Keti Beno Tamonisa Lukumu ya Nzambi?
Keti Beno Tamonisa Lukumu ya Nzambi?
“Lukumu ya [Yehowa] ke monikaka na ilungi na beto bonso na tala-tala.”—2 KORINTO 3:18.
1. Inki Moize kumonaka, mpi nki kusalamaka na nima?
YO VANDAKA mosi na kati ya bambona-meso ya keyitukisaka na kiteso mosi ya kuluta yina ata muntu mosi memonaka ntete ve. Moize kuvandaka yandi mosi na zulu ya Ngumba ya Sinai, ebuna Nzambi kupesaka yandi nswa ya kumona kima mosi ya kuyituka ya yandi lombaka. Nzambi kupesaka yandi nswa ya kumona kima yina ata muntu mosi memonaka ntete ve, kima yango kele lukumu ya Yehowa. Ya kyeleka, Moize kumonaka ve Yehowa na meso. Kimuntu ya Nzambi kengengaka mingi mpenza na mpila nde ata muntu mosi ve lenda mona yo mpi kubikala na luzingu. Kansi, Yehowa kufikaka Moize “diboko” na yandi sambu yo tanina yandi tii kuna Yandi lutaka. Ntembe kele ve nde yandi sadilaka wanzyo mosi sambu na kumonisa yandi. Na nima, Yehowa kupesaka Moize nswa ya kumona kitini ya nsuka ya nsemo ya lukumu ya Nzambi. Yehowa kusolulaka mpi ti Moize na nsadisa ya wanzyo. Biblia ketendula mambu yina kusalamaka na nima: “Ntangu Moize kwisaka kukulumuka na ngumba ya Sinai . . . ilungi na yandi vandaka kupela bonso ntangu sambu yandi vandaka me solula na [Yehowa].”—Kubasika 33:18–34:7, 29.
2. Inki ntumwa Polo kusonikaka sambu na yina metala lukumu yina Bakristu kemonisaka?
2 Yindula nde nge vandaka na zulu ya ngumba yina ti Moize. Yo zolaka kuvanda dyambu mosi ya kyese mpenza na kumona nsemo ya kuyituka ya Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso mpi na kuwa ndinga na yandi! Yo zolaka kuvanda lukumu mpenza na kukulumuka na Ngumba ya Sinai kumosi ti Moize, muwakanisi ya Nsiku ya kuwakana! Kansi, keti nge kezaba nde na mitindu mingi, Bakristu ya kyeleka kemonisaka lukumu ya Nzambi na mutindu mosi ya kuluta nkutu mutindu Moize kumonisaka yo? Dyambu yai ya nene kele na mukanda mosi yina ntumwa Polo kusonikaka. Yandi sonikaka nde Bakristu ya kupakulama ‘kemonisaka lukumu ya Yehowa na ilungi na bo bonso na tala-tala.’ (2 Korinto 3:7, 8, 18) Na mutindu mosi buna, Bakristu yina kele na kivuvu ya kuzinga na ntoto kemonisaka mpi lukumu ya Nzambi.
Mutindu Bakristu Kemonisaka Lukumu ya Nzambi
3. Inki mutindu beto mezaba Yehowa na mitindu yina Moize kuzabaka yandi ve?
3 Inki mutindu beto lenda monisa lukumu ya Nzambi? Beto memonaka ve mpi mewaka ve Yehowa mutindu Moize kumonaka mpi kuwaka yandi. Kansi, beto kele na nzayilu ya Yehowa yina Moize kuvandaka na yo ve. Yezu kumonikaka ve bonso Mesia tii kuna bamvula kiteso ya 1 500 kulutaka na nima ya lufwa ya Moize. Yo yina, Moize kuzabaka ve mutindu Nsiku zolaka kulungana na Yezu, yina kufwaka sambu na kukatula bantu na mpasi ya nene ya masumu mpi ya lufwa. (Roma 5:20, 21; Galatia 3:19) Dyaka, Moize kubakisaka kaka na kiteso mosi ya fyoti lukumu ya lukanu ya Yehowa, yina vandaka kutadila ntetentete Kimfumu ya Mesia mpi Paladisu ya ntoto yina yo tanata. Yo yina, beto kemonaka lukumu ya Yehowa ti meso ya kimuntu ve, kansi ti meso ya lukwikilu yina kekatukaka na malongi ya Biblia. Dyaka, beto mewaka ndinga ya Yehowa na nsadisa ya wanzyo ve, kansi na nsadisa ya Biblia, mingimingi na ba Evanzile yina ketendulaka mbotembote malongi mpi kisalu ya Yezu.
