Tambula ti Nzambi na Bantangu Yai ya Mavwanga

“Enoki landaka na kutambula ti Nzambi ya kyeleka. Na nima yandi vandaka dyaka ve, sambu Nzambi kubakaka yandi.”​—KUYANTIKA 5:24, NW.

1. Tanga mwa mambu ya kesalama na bantangu na beto yina kekumisa luzingu mpasi.

 BANTANGU ya mavwanga! Bangogo yai ketendula mbote bamvula ya mavwanga ti ya mubulu ya bantu kezingaka banda Kimfumu ya Mesia kubutukaka na mvu 1914. Na nsungi yina yonso bantu mekumaka kuzinga na “bilumbu ya nsuka.” Bo kekutanaka ti bampasi bonso banzala, bamaladi, kunikana ya ntoto, mpi bamvita na kiteso mosi ya mesalamaka ntete ve. (2 Timoteo 3:1; Kusonga 6:1-8) Bayina kesadilaka Yehowa kekutanaka mpi ti bampasi yango. Na kiteso mosi ya nene to ya fyoti, yo kelombaka nde beto yonso kunwana ti bampasi mpi badute ya metala bantangu ya beto ke na kuzinga. Bampasi ya mbongo, mavwanga ya politiki, nku, mpi maladi kele na kati ya mambu yina kekumisaka luzingu mpasi kibeni.

2. Inki mambu ya mpasi bansadi ya Yehowa mekutanaka ti yo?

² Dyaka, bansadi mingi ya Yehowa mekangaka ntima na bampasi sambu na minyokudi ya ngolo ya kekatuka na mvita yina Satana kelanda na kunwanisa bayina “ke landaka bansiku ya Nzambi ti ke [ti kisalu ya kuta kimbangi ya metala Yezu, NW].” (Kusonga 12:17) Kansi, ata beto yonso mekutanaka ve ti minyokudi ya kimuntu-kimuntu, Bakristu yonso ya kyeleka fwete nwana ti Satana Dyabulu mpi ti mpeve yina yandi kebasisaka na kati ya bantu. (Efezo 2:2; 6:12) Yo kelombaka kukangula meso ntangu yonso sambu mpeve yango kupukumuna beto ve, sambu beto kekutanaka ti yo na kisika ya kisalu, na nzo-nkanda, mpi na konso kisika yankaka yina kelombaka nde beto kutana ti bantu yina kesepelaka ve ti lusambu ya kyeleka.

Tambula ti Nzambi, ti Bamimpani Ve

3, 4. Na nki dyambu Bakristu kele ya kuswaswana ti inza?

³ Na mvu-nkama ya ntete, Bakristu mpi kunwanaka ngolo ti mpeve ya inza yai, mpi yo salaka nde bo swaswana mpenza ti bantu yina kuvandaka ve na kati ya dibundu ya Bukristu. Polo kutendulaka luswaswanu yango ntangu yandi sonikaka nde: “Mambu ya mono ke tubila beno ti ya mono ke bondila beno na zina ya Mfumu Yesu, yo yai, nde beno [tambula, NW] diaka ve bonso bamimpani. Sambu bo ke na mabanza ya mpamba, bo mpi me  temukaka ve. Bo ke zabaka ve luzingu yina ya Nzambi ke pesaka, sambu bo zaba kima ve, bo kele ntu-ngolo mpenza. Bo ke waka diaka nsoni ve. Bo ke kudipesaka na kusala pite. Bo ke salaka mambu ya nsoni ya mutindu na mutindu bonso bantu ya kilau.”​—Efezo 4:17-19.

