“Kyese na Bantu Yina Kekudibanzaka Sambu na Mpusa na Bo ya Kimpeve”

NTANGU bandeke ketelemaka na suka, mbala mingi bo ketulaka mwa makelele, na nima bo kepumbukaka sambu na kwenda kusosa madya. Na nkokila, bo kevutukaka na babuyamba na bo, bo ketulaka dyaka mwa makelele, na nima bo kelalaka. Na bansungi yankaka bo kevukisaka nitu, bo kelosaka maki, mpi bo kesansaka bana na bo. Bambisi yankaka kesalaka mpi mutindu mosi.

Kansi beto bantu, beto kele ve bonso bambisi. Yo kele ya kyeleka nde beto kedyaka, beto kelalaka, mpi beto kebutaka, kansi kuvanda ti bima yai mpamba kefwanaka ve sambu na bamingi na kati na beto. Beto kezolaka kuzaba sambu na nki beto kele na luzingu. Beto kesosaka kuzaba lukanu ya luzingu. Beto kezolaka mpi kuvanda ti kivuvu sambu na bilumbu kekwisa. Bampusa yai ya nene kemonisa kikalulu mosi ya kimpeve yina bantu mpamba kele na yo, to mpusa ti mayele na bo ya kusosa kuzaba mambu ya kimpeve.

Beto Mesalamaka na Kifwani ya Nzambi

Biblia ketendula kikuma yina kesalaka nde muntu kuzola mambu ya kimpeve, ntangu yo ketuba nde: “Nzambi gangaka muntu na kifwani na yandi, na kifwani ya Nzambi yandi gangaka yandi, yandi gangaka bo bakala ti nkento.” (Kuyantika 1:27, NW) Kusala ya Nzambi salaka beto na “kifwani” na yandi ketendula nde ata disumu ti kukonda kukuka mebebisaka beto, beto kele ti mayele ya kumonisa bikalulu yankaka ya Nzambi. (Roma 5:12) Mu mbandu, beto lenda sala bima. Beto kele mpi ti mwa mayele, ti lunungu, mpi beto kekukaka kuditambika sambu na kumonisa zola na beto na bantu yankaka. Dyaka, beto lenda kuka kuyindula mambu yina melutaka ntama mpi kubaka balukanu sambu na bilumbu kekwisa.​—Bingana 4:7; Longi 3:1, 11, NW; Mishe 6:8; Yoane 13:34; 1 Yoane 4:8.

Mayele na beto ya kuzaba mambu ya kimpeve kemonanaka mingimingi pwelele na mpusa ya beto kebutukaka na yo ya kusambila Nzambi. Kana beto kelungisa ve mbotembote mpusa ya kuvanda ti bangwisana ti Ngangi na beto, beto lenda zwa ve kyese ya kyeleka yina kezingaka ntangu mingi. Yezu kutubaka nde: “Kyese na bantu yina kekudibanzaka sambu na mpusa na bo ya kimpeve.” (Matayo 5: 3, NW) Kansi, beto fwete salaka yonso sambu na kulungisa mpusa yango ti kyeleka ya kimpeve ya ketadila Nzambi, minsiku na yandi, ti lukanu yina yandi kele na yo sambu na bantu. Na wapi beto lenda zwa kyeleka yango ya kimpeve? Na kati ya Biblia.

“Ndinga na Nge Kele Kyeleka”

Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Masonuku yonso kele ya kupemama na Nzambi mpi yo kele mfunu sambu na kulonga, na kunganina, na kuvutula mambu na ndonga.” (2 Timoteo 3:16, NW) Bangogo ya Polo kewakana ti yina ya Yezu kutubilaka Nzambi na kisambu nde: “Ndinga na nge kele kyeleka.” Bubu yai, beto kezaba nde Ndinga yango kele Biblia ya Santu, mpi kuzikisa na kati ya Biblia sambu na kuzaba kana balukwikilu na beto ti minsiku na beto kewakana ti yo kele dyambu mosi ya mayele.​—Yoane 17:17, NW.

