Keti Nge Tatambula ti Nzambi?

‘Tambula na mutindu mosi ya kukonda lulendo ti Nzambi.’​—MISHE 6:8, NW.

1, 2. Inki mutindu beto lenda fwanisa mawi ya Yehowa kevandaka na yo sambu na beto ti yina ya kibuti mosi ya kelonga mwana mutindu ya kutambula?

 MWANA mosi, ya metelema mpi ketekita, mesimba diboko ya kibuti na yandi mpi kesala mwa bitambi na yandi ya ntete. Yo lenda monana bonso dyambu mosi ya fyoti, kansi sambu na tata mpi mama, yo kele dyambu ya kuyituka, ntangu mosi ya kepesa kivuvu sambu na bilumbu yina kekwisa. Bibuti kevingila na kyese yonso na kutambula kumosi ti mwana na bo, na bangonda mpi bamvula yina kekwisa. Na mambu mingi, bo kezola kutwadisa mpi kusadisa mwana na bo na bilumbu yina kekwisa.

² Yehowa Nzambi kele na mawi ya mutindu mosi sambu na bana na yandi yina kele na ntoto. Kilumbu mosi, yandi tubaka mutindu yai sambu na bantu na yandi ya Izraele, to Efrayimi: “Mono muntu vandaka kulonga bo na kutambula mbote, mono muntu vandaka kubaka bo na maboko na mono . . . Mono vandaka [kubenda bo ti bansinga ya muntu yina mesalamaka na ntoto, ti bansinga ya zola, NW].” (Ozea 11:3, 4) Na baverse yai, Yehowa kekudimonisa yandi mosi bonso kibuti mosi ya zola yina kelonga mwana na kutambula ti kukanga ntima, ziku kusimba yandi na maboko ntangu yandi kebwa. Yehowa, Kibuti ya kuluta mbote, ke na mpusa ya ngolo ya kulonga beto mutindu ya kutambula. Yandi kesepelaka mpi na kutambula kumosi ti beto ntangu beto kelanda na kuyela. Mutindu verse ya ntu-dyambu kemonisa yo, beto lenda tambula ti Nzambi! (Mika 6:8, NW) Kansi, kutambula ti Nzambi ketendula inki? Sambu na nki beto fwete sala mutindu yina? Keti yo lenda salama? Mpi nki balusakumunu beto tabaka kana beto tambula ti Nzambi? Bika beto tadila bangyufula iya yai mosi-mosi.

Kutambula ti Nzambi Ketendula Inki?

3, 4. (a) Inki keyitukisa na yina metala mbandu ya kutambula ti Nzambi? (b) Kutambula ti Nzambi ketendula inki?

³ Ya kyeleka, kigangwa ya kinsuni lenda tambula ve kimuntu-kimuntu ti Yehowa, yina kele mpeve. (Kubasika 33:20; Yoane 4:24) Yo yina, ntangu Biblia ketubilaka bantu yina ketambula ti Nzambi, yo kesadilaka kutuba ya kifwani. Yo kemonisa mbandu mosi ya kitoko, yina ketadila ve bandilu ya bansi ti bisika ya bantu kele na yo na kimvuka ya bantu mpi yina mefwana na bantangu yonso. Na nki kisika to insi bantu takuka ve kubakisa dibanza ya muntu mosi ya ketambula ti muntu yankaka? Mbandu yai kemonisa kinduku ya ngolo mpi ya penepene, mpidina ve? Mawi ya mutindu yai kesadisa beto na kubakisa ntendula ya kutambula ti Nzambi. Kansi, bika beto tadila yo mbote-mbote mpenza.