⁴ Bangogo yai ketendula pwelele nde yo vanda na bilumbu ya Polo to na bilumbu na beto, inza yai kele mpenza na mpimpa ya ngolo na kimpeve mpi na bikalulu ya mbote! Bonso na mvu-nkama ya ntete, bubu yai Bakristu ‘ketambulaka ve bonso bamimpani.’ Kansi, bo kele ti dibaku ya kitoko ya kutambula ti Nzambi. Ya kyeleka, bantu mingi lenda kudiyula kana yo kele mayele to ve na kutuba nde bantu ya mpamba, ya kukonda kukuka lenda tambula ti Yehowa. Kansi, Biblia kemonisa nde bo lenda sala yo. Dyaka, Yehowa kelomba bo na kusala mpidina. Na mvu-nkama ya nana na ntwala ya Ntangu na Beto, profete Mika kusonikaka bangogo yai ya kupemama: “Inki mambu Yehowa kelomba na nge? Yandi kelomba na nge kaka na kumonisa lunungu, na kuzola mambote mpi na kutambula na mutindu mosi ya kukonda lulendo ti Nzambi na nge.”​—Mishe 6:8, NW.

Inki Mutindu Kutambula ti Nzambi mpi Sambu na Inki?

5. Inki mutindu bantu ya kukonda kukuka lenda tambula ti Nzambi?

⁵ Inki mutindu beto lenda tambula ti Nzambi Nkwa-ngolo yonso yina kemonanaka ve? Yo ke pwelele nde beto lenda tambula ve ti Yandi mutindu beto ketambulaka ti bantu. Na Biblia, ngogo “kutambula” lenda tendula “kulanda mutindu mosi buna ya kusala mambu.” a Ntendula yai kesadisa beto na kubakisa nde muntu yina ketambula ti Nzambi kelanda mutindu ya luzingu yina Nzambi mesongaka bantu na kulanda mpi yina kesepedisaka yandi. Kuvanda na luzingu ya mutindu yai kesalaka nde beto swaswana ti bantu mingi yina beto kezingaka ti bo. Ata mpidina, yo kele luzingu mosi kaka ya mbote yina Mukristu fwete pona. Sambu na nki? Bikuma kele mingi.

6, 7. Sambu na nki kutambula ti Nzambi kele mutindu ya luzingu ya kuluta mbote?

⁶ Kikuma ya ntete kele nde Yehowa kele Ngangi na beto, Nto ya luzingu na beto, mpi Mupesi ya bima yonso ya kuzingila yina beto kevandaka na yo mfunu. (Kusonga 4:11) Yo yina, yandi mosi mpamba kele ti nswa ya kusonga beto mutindu beto fwete tambula. Dyaka, kutambula ti Nzambi kele mutindu ya luzingu ya kuluta mbote. Sambu na bayina ketambulaka ti yandi, Yehowa mebakaka bangidika sambu na kulolula bo, mpi yandi mepesaka bo kivuvu ya kyeleka ya luzingu ya mvula na mvula. Tata na beto ya zola yonso yina kezingaka na zulu mepesaka mpi bandongisila ya mbote yina kesadisaka bayina ketambulaka ti yandi na kuvanda na luzingu ya mbote bubu yai, ata bo kele bantu ya kukonda kukuka yina kezingaka na inza mosi ya kele na nsi ya luyalu ya Satana. (Yoane 3:16; 2 Timoteo 3:15, 16; 1 Yoane 1:8; 2:25; 5:19) Kikuma yankaka ya kepusaka beto na kutambula ti Nzambi kele nde luzolo ya kutambula ti yandi yina beto kele na yo kekotisaka ngemba ti bumosi na kati ya dibundu.​—Kolosai 3:15, 16.

⁷ Kikuma ya nsuka, mpi ya kuluta mfunu, kele nde ntangu beto ketambulaka ti Nzambi, beto kemonisaka pozisio na beto na ntembe ya nene ya metala kimfumu yina kubasikaka na kilanga ya Edeni. (Kuyantika 3:1-6) Beto kemonisaka na mutindu na beto ya kuzinga nde beto kele mpenza na lweka ya Yehowa, mpi beto ketitaka ve na kulonga nde yandi mosi mpamba kele ti nswa ya kuvanda Mfumu. (Nkunga 83:18, NW) Mambu yai ya beto kesalaka kewakana ti kisambu ya beto kesalaka nde zina ya Nzambi kusantisama mpi luzolo na yandi kusalama. (Matayo 6:9, 10) Bayina keponaka na kutambula ti Nzambi kesalaka dyambu mosi ya mayele mpenza! Bo fwete zaba nde bo kelandaka nzila ya mbote, sambu Yehowa “mpamba ke  na mayele yonso.” Yandi kesalaka ve ata kifu mosi.​—Roma 16:27.