Na ntangu beto ketadilaka Ndinga ya Nzambi sambu na kuzikisa kana balukwikilu na beto kele ya kyeleka, beto kelandaka mbandu ya bantu ya Berea ya ntangu ya ntama, yina vandaka kuzikisa kana malongi ya Polo vandaka kuwakana ti Masonuku. Na kisika ya kumona bantu ya Berea mbi, Luka kusikisaka kikalulu na bo. Yandi sonikaka nde: “Bo ndimaka nsangu ya Nzambi na luzolo yonso. Konso kilumbu bo vandaka kuzikisa mbote-mbote na Mukanda ya Nzambi sambu na kutala kana mambu yina ya Paulo vandaka kutuba vandaka kwenda kiteso mosi.” (Bisalu 17:11) Sambu kukonda kuwakana kele mingi bubu yai na kati ya mabundu ti na malongi yina kelongaka bikalulu ya mbote, yo kele mfunu nde beto landa mbandu ya mabanza ya mbote ya bantu ya Berea.

Kutala bupusi yina kyeleka ya kimpeve kele na yo na luzingu ya bantu yina kelandaka yo kele mutindu yankaka ya kuzaba kyeleka yango. (Matayo 7:17) Mu mbandu, kuzitisa kyeleka ya Biblia na luzingu fwete sadisa muntu na kukuma bakala mosi ya kuluta mbote, tata mosi ya kuluta mbote, nkento mosi ya kuluta mbote, to mama mosi ya kuluta mbote, yina tasalaka nde dibuta kukuma na kyese mingi mpi muntu na muntu kuvanda mpenza na ngemba. Yezu kutubaka nde: “Kiese na bantu yina ke waka nsangu ya Nzambi ti ke landaka yo!”​—Luka 11:28.

Bangogo ya Yezu keyibusa beto bangogo yina Tata na yandi ya zulu kutubilaka bantu ya Izraele ya ntangu ya ntama nde: “Mono Mfumu Nzambi na nge, mono muntu ke longa nge sambu na mambote na nge, mono muntu ke nata nge na nzila ya nge fweti landa. ‘Kana nge landaka bansiku na mono mbote-mbote, nge zolaka kuvanda na ngemba kimakulu, nge zolaka kununga mpenza; yo zolaka kuvanda bonso masa ke luta mingi, yo ke yuma ve.’” (Yezaya 48:17, 18) Ndongisila yai ya zola fwete simba mpenza ntima ya bantu yonso yina kezolaka mambote ti lunungu!

Bantu Yankaka Kezolaka nde Bo ‘Leba Bo Makutu’

Nzambi kupesaka bantu ya Izreale ndongisila yina ya masonga sambu bantu ya lusambu ya luvunu vandaka kukusa bo. (Nkunga 106:35-40) Beto mpi, beto fwete keba na malongi ya luvunu. Sambu na yina metala Bakristu ya zina, Polo kusonikaka nde: “Na bilumbu ke kwisa na ntwala, bantu ta zola diaka ve kuwa malongi ya kieleka, kansi bo ta landaka mabanza na bo mosi, bo ta bakaka balongi ya nkaka mingi sambu na kulonga bo konso mambu yina [talebaka makutu na bo, NW]. Bo ta waka diaka mambu ya kieleka ve.”​—2 Timoteo 4:3, 4.

Bamfumu ya mabundu kelebaka makutu ya bantu na mutindu bo kebikilaka bo kimpwanza ya kulungisa bampusa ya mbi yina kesepedisaka bantu yango, mu mbandu kuvukisa nitu na nganda ya makwela, kuvukisa nitu babakala ti babakala, mpi kulauka malafu. Biblia ketuba pwelele nde bantu yina kendimaka mambu ya mutindu yina mpi bayina kesalaka yo takota ve  na “Kimfumu ya Nzambi.”​—1 Korinto 6:9, 10; Roma 1:24-32.

