaka zina ya Nzambi. Moize vandaka kusadila zina yango ntangu yandi vandaka kutubila bo, kansi ntangu yonso bo vandaka kumonisa ve luzitu na Munkwa zina yango. Yehowa kukatulaka bantu ya Izraele na kimpika na Ezipte na mutindu mosi ya kuyituka, kansi nki bo salaka ntangu fyoti na nima mutindu bo zwaka ve nswalu masa ya mbote ya kunwa? Bo bokutilaka Moize. Na nima, bo bokutaka sambu na madya. Moize kukebisaka bo nde bo vandaka kubokutila yandi ti Aroni mpamba ve, kansi bo vandaka kubokutila mpi Yehowa. (Kubasika 15:22-24; 16:2-12) Na Ngumba ya Sinai, Yehowa kupesaka bantu ya Izraele Bansiku, mpi yandi salaka mambu mingi ya kuyituka. Kansi, bantu yango kukolamaka ntangu bo salaka ngombe ya wolo sambu na kusambila yo, mpi bo vandaka kutuba nde bo vandaka kusala “nkinsi sambu na kukumisa Mfumu Nzambi.”​—Kubasika 32:1-9.

10. Sambu na nki mambu yina Moize kulombaka yina kele na Kubasika 33:13 kele mfunu mingi mpenza sambu na bankuluntu bubu yai?

¹⁰ Inki Moize zolaka kusala ti bantu yina Yehowa yandi mosi kubingaka nde bantu ya ntu-ngolo? Moize kulombaka na Yehowa nde: “Kana nge ke na kiese sambu na mono, songa mono [banzila, NW] na nge mpidina mono ta zaba nge mbote-mbote, mono ta pesa nge kaka kiese.” (Kubasika 33:13) Mutindu bo ketudilaka Bambangi ya Yehowa ya bilumbu na beto dikebi, bankuluntu ketalaka mameme yina ke na kikalulu ya kudikulumusa kuluta dikanda ya Izraele. Ata mpidina, bo mpi kesambaka nde: “Mfumu, songa mono nzila ya nge zola nde mono landa, longa mono na kuzinga mutindu nge zola.” (Nkunga 25:4) Kuzaba banzila ya Yehowa kesadisaka bankuluntu na kuyidika makambu na mutindu mosi yina kewakanaka ti Ndinga ya Nzambi mpi kimuntu na yandi.

Mambu Yina Yehowa Kezolaka nde Bantu na Yandi Kusala

11. Inki bansiku Yehowa kupesaka Moize, mpi sambu na nki beto fwete tudila yo dikebi?

¹¹ Yehowa kuzabisaka bantu na yandi na Ngumba ya Sinai mambu yina yandi zolaka nde bo sala. Na nima, Moize kuzwaka matadi zole yina kuvandaka ti Bansiku Kumi ya kusonika. Ntangu yandi kulumukaka na ngumba, yandi kutaka bantu ya Izraele kesambila ngombe ya wolo mpi yandi losaka na makasi yonso matadi yina, mpi yo pasukaka. Yehowa kusonikaka dyaka Bansiku Kumi na zulu ya matadi yina Moize kuyidikaka. (Kubasika 32:19; 34:1) Bansiku yango kusobaka ve banda Nzambi pesaka yo mbala ya ntete. Yo lombaka nde Moize kusala mambu yina vandaka kuwakana na bansiku yango. Nzambi kuzabisaka Moize kimuntu na Yandi, ebuna yandi monisaka Moize mutindu yandi fwete kuditambusa sambu yandi vandaka mumonisi ya Yehowa. Bakristu kele ve na nsi ya Nsiku ya Moize, kansi mambu yina Yehowa kusongaka Moize kele ti minsiku mingi ya mfunu yina mesobaka ve mpi yina bantu yonso ya kesambilaka Yehowa fwete zitisa. (Roma 6:14; 13:8-10) Bika beto tadila ndambu ya minsiku yango.