8. Inki mambu kesalama bubu yai yina vandaka kusalama mpi na bilumbu ya Enoki ti ya Noa?

⁸ Ebuna, inki mutindu Bakristu fwete zinga mutindu Nzambi kelombaka bo na inza yai ya mavwanga mpi ya bantu mingi ketulaka ve dikebi na kusadila Yehowa? Beto tabaka mvutu na ntangu beto ketadila mbandu ya bantu ya kwikama ya ntangu ya ntama yina kukangamaka kaka ngolo ata na bantangu ya mpasi kibeni. Enoki ti Noa kuvandaka na kati ya bantu yango. Bo yonso zole kuzingaka na bantangu ya mefwanana mpenza ti ya beto. Mambi kuvandaka mingi kibeni. Na bilumbu ya Noa, nku ti mansoni kufulukaka na ntoto. Ata mpidina, Enoki ti Noa kunwanaka ti mpeve ya inza ya ntangu na bo mpi bo tambulaka ti Yehowa. Inki mutindu bo kukaka kusala yo? Sambu na kubaka mvutu na ngyufula yai, beto tatubila mbandu ya Enoki na disolo yai. Na disolo yina kelanda, beto tatadila mbandu ya Noa.

Enoki Kutambulaka ti Nzambi na Bantangu ya Mavwanga

9. Inki mambu beto mezaba sambu na Enoki?

⁹ Enoki kuvandaka muntu ya ntete yina Masonuku ketubaka nde yandi tambulaka ti Nzambi. Disolo ya Biblia ketuba nde: “Na nima ya kubuta Matuzala, Enoki landaka na kutambula ti Nzambi ya kyeleka.” (Kuyantika 5:22, NW) Ebuna, na nima ya kutubila bamvula ya luzingu ya Enoki, yina kuvandaka nkufi kibeni sambu na bantu ya ntangu na yandi, kansi nda kana beto fwanisa yo ti luzingu na beto, disolo yango ketuba nde: “Enoki landaka na kutambula ti Nzambi ya kyeleka. Na nima yandi vandaka dyaka ve, sambu Nzambi kubakaka yandi.” (Kuyantika 5:24, NW) Ntembe kele ve nde Yehowa kusalaka na mpila nde Enoki kufwa na ntwala nde bambeni kusala yandi mbi. (Baebreo 11:5, 13 NW) Katula mwa baverse yai, baverse mingi ve ya Biblia ketubila mambu ya Enoki. Ata mpidina, mambu yina beto mezaba ti mambu yankaka kepesa beto kikuma ya mbote ya kutuba nde Enoki kuzingaka na bantangu ya mavwanga.

10, 11. (a) Inki mutindu mambi kuyalumukaka na nima ya kukolama ya Adami ti Eva? (b) Inki nsangu ya mbikudulu Enoki kulongaka, mpi nki mutindu bantu kuyambaka yo?