Ntembe kele ve nde, yo kelombaka kikesa sambu na kuzitisa minsiku ya Biblia, mingimingi kana bantu keseka nge. Ata mpidina, nge lenda kuka na kuzitisa yo. Na kati ya Bambangi ya Yehowa, beto kele ti bantu mingi yina vandaka ntete kunwa bima ya kelausaka, kulauka malafu, kusala pite ti mubulu, kuyiba, mpi kuta luvunu. Kansi, bo ndimaka Ndinga ya Nzambi na masonga yonso mpi mpeve santu kusadisaka bo na kusoba luzingu na bo sambu na “kutambula na mutindu yina melunga na Yehowa.” (Kolosai 1:9, 10, NW; 1 Korinto 6:11) Sambu bo metulaka ngemba na kati na bo ti Nzambi, bo mekumaka mpi na ngemba ya mabanza mpi, mutindu beto tamona yo, bo mekumaka ti kivuvu ya kyeleka sambu na bilumbu kekwisa.

Kivuvu ya Kimfumu

Kivuvu ya ngemba ya kukonda nsuka yina Biblia kepesa bantu ya bulemfu talungana na nzila ya Kimfumu ya Nzambi. Yezu kutubaka na kisambu na yandi ya mbandu nde: “Kimfumu na nge kwisa. Luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” (Matayo 6:10) Ya kyeleka, Kimfumu ya Nzambi mpamba mefwana na kusala yonso sambu luzolo ya Nzambi kusalama na ntoto. Sambu na inki? Sambu Kimfumu yina ya zulu, disongidila, guvernema yina Yezu Kristu ketwadisa, kele nzila mosi kaka ya Nzambi tasadila sambu na kumonisa nswa yina Yandi kele na yo ya kuyala ntoto ya mvimba.​—Nkunga 2:7-12; Daniele 7:13, 14.

Yezu Kristu, yina kele Ntotila ya Kimfumu yango ya zulu, takatula bantu ya bulemfu na kimpika ya mitindu yonso, mpi na kimpika ya bifu yonso ya fyotifyoti ya mekatukaka na disumu ya Adami mpi na malanda na yo ya maladi ti lufwa. Kusonga 21:3, 4 ketuba nde: “[Tala! Tenta ya Nzambi kele ti bantu, NW] . . . [Yehowa Nzambi] ta kusula mansanga yonso na meso na bo. Lufwa ta vandaka diaka ve, bantu ta lwataka mpidi diaka ve, bo ta dilaka diaka ve, bo mpi ta waka diaka mpasi ve. Na ntangu yina mambu ya ntama ta vanda me vila.”

Ngemba ya kukonda nsuka tavanda na ntoto ya mvimba. Sambu na nki beto kendima dyambu yai? Sambu Yezaya 11:9 ketuba mutindu yai sambu na yina metala bantu yina tazinga na nsi ya luyalu ya Kimfumu yango. Verse yango ketuba nde: “Na Sioni, ngumba ya Nzambi, ata kima ya mpasi to ya mbi ta vandaka ve; ntoto ta fulukaka na mambu yai: kuzaba Mfumu Nzambi, mutindu nzadi-mungwa ke fulukaka na masa.” Ya kyeleka, bantu yonso yina tazinga na ntoto tazaba Nzambi na sikisiki yonso mpi bo talemfukilaka yandi. Keti kivuvu yai kepesa nge kyese na ntima? Kana nde ee, yai kele ntangu ya kuyantika  kulonguka mambu ya kitoko ya “kuzaba Mfumu Nzambi.”

Keti Nge Tandima Kuwa Nsangu ya Kimfumu?

Na nzila ya Kimfumu, Nzambi takatula bisalu yonso ya Satana mpi yandi talonga bantu na banzila na Yandi ya lunungu. Yo yina, mpila ya kuyituka kele ve na kuzaba nde Kimfumu kuvandaka nsangu ya kuluta mfunu ya malongi ya Yezu. Yandi tubaka nde: “Mono fweti zabisa Nsangu ya Mbote ya Kimfumu ya Nzambi na babwala ya nkaka mpi, sambu yina kele kisina ya mambu ya Nzambi tindilaka mono.” (Luka 4:43) Kristu kupesaka balongoki na yandi ntuma ya kukwenda kuzabisa nsangu yango na bantu yankaka. (Matayo 28:19, 20) Yandi tubaka na ntwala nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.” (Matayo 24:14) Nsuka yango mekuma mpenza penepene. Yo yina, yo kele mfunu mingi kibeni nde bantu ya ntima ya masonga kundima kuwa nsangu ya mbote yina tagulusa bo!