⁴ Yibuka bantu ya kwikama Enoki ti Noa.  Sambu na nki Biblia ketuba nde bo tambulaka ti Nzambi? (Kuyantika 5:24, NW; 6:9, NW) Na Biblia, mbala mingi ngogo “kutambula” ketendulaka kulanda mutindu mosi buna ya luzingu. Enoki mpi Noa kuponaka luzingu yina vandaka kuwakana ti luzolo ya Yehowa Nzambi. Na kuswaswana ti bantu ya inza yina kuzyungaka bo, bo vandaka kusosa lutwadisu ya Yehowa mpi kulemfukila yandi. Bo vandaka kutudila yandi ntima. Keti yo ketendula nde Yehowa vandaka kubakila bo badesizio? Ve. Yehowa mepesaka bantu kimpwanza ya kupona, mpi yandi kezolaka nde beto sadila dikabu yina kumosi ti ‘mayele na beto ya kuyindula.’ (Roma 12:1, NW) Kansi, ntangu beto kebakaka badesizio, na kudikulumusa yonso, beto kebikaka nde mabanza ya Yehowa yina meluta mpenza ya beto kutwadisa mayele na beto ya kuyindula. (Bingana 3:5, 6; Yezaya 55:8, 9) Ya kyeleka, ntangu beto kezinga, beto kesalaka nzyetolo yai kumosi ti Yehowa.

5. Sambu na nki Yezu kutubilaka kuyika coudée mosi na nda ya luzingu ya muntu?

⁵ Mbala mingi Biblia kefwanisaka luzingu ti nzyetelo to kutambula. Bantangu yankaka, kufwanisa yina kevandaka ya mbala mosi, kansi mbala mingi yo kevandaka ve ya mbala mosi. Mu mbandu, Yezu kutubaka nde: “Nani na kati na beno lenda yika kilumbu mosi [to, coudée mosi] na luzingu na yandi kana yandi tula mabanza na yandi?” (Mateo 6:27) Bangogo yankaka ya kele na verse yai lenda yitukisa nge. Sambu na nki Yezu kutubilaka kuyika “coudée mosi,” yina kele kitesilu ya bitamina, na “nda ya luzingu,” yina bo ketesaka na kitesilu ya ntangu? a Yo kemonana nde Yezu vandaka kufwanisa luzingu ti nzyetelo. Ya kyeleka, yandi longaka nde kudiyangisa tayika ve ata kitambi mosi ya nkufi na nda ya nzyetolo na nge ya luzingu. Kansi, keti beto fwete yindula nde, beto lenda sala ve ata kima mosi na nda ya nzyetolo na beto? Ata fyoti ve! Dyambu yai kenata beto na ngyufula na beto ya zole, Sambu na nki beto fwete tambula ti Nzambi?

Sambu na Nki Beto Fwete Tambula ti Nzambi?

6, 7. Bantu ya kukonda kukuka kevandaka mpenza na mfunu ya inki, mpi sambu na nki beto fwete bika nde Yehowa kulungisa mpusa yina?

⁶ Biblia ketendula kikuma mosi ya beto fwete tambula ti Yehowa Nzambi na Yeremia 10:23: “Mono zaba nde ke na muntu ve lenda sola nzila na yandi mosi, ke na muntu ve lenda songa nzila na makulu na yandi ntangu yandi ke tambula.” Yo yina, beto bantu, beto kele ve na mayele to nswa ya kutwadisa luzingu na beto mosi. Beto kele mpenza na mfunu ya lutwadisu. Bantu yina kelandaka kaka banzila na bo mosi ya dipanda kukonda lutwadisu ya Nzambi, kesalaka kifu yina Adami ti Eva kusalaka. Bankwelani ya ntete kudipesaka nswa ya kupona bo mosi mambu ya mbote ti ya mbi. (Kuyantika 3:1-6) Beto kele ve ti nswa ya ‘kusola nzila’ sambu na beto.