¹⁰ Mu mbandu, yindula mutindu mambi kumwanganaka nswalu na kati ya bantu na nima ya disumu ya Adami. Biblia kesonga beto nde mwana ya ntete ya Adami, Kaini, kuvandaka muntu ya ntete yina kufwaka muntu ntangu yandi fwaka mpangi na yandi Abele. (Kuyantika 4:8-10) Na nima ya lufwa ya Abele, Adami ti Eva kubutaka mwana yankaka ya bakala, mpi bo pesaka yandi zina Seti. Beto ketanga mutindu yai sambu na yandi: “Seti vandaka na mwana ya bakala, zina na yandi Enosi. Na ntangu yo yina bantu yantikaka kusamba [Yehowa, NW] na zina na yandi.” (Kuyantika 4:25, 26) Yo kele mawa mingi na kumona nde kusamba ya bantu vandaka ‘kusamba Yehowa  na zina na yandi’ kuvandaka na mutindu mosi ya luvunu. b Bamvula mingi na nima ya kubutuka ya Enosi, mwana mosi ya kubutukaka na kikanda ya Kaini na zina ya Lameki kuyimbilaka bankento na yandi zole nkunga mosi yina vandaka kusikisa nde yandi fwaka mwana bakala mosi yina kulwadisaka yandi. Yandi kebisaka mpi nde: “Kana bo fweti fwa bantu nsambwadi sambu na lufwa ya Kaini, bo fweti fwa bantu makumi nsambwadi na nsambwadi kana muntu kufwa mono Lameki.”​—Kuyantika 4:10, 19, 23, 24.

¹¹ Mwa mambu yai ya kyeleka ya beto metubila kemonisa nde mambi yina Satana kukotisaka na kilanga ya Edeni kusalaka nde mambi kuyalumuka nswalu na kati ya bana ya Adami. Enoki, yina kusonikaka bangogo ya kupemama yina ketadila beto mpi bubu yai, kuvandaka profete ya Yehowa na inza ya mutindu yina. Yude ketuba nde Enoki kutubaka na mbikudulu nde: “Beno wa: Mfumu Nzambi ta kwisa ti bamile na bamile ya bawanzio na yandi sambu na kusambisa bantu yonso, mpi sambu na kupesa ndola na bantu yonso ya mbi ti ya masumu. Yandi ta pesa bo ndola sambu na mambu yonso ya mbi ya bo vandaka kusala ntangu bo buyaka na kulemfuka na yandi, yandi ta pesa bo mpi ndola sambu na mambu yonso ya mbi ya bo vandaka kutuba sambu na yandi.” (Yude 14, 15) Bangogo yai talungana na mbala ya nsuka na Armagedoni. (Kusonga 16:14, 16) Kansi, beto kendima nde ata na bilumbu ya Enoki, ‘bantu mingi ya mbi’ vandaka kuwa kiseku na ntangu bo vandaka kuwa mbikudulu ya Enoki. Yehowa kusalaka dyambu mosi ya zola mpenza na mpila yandi bakaka Enoki sambu bantu kusala yandi ve mbi!

Inki Kupesaka Enoki Kikesa ya Kutambula ti Nzambi?

12. Inki kusalaka nde Enoki kuswaswana ti bantu ya ntangu na yandi?

¹² Na kilanga ya Edeni, Adami ti Eva kuwilaka Satana, yo yina Adami kukolamaka na Yehowa. (Kuyantika 3:1-6) Mwana na bo Abele kulandaka ve nzila na bo, yo yina Yehowa kundimaka yandi. (Kuyantika 4:3, 4) Yo kele mawa mingi na kumona nde bana mingi ya Adami kuvandaka ve bonso Abele. Kansi, Enoki, yina kubutukaka bamvula mingi na nima, kuvandaka bonso Abele. Inki luswaswanu kuvandaka na kati ya Enoki ti bana yankaka mingi ya Adami? Ntumwa Polo kupesaka mvutu na ngyufula yai ntangu yandi sonikaka nde: “Sambu na lukwikilu, Nzambi kunataka Enoki na kisika yankaka sambu yandi mona ve lufwa, mpi bo monaka yandi ata kisika mosi ve, sambu Nzambi kunataka yandi; sambu na ntwala Nzambi kunata yandi, yandi vandaka ti kimbangi ya kesonga nde yandi sepedisaka Nzambi.” (Baebreo 11:5, NW) Enoki kuvandaka na kati ya ‘bantu yonso yina mingi [ya kuzingaka na ntwala ya Kristu] kele batemwe,’ mpi yina kupesaka mbandu ya mbote mpenza ya lukwikilu. (Baebreo 12:1) Lukwikilu kusadisaka Enoki na kukanga ntima mpi na kuvanda kaka na bikalulu ya mbote na nsungi ya bamvula kuluta 300 ya luzingu na yandi. Bamvula ya yandi zingaka meluta mbala tatu luzingu ya bantu mingi na kati na beto bubu yai!