Albert, yina beto tubilaka na disolo ya ntete, kuwaka nsangu ya Kimfumu ntangu nkento na yandi ti mwana na yandi ya bakala yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa. Na luyantiku, Albert kuvandaka na badute. Nkutu, yandi lombaka nganga-Nzambi mosi na kwenda kutala nkento na yandi ti mwana na yandi ya bakala na mpila nde yandi monisa bo malongi ya luvunu yina Bambangi kelongaka. Kansi nganga-Nzambi yango kubuyaka kukota na makambu na bo. Yo yina Albert kubakaka lukanu ya kuvanda kisika yina nkento na yandi ti mwana na yandi vandaka kulonguka Biblia sambu yandi mosi kusengumuna bifu ya Bambangi. Na nima ya kulanda disolo na bo mbala mosi mpamba, yandi mpi yantikaka kulonguka kumosi ti bo, mpi yandi monisaka mpusa ya kulonguka mambu mingi. Na nima, yandi tubaka mutindu yai sambu na kutendula kikuma yina kusobaka mabanza na yandi: “Yo yai kima ya mu vandaka kusosa banda ntama.”

Nsukansuka, Albert yantikaka kulungisa mpusa na yandi ya kimpeve, mpi yandi mevutukaka ve nima ata fyoti. Kyeleka ya Biblia kupesaka yandi mambu yai ya yandi vandaka kusosa luzingu na yandi ya mvimba: kima yina tamanisa kukonda lunungu ti luvunu yina mefuluka na kati ya bantu mpi kivuvu sambu na bilumbu kekwisa. Kyeleka ya Biblia kupesaka yandi ngemba ya mabanza. Keti nge ke na kulungisa mpusa na nge ya kimpeve? Sambu na nki nge baka ve mwa ntangu fyoti sambu na kutanga bangyufula yina kele na lupangu ya lutiti ya 6? Kana nge kezola kuzaba mambu yankaka, Bambangi ya Yehowa tavanda na kyese ya kusadisa nge.

[Lupangu/Bifwanisu ya kele na lutiti 6]

KETI NGE KE NA KULUNGISA MPUSA NA NGE YA KIMPEVE?

Keti madya ya kimpeve yina nge kedyaka kelungisaka mpusa na nge? Beto kelomba nge na kutanga bangyufula yai kelanda mpi na kutula bidimbu na bisika yina nge tazwa bamvutu ya mbote.

□ Nzambi kele nani, mpi zina na yandi nani?

□ Yezu Kristu kele nani? Sambu na nki yo lombaka nde yandi kufwa? Inki mutindu lufwa na yandi lenda natila nge mambote?

□ Keti Dyabulu kele? Kana yandi kele, yandi katukaka na wapi?

□ Inki kekuminaka beto kana beto mefwa?

□ Inki lukanu Nzambi kele na yo sambu na ntoto mpi sambu na bantu?

□ Kimfumu ya Nzambi kele nki?

□ Tanga bansiku ya Nzambi yina metala bikalulu ya mbote.

□ Inki mikumba Nzambi mepesaka nkento ti bakala na kati ya dibuta? Tanga mwa minsiku ya Biblia yina kekotisaka kyese na kati ya dibuta.

Kana nge mezaba ve bamvutu na bangyufula yankaka, nge lenda lomba kamukanda Inki Nzambi Kelombaka na Beto? yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka na bandinga kiteso ya 300. Kamukanda yai ketendula masolo ya mfunu 16 ya Biblia mpi yo kepesa bamvutu ya Masonuku na bangyufula yai yonso kele awa na zulu.

[Bifwanisu ya kele na lutiti 4]

Bantu kele ti mpusa ya kimpeve yina bambisi kele na yo ve

[Kifwanisu ya kele na lutiti 5]

‘Bo tabakaka balongi yankaka mingi sambu na kulonga bo konso mambu yina talebaka makutu na bo.’​—2 Timoteo 4:3

[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]

Nzambi tatula ngemba ya kukonda nsuka na nzila ya Kimfumu ya Mesia