⁷ Keti nge kele ve na mfunu ya lutwadisu na nzyetelo ya luzingu? Konso kilumbu, beto kebakaka badesizio ya fyoti ti ya nene. Badesizio yankaka kevandaka mpasi mpi yo lenda vanda na bupusi na luzingu na beto ya bilumbu kekwisa​—ti na luzingu ya bantu yina beto kezolaka. Kansi, yindula nde muntu mosi ya kele mbuta mpenza mpi mayele mingi kuluta beto, ke na kyese ya kupesa beto lutwadisu ya zola sambu na kubaka badesizio yai! Yo ke mawa na kumona nde bubu yai, bantu mingi kekuditudilaka ntima mpi kekuditwadisaka. Bo kebuyaka kulanda kyeleka yina kele na Bingana 28:26: “Muntu yina ke landaka ngindu na yandi mosi, yandi kele zoba; muntu yina ke landaka ngindu ya bantu ya mayele, yandi ta katuka na mpasi.” Yehowa kezola nde beto tina bampasi yina kebasikaka kana beto ketula ntima na ntima na beto yina mefulukaka ti luvunu. (Yeremia 17:9) Yandi kezola nde beto tambula na mayele, beto tudila yandi ntima bonso Muntu ya mayele yina tatwadisa mpi talonga beto. Kana beto sala yo, nzyetolo na beto ya luzingu tavanda na lutaninu, ya kyese, mpi ya mbote.

8. Disumu mpi kukonda kukuka kenataka bantu na nki kisika, kansi Yehowa kezodila beto inki?

⁸ Kikuma yankaka ya beto fwete tambula ti Nzambi ketadila nda ya nzyetolo yina beto kezola kusala. Biblia ketubila kyeleka mosi ya kepesa mpasi. Na mutindu mosi buna, bantu yonso ya kukonda kukuka kekwendaka na kisika mosi. Ntangu yo ketendula mpasi yina kimununu kenataka,  Longi 12:5 ketuba nde: “Beto yonso kekwenda na kisika ya beto tazingaka tii kuna, ebuna kudila tavandaka na babalabala.” Inki kele ‘kisika yai ya beto tazingaka tii kuna’? Mazyamu, kisika disumu mpi kukonda kukuka kenataka beto. (Roma 6:23) Kansi, Yehowa kezodila beto mambu mingi kuluta luzingu ya nkufi mpi ya mefuluka na bampasi, katuka na lubutuku tii na mazyamu. (Yobi 14:1) Kaka kana beto tambula ti Nzambi beto lenda vanda na kivuvu ya kutambula na kiteso yina yandi kanaka nde beto tambula​—kimakulu. Keti yina kele ve dyambu ya nge kezola? Ya kyeleka, nge fwete tambula ti Tata na nge.

Inki Mutindu Beto Lenda Tambula ti Nzambi?

9. Sambu na nki bantangu yankaka Yehowa vandaka kubumbana na meso ya bantu na yandi, kansi yandi kendimisa bo nki na Yezaya 30:20?

⁹ Ngyufula ya tatu ya beto ketadila mefwana nde beto tudila yo dikebi mingi. Yo kele, Inki mutindu beto lenda tambula ti Nzambi? Beto kezwa mvutu na Yezaya 30:20, 21: “[Longi na nge ya Nene, NW] ta kudibumba diaka ve, [mpi meso na nge takuma mpenza meso yina tamona Longi na nge ya Nene, NW]. Kana beno kwenda nzila yai to nzila ya nkaka, beno ta wa ndinga na nima na beno ke tuba nde: ‘Nzila yo yai, beno landa yo.’” Na baverse yai ya kepesa kikesa, ziku bangogo ya Yehowa ya bo metubila na verse 20 kuyibusaka bantu na yandi nde ntangu bo kolamaka na yandi, Nzambi kudibumbaka mpenza na meso na bo. (Yezaya 1:15; 59:2) Kansi awa, Biblia kemonisa ve Yehowa bonso muntu ya mebumbana, kansi bonso nde yandi metelama na ntwala ya bansadi na yandi ya kwikama. Beto lenda yindula mbandu ya longi mosi ya metelama na ntwala ya balongoki na yandi, mpi yandi ketendudila bo mambu ya yandi kezola nde bo longuka.