13. Enoki kuvandaka ti lukwikilu ya nki mutindu?

¹³ Polo kutubilaka lukwikilu ya Enoki ti ya bampangi yankaka na ntangu yandi sonikaka nde: “Kana muntu ke na lukwikilu, yandi zaba mbote-mbote nde yandi ta baka kima yina ya yandi ke tulaka ntima, yandi zaba mpi mbote-mbote nde bima yina ke monikaka na meso ve yo kele kaka.” (Baebreo 11:1) Ya kyeleka, lukwikilu kele kutula mpenza ntima, na nsadisa ya mambu yina kendimisa, nde bivuvu na beto talungana. Yo kelombaka kuvanda mpenza na kivuvu ya ngolo yina tamonanaka na mambu mingi ya beto tatudilaka dikebi ya kuluta mingi na luzingu na beto. Lukwikilu ya mutindu  yina kusadisaka Enoki na kutambula ti Nzambi ata bantu ya ntangu na yandi vandaka kusala yo ve.

14. Yo fwete vanda nde nki nzayilu ya sikisiki kusadisaka Enoki na kuvanda ti lukwikilu?

¹⁴ Kima kesimbaka lukwikilu ya kyeleka kele nzayilu ya sikisiki. Inki nzayilu Enoki kuvandaka na yo? (Roma 10:14, 17; 1 Timoteo 2:4, NW) Ntembe kele ve nde yandi zabaka mambu yina kulutaka na Edeni. Ziku, yandi waka mpi nsangu ya metala luzingu yina kuvandaka na kilanga ya Edeni. Yo lendaka kuvanda nde kilanga yango vandaka mevila ntete ve, kansi bantu kuvandaka ve ti nswa ya kukota kuna. (Kuyantika 3:23, 24) Yandi zabaka mpi lukanu ya Nzambi kuvandaka na yo nde bana ya Adami tafuluka na ntoto mpi takumisa ntoto ya mvimba Paladisu mutindu yo vandaka na luyantiku. (Kuyantika 1:28) Dyaka, ntembe kele ve nde Enoki vandaka kusepela na lusilu ya Yehowa kupesaka nde yandi tabasisa Nkuna yina tanyata Satana na ntu mpi takatula bampasi yina luvunu ya Satana kunataka. (Kuyantika 3:15) Ya kyeleka, mbikudulu ya kupemama ya yandi mosi Enoki, yina Biblia metaninaka na mukanda ya Yude, kutubilaka na ntwala lufwa ya nkuna ya Satana. Sambu Enoki kuvandaka ti lukwikilu, beto kezaba nde yandi sambilaka Yehowa yina kele “Nzambi yina ke pesaka matabisi na bantu yina ke sosaka yandi” na masonga yonso. (Baebreo 11:6) Yo yina, ata Enoki kuvandaka ve ti nzayilu yonso ya beto kele na yo, yandi vandaka ti nzayilu yina fwanaka kusadisa yandi na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo. Lukwikilu ya mutindu yina kusadisaka yandi na kubikala ya kwikama na bantangu ya mavwanga.

Landa Mbandu ya Enoki

15, 16. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya luzingu ya Enoki?