4. (a) Inki mutindu Bakristu ya kupakulama kemonisaka lukumu ya Nzambi? (b) Na nki mitindu bantu yina ke na kivuvu ya kuzinga na ntoto kemonisaka lukumu ya Nzambi?
4 Ata Bakristu kemonisaka ve lukumu ya Nzambi na kubasisaka nsemo na ilungi na bo, ilungi na bo kemonisaka mwa nsemo ntangu bo ketubilaka bantu yankaka kimuntu mpi balukanu ya lukumu ya Yehowa. Na yina metala bilumbu na beto, profete Yezaya kutubaka nde bansadi ya Nzambi ‘tazabisa lukumu ya Yehowa na kati ya bantu yonso.’ (Yezaya 66:19) Dyaka, beto ketanga na 2 Korinto 4:1, 2 nde: “Nzambi me pesaka beto kisalu yai . . . Beto me losaka mambu yonso ya kinsweki ti ya nsoni; beto ke kusaka bantu ve, beto ke pindulaka mambu ya Nzambi ve. Kansi mambu ya beto ke salaka beto ke bumbaka yo ve sambu yo kele ya kieleka, beto ke salaka yo na meso ya bantu yonso ti na meso ya Nzambi. Mambu yina ya beto ke salaka, beto ke salaka yo na mpila nde konso muntu kundima yo na ntima na yandi.” Polo vandaka kutubila ntetentete Bakristu ya kupakulama yina kele “baministre ya kuwakana ya mpa.” (2 Korinto 3:6, NW) Kansi, kisalu na bo ya kusamuna mesadisaka bantu mingi na kukuma ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto. Kisalu ya bimvuka yai zole kelombaka kumonisa lukumu ya Yehowa na mambu ya bo kelongaka kaka ve, kansi mpi na mutindu bo kezingaka. Beto kele na mukumba mpi dibaku ya kumonisa lukumu ya Nzambi ya Kuluta Kuzanguka!
5. Kimvwama na beto ya kimpeve kepesa nzikisa ya inki?
5 Bubu yai, beto ke na kusamuna nsangu ya mbote ya lukumu ya Kimfumu ya Nzambi na ntoto ya mvimba mutindu Yezu kutubaka. (Matayo 24:14) Bantu ya bansi, makanda, mabuta, mpi bandinga yonso mendimaka na kyese yonso nsangu ya mbote mpi mebalulaka luzingu na bo sambu na kusala luzolo ya Nzambi. (Roma 12:2; Kusonga 7:9) Bonso Bakristu ya ntete, bo lenda bikisa ve na kutubila mambu yina ya bo monaka mpi ya bo waka. (Bisalu 4:20) Bubu yai, bantu kuluta bamilio sambanu ke na kumonisa lukumu ya Nzambi na kiteso mosi ya mesalamaka ntete ve na luzingu ya bantu. Keti nge kele na kati ya bantu yango? Kimvwama ya kimpeve ya bansadi ya Nzambi kepesa nzikisa ya kendimisa nde Yehowa ke na kusakumuna mpi kutanina bo. Mutindu bangolo ya nene kenwanisaka beto kemonisa mpenza nde mpeve ya Yehowa kele na zulu na beto. Bika beto tala ntangu yai sambu na nki mpenza mpeve ya Yehowa kele na zulu na beto.