12. Yo lombaka nde bantu ya Izraele kusala nki sambu na kukangama kaka na Yehowa mutindu yandi lombaka bo?

 ¹² Kukangama kaka na Yehowa. Dikanda ya Izraele kuvandaka pana ntangu Yehowa kutubaka nde yandi kelombaka nde bantu kukangama kaka na yandi. (Kubasika 20:2-5) Bantu ya Izraele kumonaka mambu mingi yina kundimisaka bo nde Yehowa kele Nzambi ya kyeleka. (Kulonga 4:33-35) Yehowa kumonisaka pwelele nde, ata bantu ya makanda yankaka vandaka kusala konso nki mambu yina, yandi zolaka kundima ve ata fyoti mitindu yonso ya lusambu ya biteki to bampeve ya mbi na kati ya bantu na yandi. Yo lombaka nde kukangama na bo na yandi kuvanda ve ya meso mpamba. Yo lombaka nde bo yonso kuzola Yehowa na ntima na bo ya mvimba, na moyo na bo ya mvimba, mpi na ngolo na bo yonso. (Kulonga 6:5, 6) Yo lombaka nde bo monisa yo na kutuba, na bikalulu, ee, na mambu yonso ya luzingu na bo. (Levi 20:27; 24:15, 16; 26:1) Yezu Kristu mpi kumonisaka yo pwelele nde Yehowa kelombaka beto na kukangama kaka na yandi.​—Marko 12:28-30; Luka 4:8.

13. Sambu na nki yo lombaka nde bantu ya Izraele kulemfuka mvimba na Yehowa, mpi nki fwete pusa beto na kulemfukila yandi? (Longi 12:13)

¹³ Lemfuka mvimba na bansiku ya Yehowa. Yo lombaka kuyibusa bantu ya Izraele nde ntangu bo salaka kuwakana ti Yehowa, bo silaka na meso ya bantu yonso nde bo talemfukilaka yandi. Konso muntu kuvandaka ti kimpwanza mingi na luzingu na yandi, kansi na mambu yina Yehowa kupesilaka bo bansiku, yo lombaka nde bo lemfuka mvimba na yo. Kusala mutindu yina zolaka kumonisa nde bo kezolaka Nzambi mpi yo zolaka kunatila bo ti bana na bo mambote mingi sambu bansiku yonso ya Yehowa vandaka sambu na mambote na bo.​—Kubasika 19:5-8; Kulonga 5:27-33; 11:22, 23.

14. Inki mutindu Nzambi kumonisaka na bantu ya Izraele mfunu ya kutula mambu ya kimpeve na kisika ya ntete?

¹⁴ Tula mambu ya kimpeve na kisika ya ntete. Yo lombaka ve nde dikanda ya Izraele kulutisa ntangu mingi na kusosa kulungisa bampusa na bo ya kinsuni na mpila nde yo katula ve dikebi yina bo vandaka kutula na mambu ya kimpeve. Yo lombaka ve nde bantu ya Izraele kudipesa mvimba na kusosa bima ya inza. Konso mposo, Yehowa kutulaka ntangu ya yandi vandaka kubinga nde ntangu ya santu. Yo lombaka kusadila ntangu yina kaka sambu na kusala mambu yina metala lusambu ya Nzambi ya kyeleka. (Kubasika 35:1-3; Kutanga 15:32-36) Konso mvula, bo vandaka kubaka ntangu yankaka sambu na balukutakanu ya nene ya santu. (Levi 23:4-44) Balukutakanu yai vandaka kupesa bo mabaku ya kutubila bisalu ya ngolo ya Yehowa, kuyibusa bo banzila na yandi, mpi kupesa yandi mersi sambu na bumbote na yandi yonso. Ntangu bantu vandaka kumonisa kukangama na bo na Yehowa, bo vandaka kuyedisa boma mpi zola na bo na Nzambi mpi yo vandaka kusadisa bo na kutambula na banzila na yandi. (Kulonga 10:12, 13) Minsiku ya mbote yina kele na kati ya bantuma yango kenatilaka bansadi ya Yehowa ya bubu yai mambote mingi.​—Baebreo 10:24, 25.

Kubakisa mpi Kumonisa Ntonda na Bikalulu ya Yehowa

15. (a) Sambu na nki kubakisa mpi kumonisa ntonda na bikalulu ya Yehowa kuvandaka mfunu sambu na Moize? (b) Inki bangyufula lenda sadisa beto na kuyindulula na konso kikalulu ya Yehowa?