¹⁵ Sambu beto kezola kusepedisa Yehowa bonso Enoki na bantangu ya mavwanga ya bubu yai, beto fwete landa mbandu na yandi. Beto fwete landa na kubaka mpi kusimba nzayilu ya sikisiki ya Yehowa ti ya lukanu na yandi. Kansi beto fwete suka pana ve. Beto fwete bika nde nzayilu yango kutwadisa luzingu na beto. (Nkunga 119:101; 2 Piere 1:19) Beto fwete bika nde mabanza ya Nzambi kutwadisa beto, mpi kusala ngolo ntangu yonso na kusepedisa yandi na bangindu ti na bisalu na beto yonso.

¹⁶ Beto kele ve ti disolo yankaka ya kesonga beto kana ke ti muntu yankaka ya kusadilaka Yehowa na ntangu ya Enoki. Kansi, yo ke pwelele nde Enoki kuvandaka yandi mosi to bo vandaka bantu fyoti. Beto mpi, ke fyoti na kati ya inza, kansi beto kelembaka ve nitu sambu na yo. Yehowa tasadisa beto ata bo kemenga beto na konso bantu yina. (Roma 8:31) Enoki kukebisaka bantu ya mbi nde kubika fyoti Nzambi tafwa bo. Beto mpi kesamunaka “Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu” na kikesa ata bantu keseka, kemenga, mpi kenyokula beto. (Matayo 24:14) Luzingu ya Enoki kuvandaka nkufi kana beto fwanisa yo ti ya bantu mingi ya ntangu na yandi. Ata mpidina, kivuvu na yandi kuvandaka ve na inza yina. Meso na yandi kuvandaka kaka na kima mosi ya kuluta nene. (Baebreo 11:10, 35) Beto mpi, meso na beto kevandaka kaka na kulungana ya lukanu ya Yehowa. Yo yina beto kesadilaka ve inza yai na mambu yonso. (1 Korinto 7:31) Kansi, beto kesadilaka ntetentete ngolo na beto ti bimvwama na beto na kisalu ya Yehowa.

17. Inki nzayilu beto kele na yo yina Enoki kuvandaka na yo ve, mpi yo fwete pusa beto na kusala inki?

¹⁷ Enoki vandaka kukwikila nde Nkuna ya Nzambi kusilaka tamonana na ntangu yina Yehowa kutulaka. Bubu yai, kiteso ya bamvula 2 000 meluta banda Nkuna yango, Yezu Kristu, kumonanaka, kupesaka nkudulu, mpi kukangudilaka beto, ti bambangi ya kwikama ya ntangu ya ntama bonso Enoki, nzila ya kubaka luzingu ya mvula na mvula. Nkuna yango, yina Nzambi meyadisaka bonso Ntotila na Kimfumu na Yandi, kukulaka Satana na zulu mpi kulosaka yandi na ntoto. Mpi beto kemona mutindu kukwisa na yandi na ntoto menataka bampasi yonso yina beto kekutana na yo. (Kusonga 12:12) Ya kyeleka, beto kele ti nzayilu mingi kuluta yina Enoki kuvandaka na yo. Yo yina, bika beto vanda na lukwikilu ya ngolo bonso yandi. Bika lukwikilu na beto na kulungana ya balukanu ya Nzambi kuvanda ti bupusi na mambu yonso ya beto kesala. Bonso Enoki, bika nde beto tambula ti Nzambi, ata beto kezinga na bantangu ya mavwanga.

[Banoti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Kutambula ti Nzambi ketendula inki?

• Sambu na nki kutambula ti Nzambi ke luzingu mosi ya kuluta mbote?

• Inki kusadisaka Enoki na kutambula ti Nzambi ata na bantangu ya mavwanga?

• Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Enoki?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Sambu na lukwikilu, “Enoki landaka na kutambula ti Nzambi ya kyeleka”

[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]

Beto kekwikilaka mpenza nde balusilu ya Yehowa talungana

[Bangogo ya kemonisa kisina ya bafoto ya kele na lutiti 23]

Nkento, na ntama na diboko ya kitata: FAO photo/B. Imevbore; nzo ya etaze ke na kubwa: San Hong R-C Picture Company