Ata Muntu Mosi Ve Takangisa Bansadi ya Nzambi Munoko
6. Sambu na nki yo kelombaka lukwikilu mpi kikesa sambu na kumonisa nde beto kele ndambu mosi ti Yehowa?
6 Yindula nde bo mebinga nge na kutuba na ntwala ya tribinale mambu ya mbi yina muntu mosi ya nku ya kefwaka bantu kesalaka. Nge kezaba nde muntu yango kele ti kimvuka mosi ya ngolo mpi yandi tasadila bamwaye yonso sambu na kukanga nge nzila na kukonda kumonisa pwelele mambu ya mbi ya yandi kesalaka. Sambu na kubasisa mambu ya mbi ya muntu ya nku ya mutindu yai, yo kelombaka kikesa mpi kutula ntima nde bamfumu tatanina nge sambu yandi sala nge ve mbi. Yo kele kiteso mosi sambu na beto. Ntangu beto ketaka kimbangi na yina metala Yehowa mpi balukanu na yandi, beto ketubaka mambu yina kevandaka kontre Satana Dyabulu, mpi beto kemonisaka nde yandi kele muntu ya kefwaka bantu mpi muntu ya luvunu ya kekusaka bantu ya ntoto ya mvimba. (Yoane 8:44; Kusonga 12:9) Sambu na kumonisa nde beto kele ndambu mosi ti Yehowa mpi kontre Dyabulu, yo kelombaka kikesa mpi lukwikilu.
7. Banani Satana kesosaka kukusa, mpi nki yandi kemekaka na kusala?
7 Ya kyeleka, Yehowa kele Muntu ya Kuluta Zulu. Ngolo na yandi ya kukonda nsuka meluta ngolo ya Satana. Beto lenda tula ntima nde Yehowa kele na ngolo mpamba ve, kansi yandi kele mpi ti luzolo ya kutanina beto kana beto kesadila yandi na kwikama yonso. (2 Bansangu 16:9) Ata mpidina, beto fwete zaba nde Satana kele mfumu ya bademo mpi ya inza ya bantu yina mekabwanaka ti Nzambi. (Matayo 12:24, 26; Yoane 14:30) Mutindu bo melosaka yandi na ntoto mpi yandi ‘medasukaka’ ngolo, Satana kenwanisaka bansadi ya Yehowa na nku yonso mpi yandi kesadilaka inza yai ya kele na nsi ya luyalu na yandi sambu na kumeka kukangisa munoko ya bantu yonso yina kesamunaka nsangu ya mbote. (Kusonga 12:7-9, 12, 17) Inki mutindu yandi kesalaka yo? Mingimingi na mitindu tatu.
8, 9. Inki mutindu Satana kesadilaka kudizola mpi kuzola bima ya inza sambu na kukusa bantu, mpi sambu na nki beto fwete pona banduku na beto na dikebi yonso?
8 Mutindu mosi yina Satana kemekaka na kukusa beto kele na nzila ya basusi ya luzingu. Na bilumbu yai ya nsuka, bantu kezolaka mbongo, bo kekudizolaka bo mosi, mpi bo kezolaka kaka byese. Bo kezolaka ve Nzambi. (2 Timoteo 3:1-4) Sambu bo mekudipesaka mvimba na mambu ya luzingu ya konso kilumbu, bantu mingi ‘kebakisaka ve ata kima mosi’ (NW) sambu na yina metala nsangu ya mbote ya beto kezabisaka bo. Bo kesepelaka ve ata fyoti na kulonguka kyeleka ya Biblia. (Matayo 24:37-39) Nkadilu ya mutindu yai lenda sambukila beto, mpi yo lenda kusa beto mpi kulembisa beto na kimpeve. Kana beto yantika kuyedisa zola ya bima ya kinsuni mpi ya byese ya luzingu, zola na beto na Nzambi takuma madidi.—Matayo 24:12.
9 Yo yina, Bakristu keponaka na dikebi yonso bantu yina bo kesalaka na bo kinduku. Ntotila Salomo kusonikaka nde: “Kana nge [ketambula ti, NW] bantu ya mayele, nge ta kuma mpi mayele; kana nge landa bazoba, nge mpi ta kuma zoba.” (Bingana 13:20) Bika beto ‘tambula’ ti bantu yina kemonisaka lukumu ya Nzambi. Kusala mutindu yina kepesaka mpenza kyese! Ntangu beto kevukanaka kumosi ti bampangi na beto ya kimpeve ya babakala ti ya bankento na balukutakanu mpi na bantangu yankaka, beto kebakaka kikesa na zola na bo, na lukwikilu, kyese, mpi mayele na bo. Kinduku ya mbote ya mutindu yai kekumisaka lukanu na beto ngolo na kukwamina na kisalu na beto ya kusamuna.