10. Inki mutindu nge lenda “wa ndinga” ya Longi na nge ya Nene ‘na nima na nge’?

¹⁰ Verse 21 kesadila mbandu yankaka. Yezaya kemonisa Yehowa bonso nde yandi ketambula na nima ya bantu na yandi, mpi kepesa lutwadisu sambu na kuzabisa bo nzila ya mbote ya bo fwete tambula. Bantendudi ya Biblia ketubaka nde, yo lenda vanda nde bangogo yai kukatukaka na mutindu bantangu yankaka ngungudi kelandaka mameme na yandi, kebingaka bo sambu na kutwadisa bo mpi kukeba bo sambu bo kwenda ve na nzila ya mbi. Inki mutindu mbandu yai kewakana na beto? Ya kyeleka, ntangu beto kesosaka lutwadisu na Ndinga ya Nzambi, beto ketangaka bangogo yina bo mesonikaka tuka bamvula mingi. Beto kewaka yo na nima na beto, sambu bo mesonikaka yo banda ntama. Ata mpidina, yo kele kaka ti mfunu bubu yai bonso na ntangu yina bo sonikaka yo. Bandongisila ya Biblia lenda twadisa beto na badesizio ya beto kebakaka konso kilumbu, mpi yo lenda sadisa beto na kubongisa luzingu na beto sambu na bilumbu yina kekwisa. (Nkunga 119:105) Kana beto kesosa na masonga yonso bandongisila ya mutindu yai mpi kesadila yo, pana Yehowa kele Ntwadisi na beto mpi beto ketambula ti Nzambi.

11. Na kutadila Yeremia 6:16, inki mbandu ya kitoko Yehowa kusadilaka sambu na kutubila bantu na yandi, kansi nki mutindu bo tadilaka yo?

¹¹ Keti beto kepesaka mpenza Ndinga ya Nzambi nzila nde yo twadisa beto? Yo kele mfunu nde  bantangu yankaka beto vanda mpi beto kuditadila na masonga yonso. Beto tadila verse mosi yina tasadisa beto na kusala mutindu yina: “Mfumu Nzambi tubaka na bantu na yandi nde: ‘Beno kwenda kutelama na kisika banzila me kutakanaka; beno yula banzila ya ntama, beno yula wapi nzila ya mbote. Beno landa yo, ebuna beno ta mona ntangu ya kupema.’” (Yeremia 6:16) Bangogo yai lenda yibusa beto muntu mosi ya kesala nzyetelo yina metelama na pandanzila sambu na kuyula nzila ya yandi fwete landa. Na mutindu ya kimpeve, bantu ya Izraele yina kukolamaka na Yehowa kuvandaka na mfunu ya kusala dyambu ya mutindu yina. Yo lombaka nde bo zwa dyaka ‘banzila na bo ya ntama.’ ‘Nzila yina ya mbote’ kuvandaka nzila yina bankaka na bo ya kwikama kutambulaka, nzila yina dikanda kuvidisaka na buzoba yonso. Yo ke mawa mingi na kumona nde bantu ya Izraele kubuyaka na lulendo yonso na kulanda ngibusa yai ya zola yina kukatukaka na Yehowa. Verse yina mosi keyika nde: “Kansi bo tubaka nde: ‘Beto ta landa yo ve!’” Ata mpidina, na ntangu na beto, bansadi ya Nzambi mendimaka bandongisila ya mutindu yai.

12, 13. (a) Inki mutindu balongoki ya kupakulama ya Kristu mendimaka ndongisila ya kele na Yeremia 6:16? (b) Inki mutindu beto lenda kuditadila na yina metala nzila ya beto ketambula bubu yai?

¹² Banda na nsuka ya mvu-nkama ya 19, balongoki ya kupakulama ya Kristu mesadilaka ndongisila ya kele na Yeremia 6:16. Na kimvuka, bo mebakaka kisika ya ntete na yina metala kuvutuka na ntima ya mvimba na “banzila ya ntama.” Na kuswaswana ti Kikristu yina mekolamaka, bo mekangamaka na kwikama yonso na “mbandu ya mambu ya kieleka” yina Yezu Kristu kutulaka mpi yina balongoki na yandi ya kwikama kulandaka banda na mvu-nkama ya ntete ya T.B. (2 Timoteo 1:13) Tii bubu yai, bapakulami kesadisanaka mpi kesadisaka “mameme ya nkaka” na kulanda nzila ya luzingu ya mbote mpi ya kyese yina Kikristu meyambulaka.​—Yoane 10:16.