¹⁵ Kubakisa mpi kumonisa ntonda na bikalulu ya Yehowa zolaka kusadisa mpi Moize na kuzaba kuzinga ti bantu ya Izraele. Kubasika 34:5-7 ketuba nde Nzambi kulutaka na ntwala ya Moize mpi yandi tubaka nde: “[Yehowa, Yehowa, NW] . . . Nzambi mosi ke zolaka bantu ti kuwila bo mawa; mono ke waka makasi nswalu ve kansi mono ke songaka kaka mambote na mono. Mono ke salaka mambu yonso ya mono ke tubaka, mono ke salaka yo na bantu yonso tii kuna. Mono ke kangaka ntima na mambu yonso ya mbi ya bantu ke salaka, mono ke wilaka bantu mawa sambu na masumu na bo; kansi mono ke nungisaka ve bantu yina ke salaka mbi, mono ke vilaka ve na kupesa ndola na bana ti batekolo sambu na masumu yina ya batata na bo salaka.” Baka ntangu ya kuyindulula na bangogo yai. Kudiyufula bangyufula yai: ‘Konso kikalulu ketendula inki? Inki mutindu Yehowa vandaka kumonisa yo? Inki mutindu bankuluntu lenda monisa yo? Inki bupusi kikalulu yango ya mfunu fwete vanda na yo na luzingu ya konso muntu na kati na beto?’ Bika beto tadila mwa bambandu fyoti.

16. Inki mutindu beto lenda bakisa dyaka mbote mawa ya Nzambi, mpi sambu na nki kusala yo ke mfunu?

¹⁶ Yehowa kele “Nzambi mosi ke zolaka bantu ti  kuwila bo mawa.” Kana beno kele ti mukanda Étude perspicace des Écritures, sambu na nki ve kutanga mambu yina yo ketuba na ngogo “ Miséricorde “ (mawa)? To sala bansosa na ngogo yango na mukanda Index des publications de la Société Watch Tower to na programe yai ya ordinatere Watchtower Library (CD-ROM). a Sadila mukanda Concordance sambu na kuzwa baverse yina ketubila “ miséricorde. “ Nge tamona nde katula dibanza ya kufyotuna ndola bantangu yankaka, mawa ya Yehowa ketendulaka mpi kumonisa ntantu. Yo kepusaka Nzambi na kukatula bantu na yandi na mpasi. Sambu na kumonisa nde dyambu yai kele ya kyeleka, Nzambi kulungisaka bampusa ya kinsuni mpi ya kimpeve ya bantu ya Izraele ntangu bo vandaka kusala nzyetolo na bo na kukwenda na Ntoto ya Lusilu. (Kulonga 1:30-33; 8:4) Na mawa yonso, Yehowa vandaka kulolula bo ntangu bo vandaka kusala bifu. Yandi monisaka mawa na bantu na yandi ya ntama. Bansadi na yandi ya ntangu yai mpi fwete monisanaka mawa bo na bo!​—Matayo 9:13; 18:21-35.

17. Inki mutindu mbakisa na beto ya kikalulu ya ntima ya mbote ya Yehowa lenda sala nde lusambu ya kyeleka kukwenda na ntwala?

¹⁷ Mawa ya Yehowa kekwendaka kumosi ti ntima na yandi ya mbote. Inki mutindu nge lenda tendula ‘ntima ya mbote’? Fwanisa ntendula na nge ti baverse yina ketuba nde Yehowa kemonisaka ntima na yandi ya mbote na bantu. Biblia kemonisa nde ntima ya mbote yina Yehowa kele na yo ketendula nde yandi kekudibanza-banzaka na zola yonso sambu na bantu yina ke na kumona mpasi na kati ya bantu na yandi. (Kubasika 22:26, 27) Na konso insi, banzenza ti bantu yankaka ya insi yina lenda vanda na luzingu ya mpasi. Ntangu yandi longaka bantu na kukonda kukabula-kabula bantu mpi na kumonisa bumbote na bantu ya mutindu yina, Yehowa kuyibusaka bo nde bo mpi kuvandaka banzenza na Ezipte. (Kulonga 24:17-22) Inki beto lenda tuba sambu na beto bansadi ya Nzambi bubu yai? Kikalulu ya ntima ya mbote kevukisaka beto kumosi mpi kebendaka bankaka na lusambu ya Yehowa.​—Bisalu 10:34, 35; Kusonga 7:9, 10.