10. Na nki mitindu Satana kesadilaka kuseka sambu na kulembisa bantu yina kemonisaka lukumu ya Nzambi?
10 Mutindu ya zole yina Satana kemekaka na kukanga Bakristu yonso na kukonda kumonisa lukumu ya Nzambi kele kuseka bo. Metode yai fwete yitukisa beto ve. Ntangu Yezu Kristu vandaka kusala kisalu na yandi na ntoto, bantu vandaka kuseka yandi, bo fingaka yandi, mpi nkutu bo losilaka yandi mate. (Marko 5:40; Luka 16:14; 18:32) Bantu vandaka kuseka mpi Bakristu ya ntete. (Bisalu 2:13; 17:32) Bansadi ya Yehowa ya ntangu na beto kekutanaka mpi ti dyambu ya mutindu mosi. Mutindu ntumwa Piere kutubaka, bo tabinga bo nde “baprofete ya luvunu.” Piere kutubaka na ntwala nde: “Na bilumbu ke kwisa na ntwala, bantu ta kwisa kubasika, bo ta zingaka mutindu nzala na bo ke tindaka bo na kusala. Bo ta sekaka beno ebuna bo ta tubaka nde: ‘Mfumu Yesu silaka nde yandi ta kwisa kuvutuka diaka si! Ebuna wapi yandi ko? . . . kansi mambu yonso kele kaka kiteso mosi, katuka ntangu ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai!’” (2 Piere 3:3, 4) Bo kesekaka bansadi ya Nzambi nde bo ketadilaka ve mutindu luzingu ke na kukwendila. Bantu kemonaka minsiku ya Biblia ya bikalulu ya mbote bonso nde yo memanaka ngala. Sambu na bantu mingi, nsangu ya beto kelongaka kele buzoba. (1 Korinto 1:18, 19) Mutindu beto kele Bakristu, bantu lenda seka beto na nzo-nkanda, na kisalu, mpi bantangu yankaka na mabuta na beto. Kansi, beto kelembaka ve nitu, beto kelandaka na kumonisa lukumu ya Nzambi na nsadisa ya kisalu na beto ya kulonga, mpi beto kezabaka bonso Yezu nde Ndinga ya Nzambi kele kyeleka.—Yoane 17:17.
11. Inki mutindu Satana kesadilaka mbangika sambu na kumeka kukangisa Bakristu munoko?
11 Metode ya tatu ya Dyabulu kesadilaka sambu na kukangisa kisalu na beto ya kuta kimbangi kele kimbeni to mbangika. Yezu kutubaka na balongoki na yandi nde: “Bo ta kanga beno, bo ta pesa beno na maboko ya bantu sambu bo monisa beno mpasi, ebuna bo ta fwa beno. Bantu ya bansi yonso ta menga beno sambu na mono.” (Matayo 24:9) Ya kyeleka, beto Bambangi ya Yehowa, beto mekutanaka na mbangika ya nku na bisika mingi ya ntoto. Beto kezabaka nde Yehowa kutubaka tuka ntama nde kimbeni tavanda na kati ya bantu yina kesadilaka Nzambi mpi bayina kesadilaka Satana Dyabulu. (Kuyantika 3:15) Beto kezabaka mpi nde kana beto bikala ya kwikama na ntwala ya mimekamu, beto kemonisa nde Yehowa kaka muntu ke na nswa ya kuvanda mfumu ya luyalanganu ya mvimba. Kuzaba dyambu yai kepesaka beto ngolo ata na ntangu beto kekutanaka ti bampasi ya kuluta ngolo. Kana beto kele kaka ti lukanu ya kumonisa lukumu ya Nzambi, ata mbangika mosi ve takuka kukangisa beto munoko kimakulu.