¹³ Mutindu yandi kepesaka ‘madya ya kimpeve na ntangu ya mbote,’ kimvuka ya mpika ya kwikama mesadisaka bamilio ya bantu na kuzwa “banzila ya ntama” mpi na kutambula ti Nzambi. (Mateo 24:45-47, NW) Keti nge ke na kati ya bamilio yai ya bantu? Kana mpidina, inki nge lenda sala sambu na kubuya kuvila nzila mpi kulanda nzila na nge mosi? Yo kele mayele na kutadila mbala na mbala mutindu nge ketambula na luzingu. Kana nge ketangaka na kwikama yonso Biblia ti mikanda yina ketendulaka yo mpi kevukanaka na baprograme ya kulonga yina bapakulami keyidikaka bubu yai, pana bo ke na kulonga nge na kutambula ti Nzambi. Mpi ntangu nge kesadila na kudikulumusa yonso bandongisila ya bo kepesa nge, nge ke na kutambula ti Nzambi, mpi nge kelanda “banzila ya ntama.”

Tambula Bonso nde Nge ‘Kemona Nzambi Yina Kemonikaka Ve’

14. Kana Yehowa kele muntu ya kyeleka sambu na beto, inki mutindu yo tamonana na badesizio ya beto kebaka?

¹⁴ Sambu beto tambula ti Yehowa, yandi fwete vanda muntu ya kyeleka sambu na beto. Yibuka nde, Yehowa kundimisaka bantu ya kwikama ya Izraele ya ntama nde yandi bumbanaka ve sambu na bo. Mutindu mosi bubu yai, yandi kekudimonisaka na bantu na yandi bonso Longi ya Nene. Keti Yehowa kele muntu ya kyeleka sambu na nge, bonso nde yandi metelama na ntwala na nge sambu na kulonga nge? Beto ke na mfunu ya lukwikilu ya mutindu yina kana beto kezola kutambula ti Nzambi. Moize kuvandaka na lukwikilu ya mutindu yina, sambu “yandi tulaka kaka ngolo bonso nde yandi ke mona na meso na yandi Nzambi yina ke monikaka ve.” (Baebreo 11:27) Kana Yehowa kele muntu ya kyeleka sambu na beto, beto tatadilaka mawi na yandi ntangu beto kebaka badesizio. Mu mbandu, beto tasala ve nkutu masumu mpi kusosa kubumba yo sambu bankuluntu to bantu ya dibuta na beto kuzaba yo ve. Kansi, beto tasala ngolo na kutambula ti Nzambi ata na ntangu yina ata muntu  mosi ve lenda mona beto. Bonso Ntotila Davidi, lukanu na beto kele yai: “Mono tatambula na kwikama ya ntima na mono na kati ya nzo na mono.”​—Nkunga 101:2.

15. Inki mutindu kuvukana ti bampangi na beto Bakristu ya babakala ti ya bankento kesadisaka beto na kumona Yehowa bonso muntu ya kyeleka?

¹⁵ Yehowa kebakisaka nde beto kele bantu ya kukonda kukuka, bigangwa ya kinsuni mpi nde bantangu yankaka yo kevandaka mpasi na kukwikila na mambu yina beto lenda mona ve. (Nkunga 103:14) Yandi kesalaka mambu mingi sambu na kusadisa beto na kununga bifu ya mutindu yai. Mu mbandu, yandi mevukisaka kumosi “bantu sambu na zina na yandi” (NW) na kati ya makanda yonso ya ntoto. (Bisalu 15:14) Ntangu beto kesalaka na bumosi, beto kepesanaka kikesa. Kuwa mutindu Yehowa mesadisaka mpangi Mukristu mosi ya bakala to ya nkento na kununga mwa bikalulu ya mbi to mwa mimekamu kesalaka nde Nzambi na beto kukuma mpenza muntu ya kyeleka sambu na beto.​—1 Piere 5:9.