18. Inki dilongi beto kebaka na mutindu Yehowa kubuyisaka bantu ya Izraele na kusala mambu yina bantu ya makanda yankaka vandaka kusala?

¹⁸ Kansi, ata yo lombaka nde bantu ya Izraele kumonisa mawa mpi ntima ya mbote na bantu ya makanda yankaka, yo lombaka ve nde kikalulu yai kuyinga zola yina bo vandaka na yo na Yehowa mpi na bansiku na yandi ya bikalulu ya mbote. Yo yina, bo longaka bantu ya Izraele na kuzinga ve bonso bantu ya makanda yina vandaka kuzinga penepene na bo, na kubaka ve bikalulu ya lusambu na bo mpi mitindu na bo ya mbi ya kuzinga. (Kubasika 34:11-16; Kulonga 7:1-4) Dyambu yai ketadila beto mpi bubu yai. Beto fwete vanda bantu ya santu, kaka mutindu Nzambi na beto, Yehowa kele muntu ya santu.​—1 Piere 1:15, 16.

19. Inki mpila kubakisa mutindu Yehowa ketadilaka masumu lenda tanina bantu na yandi?

¹⁹ Sambu na kuzikisa kana Moize kubakisaka banzila  na Yandi, Yehowa kumonisaka yo pwelele nde ata yandi kendimaka ve masumu, yandi kewaka makasi nswalu ve. Yandi kebikilaka bantu ntangu sambu na kulonguka mambu yina yandi kelombaka mpi sambu bo zitisa yo. Kana muntu mebalula ntima, Yehowa kelolulaka masumu na yandi, kansi yandi kekondaka ve kupesa ndola yina mefwana sambu na masumu ya nene. Yandi kebisaka Moize nde mambu yina bantu ya Izraele zolaka kusala, yo zolaka kunatila bana yina tabutuka na nima mambote to mambi. Kubakisa mpi kumonisa ntonda na banzila ya Yehowa lenda tanina bantu ya Nzambi na kukonda kupesa foti na Nzambi sambu na mambu yina bo mosi mesala to kutuba nde yandi kesalaka mambu malembe mingi.

20. Inki lenda sadisa beto na kuzinga mbote ti bampangi na beto Bakristu mpi ti bantu yina beto kekutanaka na bo na kisalu na beto ya kusamuna? (Nkunga 86:11)

²⁰ Kana nge kezola kuyedisa nzayilu na nge ya Yehowa mpi ya banzila na yandi, landa na kusosa mpi kuyindulula ntangu nge ketanga Biblia. Tadila na dikebi mitindu ya kuswaswana mpi ya kuyituka ya kimuntu ya Yehowa. Tadila na kisambu mutindu nge lenda landa mbandu ya Nzambi mpi kuwakanisa luzingu na nge mbotembote na lukanu na yandi. Kusala yo tasadisa nge na kutina mambu yina kebwisaka bantu, na kuzinga mbote ti bampangi Bakristu, mpi na kusadisa bankaka na kuzaba mpi kuzola Nzambi na beto ya lukumu.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mambu Nge Melonguka?

• Sambu na nki Moize kuvandaka na mfunu ya kikalulu ya kudikulumusa, mpi sambu na nki yo kele mpi mfunu mingi sambu na beto?

• Kutubila Farao ndinga ya Yehowa mbala na mbala kunataka nki mambote?

• Inki mwa minsiku ya nene Moize kulongukaka yina beto mpi fwete zitisa?

• Inki mutindu beto lenda tomisa mbakisa na beto ya bikalulu ya Yehowa?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 9]

Moize kuzabisaka na kwikama yonso ndinga ya Yehowa na Farao

[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]

Yehowa kuzabisaka Moize mambu ya yandi kelombaka

[Kifwanisu ya kele na lutiti 12]

Yindulula na bikalulu ya Yehowa