12. Sambu na nki beto fwete mona kyese kana beto kele kaka ya kwikama na ntwala ya kimbeni ya Satana?
12 Keti nge ke na kunwana ti mpusa ya inza mpi kele kaka ya kwikama ata bantu keseka mpi kemenga nge? Kana mpidina, nge kele ti kikuma ya mbote ya kusepela. Yezu kundimisaka bantu yina zolaka kulanda yandi nde: “Kiese na beno kana bo ke fingaka beno, kana bo ke monisaka beno mpasi, kana bo ke kusilaka beno mambu ya mbi ti ya luvunu ya mutindu na mutindu sambu beno kele balonguki na mono. Beno sepela, beno mona kiese, sambu beno ta baka matabisi ya nene na zulu. Baprofete yina vandaka na ntwala na beno, bo vandaka kumonisa bo mpi mpasi mutindu mosi.” (Matayo 5:11, 12) Kukanga ntima na beno kemonisaka nde mpeve santu ya Yehowa kele na zulu na beno, mpi nde yo kepesaka beno ngolo ya kumonisa lukumu na yandi.—2 Korinto 12:9.
Kukanga Ntima na Lusadisu ya Yehowa
13. Inki kele kikuma ya ntetentete ya kepusaka beto na kulanda na kusala kisalu na beto ya Bukristu?
13 Kikuma ya ntetentete ya kepusaka beto na kulanda na kusala kisalu ya kusamuna kele zola na beto na Yehowa mpi kyese ya beto kevandaka na yo na kumonisa lukumu na yandi. Bantu kevandaka na kikalulu ya kulanda mbandu ya bantu yina bo kezolaka mpi kezitisaka, kansi kuluta bantu yonso, Yehowa Nzambi mefwana mpenza nde beto landa mbandu na yandi. Sambu na zola na yandi ya nene, yandi tindaka Mwana na yandi na ntoto sambu na kuta kimbangi na kyeleka mpi sambu na kugulusa bantu ya bulemfu. (Yoane 3:16; 18:37) Bonso Nzambi, beto kezolaka nde bantu ya mitindu yonso kubalula ntima mpi kuguluka; yo yina beto kelongaka bo nsangu ya mbote. (2 Piere 3:9) Mpusa yai mpi lukanu na beto ya kulanda mbandu ya Nzambi, kepusaka beto na kulanda na kumonisa lukumu na yandi na nsadisa ya kisalu na beto.
14. Inki mutindu Yehowa kepesaka beto kikesa sambu na kulanda na kusala kisalu na beto?
14 Kansi, ngolo ya kesadisaka beto na kulanda na kusala kisalu ya Bukristu kekatukaka ntetentete na Yehowa. Yandi kesadisaka beto mpi kepesaka beto kikesa na nsadisa ya mpeve, organizasio, mpi Ndinga na yandi, Biblia. Yehowa ‘kepesaka kikesa’ na bantu yina kevandaka na luzolo ya kumonisa lukumu na yandi. Yandi kepesaka mvutu na bisambu na beto mpi kepesaka beto mayele ya kunwana ti mimekamu. (Roma 15:5; Yakobo 1:5) Dyaka, Yehowa kepesaka ve nzila nde dyambu mosi ya kuluta mpasi yina beto takuka ve kunwana na yo kukumina beto. Kana beto ketula ntima na Yehowa, yandi tayidika mambu na mpila nde beto landa na kumonisa lukumu na yandi. (1 Korinto 10:13)
15. Inki kesadisaka beto na kukanga ntima?
15 Kukanga ntima na kisalu na beto ya kusamuna kemonisaka nde mpeve ya Nzambi kele na zulu na beto. Beto baka mbandu: Yindula nde muntu mosi kulombaka nge na kukabula mampa nzo na nzo, kukonda kulomba mbongo. Bo mesonga nge na kusala yo na mbongo na nge mosi mpi na ntangu yina nge fwete sala mambu na nge mosi. Kansi, ntama mingi ve nge mewa nde kaka bantu fyoti mpamba mendima na kubaka mampa na nge, mpi nde bantu yankaka tazola nkutu ve nde nge pesa bo yo. Keti nge keyindula nde nge tazola kulanda na kusala kisalu yina tii kuna? Ziku ve. Yo lenda vanda nde nge kesalaka kisalu ya kulonga nsangu ya mbote na ntangu yina nge fwete sala mambu na nge mosi mpi na bamwaye na nge mosi banda bamvula mingi. Sambu na inki? Keti yo kele ve sambu nge kezolaka Yehowa mpi na nsadisa ya mpeve na yandi, yandi mesakumunaka bikesa na nge mpi kesadisaka nge na kukanga ntima? Yo kele mpidina!