16. Inki mutindu kulonguka mambu ya metala Yezu kesadisaka beto na kutambula ti Nzambi?

¹⁶ Kuluta, Yehowa mepesaka beto mbandu ya Mwana na yandi. Yezu kutubaka nde: “Mono kele nzila, mono kele kieleka, mono kele moyo. Ata muntu mosi ve lenda kwenda na Tata na nzila ya nkaka kana yandi kwisa na mono nzila ve.” (Yoane14:6) Kulonguka luzingu ya Yezu na ntoto kele mosi na kati ya mitindu ya kuluta mbote ya kukumisa Yehowa muntu ya kyeleka mpenza sambu na beto. Mambu yonso yina Yezu kutubaka to kusalaka vandaka kumonisa mpenza kimuntu mpi banzila ya Tata na yandi ya zulu. (Yoane 14:9) Ntangu beto kebaka badesizio, beto fwete yindula mbote-mbote nki Yezu zolaka kusala na mambu yai. Kana badesizio na beto kemonisa nde beto yindulaka mbote-mbote na kisambu, pana beto ke na kulanda mbandu ya Kristu. (1 Piere 2:21) Yo yina, beto ketambulaka ti Nzambi.

Inki Balusakumunu Beto Tabaka?

17. Kana beto ketambula na nzila ya Yehowa, inki “kupema” beto tazwa?

¹⁷ Kutambula ti Yehowa Nzambi kele kuvanda na luzingu mosi ya mbote mpenza. Yibuka mambu yina Yehowa kusilaka bantu na yandi na yina metala kusosa “nzila ya mbote.” Yandi tubaka nde: “Beno landa yo, ebuna beno ta mona ntangu ya kupema.” (Yeremia 6:16) “Kupema” yina ketendula inki? Keti yo ketendula luzingu mosi ya mefuluka ti byese mpi ti bima mingi ya kinsuni? Ve. Yehowa kepesa kima mosi ya kuluta mbote, kima yina muntu ya kuluta bantu yonso na kimvwama kezwaka mpenza ve. Kuzwa ntangu ya kupema kele kuzwa ngemba ya mabanza, kyese, mpi mambote ya kimpeve. Kupema ya mutindu yai ketendula nde nge lenda tula ntima nde nge meponaka nzila ya kuluta mbote ya luzingu. Ngemba yai ya mabanza kele lusakumunu mosi ya bantu mingi ve kezwaka na inza yai ya mefuluka ti bampasi!

18. Inki lusakumunu Yehowa kezola kupesa nge, mpi nki kele lukanu na nge?

¹⁸ Ya kyeleka, luzingu yo mosi kele lusakumunu ya nene. Ata kutambula fyoti kele mbote mingi kuluta kukonda kutambula. Kansi, Yehowa kezola ve ata fyoti nde kutambula na nge kusuka kaka na mwa nzyetelo ya nkufi banda na ngolo ya buleke tii na bampasi ya kimununu. Ve, Yehowa kezola nde nge baka lusakumunu ya kuluta nene. Yandi kezola nde nge tambula ti yandi kimakulu! Biblia kemonisa dibanza yai mbote kibeni na Mishe 4:5: “Bantu yonso, bo, tatambulaka na zina ya nzambi na bo, kansi beto, beto tatambulaka na zina ya Yehowa Nzambi na beto tii kuna ntangu ya kukonda nsuka, ee mvula na mvula.” (NW) Keti nge kezola mpenza kubaka lusakumunu yina? Keti nge tazola kumona luzingu yina Yehowa kebinga ‘luzingu ya kyeleka’? (1 Timoteo 6:19) Yo yina, baka lukanu ya kutambula ti Yehowa bubu, mbasi, mpi konso kilumbu, nkutu kimakulu!

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Kutambula ti Nzambi ketendula inki?

• Sambu na nki nge kele ti mfunu ya kutambula ti Nzambi?

• Inki tasadisa nge na kutambula ti Nzambi?

• Inki balusakumunu bantu yina ketambula ti Nzambi kebakaka?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 29]

Na nsadisa ya Biblia, beto kewaka ndinga ya Yehowa ketuba na nima na beto nde, “Nzila yo yai”

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Na balukutakanu, beto kebakaka madya ya kimpeve na ntangu ya mbote