Kisalu Mosi ya Beto Tabika Kuvila Ve
16. Kukanga ntima na kisalu na beto ya kusamuna ketendula nki sambu na beto mpi sambu na bantu yina kewaka malongi na beto?
16 Kisalu yina bantu ya kele na kati ya kuwakana ya mpa kesalaka kele dikabu mosi ya nene mpenza. (2 Korinto 4:7) Kiteso mosi, kisalu ya Bukristu yina mameme yankaka kesalaka na ntoto ya mvimba kele na valere mingi. Kana beno landa na kukanga ntima na kisalu na beno ya kusamuna, mutindu Polo kusonikilaka Timoteo, beno ‘tagulusa moyo na beno mosi mpi moyo ya bantu yina kewaka malongi na beno.’ (1 Timoteo 4:16) Yindula mambu yina yo ketendula. Nsangu ya mbote ya beno kelongaka kepesaka bantu yankaka dibaku ya kuzinga mvula na mvula. Beno lenda sala kinduku ya ngolo ti bantu yina beno kesadisaka na kimpeve. Yindula ntete kyese yina beno tavanda na yo na kuzinga mvula na mvula na Paladisu ti bantu yina beno mesadisaka na kulonguka mambu ya metala Nzambi! Ntembe kele ve nde bo tabika kuvila ve ata fyoti bikesa ya beno salaka sambu na kusadisa bo. Dyambu yai tavanda mpenza kikuma ya kupesa kyese!
17. Sambu na nki nsungi yai ya beto kezinga kele nsungi mosi ya mfunu mingi na luzingu ya bantu?
17 Beno kezinga na nsungi mosi ya mfunu mingi na luzingu ya bantu. Beno talongaka dyaka ve nsangu ya mbote na kati ya bantu yina mekabwanaka ti Nzambi. Noa kuzingaka na inza ya mutindu mosi mpi yandi monaka mutindu yo fwaka. Yo fwete vanda nde yandi sepelaka mpenza na kuzaba nde yandi lungisaka luzolo ya Nzambi na kwikama yonso mutindu yandi tungaka maswa yina kusadisaka na kugulusa yandi mpi dibuta na yandi! (Baebreo 11:7) Nge mpi lenda vanda na kyese ya mutindu mosi. Yindula kyese yina nge tavanda na yo na kati ya inza ya mpa, ntangu nge tayindula kisalu ya nge salaka na bilumbu yai ya nsuka, na kuzaba nde nge salaka na kiteso ya ngolo na nge sambu mambote ya Kimfumu kukwenda na ntwala.
18. Inki mambu Yehowa ketuba sambu na kundimisa mpi kusyamisa bansadi na yandi?
18 Yo yina, bika beto landa na kumonisa lukumu ya Nzambi. Kana beto kesala mpidina, yo tavanda kima mosi ya beto tabika kuvila ve kimakulu. Yehowa mpi kevilaka ve bisalu na beto. Biblia kesyamisa beto nde: “Nzambi ke salaka bantu mbi ve, kansi yandi ke salaka bo mbote. Yandi ta vila ve kuzola ya ntima yina ya beno ke songaka yandi na bisalu ya beno salaka ti ya beno ke sala diaka na bampangi na beno bakristo. Kansi beto zola nde konso muntu na kati na beno kutula ngolo tii na nsuka, sambu mambu yina ya beno ke tulaka ntima yo lunga. Beto zola ve nde beno kuma bantu ya bumolo, kansi beto zola nde beno landa mbandu ya bantu yina ke na lukwikilu, yina ke kangaka ntima, ebuna bo ke bakaka mambu yina ya Nzambi silaka.”—Baebreo 6:10-12.
Keti Nge Lenda Tendula?
• Inki mutindu Bakristu kemonisaka lukumu ya Nzambi?
• Inki mwa bametode Satana kesadilaka sambu na kumeka na kukanga bansadi ya Nzambi munoko?
• Inki nzikisa kemonisa nde mpeve ya Nzambi kele na zulu na beto?
[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]
[Kifwanisu ya kele na lutiti 9]
Ilungi ya Moize vandaka kumonisa nsemo ya lukumu
[Bifwanisu ya kele na lutiti 10]
Beto kemonisaka lukumu ya Nzambi na kisalu na beto ya kusamuna